وزیر ارتباطات ساعاتی پیش در توئیتی در حساب رسمی خود اعلام کرد که از امروز پروژه رومینگ ملی استارت خورده و کاربران اپراتورهای موبایل کشور می‌توانند در مناطقی که شبکه اپراتور سیم‌کارتشان پوشش ندارد، از شبکه اپراتورهای دیگر استفاده کنند. در این مطلب قصد داریم نگاهی به تاریخچه این پروژه بیندازیم و ببینیم که این طرح با گذشت 7 سال از اعلام موجودیتش چه وضعیتی دارد و چرا وزیر محترم ارتباطات باید «اجرایی شدن مجدد» آن را اعلام کند.
رومینگ ملی از آن دسته پروژه‌های خوب و بسیار کاربردی است که همیشه ابتدا در قالب قانون و ماده و تبصره به تصویب مجلس و کمیسیون‌های مشترک دولتی و غیردولتی درمی‌آیند ولی پس از مدتی به دلایل نامعلومی از کار افتاده و یا به صورت کلی ناقص ایجاد شده، ناقص ادامه یافته و ناقص می‌میرند.
طرح‌های بزرگ ارائه خدمات به شهروندان در کشور ما معمولاً چنین وضعیتی دارند و به ندرت طرحی را می‌توان پیدا کرد که با موفقیت 100 درصدی اجرا شود. شاید مرور گذشته طرح رومینگ ملی نیز بتوان شرح ماوقعی باشد بر آنچه نمی‌دانیم به صورت واقعی اجرا شده، در حال اجراست و یا می‌خواهد اجرا شود!
7 سال پیش اولین اقدامات برای رومینگ ملی انجام شد
سال 1390 در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات مصوبه‌ای و به تصویب رسید که شرکت‌های مخابراتی فعال در حوزه تلفن همراه کشور را ملزوم به ارائه خدمات به کاربران دیگر شرکت‌ها می‌کرد. این بدان معناست که اگر کاربری در یک منطقه جغرافیایی قرار داشت که تحت پوشش آنتن‌های BTS شرکتی که سیم‌کارت خود را از آن خریداری کرده نیست، بتواند از پوشش شبکه دیگر اپراتور استفاده کند. این طرح مربوط به خدمات تماس، پیامک و دیتا است که در صورت استفاده از پهنای باند دیتا، سود آن عاید شرکت ارائه دهنده پوشش شبکه دریافت خواهد شد.
خب همانطور که می‌بینید این طرح فی نفسه بسیار خوب و مفید است ولی آیا در فاز عملیاتی نیز اینگونه به اجرا درآمده است؟ در اسفند ماه سال 1392 مصوبه قبلی سازمان تنظیم مقررات مورد بازنگری قرار گرفت و ایرادات فنی و حقوقی که شرکت‌ها به آن وارد کرده بودند رفع شد و در نهایت در قالب مصوبه 186 اپراتورهای سیار کشور ملزم به اجرای آن شدند. نکته بسیار مهم در مورد این طرح آن است که بر اساس اعلام رسمی وزارت ارتباطات، طرح رومینگ ملی، همانطور که از نامش مشخص است یک طرح سراسری و ملی بوده و باید مانند طرح ترابردپذیری که سال‌ها بعد از این طرح و با همین داستان اجرایی شد، به صورت مادام‌العمر و رایگان اجرایی شود.
شروع کار در سال 1393 و در پی رفع انحصار امتیاز 3G رایتل آغاز شد
بالاخره و پس از کشمکش‌های فراوان، فاز عملیاتی و شروع کار این طرح در 25 خرداد 1393 و با اتمام مهلت انحصار ارائه خدمات شبکه 3G رایتل رسماً کلید خورد و اپراتورهای غالب کشور ملزم به ارائه پوشش شبکه و خدمات به اپراتورهای غیرغالب شدند. تعریف اپراتور غالب به پوشش شبکه باز می‌گردد و طبق قرارداد، اپراتورهایی که حداقل 25 درصد پوشش بازار تلفن همراه کشور را داشته باشند غالب و مابقی غیرغالب محسوب می‌گردد.
با این اوصاف باید بگوییم که تنها دو اپراتور همراه اول و ایرانسل در کشور غالب هستند و مابقی اپراتورها مانند رایتل، تالیا و کلیه اپراتورهای مجازی و محلی، اپراتورهای غیرغالب خواهند بود. نکته مهم این است که پس از یک ماه از آغاز طرح با توافقی که بین همراه اول و ایرانسل صورت گرفت، این دو اپراتور هم موظف شدند تا خدمات شبکه را در محل‌هایی که اپراتور دیگر پوشش مناسبی ندارد، به کاربران شبکه رقیب ارائه دهند.
یک سال و نیم بعد و بدون هیچ دلیل و عامل مشخصی اجرای طرح رومینگ ملی توسط ایرانسل لغو شد
تا به اینجای کار همه چیز به خوبی در حال انجام و ارائه خدمات به مشترکین بود که در دی ماه سال 1394 و پس از گذشت یک سال و نیم از سپری شدن آخرین فاز عملیاتی تا تکمیل طرح، گزارشی توسط تسنیم منتشر شد که در آن بسیاری از مشترکین اعلام کرده بودند که دیگر خدمات رومینگ برای آنها ارائه نمی‌شود.
این مشکل ابتدا توسط کاربران رایتلی مطرح شد که اعلام کرده بودند با وجود اینکه آنتن شبکه ایرانسل در منطقه آنها روی شاخص 100 درصدی قرار دارد، نمی‌توانند از آنها استفاده کنند و در عمل رومینگ روی گوشی آنها اجرا نمی‌شود. در آن گزارش، تسنیم مدعی شد که طی تماس‌هایی که با مراکز ارائه خدمات هر دو اپراتور رایتل و ایرانسل برقرار کرده، این مورد به صورت واضح توسط مرکز تماس ایرانسل اعلام شد که قابلیت رومینگ بین ایرانسل و رایتل فعال نیست و کاربران رایتل نمی‌توانند از پوشش ایرانسل استفاده کنند.
«همانطور که عرض کردم رومینگ ایرانسل فعلاً برقرار نیست و نمی‌توانید مهاجرت بین شبکه‌ای داشته باشید.»
اما به نظر مشکل بین این دو شبکه نبوده و مرکز تماس ایرانسل در پاسخ به سوالی مربوط به استفاده از آنتن همراه اول برای کاربران ایرانسل و یا بالعکس نیز همان پاسخ قبلی را ارائه نموده و اعلام کرده «همانطور که عرض کردم رومینگ ایرانسل فعلاً برقرار نیست و نمی‌توانید مهاجرت بین شبکه‌ای داشته باشید.»
در واقع می‌توان اینطور نتیجه گرفت که همراه اول و ایرانسل پس از سپری شدن زمان نسبتاً کوتاهی از اجرای طرح رومینگ ملی و با دریافت پروانه‌های 3G و 4G مورد نیاز خود برای ارائه خدمات این شبکه‌ها از سازمان تنظیم مقررات، ارائه خدمات رومینگ که یکی از مهمترین بندهای لازم جهت دریافت این پروانه‌ها بوده را نادیده گرفتند و دیگر خدمات متقابل به مشترکین دیگر شبکه‌ها را ارائه نمی‌دهند. در این میان بیشترین خسارت و مشکل برای کاربران اپراتور رایتل ایجاد می‌شود که کمترین درصد پوشش اختصاصی در کشور را دارند و بسیاری از آنها به امید رومینگ ملی اقدام به خرید سیم‌کارت از این اپراتور کرده بودند.
مدیر عامل رایتل: دو اپراتور دیگر کشور دامپینگ می‌کنند
البته این مورد به مرور افزایش پیدا کرد تا جایی که مدیر عامل رایتل به صورت عمومی نسبت به دامپینگ ایجاد شده توسط همراه اول و ایرانسل در خصوص عدم ارائه خدمات به کاربران این شبکه اعتراض کرد؛ اما به نظر اعتراضات صورت گرفته کار به جایی نبردند و پس از مدتی، قضیه بدون سر و صدا از تیتر اول رسانه‌ها خارج شد. حلقه مفقوده این ماجرا آنجاست که در آن زمان هیچ کدام از نهادهای رسمی و دولتی ناظر هم هیچگونه واکنشی به موضوع نشان ندادند و اعتراضات کاربران هم به جایی نرسید تا جایی که بسیاری از کاربران مجبور شدند سیم‌کارت‌های خود را تعویض نموده و به شبکه‌های ایرانسل و همراه اول کوچ کنند تا بتوانند از آنتن‌های موجود در محل زندگی خود استفاده کنند تا مشخص شود که همین سهم زیر 5 درصدی رایتل از بازار نیز به مزاق ایرانسل و همراه اول خوش نمی‌آید.
سودجویی همراه اول و ایرانسل و تمایل به انحصار عامل اصلی ناقص ماندن طرح رومینگ ملی اولیه
به صورت کلی ارائه خدمات رومینگ فرایند پیچیده‌ای ندارد و در بسیاری مواقع با نصب چند نرم‌افزار ساده روی مراکز سرویس‌دهی قابل پیاده‌سازی است ولی علت عدم ارائه این خدمات در واقع سودجویی و تنگ کردن دامنه انحصار اپراتورها برای تحریک و تحت فشار قرار دادن کاربران جهت مهاجرت به شبکه اپراتوری که در محل زندگیشان خدمات بهتری دارد است.
آنچه در بالا خواندید خلاصه‌ای از اتفاقات و داستان ایجاد، رشد و افول طرحی بسیار عالی بود که می‌توانست بسیاری از هزینه‌های مخابراتی کشور را کاهش داده و همچنین زمینه ارائه خدمات بیشتر به کاربران گردد.
سال 1397 تولد دوباره رومینگ ملی با اعلام آقای وزیر
اما همانطور که در تیتر این خبر خواندید، صبح امروز وزیر جوان ICT رسماً اعلام کرد که این طرح دوباره به فاز اجرایی بازگشته است و مشترکین همراه اول و ایرانسل می‌توانند از رومینگ شبکه اپراتور دیگر در محل زندگی خود بهرمند شوند. بر اساس اعلام آذری جهرمی، رومینگ ملی جدید در 700 منطقه که پیش از این تحت پوشش همراه اول قرار داشت به مشترکین ایرانسل خدمات می‌دهد و در نقطه مقابل 6800 منطقه که پوشش آنها تنها توسط ایرانسل انجام می‌شده، حالا در دسترس کاربران همراه اول نیز قرار گرفته و این کاربران می‌توانند بدون نگرانی بابت پوشش آنتن، از شبکه واحده مخابراتی کشور استفاده کنند.
وی این اقدام را صرفه‌جویی در هزینه‌های توسعه عنوان کرد که مسلماً با عملی شدن آن بسیاری از هزینه‌های جاری اپراتورها و کاربران را کاهش خواهد داد. به هر حال امیدواریم فاز عملیاتی جدید مانند فاز قبلی نباشد و این بار اجرای طرح رومینگ ملی به صورت کامل، طولانی مدت و با ارائه خدمات حداکثری و بدون انحصار و محدودیت برای همه اپراتورهای کشور صورت گیرد.
در نهایت از شما دوستان می‌خواهیم نظرات خود را در مورد این مطلب و طرح ارائه کنید. آیا به آینده طرح رومینگ ملی امیدوار هستید؟ اگر از جمله کاربرانی هستید که در مناطق با پوشش نامناسب مخابراتی روبرو هستید نیز می‌توانید ارائه واقعی خدمات رومینگ روی گوشی و دستگاه‌های خود را بیازمایید و نتیجه آن را با ما و دیگر دوستان خود در شهر سخت افزار در میان بگذارید.
نظر خود را اضافه کنید.
برای ارسال نظر وارد شوید
ارسال نظر بدون عضویت در سایت