نکات ارگونومی در رایانه؛ اصول نشستن پشت کامپیوتر چگونه است؟

اگرچه ورود کامپیوترها به دنیای ما بسیاری از کارها را ساده‌تر و سریع‌تر کرده است، اما با خود آسیب‌هایی را نیز به همراه آورده است. یکی از این آسیب‌ها، بروز مشکلات جسمی در کاربران به دلیل استفاده زیاد و عدم آگاهی درباره اصول نشستن پشت کامپیوتر است. استفاده بیش از حد از کامپیوتر می‌تواند به دست‌ها و کمر آسیب جدی وارد کرده و کاربر را درگیر دردهای مزمن و طولانی‌مدت کند. به همین دلیل، علم ارگونومی در رایانه تلاش کرده است تا با ایجاد تغییرات در طراحی ابزارهای کامپیوتری و لوازم جانبی، از بروز مشکلات جسمی جلوگیری کند. در مقاله‌ی پیش‌رو قصد داریم با اصول ارگونومیک کار با کامپیوتر و ابزارهای مختلف آن آشنا شویم. با شهر سخت افزار همراه باشید.

فهرست مطالب این مقاله:

- اصول ارگونومی در رایانه چیست؟
- لوازم ارگونومیک کار با کامپیوتر
- اصول نشستن پشت کامپیوتر
- جمع‌بندی
- پرسش‌های متداول

اصول ارگونومی در رایانه چیست؟

بسیاری از مردم روزانه تنها مدت کوتاهی از کامپیوترها استفاده می‌کنند که گاهی برای سرگرمی و گاهی برای خرید اینترنتی یا رزرو بلیط است. اما افراد دیگری وجود دارند که شغلشان وابسته به نشستن ساعت‌های طولانی پشت میز کامپیوتر و تایپ‌کردن و خیره‌شدن به صفحه نمایشگر بوده و استفاده از لوازم جانبی و وسایل اداری استاندارد برای راحتی و حفظ سلامتی آن‌ها ضروری است.

استفاده‌ی طولانی و بلندمدت از چنین ابزارهایی می‌تواند مشکلات متعددی را برای کاربر به وجود آورد؛ از درد مزمن مچ و کتف گرفته تا ورم‌کردن تاندون‌های دست و حتی بروز بیماری‌های جدی در پاها و بخش پایینی کمر. اگرچه با کنترل منظم استفاده از کامپیوتر، آگاهی نسبت به اصول صحیح نشستن پشت کامپیوتر و جا‌به‌جایی مداوم هنگام کار می‌توان این آسیب‌ها را تا حد قابل‌قبولی کاهش داد، روش دیگری نیز برای بهبود سلامتی وجود دارد و آن رعایت اصول ارگونومیک کار با کامپیوتر است.

ارگونومی در رایانه به معنای طراحی و تنظیم تجهیزات و محیط کار به نحوی است که راحتی، ایمنی و سلامتی کاربر به بهترین شکل ممکن فراهم شود. امروزه لوازم، میزها و صندلی‌های بسیاری با هدف کاهش فشار و خستگی بدن تولید و روانه بازار شده‌اند که با رعایت اصول نشستن پشت کامپیوتر می‌توانند از واردشدن آسیب به بدن شما طی استفاده طولانی از آن جلوگیری کنند.

لوازم ارگونومیک کار با کامپیوتر

تا به اینجا متوجه شدیم که با رعایت اصل ارگونومی در رایانه می‌توان از بروز آسیب‌های جدی جلوگیری کرد؛ به همین منظور امروزه بسیاری از لوازم طبق اصول ارگونومیک کار با کامپیوتر طراحی می‌شوند که در ادامه با برخی از آن‌ها آشنا می‌شویم.

کیبوردهای ارگونومیک

یکی از نکات مهم برای رعایت اصول ارگونومی در کار با کامپیوتر جایگزین‌کردن کیبوردهای ارگونومیک با کیبوردهای معمولی است. متأسفانه، کیبوردهای معمولی که به‌خاطر طرز چینش دکمه‌ها به QWERTY شهرت دارند، برای راحتی و کاهش فشار به مچ و ساعد دست طراحی نشده‌اند. طراحی QWERTY متعلق به بیش از 150 سال قبل است؛ زمانی که تنها به سرعت کار تایپیست‌ها توجه می‌شد و همه چیز کاملاً مکانیکی و آهسته پیش می‌رفت.

از آنجا که دنیا دستخوش تغییرات بسیاری شده و این موضوع دیگر مصداق ندارد، لزومی به پایبندی به طراحی و چینش کیبوردهای قدیمی نیز نداریم و گزینه‌های جدید بسیاری برای امتحان‌کردن پیش‌ روی ما است. البته باید توجه داشت که ممکن است طراحی مناسب و مورد پسند یک کاربر با کاربر دیگر متفاوت باشد و هر کس باید کیبورد مخصوص خود را پیدا کند.

کلیدهای کیبوردهای ارگونومیک به شکلی چیده شده‌اند که دست‌ها را در موقعیت طبیعی‌تری قرار می‌دهند و این مزیت معمولاً به‌لطف خمیدگی‌ها و پیچش‌های به‌کاررفته در آن‌ها است. برای مثال، کیبورد K350 لاجیتک با اندکی خمیدگی در چینش دکمه‌ها تا حدی ارگونومی را رعایت کرده است که می‌تواند برای ورود به دنیای کیبوردهای ارگونومی گزینه مناسبی باشد. قدم بعدی، تقسیم‌کردن دکمه‌های کیبورد به دو گروه مجزا بوده که تأثیر زیادی در جلوگیری از خم‌شدن مچ‌ها دارد.

در همین رابطه بخوانید:

- دلایل کار نکردن کیبورد (صفحه کلید) کامپیوتر و روش‌های حل مشکل آن
- تمیز کردن کیبورد کامپیوتر و صفحه کلید لپ تاپ در 5 مرحله آسان

کیبوردهای Ergo K860 لاجیتک و Ergonomic Keyboard مایکروسافت دو نمونه‌ خوب از چنین صفحه‌کلیدهایی هستند که نه‌تنها کلیدها جدا شده، بلکه با خمیدگی و بلندی‌هایشان انگشتان دست را در بهترین حالت ممکن حفظ می‌کنند. اگر مایلید از این نیز فراتر بروید، کیبوردهایی مثل C989M شرکت Cloud Nine وجود دارند که کاملاً از هم جدا بوده و فشار ناشی از کار طولانی با کیبورد به کتف‌ها را بسیار کاهش می‌دهند.

حتی با خرید کیبوردهایی مثل Advantage2 شرکت Kensis، علاوه‌بر رعایت اصول ارگونومیک کار با کامپیوتر، می‌توانید حس خاص‌بودن را نیز تجربه کنید. افزون‌ بر موارد گفته‌شده، می‌توان کیبوردهایی را با چینش کاملاً متفاوت با صفحه‌کلیدهای QWERTY پیدا کرد که می‌توانند کار تایپ‌کردن را راحت‌تر کنند. کیبوردهای Dvorak از مشهورترین نمونه‌های چنین صفحه‌کلیدهایی هستند که اگر بتوانید با چالش تغییر جای دکمه‌ها کنار بیایید، می‌توانند برای شما مفید باشند.

پیداکردن کیبورد مناسب با رعایت اصول ارگونومی در رایانه کار چندان راحتی نیست و نیاز به آزمون و خطای زیادی دارد؛ بنابراین، اگر ساعت‌های زیادی را صرف کار با کیبورد می‌کنید، پیشنهاد می‌کنیم گزینه‌های متعدد را امتحان کنید. شاید استفاده از کیبوردهای دست دوم نیز برای امتحان کار معقولی باشد تا در نهایت بهترین گزینه را پیدا کنید.

موس‌های ارگونومیک

استفاده از موس‌های مناسب و ارگونومیک علاوه بر تجربه کاربری بهتر، به شما در رعایت اصول صحیح نشستن پشت کامپیوتر کمک می‌کنند. اگرچه تولید موس‌های رایج موجود در بازار با شکل‌هایی که می‌شناسیم ارزان‌تر تمام می‌شود، اما چنین موس‌هایی توجه بسیار کمی به ساختار دست انسان داشته‌اند.

با وجود این، تولیدکنندگان طی سال‌های گذشته تلاش ‎کرده‌اند توجه بیشتری به این موضوع نشان دهند. اکنون می‌توان موس‌های زیادی را در بازار پیدا کرد که در طراحی خود راحتی دست و بازوی کاربر را در اولویت خود قرار داده‌اند و از اصول ارگونومیک کار با کامپیوتر پیروی کرده‌اند.

برای مثال، موس MX Master 3S لاجیتک برای استفاده‌ی طولانی‌مدت بسیار عالی است، هرچند قیمت گرانی دارد و فقط برای راست‌دست‌ها طراحی شده و چندان نمی‌تواند خستگی مچ را کاهش دهد.

برای کاهش بیشتر خستگی دست، می‌توانید از موس‌های عمودی استفاده کنید که طرز کارشان مانند نمونه‌های معمولی است، ولی دست دو طرف آن قرار می‌گیرد و با داشتن حالت طبیعی‌تر، فشار کمتری به مچ وارد می‌کند.

در همین رابطه بخوانید:

- آموزش رفع مشکل پرش موس و حل تاخیر در حرکت موس در ویندوز 10

لاجیتک در این بخش هم با عرضه‌ی موس‌های Life و  MX Vertica محصولات خوبی را ارائه کرده است. موس Life برای دست‌های کوچک‌تر مناسب‌تر بوده و برای چپ‌دست‌ها عرضه‌ شده، ولی MX Vertical برای افرادی که کف دست بزرگ‌تر و  انگشتان کشیده‌تر دارند گزینه‌ بهتری است.

سایر تولیدکنندگان مثل Lekvey، Anker و Kensington نیز مدل‌های مقرون‌به‌صرفه‌ای را روانه بازار کرده‌اند. با این حال، باید توجه داشت که موس‌های ارگونومیک نیز مثل کیبوردهای خمیده و دوتکه برای هر شخص و هر کاربردی مناسبت نیست، ولی بد نیست افرادی که دچار آسیب‌ و درد در دست و مچ خود شده‌اند آن‌ها را امتحان کنند.

گاهی علت اصلی درد مچ، تکان‌دادن مداوم موس است که خوشبختانه برای رفع این مشکل نیز راه‌حلی وجود دارد. موس‌های ترک‌بال که شباهت زیادی به فیلم‌های تخیلی دهه 70 میلادی دارند، از یک گوی نسبتاً بزرگ برای جابه‌جایی نشانگر روی صفحه استفاده می‌کنند. این کار نیز معمولاً با یک انگشت یا انگشت شست انجام می‌شود.

ترک‌بال‌هایی مثل ELECOM DEFT PRO با شباهت زیاد به موس‌های معمولی وجود دارند که نیاز به تکان‌دادن نداشته و حرکت نشانگر فقط با چرخش گوی انجام می‌شود و دکمه‌ کلیک هم در کنار آن قرار گرفته است. اگرچه طراحی چنین موس‌هایی اندکی خاص است و برای هر کسی مناسب نیست، استفاده از آن‌ها می‌تواند برای راحتی دست بسیار خوب باشد. حتی ترک‌بال‌هایی مثل Kensington Expert در بازار موجود است که هیچ شباهتی به موس‌های معمولی ندارند، ولی عملکرد مناسبی از خود نشان می‌دهند.

با این حال، اگر قصد ندارید از موس‌های استاندارد دل بکنید، ولی به‌خاطر کار طولانی مچ دستتان درد می‌گیرد، پیشنهاد می‌کنیم از موسی با سیم سبک استفاده کنید و موس‌های بی‌سیم با وزن زیاد باتری‌هایشان را دور بیندازید.

افزون‌بر موارد گفته‌شده، استفاده از تاچ‌پد و ترک‌پد هم از گزینه‌های دیگر برای رعایت اصول ارگونومی در کار با کامپیوتر است که می‌تواند خستگی دست را کاهش دهد. ناگفته نماند که ترک‌پدهای حرفه‌ای با نمونه‌های به‌کاررفته در لپ‌تاپ‌های معمولی کاملاً متفاوت‌اند و استفاده از آن‌ها بسیار راحت و طبیعی است. از جمله این ترک‌پدها می‌توان به‌ نمونه‌های تولید‌شده توسط Seedna و Keymecher اشاره کرد.

میزهای ارگونومیک

انتخاب میز مناسب یکی از اصول ارگونومیک کار با کامپیوتر است. اگرچه داشتن کیبورد و موس مناسب برای جلوگیری از خستگی بدن و رعایت اصول نشستن پشت کامپیوتر ضروری است، اما در صورتی که پشت یک میز کوچک چمباتمه می‌‎زنید یا روی صندلی نامناسبی می‌نشینید، اصلاً روی تأثیر آن‌ها حساب نکنید.

در همین رابطه بخوانید:

- هر آنچه باید در مورد نصب صحیح و ارتفاع استاندارد مانیتور روی میز کار بدانید

افرادی که ساعات طولانی با کامپیوتر سروکار دارند، نه‌تنها باید طریقه درست نشستن پشت میز کامپیوتر را یاد بگیرند، بلکه استفاده از میز مناسب هم برای آن‌ها لازم است. اگر شما هم جزء این افراد هستید، امتحان‌کردن میزهای مختلفی که در بازار وجود دارند یا خرید میزی با قابلیت تنظیم ارتفاع را حتماً در نظر داشته باشید.

شما می‌توانید از میزهایی استفاده کنید که قابلیت تغییر ارتفاع داشته و می‌توان آن‌ها را به حالت ایستاده تغییر داد. با انجام این کار، شما دیگر پشت میز نمی‌نشینید و با قرارگرفتن در حالت ایستاده دستان خود را به‌شکل طبیعی روی آن‌ها می‌گذارید؛ درنتیجه، از نشستن طولانی جلوگیری شده و با کاهش فشار به کمر و گردش خون بیشتر در پاها سلامتی شما بهبود می‌یابد.

ناگفته نماند که استفاده از چنین میزهایی صرفاً یک پیشنهاد است و در عوض، شما می‌توانید با استفاده از میزهای ارگونومیک و آشنایی با نحوه صحیح نشستن پشت میز رایانه به نتیجه مشابهی دست یابید.

صندلی‌های ارگونومیک

اگرچه نشستن زیاد پشت میز کامپیوتر برای سلامتی بدن مضر است، استفاده از صندلی مناسب می‌تواند تغییری چشمگیر ایجاد کند. انتخاب صندلی کامپیوتر نیز مثل میز بستگی به بودجه‌ شما دارد؛ ولی هنگام انتخاب، حتماً موارد مهم ارگونومی در رایانه که در ادامه اشاره می‌کنیم را در نظر داشته باشید و با نحوه صحیح نشستن روی صندلی برای کار با کامپیوتر آشنا شوید:

ابتدا، در نظر داشته باشید که صندلی مناسب باید به‌خوبی وزن و قد شما را پشتیبانی کند؛ بنابراین، اگر قدبلند هستید باید حتما یک صندلی با قابلیت افزایش ارتفاع زیاد خریداری کنید، حتی اگر قیمت آن گران‌تر باشد. هنگام نشستن، زانوهای شما باید زاویه‌ای 90 درجه داشته باشند و کف پایتان روی زمین قرار بگیرد. اگر موقع نشستن، شرایط گفته‌شده وجود نداشته باشد یا کفی صندلی به‌خوبی بدنتان را پوشش ندهد، نشان‌گر آن است که صندلی برای شما کوتاه است.

دوماً، بازوهای شما باید با سطح میز یا موس و کیبورد موازی باشند. یک صندلی مناسب از دسته‌های قابل‌تنظیم برخوردار است که کمک می‌کند دستانتان را در حالتی صحیح قرار دهید. همچنین، صندلی باید به‌طور کامل ستون فقرات شما را پوشش داده تا هنگام نشستن به‌طور طبیعی در حالتی صاف و مستقیم قرار بگیرید. توجه داشته باشید، اگر هنگام کار ناچارید بیش از حد به سمت میز خم شوید، به احتمال زیاد مشکل از خود میز است و ربطی به صندلی ندارد. با رعایت همین نکات به ظاهر ساده و روش صحیح نشستن پشت کامپیوتر می‌توان از عوارض ارتوپدی و دیسک کمر جلوگیری کرد.

سایر ابزارهای ارگونومیک کار با رایانه

علاوه‌بر نکاتی که تا اینجا درباره‌ اصول ارگونومیک کار با کامپیوتر ذکر کردیم، موارد دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند از خستگی شما بکاهند. برای مثال، درحالی‌که بیشتر مانیتورهای موجود در بازار دارای پایه‌های ثابت هستند، می‌توان با خرید پایه‌های متحرک و قابل تنظیم که به استاندارد VESA مشهورند و متصل‌کردنشان به پایه‌های اصلی، ارگونومی بهتری ایجاد کرد.

در همین رابطه بخوانید:

- هرآنچه باید در مورد استاندارد VESA بدانید

شرکت‌های مختلفی پایه‌های VESA را تولید و عرضه می‌کنند که از جمله آن‌ها می‌توان به Mount Pro اشاره کرد. متأسفانه، اکثر مانیتورهای معمولی از پایه‌های متحرک بی‌بهره‌اند، ولی اگر می‌خواهید صرفاً ارتفاع مانیتور را اندکی افزایش دهید، زیرمانیتورهای فراوانی در فروشگاه‌ها موجود است که به جز اندازه و جنس، تفاوت مهمی ندارند و قیمتشان نیز مناسب است.

همچنین، از گذشته استفاده از بالشتک‌های مچ برای بهبود حالت دست هنگام کار با موس و کیبورد رایج بوده که می‌توانند تا حدی مؤثر باشند. شما می‌توانید با خرید بالشتک‌های ژله‌ای یا موس‌پدهای مخصوص و بهبود اصول ارگونومی در رایانه خود، از میزان فشار به مچ دستان بکاهید.

در همین رابطه بخوانید:

- مقایسه مانیتور خمیده با تخت؛ کدام نمایشگر برای بازی بهتر است؟ [تماشا کنید]
- زاویه دید مانیتور چیست؟ زاویه دید کدام مانیتورها بهتر است؟

افزون بر این، جهت رعایت بهتر اصول نشستن پشت کامپیوتر و راحتی خود می‌توانید از بالش‌های زیرنشیمنی بهره بگیرید. البته، فراموش نکنید که این بالش‌ها ارتفاع صندلی را افزایش می‌دهند و در نتیجه، باید ارتفاع مانیتور را نیز زیاد کنید.

اصول صحیح نشستن پشت کامپیوتر

نشستن پشت کامپیوتر یکی از فعالیت‌های روزمره بسیاری از ما است که ممکن است در صورت عدم رعایت اصول صحیح نشستن پشت کامپیوتر بر سلامتی بدن تأثیر منفی داشته باشد. برای جلوگیری از عوارض ارتوپدی، چشمی و دیگر صدمات ناشی از نشستن طولانی‌مدت پشت کامپیوتر، لازم است که به اصول ارگونومیک نشستن توجه کنیم.

تا اینجای مقاله با چندین لوازم جانبی کامپیوتری که رعایت اصول ارگونومی در آن‌ها برای جلوگیری از عوارض جسمی ضروری است، آشنا شدیم. در  ادامه نیز به شما چند نکته مهم را در مورد نحوه صحیح نشستن پشت میز رایانه آموزش می‌دهیم.

• یکی از مهمترین نکات در ارگونومی صحیح نشستن پشت کامپیوتر آن است که ارتفاع میز باید به گونه‌ای باشد که زاویه آرنج‌های شما حدود ۹۰ درجه باشد و دست‌های شما راحت بر روی صفحه کلید قرار بگیرند.
• فاصله صفحه نمایش از چشم‌های شما باید حدود ۵۰ تا ۷۰ سانتی‌متر باشد. صفحه نمایش نباید خیلی بالاتر یا پایین‌تر از سطح چشم‌های شما باشد، بلکه باید در یک سطح افقی قرار داشته باشد.
• روشنایی محیط باید مناسب باشد و تفاوت زیادی با روشنایی صفحه نمایش نداشته باشد. از قرار دادن صفحه نمایش در جلو یا پشت پنجره خودداری کنید تا از تابش مستقیم نور خورشید یا بازتاب آن روی صفحه جلوگیری شود.
• جهت رعایت نحوه صحیح نشستن روی صندلی برای کار با کامپیوتر، صندلی باید دارای پشت و پایه قابل تنظیم باشد. پشت صندلی باید حمایت خوبی از قسمت کمر شما داشته باشد. پایه صندلی باید به گونه‌ای تنظیم شود که زانو‌های شما در یک سطح افقی یا کمی پایین‌تر از لگن شما قرار داشته باشند.
• پا‌های شما باید به طور کامل روی زمین قرار داشته باشند و فقط بخش پُرِ پا به زیر صندلی فشار داده شود. از قرار دادن پا‌های خود روی پایه صندلی یا زیر میز خودداری کنید.
• وضعیت بدن شما باید راست و متعادل باشد. از خم شدن یا کج شدن بدن به جلو، عقب یا جانب خودداری کنید. سعی کنید هر ۲۰ تا ۳۰ دقیقه یک بار از صندلی بلند شده و حرکات سبکی برای افزایش گردش خون و کاهش اسپاسم عضلانی انجام دهید.
• پایه صندلی باید به گونه‌ای تنظیم شود که زانو‌های شما در یک سطح افقی یا کمی پایین‌تر از لگن شما قرار داشته باشند. این کار که از مهمترین اصول نشستن پشت کامپیوتر است، باعث می‌شود که خون‌رسانی به پا‌های شما بهتر شود و از خستگی و خواب‌رفتگی پاها جلوگیری شود.

افرادی که دچار مشکل دیسک کمر هستند باید در زمینه رعایت اصول ارگونومی در کار با کامپیوتر دقت بیشتری به خرج دهند. برای این گروه از افراد باید پشت صندلی دارای پشتی و پایه قابل تنظیم باشد. پشت صندلی باید حمایت خوبی از قسمت کمر و سینه شما داشته باشد. پشت صندلی باید به گونه‌ای تنظیم شود که زاویه میان سینه و ران‌های شما حدود ۱۰۰ تا ۱۱۰ درجه باشد.

در همین رابطه بخوانید:

- همه چیز در مورد کنتراست صفحه نمایش مانیتور، تلویزیون، موبایل و لپ تاپ

این کار باعث می‌شود که فشار روی دیسک‌های میان مهره‌ای کمر شما کاهش پیدا کند و از دیسک کمر جلوگیری شود. با رعایت این نکات، شما می‌توانید تجربه یک نشستن صحیح روی صندلی برای دیسک کمر را داشته باشید.

جمع‌بندی

واضح است که همه افراد برای کاهش ناهنجاری های بدنی هنگام کار با کامپیوتر نیاز به خرید محصولات ارگونومی ندارند چراکه مدت زمانی که با کامپیوتر سروکار دارند چندان زیاد نیست. با وجود این، اگر شما جزو افرادی هستید که هر روز چندین ساعت را پشت میز می‌گذرانید، باید حتماً اصول صحیح نشستن پشت کامپیوتر را فرا گرفته و آن‌ها را رعایت کنید تا از عوارض ارتوپدی نشستن نادرست پشت کامپیوتر جلوگیری نمایید.

با استفاده از کیبوردهای ارگونومیک می‌توان بسیاری از آسیب‌های واردشده به مچ دست و ساعد را کاهش داد. همچنین، بهره‌بردن از موس ارگونومیک عمودی یا ترک‌بال می‌تواند تأثیر به‌سزایی در ارگونومی در رایانه داشته باشد و فشار ناشی از کار طولانی با موس را خنثی کند.

با این حال، استفاده از میز و صندلی مناسب نیز برای رعایت اصول نشستن پشت کامپیوتر ضروری است. همان‌طور که اشاره کردیم، ارتفاع میز و صندلی و میزان پشتیبانی آن‌ها از بدن و دست‌ها بسیار مهم است و هنگام خرید باید حتما به آن توجه کرد. استفاده از میزها و صندلی‌های بیش از حد بلند یا کوتاه می‌تواند فشار واردشده به دست و ستون فقرات را دو چندان کرده و آسیب‌های فراوانی به بدن انسان وارد کند. بنابراین، تمامی افرادی که شغلشان به‌نوعی وابسته به رایانه‌ها است، باید اصول ارگونومیک کار با کامپیوتر را به دقت رعایت کرده و از تجهیزات و لوازم مناسب استفاده کنند.

پرسش‌های متداول

چرا ارگونومی در استفاده از رایانه مهم است؟

رعایت اصول ارگونومی در رایانه اهمیت بسیاری دارد؛ زیرا باعث جلوگیری از مشکلات جسمی نظیر درد‌های مچ دست، شانه و پشت می‌شود. همچنین، ارگونومی به افزایش بهره‌وری در کار منجر می‌شود؛ چراکه تجهیزات راحت و مناسب باعث افزایش تمرکز و انگیزه کاربران می‌شوند. از طرف دیگر، کاهش خستگی ناشی از نشستن طولانی نیز از مزایای دیگر رعایت اصول ارگونومیک کار با کامپیوتر است. با توجه به این موارد، تجهیزات و محیط کاری ارگونومیک به بهبود سلامتی، راحتی و کارآیی کاربران کمک می‌کنند و از مشکلات عصبی و عضلانی جلوگیری می‌کنند.

چه عواملی به عنوان اصول ارگونومی در رایانه مهم هستند؟

در طراحی رعایت اصول ارگونومی در کار با کامپیوتر، عوامل متعددی وجود دارند که به راحتی، ایمنی و بهره‌وری کاربران کمک می‌کنند. مهمترین عوامل ارگونومی در کار با رایانه عبارتند از:

• صندلی و صفحه نمایش: صندلی با پشتی مناسب و قابل تنظیم و صفحه نمایش با ارتفاع موازی چشمان کاربر برای جلوگیری از خم شدن گردن و کمر بسیار مهم است.
• صفحه کلید و موس: صفحه کلید و موس باید در محدوده دست‌ها قرار داده شوند، تا کاربران نیازی به کشیدن و جمع‌کردن دست‌ها نداشته باشند.
• سازگاری با جسم کاربر: تجهیزات باید با ترکیب جسم کاربر سازگاری داشته باشند تا تنش‌ها و فشارهای ناشی از نشستن طولانی را کاهش دهند.
• فضای کاری مناسب: فضای کاری باید به اندازه کافی بزرگ باشد تا به کاربر امکان جابجایی و تغییر وضعیت بدهد. همچنین، تجهیزات جانبی مانند پرینتر یا دستگاه‌های دیگر نیز باید به صورت مناسب در فضا قرار گیرند.
• تنوع در حرکت: امکان انجام حرکات متنوع و تغییر وضعیت جسمی به کاربر اجازه می‌دهد تا از فشار ناشی از نشستن طولانی جلوگیری کند.
• نورپردازی مناسب: نور مناسب و بدون انعکاس در صفحه نمایش، به خصوص در محیط‌های کاری داخلی، برای جلوگیری از خستگی چشم‌ها و افزایش راحتی بسیار مهم است.

چرا تنظیم ارتفاع صندلی و میز مهم است؟

تنظیم ارتفاع صندلی و میز در محیط کار با رایانه به کاربر امکان می‌دهند در وضعیتی طبیعی و بدون تنش قرار گیرند، منحنی‌های طبیعی بدن را حفظ کنند و از فشارهای ناشی از نشستن طولانی جلوگیری کنند. عدم تنظیم صحیح می‌تواند منجر به تنش‌های ماهیچه‌ها، مفاصل و بافت‌های نرم جسمی شود و مشکلات جسمی و ارگونومیکی ایجاد کند. این تنظیمات همچنین به راحتی کاربران در طول روز کمک می‌کنند و افزایش بهره‌وری و تمرکز در کار را به همراه دارند.

چطور می‌توان نورپردازی مناسب در محیط کار رایانه ایجاد کرد؟

برای ایجاد نورپردازی مناسب در محیط کار رایانه، می‌توان از تکنیک‌های موثری مثل انتخاب چراغ‌ها و منابع نور مصنوعی با ویژگی‌های مناسب، جلوگیری از تابش مستقیم نور به چشمان و تنظیم دمای رنگ نور به منظور جلوگیری از خستگی چشم بهره گرفت. استفاده از ابزارهای کنترل نورپردازی برای منظم کردن نور، جلوگیری از انعکاس نور از سطوح براق و استفاده از تعداد مناسب منابع نور نیز از دیگر راهکار‌های نورپردازی مناسب در فضای کار با رایانه است.

چرا حفظ موقعیت نشستن مناسب مهم است؟

حفظ موقعیت نشستن مناسب در محیط کار با رایانه به دلیل تأثیر مستقیم بر راحتی، سلامتی جسمی و جلوگیری از مشکلات ارگونومی بسیار اهمیت دارد. این عمل با جلوگیری از تنش‌ها و فشارهای ناشی از نشستن طولانی، حفظ منحنی‌های طبیعی بدن و ایجاد راحتی در کار، بهره‌وری و تمرکز بالا را تضمین می‌کند؛ همچنین، با جلوگیری از خستگی و تنش‌های عضلانی و عصبی ناشی از نشستن نامناسب، به سلامت جسمی کاربران کمک می‌شود.