تفاوت بین انواع پاور کامپیوتر؛ غیر ماژولار، نیمه ماژولار و تمام ماژولار

منبع تغذیه که نقش قلب یک کامپیوتر را بر عهده دارد، انرژی الکتریکی را از طریق دسته‌ای از کابل‌ها به قطعات مختلف کامپیوتر می‌رساند اما وجود حجم انبوهی از کابل‌های متفاوت می‌تواند در برخی از مواقع دردسر ساز باشد. اهمیت مدیریت کابل‌ها در عملکرد کامپیوتر، نمای ظاهری و حتی طول عمر قطعات آن موجب شده تا انواع پاور کامپیوتر در ساختارهای غیر ماژولار، نیمه ماژولار و تمام ماژولار طراحی شوند. شاید بپرسید که انواع منبع تغذیه کامپیوتر چه تفاوتی با یکدیگر دارند یا چگونه از بین آن‌ها گزینه مناسب را انتخاب کنیم؟ برای دریافت پاسخ این پرسش‌ها در این نوشتار با شهر سخت افزار همراه شوید.

فهرست مطالب این مقاله:

- مقدمه
- انواع پاور کامپیوتر از نظر نحوه مدیریت کابل‌ها
- مزایا و معایب پاور غیر ماژولار، نیمه ماژولار و ماژولار
- راهنمای انتخاب پاور مناسب کامپیوتر
- جمع‌بندی
- پرسش‌های متداول

مقدمه

قطعات کامپیوتر با استفاده از برق مستقیم یا DC کار می‌کنند اما برق شهری از نوع متناوب یا AC است. منبع تغذیه یا پاور کامپیوتر وظیفه تبدیل ولتاژ متناوب برق شهری به ولتاژ مستقیم مورد نیاز برای قطعات کامپیوتر را بر عهده دارد. مضاف براین هر یک از قطعات کامپیوتر به سطوح مختلفی از ولتاژ DC نیاز دارند که منبع تغذیه این سطوح مختلف ولتاژ را با استفاده از سیم‌های متعددی که از منبع تغذیه خارج می‌شوند، به اجزای کامپیوتر می‌رساند.

یک کامپیوتر دسکتاپ از قطعاتی شامل مادربرد، کارت گرافیک، پردازنده، سیستم خنک کننده، هارد، درایو SSD، درایو نوری و غیره تشکیل می‌شود. از آنجایی که هر یک از این قطعات از نظر ولتاژ کاری و توان مصرفی با یکدیگر تفاوت دارند، برق مورد نیاز این قطعات نیز از طریق یک دسته سیم‌ تامین می‌شود که به کانکتورهای 20+4 پین مادربرد، 4+4 پین پردازنده، کانکتور SATA، کانکتور 4 پین Molex، 4 پین فلاپی، 8 پین PCI Express، 6 پین PCI Express، 12VHPWR یا 12V-2x6 و غیره متصل می‌شوند.

در همین رابطه بخوانید:

- بررسی مشخصات پاورهای ATX 3.0 و ATX 3.1 و تفاوت‌ها و موارد کاربرد
- نگاهی به کانکتورهای 12VHPWR و 12V-2x6؛ استاندارد ATX 3.1 چگونه مشکل ذوب شدن کانکتور را حل کرد

تمامی کامپیوترهای دسکتاپ به اجزایی مانند مادربرد و پردازنده مرکزی مجهز هستند اما وجود قطعاتی مانند درایو نوری یا استفاده از کارت گرافیک مجزا (به دلیل عدم وجود واحد پردازش گرافیک (iGPU) روی پردازنده مرکزی یا نیاز به پردازنده گرافیکی قدرتمندتر) اختیاری است.

برای مثال، یک کامپیوتر دسکتاپ می‌تواند به تعداد زیادی فن، کارت گرافیک، درایو نوری، چند هارد و درایو SSD، فلاپی درایو و غیره مجهز شده باشد اما کامپیوتر دسکتاپ دیگری با حداقل قطعات شامل مادربرد، پردازنده مرکزی، رم و یک هارد اسمبل شود؛ بنابراین استفاده از کانکتورهای پاور بین اسمبل‌های مختلف کامپیوتر دسکتاپ متفاوت است.

تفاوت در چگونگی استفاده از کانکتورهای پاور بین اسمبل‌های مختلفی که کامپیوترهای دسکتاپ وجود دارد، موجب می‌شود تا غالباً تعدادی از کانکتورهای منبع تغذیه بدون استفاده باقی بمانند.

وجود دسته‌ای از کابل‌های بی استفاده مشکلاتی را نظر دشوارتر ساختن فرایند تعمیر و نگهداری با ایجاد مانع در دسترسی به فضای داخل کیس، از بین بردن جذابیت و زیبایی بصری کیس و کاهش میزان اثر بخشی سیستم خنک کننده با ایجاد مانع در مسیر گردش هوا ایجاد می‌کنند.

در همین رابطه بخوانید:

- سیم های پاور کامپیوتر و آشنایی با کانکتورها و کابل های منبع تغذیه
- چه کسانی و در چه زمانی به ارتقا پاور (منبع تغذیه) سیستم خود نیاز دارند؟

چالش‌های ناشی از وجود کابل‌های اضافی در کیس به تفاوت طراحی کابل در پاورهای مختلف منجر شده است؛ بنابراین اگر قصد انتخاب و خرید منبع تغذیه برای کامپیوتر دسکتاپ را داشته باشید، با انواع پاور کامپیوتر مواجه خواهید شد که علاوه بر تفاوت در حداکثر توان قابل تحویل، راندمان و حتی مکانیسم‌هایی که برای حفاظت از قطعات کامپیوتر در طراحی پاور گنجانده شده، در چگونگی مدیریت کابل‌ها نیز با یکدیگر تفاوت دارند. منابع تغذیه بر اساس امکاناتی که در مدیریت کابل‌ها در اختیار ما قرار می‌دهند به 3 دسته تمام ماژولار، نیمه ماژولار و غیر ماژولار دسته‌بندی می‌شوند.

انواع پاور کامپیوتر از نظر نحوه مدیریت کابل‌ها

منظور از پاور غیر ماژولار چیست؟

پاور غیر ماژولار قدیمی‌ترین و شناخته شده‌ترین نوع منبع تغذیه کامپیوتر است که در آن کابل‌های پاور غیر ماژولار به برد منبع تغذیه لحیم می‌شوند و در نتیجه امکان جدا کردن کابل‌های اضافی از پاور وجود ندارد. از آنجایی که یک طرف کابل‌ها به برد پاور متصل شده‌اند، برای متصل کردن قطعات به انواع منبع تغذیه غیر ماژولار تنها کافی است تا کانکتور صحیح را پیدا کنید؛ بنابراین اسمبل کامپیوتر با استفاده از این دسته از منابع تغذیه غیر ماژولار پیچیدگی کمتری دارد و گزینه خوبی برای یادگیری نحوه اسمبل قطعات کامپیوتر هستند.

پاور نیمه ماژولار چیست؟

پاور نیمه ماژولار بین پاور غیر ماژولار و ماژولار قرار می‌گیرد؛ یعنی طراحی این نوع منبع تغذیه به نحوی است که تعدادی از کابل‌های پُرکاربرد شامل کابل 24 پین ATX، یک کابل PCIe و کابل 8 پین پردازنده، به برد پاور لحیم شده‌اند و قابل جدا شدن نیستند اما دسته‌ای از کابل ها مانند کابل تغذیه SATA، کابل 8 پین کارت گرافیک و غیره نیز وجود دارند که با استفاده از کانکتور به پاور و قطعات کامپیوتر متصل می‌شوند و در نتیجه می‌توانیم بر اساس ضرورت آن‌ها را از منبع تغذیه جدا یا به آن متصل کنیم. تفاوت پاور غیر ماژولار و نیمه ماژولار در وجود کابل‌هایی است که قابلیت جدا شدن یا اتصال به منبع تغذیه را دارند.

پاور تمام ماژولار چیست؟

تمامی کابل‌های منبع تغذیه ماژولار از طریق کانکتور به بدنه آن متصل شده‌اند و در نتیجه هر زمانی که اراده کنیم، می‌توانیم کابل‌ها را به منبع تغذیه متصل یا آن‌ها را جدا کنیم. طراحی کابل در پاورهای ماژولار به نحوی است که کابل 8 پین ATX، کابل 12 پین ساتا، کابل 12VHPWR کارت گرافیک و حتی کابل‌های 24 پین ATX و 8 پین CPU قابلیت جدا شدن یا متصل شدن به بدنه منبع تغذیه را دارند. برخلاف انواع منبع تغذیه غیر ماژولار که کابل‌ها به صورت یک دسته از منبع تغذیه خارج می‌شوند، کابل‌های پاور فول ماژولار به طور یک به یک به کانکتورهای روی بدنه آن متصل می‌شوند.

مزایا و معایب پاور غیر ماژولار، نیمه ماژولار و ماژولار

شاید بپرسید که کدام پاور بهتر است؟ غیر ماژولار، نیمه ماژولار یا تمام ماژولار؟ برای پاسخ دادن به این پرسش، بهتر است تا نقاط قوت و ضعف انواع منبع تغذیه را به طور جداگانه مورد بررسی قرار بدهیم.

مزایا و معایب پاور غیر ماژولار

پاورهای غیر ماژولار معمولاً قیمت کمتری در مقایسه با انواع نیمه ماژولار و ماژولار دارند و به همین دلیل گزینه مناسبی برای اسمبل کردن کامپیوترهای دسکتاپ ارزان قیمت و اقتصادی هستند. از طرفی، انواع منبع تغذیه غیر ماژولار معمولاً ابعاد کمتری در مقایسه با انواع ماژولار دارند. با این وجود، امکان جدا کردن هیچ یک از کابل‌های منبع تغذیه وجود ندارد؛ بنابراین مجبور هستیم تا وجود کابل‌های اضافی را تحمل کنیم.

وجود کابل‌های اضافی می‌تواند روی عملکرد فن‌ها تاثیر منفی بگذارد و گردش هوا در داخل کیس را مختل کند. به علاوه، ضرورت کنار زدن کابل‌های اضافی در هنگام تمیزکاری، اضافه کردن یا حذف قطعات کامپیوتر می‌تواند آزار دهنده باشد.

نقاط ضعف و قوت پاور نیمه ماژولار

انواع پاور کامپیوتر نیمه ماژولار از نظر قیمت معمولاً در محدوده بین منابع تمام ماژولار و غیر ماژولار قرار دارند. این دسته از منابع تغذیه بخشی از مزیت‌های پاور ماژلار مانند راحتی در مدیریت کابل‌ها، بهبود گردش هوا در فضای داخل کیس کامپیوتر و بهبود نمای ظاهری فضای داخل کیس را ارائه می‌کند. از آنجایی که بخشی از کابل‌ها به برد پاور لحیم شده‌اند، امکان جداسازی آن‌ها در زمان جابه‌جایی یا ارتقا قطعات کامپیوتر وجود ندارد.

هر چند طراحی پاور ماژولار به نحوی است که کابل‌های اضافی به حداقل برسند اما انعطاف‌پذیری در مدیریت کابل‌ها به خوبی پاورهای تمام ماژولار نیست و وجود کابل‌های اضافی می‌تواند مشکلاتی را از جنبه‌های زیبایی و مدیریت کابل‌ها به همراه داشته باشد.

مزایا و معایب پاور ماژولار

این دسته از منابع تغذیه معمولاً گرانتر از انواع منبع تغذیه غیر ماژولار و نیمه ماژولار هستند و ابعاد بزرگتری نیز دارند. امکان حذف کابل‌های اضافی موجب می‌شود تا گردش هوا در فضای داخل کیس به خوبی انجام شود و در نتیجه گرمای تولید شده توسط قطعات کامپیوتر به راحتی دفع شود.

تمامی کابل‌های انواع پاور کامپیوتر ماژولار قابلیت جدا شدن از بدنه منبع تغذیه را دارند و این تفاوت پاور غیر ماژولار و نیمه ماژولار موجب می‌شود تا راحتی بیشتری در زمان اسمبل قطعات کامپیوتر داشته باشیم، در زمان مخفی کردن کابل‌ها با چالش کمتری مواجه شویم و فرآیند تعمیر و نگه‌داری کامپیوتر نیز آسان‌تر شود. به علاوه، امکان استفاده از کابل‌های جایگزین به جای کابل‌های اصلی منبع تغذیه نیز فراهم می‌شود که یک مزیت بزرگ در زمان خرابی کابل‌ها محسوب می‌شود.

در همین رابطه بخوانید:

- علائم خرابی پاورهای کامپیوتر و مشکلات عمده منبع تغذیه

- بهترین پاور MSI

راهنمای انتخاب پاور مناسب کامپیوتر

انتخاب پاور کامپیوتر مناسب برای اسمبل حرفه‌ای به چگونگی استفاده از کامپیوتر، اولویت‌ها و بودجه‌ای که در اختیار دارید بستگی دارد. در ادامه این نوشتار با نحوه انتخاب بهترین منبع تغذیه کامپیوتر در شرایط مختلف آشنا می‌شوید.

پاور ماژولار برای چه افرادی مناسب است؟

از نظر من، انواع پاورهای ماژولار ارجحیت بیشتری در مقایسه با انواع پاور کامپیوتر غیر ماژولار و نیمه ماژولار دارند. مدیریت کابل‌های اضافی و پنهان کردن آن‌ها در زمان اسمبل کامپیوتر یک چالش جدی است. گاهی کابل‌های اضافی در مسیر دسترسی ما به فضای داخل کیس قرار گرفته و مزاحمت‌هایی را در زمان اسمبل قطعات ایجاد می‌کنند و حتی احتمال آسیب دیدن قطعات در زمان نصب یا حذف آن‌ها را افزایش می‌دهند.

اگر عادت دارید که به طور پیوسته قطعات کامپیوتر را تغییر بدهید، نمی‌توانید وجود کابل‌های اضافی را تحمل کنید یا به دلیل محدودیت فضای کیس کابل‌های اضافی فضای آن را اشغال کرده و مانعی برای عملکرد بهینه سیستم خنک کننده می‌شود، توصیه می‌کنیم تا انواع منبع تغذیه ماژولار را انتخاب کنید.

 عملکرد پاورهای ماژولار در سیستم‌های گیمینگ موجب می‌شود تا به گزینه مناسبی برای گیمرها تبدیل شوند. راحتی نصب کابل‌ها و به حداقل رساندن موانع در مسیر گردش هوا موجب می‌شود تا اغلب ماینرها ترجیح بدهند از انواع منبع تغذیه تمام ماژولار برای اسمبل ریگ‌های ماینینگ استفاده کنند

در چه شرایطی به خرید پاور نیمه ماژولار فکر کنیم؟

در شرایطی که بودجه کافی برای خرید پاور ماژولار را در اختیار ندارید، کیس کامپیوتر مجهز به درب فلزی است و کابل‌های پاور و قطعات کامپیوتر را از دید مستقیم افراد پنهان می‌سازد یا فضای داخلی کیس و نوع سیستم خنک کننده به نحوی انتخاب شده که کابل‌های اضافی نمی‌توانند مانع دفع گرمای قطعات شوند، توصیه می‌کنیم تا به خرید پاور نیمه ماژولار فکر کنید. بررسی قیمت پاور ماژولار و نیمه ماژولار نشان می‌دهد که به دلیل کمتر بودن قیمت انواع پاور نیمه ماژولار برای سیستم اقتصادی گزینه مناسبی محسوب می‌شوند.

به طور کلی، انواع منبع تغذیه نیمه ماژولار از نظر راحتی در مدیریت کابل‌ها، هزینه و پیچیدگی در حد وسط قرار دارند. از آنجایی که اغلب کابل‌های پُر کاربرد همواره به مادربرد متصل هستند، کاربران کم تجربه نیز مشکلی در پیدا کردن کابل‌های مورد نیاز برای اسمبل کردن کامپیوتر نخواهند داشت.

در همین رابطه بخوانید:

- پاور گرین ECO D
- بهترین پاور اوست

پاور غیر ماژولار برای کدام یک از کامپیوترهای دسکتاپ مناسب است؟

پاور غیر ماژولار از نظر قیمت و دسترسی آنی به تمامی کابل‌ها در مقایسه با انواع تمام ماژولار و نیمه ماژولار برتری دارد. اگر پول کافی برای خرید پاور نیمه ماژولار را در اختیار ندارید، به نحوه مدیریت کابل‌ها در فضای کیس اهمیت نمی‌دهید یا می‌خواهید منبع تغذیه مناسب برای ارزان‌ترین کامپیوتر دسکتاپ را انتخاب کنید، می‌توانید به خرید منبع تغذیه غیر ماژولار فکر کنید.

تفاوت پاور غیر ماژولار و نیمه ماژولار در متصل کردن و حذف کابل‌های اضافی می‌تواند موجب ‌شود تا مدیریت کابل‌های منبع تغذیه غیرماژولار برای افرادی که تجربه‌ای در اسمبل قطعات کامپیوتر ندارند به یک چالش تبدیل شود. اگر یک کیس کامپیوتر با فضای محدود را در اختیار دارید که در آن وجود کابل‌های اضافی به مانعی برای گردش هوا تبدیل می‌شوند یا عادت دارید که به طور پیوسته قطعات کامپیوتر را تغییر دهید، توصیه می‌کنیم تا از سایر انواع منبع تغذیه استفاده کنید.

در همین رابطه بخوانید:

- آموزش: آشنایی با مدارهای محافظ در پاورهای کامپیوتر، مفاهیم و شیوه عملکرد آنها
- بهترین نرم افزارهای مانیتورینگ پاور کامپیوتر

جمع‌بندی

در این مقاله انواع پاور غیر ماژولار، نیمه ماژولار و تمام ماژولار را معرفی کرده و نقاط قوت و ضعف تفاوت آن‌ها را مورد بررسی قرار دادیم. به علاوه توصیه‌هایی را برای انتخاب پاور مناسب بر اساس نحوه استفاده از کامپیوتر، محدودیت‌های مالی و اولویت‌های کاربران ارائه کردیم.

با توجه به انعطاف‌پذیری پاور ماژولار در متصل کردن کابل‌های مورد نیاز و همچنین حذف کابل‌های اضافی می‌توانیم ادعا کنیم که پاور ماژولار برای سیستم‌های حرفه‌ای و گیمینگ مناسب است. استفاده از پاور نیمه ماژولار برای گیمینگ نیز مزیت‌های مشابهی را دارد. کابل‌هایی که قابلیت جدا شدن از پاور نیمه ماژولار را ندارند، معمولاً در اسمبل قطعات کامپیوتر مورد استفاده قرار می‌گیرند و در نتیجه کاربران معمولاً با مانع جدی برای مدیریت کابل‌ها مواجه نمی‌شوند.

ارزان بودن پاورهای غیر ماژولار در مقایسه با انواع ماژولار و نیمه ماژولار مهم‌ترین دلیل به کارگیری این دسته از منابع تغذیه در کامپیوترهای ارزان قیمت محسوب می‌شود اما وجود کابل‌های اضافی می‌تواند چالش‌هایی را در زمان اسمبل قطعات، انجام دادن فرایند تعمیر و نگهداری و حتی برای سیستم خنک کننده به همراه داشته باشد.

با این وجود، مساله مدیریت کابل‌ها تنها به منبع تغذیه ناشی نمی‌شود و نحوه طراحی سایر قطعات کامپیوتر نیز در شکل ظاهری کیس پس از اتصال کابل‌ها تاثیرگذار است. برای مثال، مادربردهای سری BTF ایسوس، PROJECT ZERO ام اس آی و Stelath گیگابایت با انتقال کانکتورها به فضای پشت مادربرد به ما کمک می‌کنند تا کابل‌های اضافی را به طور موثرتری از دید مستقیم افراد پنهان کنیم.

پرسش‌های متداول

آیا پاور نیمه ماژولار برای سیستم گیمینگ مناسب است؟

بله، انواع پاور کامپیوتر نیمه ماژولار به دلیل سادگی در مدیریت کابل‌ها، به حداقل رساندن موانع گردش هوا در فضای داخل کیس و قیمت پایین‌تر در مقایسه با پاورهای ماژولار گزینه مناسبی برای استفاده در اغلب کامپیوترهای گیمینگ هستند.

آیا پاور ماژولار ارزش هزینه بیشتر را دارد؟

پاسخ این پرسش به شرایط کاربران بستگی دارد؛ یعنی اگر می‌خواهید یک کامپیوتر گیمینگ را اسمبل کنید که مرتب و چشم‌نواز به نظر برسد، یقیناً پرداخت هزینه اضافی برای خرید پاور تمام ماژولار توجیه پذیر است اما اگر می‌خواهید پاور یک کامپیوتر دسکتاپ ارزان قیمت و اقتصادی را انتخاب کنید، توصیه می‌کنیم تا به استفاده از انواع منبع تغذیه نیمه ماژولار و غیر ماژولار نیز فکر کنید.