چگونه هنگام استفاده از اینترنت وای فای های عمومی ایمن بمانیم؟

اگر شما هم اهل مسافرت هستید، احتمالاً بارها پیش آمده که نیاز اضطراری به اینترنت پیدا کنید و به شبکه Wi-Fi اماکن عمومی مانند کافی‌شاپ‌ها، رستوران‌ها و هتل‌ها متصل شوید. اما آیا این شبکه‌های رایگان امن هستند؟ چگونه می‌توان امنیت اطلاعات خود را حین اتصال به یک شبکه اینترنت عمومی تضمین کرد؟ در ادامه به بررسی چندین روش آسان برای افزایش امنیت دستگاه حین استفاده از شبکه‌های وای فای رایگان پیشنهاد می‌کنیم.

با توجه به افت روزانه نرخ مبتلایان به کرونا و همچنین کاهش اثرات حاصل از این بیماری، هم‌اکنون می‌توان گفت زندگی در حال بازگشت به حالت پیش از کرونا است و پروتکل‌های بهداشتی نیز روز به روز کمتر می‌شوند. از این رو مسافرت و گردش نیز کم کم به برنامه زندگی مردم بازگشته است و انتظار می‌رود در چند ماه آینده صنعت گردش‌گری به حالت پیشین خود بازگردد.

با توجه به اینکه این روزها بسیاری از فعالیت‌های اجتماعی همه‌ی ما در فضای مجازی صورت می‌گیرد، هم‌اکنون دسترسی مداوم به اینترنت یکی از دغدغه‌های بزرگ اکثریت مردم است و بسیاری این امر را یکی از نیازهای اولیه‌ی انسان امروزی می‌دانند. در نتیجه اماکنی که خدماتی مانند دسترسی به اینترنت توسط شبکه‌های وای فای رایگان ارائه می‌دهند، طرفداران بسیاری یافته‌اند.

حال این سوال پیش می‌آید که آیا این خدمات رایگان می‌توانند اطلاعات شخصی ما را به خطر بیاندازند؟ یا اینکه چطور می‌توان امنیت حریم خصوصی خود هنگام استفاده از این شبکه‌های رایگان را تضمین کرد؟ در ادامه راه‌هایی برای افزایش هر چه بیشتر امنیت اطلاعات دستگاه هنگام اتصال به شبکه‌های وای فای عمومی ارائه می‌شود.

به هر شبکه‌ی بدون رمزی متصل نشوید

در حوزه امنیت نیز بهترین راه درمان، پیشگیری است؛ پس اولین راهکاری که برای افزایش امنیت سیستم شما ارائه می‌شود انتخاب درست شبکه‌ای است که می‌خواهید به آن متصل شوید. برای مثال شما می‌توانید تا حد زیادی به شبکه‌های اینترنت عمومی حاضر در فرودگاه‌ها اطمینان داشته باشید، اما نمی‌توان به تمام شبکه‌هایی که با نام «اینترنت فرودگاه» یافت می‌شوند اعتماد کرد. در نتیجه پیشنهاد می‌شود فقط در صورتی به یک شبکه وایرلس عمومی و بدون رمز متصل شوید که به آن اطمینان کامل دارید.

در غیر این‌صورت هر کس با نصب یک نرم افزار معمولی به راحتی می‌تواند میزان ترافیک عبوری از شبکه را کنترل کند و به اطلاعات ارسالی یا دریافتی دیگران در کامپیوتر خود دسترسی داشته باشد. از این رو بهتر است قبل از اتصال به یک شبکه‌ی عمومی از امنیت آن مطمئن شوید. برای مثال اگر قصد اتصال به شبکه‌ی Wi-Fi یک کافی‌شاپ را دارید، ابتدا از کارکنان این محل در مورد نام دقیق شبکه و رمز آن سوال کنید.

به عبارت بهتر می‌توان گفت تا زمانی که از مدیریت یک شبکه وای فایِ بدون رمز اطلاعی ندارید، به هیچ عنوان به آن متصل نشوید. با این وجود همانطور که گفته شد شبکه‌های وای فای اماکن عمومی مانند فرودگاه‌ها، مراکز خرید و هتل‌ها اصولاً قابل اعتماد و امن هستند، البته اگر از نام دقیق آن شبکه مطلع هستید.

حال اگر از امنیت شبکه وای فای مد نظر اطمینان دارید و به آن متصل شده‌اید باز هم نمی‌توان گفت اطلاعات شما کاملاً امن هستند؛ چون ممکن است یکی دیگر از افرادی که به همین شبکه متصل شده قصدی فراتر از استفاده از اینترنت رایگان داشته باشد. از این رو پیشنهاد می‌شود ادامه‌ی راهکارهای پیشنهادی را نیز بخوانید و حتماً اجرا کنید.

بدون فایروال امنیت شبکه معنایی ندارد!

خاموش بودن فایروال کامپیوتر و در نتیجه باز بودن پورت‌های TCP (Transmission Control Protocol) و UDP (User Datagram Protocol) سیستم هنگام اتصال به اینترنت، مانند باز گذاشتن درب ورودی خانه است. برای امنیت لپ تاپ خود، شما نیاز به چیزی دارید که این پورت‌ها را از درخواست‌های ترافیک اینترنتی مخفی نگه دارد و به عبارتی دید دیگران از درب خانه شما را مخدوش کند تا هیچ‌کس حتی درب ورودی خانه را نبیند. این نرم افزار همان فایروال (Firewall) یا دیوار آتش است.

در سیستم عامل‌های ویندوز 10 و ویندوز 11 فایروال به صورت پیش‌فرض فعال است. اما اگر برای مثال به دلیل اتصال به یک شبکه‌ی محلی (Lan) آن را غیرفعال کرده‌اید یا کسی تنظیمات ویندوز شما را دستکاری کرده باشد، پیشنهاد می‌شود پیش از اتصال به یک شبکه وای فای عمومی از فعال بودن فایروال اطمینان حاصل کنید.

برای این کار کافی است در بخش جست‌وجوی موجود در تنظیمات سیستم عامل، عبارت «Firewall & Network Protection» را بیابید با کلیک روی هر کدام از شبکه‌های موجود (Domain، Private و Public) فایروال مربوط به آن‌ها را فعال کنید.

در وب‌گردی فقط از سایت‌های HTTPS استفاده کنید

HTTPS یا پروتکل امن انتقال ابَرمتن (Hypertext Transfer Protocol Secure) یک پروتکل ارتباطی برای انتقال امن اطلاعات در شبکه است که به صورت خاص در اینترنت مورد استفاده قرار می‌گیرد. مهم‌ترین اهداف بکارگیری این پروتکل اصالت‌سنجی وب‌سایت، حفاظت از حریم شخصی و یکپارچگی داده‌های انتقالی است. در ابتدا این پروتکل فقط برای عملیات‌های اینترنتی حساس مانند تراکنش‌های بانکی یا ارسال ایمیل استفاده می‌شد، اما هم‌اکنون تمام وب‌سایت‌های جدید از HTTPS بهره می‌برند.

همانطور که گفتیم امروزه اکثر وب‌سایت‌ها از این اتصال امن بهره‌مند هستند، اما هنوز هم برخی سایت‌های قدیمی‌تر و همچنین صفحات مخرب که قصد نفوذ به سیستم شما را دارند از پروتکل HTTPS استفاده نمی‌کنند.

در حالت کلی اکثر مرورگرها مانند کروم یا فایرفاکس هنگام اتصال به وب‌سایت‌هایی که از HTTPS استفاده نمی‌کنند به کاربران خود هشدار می‌دهند. اما برای اطمینان بیشتر می‌توان با کلیک کردن روی آدرس وب‌سایت در مرورگر خود و مشاهده‌ی بخش ابتدایی آدرس از حضور عبارت https اطمینان حاصل کنید.

در نظر داشته باشید که حرف «S» در پایان عبارت HTTPS مهم‌ترین بخش آن است و عبارت HTTP امنیت پروتکل اصلی را ندارد. پروتکل http در اصل بسیار ناامن بوده و هر کس به شبکه وای فای که شما به آن متصل هستید وصل شود به راحتی می‌تواند ترافیک انتقال یافته بین شما و وب‌سایت ناامن را بررسی کند. برای مثال اگر در حال وارد کردن اطلاعات کارت بانکی یا رمز عبور خود در یک وب‌سایت با پروتکل http هستید، تمام این داده‌ها برای دیگر افراد متصل به این شبکه قابل دسترسی است.

در حالت کلی هنگامی که به یک شبکه وای فای عمومی متصل شده‌اید، این شبکه اشتراکی بین شما و تمام افراد متصل به آن ایجاد کرده است و در نتیجه همه می‌توانند به کار دیگران سرک بکشند، با اتصال به وب‌سایت‌هایی که با پروتکل HTTPS امن شده‌اند موجب می‌شود تحت نظر گرفتن وب‌گردی شما به مراتب سخت‌تر شود.

افزون بر این، شما می‌توانید با دانلود و نصب افزونه‌ی HTTPS Everywhere که توسط سازمان Electronic Freedom Foundation طراحی و منتشر شده است، مرورگر خود را در مقابل وب‌سایت‌هایی که از پروتکل HTTPS استفاده نمی‌کنند مقاوم کنید. برای دانلود این افزونه با توجه به مرورگر خود روی یکی از لینک‌های کروم، فایرفاکس یا Edge کلیک کنید و در صورتی که از مرورگر دیگری استفاده می‌کنید با مراجعه به این لینک افزونه مربوط به آن را دانلود و نصب نمایید.

در همین رابطه بخوانید:

- نگاهی جامع به تکنولوژی وای‌فای؛ معرفی کامل استانداردهای 802.11a/b/g/n/ac/ax به همراه روترهای چندبانده
- وب 3 چیست و چه تاثیری بر آینده اینترنت دارد؟
- DNS چیست و چرا باید همین حالا آن را تغییر بدهید؟ (+ معرفی بهترین سرویس‌های DNS)

خلاصه و نتیجه‌گیری

در این مقاله سه روش مهم برای امنیت بیشتر هنگام اتصال به شبکه‌های Wi-Fi عمومی مطرح شد که به کار گرفتن آن‌ها می‌تواند شرایط نفوذ به سیستم و دسترسی به اطلاعات شخصی شما را بسیار سخت کند. به صورت خلاصه می‌توان گفت برای استفاده ایمن از وای فای‌های رایگان عمومی، این سه نکته را در نظر داشته باشید:

• بدون اطمینان کامل از امنیت شبکه به وای فای‌های بدون رمز عمومی متصل نشوید.
• پیش از اتصال به یک شبکه وای فای عمومی حتماً از فعال بودن فایروال خود اطمینان حاصل کنید.
• فقط وب‌سایت‌هایی را باز کنید که از پروتکل امنیتی HTTPS استفاده می‌کنند.

در کنار این راهکارها، یک گزینه‌ی دیگر نیز وجود دارد که هنگام اتصال به شبکه‌های وای فای عمومی می‌تواند امنیت شما را تضمین کند و آن هم استفاده از نرم افزارهایی است که خدمات Virtual Private Network ارائه می‌دهند. اینگونه نرم افزارها اطلاعات ورودی و خروجی از لپ تاپ شما را رمزنگاری کرده و شما را به یک سرور امن مجزا متصل می‌کنند. در نتیجه دیگر افراد متصل به شبکه نمی‌توانند به راحتی فعالیت شما در شبکه را دنبال کنند و به اطلاعات شما دسترسی یابند.

نظر شما در مورد راهکارهای ارائه شده برای اتصال ایمن به وای فای‌های عمومی چیست؟ آیا شما روش دیگری برای تضمین امنیت اطلاعات شخصی کاربران هنگام استفاده از شبکه‌های عمومی می‌شناسید؟