سامسونگ به تولید تراشه‌های رم DDR4 خود ادامه می‌دهد؛ اما نه به نفع شما!

در سخت‌ترین دوران بازار حافظه‌های رم به سر می‌بریم و قیمت فضایی حافظه‌های رم در بازار بیداد می‌کند. در این شرایط بسیاری از کاربران انتظار دارند که شرکت‌ها همچنان به تولید رم‌های با تراشه‌های ارزان‌تر DDR4 ادامه دهند تا بتوان برای کاربردهای عادی، سیستم ارزان‌تری را اسمبل کرد. ظاهراً سامسونگ قصد ادامه روند تولید تراشه‌های رم DDR4 را دارد ولی نتیجه آن چیزی نیست که به نفع کاربران عادی باشد!

احتمالاً در اخبار قبلی که طی ماه‌های قبل از فراگیر شدن بحران حافظه رم منتشر کردیم به خاطر داریم که شرکت‌های تولید کننده تراشه حافظه مانند سامسونگ قصد داشتند با فراگیرتر شدن تولید تراشه‌های DDR5، تولید تراشه‌های DDR4 را متوقف کنند ولی طب سرسام‌آور شرکت‌های هوش مصنوعی مانند OpenAI برای مطالبه تراشه‌های بیشتر رم موجب شده این تصمیم فعلاً متوقف شود.

بر اساس گزارش DigiTimes و به نقل از Tom's Hardware خبری امروز منتشر شده که از اتفاق نه چندان خوشایندی برای کاربران حکایت دارد. ظاهراً افزایش شدید قیمت و یک قرارداد خاص باعث شده حافظه‌های قدیمی‌تر DDR4 در بازار حضور داشته و همچنان روی خط تولید باقی بماند؛ هرچند این خبر لزوماً به نفع کاربران عادی نیست.

ادامه تولید DDR4 با اجبار مشتریان سروری سامسونگ

بر اساس اطلاعات منتشر شده، شرکت سامسونگ به‌صورت رسمی برنامه خود برای توقف تولید حافظه‌های DDR4 را به تعویق انداخته است؛ تصمیمی که برخلاف انتظار کاربران، نه برای پاسخ به کمبود بازار مصرف‌کننده، بلکه در نتیجه امضای یک قرارداد بلندمدت غیرقابل لغو و غیرقابل بازگشت (قراردادهای NCNR یا Non-cancelable, Non-returnable) با یکی از مشتریان کلیدی این شرکت اتخاذ شده است. طبق گزارش‌ها، این ظرفیت تولید عملاً برای کاربردهای سروری و سازمانی رزرو شده و تأثیری بر کاهش قیمت یا کمبود رم DDR4 در بازار مصرفی نخواهد داشت.

سامسونگ که پیش‌تر در سال جاری میلادی از برنامه پایان عمر (End-of-Life) خطوط تولید DDR4 خبر داده بود، اکنون با تغییر شرایط بازار تصمیم گرفته این فرآیند را متوقف کند. عامل اصلی این تغییر، افزایش کم‌سابقه قیمت ماژول‌های DDR4 با ظرفیت ۱۶ گیگابایت در بازار نقدی (Spot Market) است؛ جایی که قیمت هر ماژول به حدود ۶۰ دلار رسیده و بالاترین سطح تاریخی خود را ثبت کرده است.

این جهش قیمتی باعث شده ادامه بهره‌برداری از خطوط تولید قدیمی DDR4، علی‌رغم فناوری قدیمی‌تر نسبت به DDR5، همچنان حاشیه سود قابل‌توجهی برای سامسونگ ایجاد کند. با این حال، این شرکت تأکید دارد که هیچ خط تولید جدیدی برای DDR4 راه‌اندازی نخواهد شد و تنها از ظرفیت‌های موجود استفاده می‌کند.

قرارداد NCNR؛ تضمین سود برای سامسونگ، بدون منفعت برای مصرف‌کننده

در همین راستا، منابع صنعتی از امضای حداقل یک قرارداد NCNR میان سامسونگ و یک مشتری بزرگ خبر می‌دهند. این نوع قرارداد به این معناست که خریدار متعهد می‌شود حجم مشخصی از ماژول‌های حافظه را با قیمت ثابت و در بازه زمانی بلندمدت خریداری کند، بدون آنکه امکان لغو قرارداد، تغییر تعداد سفارش یا بازگشت کالا وجود داشته باشد.

از منظر فنی و تجاری، این قرارداد برای مشتری ثبات در تأمین و قیمت ایجاد می‌کند و او را از نوسانات شدید بازار حافظه (که عمدتاً ناشی از رشد انفجاری تقاضا در حوزه AI است) مصون نگه می‌دارد. در مقابل، سامسونگ نیز خود را در برابر ریسک‌های بازار ایمن می‌کند. در واقع حتی اگر سامسونگ در آینده با مازاد عرضه حافظه‌های HBM و DDR5 و افت قیمت آن‌ها مواجه شود، سوددهی خط تولید DDR4 تضمین خواهد شد.

قیمت DDR4 در قرارداد سامسونگ؛ فاصله زیاد با بازار آزاد

بر اساس اطلاعات منتشرشده، قیمت مورد انتظار در قرارداد NCNR بیش از ۲۰ دلار برای هر ماژول DDR4 ۱۶ گیگابایتی خواهد بود؛ رقمی که ممکن است با ادامه ارزیابی بازار افزایش نیز پیدا کند. با این حال، این قیمت هنوز حدود یک‌سوم نرخ بازار نقدی برای قراردادهای کوتاه‌مدت محسوب می‌شود.

نکته کلیدی آن است که مشتری این قرارداد، تمرکز خود را صرفاً بر کاربردهای سرور، دیتاسنتر و سازمانی گذاشته و تاکنون هیچ شرکت فعال در بازار مصرف‌کننده، علاقه‌ای به عقد قرارداد بلندمدت برای تأمین DDR4 نشان نداده است. در نتیجه، کاربران خانگی، اسمبلرهای سیستم و علاقه‌مندان سخت‌افزار نباید انتظار داشته باشند که این تصمیم سامسونگ به کاهش کمبود یا افت قیمت رم DDR4 در بازار خرده‌فروشی منجر شود.

چرا DDR4 هنوز حذف نشده است؟

همانطور که بالاتر عنوان شد، سامسونگ در ابتدا قصد داشت با پایان تولید DDR4، تمرکز کامل خود را بر حافظه‌های HBM و DDR5 معطوف کند. اما افزایش بی‌سابقه تقاضا برای HBM در پروژه‌های مرتبط با هوش مصنوعی و شتاب‌دهنده‌های محاسباتی، باعث رشد شدید قیمت DDR5 شد. این موضوع به‌طور زنجیره‌ای، تقاضا برای DDR4 را نیز افزایش داد و باعث جهش قیمت این نسل قدیمی‌تر شد.

در نتیجه، نه‌تنها سامسونگ، بلکه هر سه تولیدکننده بزرگ صنعت حافظه یعنی Samsung، SK hynix و Micron، برنامه‌های خود برای تعطیلی کامل خطوط DDR4 را به تعویق انداخته‌اند. با این حال، طبق پیش‌بینی‌ها، این تولیدات عمدتاً برای مشتریان صنعتی در نظر گرفته شده و بازار مصرفی همچنان با کمبود مواجه خواهد بود.

بر همین اساس، کارشناسان هشدار می‌دهند که حتی در سال ۲۰۲۶ نیز کاربران عادی نباید انتظار کاهش محسوس قیمت یا بهبود عرضه رم DDR4 را داشته باشند.