اولین عمل جراحی از راه دور در ایران انجام شد

یکی از مزایای و مواهبی که اینترنت نسل جدید با زمان تأخیر بسیار کم در اختیار دانشمندان قرار می‌دهد، انجام عملیات جراحی از راه دور یا tele surgery real time است. برای اولین بار در کشور ما این عمل به عنوان آزمایشی برای جراحی یک حیوان صورت گرفته که در ادامه به توضیح آن می‌پردازیم.

جراحی از راه دور از جمله جدیدترین دستاوردهای دانشمندان در زمینه استفاده از اینترنت است. در این روش پزشک در یک مکان قرار گرفته و دستورات جراحی را برای روبات عامل ارسال نموده و بیمار به همراه بازوهای روباتیک در مکانی دیگر مورد جراحی قرار می‌گیرد.

به گزارش روابط عمومی همراه اول، نخستین جراحی رباتیک از راه دور در ایران با سامانه «جراحی از راه دور» بومی، امروز (دوم تیر ماه) از فاصله ۷ کیلومتری بین بیمارستان‌های امام‌خمینی و سینا بر روی یک حیوان و با حضور سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس جمهور، سعید سرکار رئیس پژوهشکده فناوری و تجهیزات پیشرفته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، علیرضا میرباقری عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و مرتضی طاهری‌بخش معاون فنی و توسعه شبکه همراه اول انجام شد.

ربات این جراحی از راه دور که برای نخستین بار در کشور بر بستر شبکه امن و پرسرعت همراه اول توسط دکتر طالب‌پور مستقر در بیمارستان سینا بر روی سوژه بستری (سگ) در بیمارستان امام خمینی انجام شد، توسط بخش دانش‌بنیان با عنوان ربات جراح سینا توسعه یافته است. جراحی از راه دور، یکی از موارد استفاده فناوری ۵G است.

سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور در بازدید از فرآیند اجرایی این جراحی گفت:

این ربات در دنیا با عنوان داوینچی شناخته می‌شود که اکنون در کشور ما نیز تولید شده و به دنبال تأییدیه‌های حیوانی آن هستیم تا بتوانیم در آینده از آنها برای جراحی روی انسان استفاده کنیم.

ستاری این اقدام ملی را شروع حرکتی بزرگ و نوآورانه در جراحی برشمرد و معتقد است که با ادامه این پروژه می‌توان تا یک سال آینده تأییدیه‌های فنی تست حیوانی را دریافت و پس از آن در مراکز جراحی از ظرفیت‌های این روش استفاده گردد.

سعید سرکار، رییس پژوهشکده فناوری و تجهیزات پیشرفته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز با اشاره به اینکه توسعه ربات جراح از سال ۹۲ در دستور کار قرار گرفت، افزود:

اکنون نمونه ای از ربات سینا در بیمارستان‌های امام خمینی، شریعتی و سینا وجود دارد و امیدواریم حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در فازهای بعدی که مربوط به آزمون‌های بالینی روی انسان است نیز وجود داشته باشد.
جراحی که امروز ناظر هستید از بیمارستان سینا با فاصله هفت کیلومتری از بیمارستان امام خمینی انجام شد و بدون همراهی شرکت همراه اول امکان‌پذیر نبود. همراه اول بدون هیچ‌گونه چشم‌داشت مالی، تمامی هزینه‌های توسعه ارتباطات و بستر فنی این کار ملی را تقبل کرد و ریالی از ما تقاضا نکرد که این کار جای تقدیر و تشکر دارد.

مرتضی طاهری‌بخش، معاون فنی و توسعه شبکه همراه اول نیز با اشاره به توسعه بستر امن و پرسرعت برای انجام اموری همچون جراحی از راه دور در شبکه همراه اول، گفت:

همراه اول یوزکیس ۵G جراحی از راه دور را برای نخستین بار در نمایشگاه تلکام ۹۷ رونمایی کرد که امروز شاهد استفاده از آن به صورت واقعی بر روی حیوان هستیم و در آینده نزدیک نیز توسط پزشکان بر روی انسان و بر بستر همراه اول به کار گرفته خواهد شد.

در همین رابطه بخوانید:

- انجام موفقیت آمیز اولین عمل جراحی راه دور دنیا با استفاده از ارتباط 5G در چین
- تمام مزایای فناوری 5G منهای سرعت دانلود بالاتر!

طبق اعلام معاون فنی و توسعه همراه اول، برای انجام این عمل جراحی، پهنای باند ۵ گیگابیت در ثانیه به صورت اختصاصی در نظر گرفته شده که عملاً حدود ۲۰ درصد آن مصرف گردیده است. طاهری بخش این اتفاق را  نشانه خوبی برای توسعه این دست از عملیات روی بستر شبکه مخابراتی همراه اول دانسته و معتقد است که می‌توان چنین اقداماتی را با همین کیفیت، روی باندی با ظرفیت حداقل یک گیگابیت بر ثانیه نیز پیاده کرد.

ربات جراح سینا به نام «ابوعلی سینا» دانشمند ایرانی نامگذاری شده و در واقع این ربات متناظر با ربات داوینچی که در آمریکا ساخته شده، طراحی شده است. عملکرد این ربات یک سیستم پیشرفته جراحی از راه دور است که از طریق یک مانیتور و دو بازوی رباتیک انجام می‌شود. این ربات دارای یک کنسول جراحی است که جراح در پشت آن قرار می‌گیرد و با استفاده از دو بازوی رباتیک قادر به کنترل و هدایت جراحی است. در کنار کنسول یک مانیتور قرار دارد که جراح می‌تواند تاثیر عمل جراحی را مشاهده کند.

تصویر عمل هم از طریق یک ربات انجام می‌گیرد که جراح می‌تواند از طریق یک پدال آن تصویر را نیز کنترل کند؛ نیروهایی که با ابزار جراحی به بیمار منتقل می‌شود قابل اندازه‌گیری است تا جراحی با دقت و کیفیت بیشتری انجام شود. در عمل جراحی با استفاده از این ربات میزان آسیب به بافت‌های سالم کاهش پیدا می‌کند و بیمار کمترین دوران نقاهت و خونریزی را دارد.