امروزه به هر دلیلی که باشد؛ چه تهدیدها جدیتر شده و چه آگاهی کاربران بیشتر شده، استفاده از نرم افزارهای امنیتی و به طور مشخصتر آنتیویروسها بیش از پیش رواج و اهمیت یافته است. نرم افزارهای امنیتی در کنار محاسنی که دارند، با دردسرهایی نیز همراه هستند که یکی از عمدهترین آنها افت کارایی سیستم یا به اصطلاح رایجتر کُند شدن است. در ادامه افزون بر معرفی سبکترین راهکارهای امنیتی، نکات فنی را نیز به شما خواهیم گفت. با شهرسخت افزار همراه شوید.
امروزه بسیاری از کاربران بدون آگاهی قبلی و صرفاً از روی توصیههای غیراصولی دست به انتخاب راهکارهای امنیتی میزنند، نتیجه این کار گاهی افت کارایی سیستم، گاهی حذف ناخواسته برخی فایلها و حتی گاهی گرفتار شدن در دام بدافزارها علیرغم صرف هزینههایی است. بنابراین اهمیتی ندارد که حتی هزینه زیادی را صرف خرید یک محصول امنیتی کرده باشید، انتخاب درست حرف اول را میزند. در میان ما کاربران ایرانی تقریباً باور شایعی وجود دارد که آنتیویروس NOD32 سبکتر و کارآمدتر از دیگر محصولات است. اما باید بگوییم که راهکارهای بهتر و سبک تری نیز وجود دارند. با این حال زمانی که سبک بودن را ذکر میکنیم لزوماً به معنای امنیت ضعیفتر نیست، برخی راهکارهای امنیتی فناوریهای نرم افزاری را به خدمت گرفتهاند که توسعه آنها با هزینههای بسیار بالا و صرف زمان زیادی همراه بوده است. از این رو ما به دنبال بهترینی هستیم که میتوان یافت و نه کارایی را فدای امنیت و نه امنیت را فدای کارایی میکنیم.
پیش از هرچیز بد نیست بدانید که سبکتر بودن یک راهکار امنیتی لزوماً به معنای امنیت ضعیفتر و همچنین سنگینتر بودن آن به معنای امنیت بالاتر نیست. البته معمولاً نمیتوان به امنیت بالا بدون صرف منابع سیستم دست یافت. بنابراین لزوماً رابطه مستقیمی میان کارایی و سطح امنیت وجود ندارد. اما چگونه؟ یک راهکار امنیتی میتواند به دلیل بهینه نبودن باعث صرف منابع زیاد و کندی سیستم شما گردد و در عین حال یک راهکار امنیتی دیگر با همان سطح از سنگینی، امنیت بیشتری را تضمین بخشد. اما آنچه که به وضوح مشخص است هیچ یک از ما خواهان کارایی پایین نیستیم، حتی بسیاری از کاربران حرفهای نظیر گمیرها از آنتی ویروس استفاده نمیکنند.
نگاهی بر تاثیر راهکارهای امنیتی بر کارایی سیستم
با نصب بودن یک آنتیویروس یا راهکار امنیتی، از همان ابتداییترین لحظات راه اندازی (بوت) سیستم، وارد عمل میشوند و بطور محسوسی بر کارایی و فرایندهای مختلف تاثیر میگذارند. تاثیر راهکارهای امنیتی بر افت کارایی سیستم در موقع راه اندازی، بیشتر هنگامی خود را نشان میدهد که سیستم کاملاً خاموش بوده باشد. در حالی که میتوان گفت تقریباً همه راهکارهای امنیتی بر زمان بوت شدن سیستم تاثیر منفی دارند، اما به دلیل تکنیکها و فناوریهای مختلف، میزان آن به شدت متفاوت است، بنابراین نباید به هیچ یک از آنها با دید دیگری نگرست.
راهکارهای امنیتی در یکی از پایین سطحهای نرم افزاری و تقریباً نزدیک و پشت سیستم عامل قرار میگیرند، به عبارتی خود را به سیستم عامل میتنند و هرکاری که قرار باشد انجام شود، پیش از آن توسط راهکار امنیتی بررسی میشود. تصور کنید که در محیط ما، هر کاری که خود ما انجام میدهیم توسط یک شخص ابتدا و پیش از انجام بررسی شود، مطمئناً وقت گیر و کند کننده خواهد بود. در سیستمهای کامپیوتری نیز چنین است و کوچکترین کاری که انجام میشود ابتدا از سوی راهکار امنیتی از نظر مخرب بودن یا مخرب نبودن بررسی میشود. بنابراین هر کاری که انجام میدهید با کارها و پردازشهای اضافی همراه خواهد بود.
همانطور که اشاره شد، از لحظه فشردن دکمه روشن کردن سیستم، راهکار امنیتی وارد کار میشود و ابتدا برنامهها و درایورهای قرار گرفته در استارت آپ یا بخش راه اندازی خودکار ویندوز را از نظر مخرب نبودن بررسی میکند. در همین فاز اولیه از امنیت تفاوتهای بنیادینی میان راهکارهای امنیتی مختلف وجود دارد و هیچ یک دقیقاً مثل دیگری نیست. برخی اصولاً تا موقع راه اندازی کامل سیستم اصلاً وارد کار نمیشوند، برخی نیز ابتدا خود راه اندازی و سپس اجازه فعالیت به دیگر فرایندها را میدهند. از این رو تکنیکها و تاثیر آنها بر کارایی و عملکرد سیستم در این فاز نیز به کلی متفاوت است.
تاثیر راهکار امنیتی بر فرایند راه اندازی به دو صورت خود را نشان میدهد، نخست از لحظه فشردن دکمه روشن کردن تا نمایش کادر لاگین یا دسکتاپ و دوم پس از نمایش دسکتاپ. معمولاً همه ما این تجربه را داشتهایم که در لحظات نخست از راه اندازی سیستم، کارایی به طرز چشمگیری با افت همراه است که از دلایل آن بارگذاری راهکار امنیتی و همچنین برخی بررسیهای امنیتی اولیه است.
تاثیر هنگام اجرای برنامه ها
با راه اندازی سیستم، نحوه عملکرد راهکار امنیتی وارد فاز جدیدی میشود، هر فایل یا برنامههای که اجرا میشود ابتدا باید مورد بررسی قرار گیرد. این فرایند شامل خود سرویسها و قابلیتهای سیستم عامل نیز میشود. این فرایند که از آن به عنوان On access و همچنین Real-time یاد میشود با جستجوی تمامی کدهای اجرایی همراه است. هنگامی که شما قصد اجرای یک فایل را دارید، پیش از آنکه اجرا شود؛ توسط موتور آنتی ویروس اسکن یا بررسی میشود، بنابراین یک اجرای معمولی طی دو مرحله صورت میگیرد. سرعت انجام این فرایند بسته به سطح حساسیت و مکانزیمهای امنیتی متفاوت است. اما آنچه این فرایند را معمولاً طولانی میکند، بررسی رفتاری و یا یافتن کدهای مخرب است. بسیاری از راهکارهای امنیتی به تحلیل آنی کدهای اجرایی به منظور یافتن کدهای مخرب میپردازند که کاملاً با مصرف منابع سیستمی همراه است. اما خود تکنیک بکارگرفته شده و فناوریهای بهینه سازی به طرز موثری بر این فرایند تاثیر گذار هستند.
نصب و حذف برنامه ها
هنگامی که شما فایلهای اجرایی نصب را نیز اجرا میکنید همین رویه طی شده و پیش از نصب همه چیز اسکن میشود. بنابراین نصب و حذف برنامه ها یکی دیگر از مواقعی است که باعث افت کارایی سیستم میشوند. رویه مذکور حین حذف یا Uninstal تمامی برنامه نیز طی میشود.
فشرده سازی و استخراج فایلهای فشرده
یکی دیگر از مواقعی که راهکارهای امنیتی با افت کارایی سیستم همراه میشوند استخراج فایلهای فشرده نظیر Zip، RAR، 7Zip، SFX و... است. در این مواقع پیش از آنکه فایل استخراج شده فرصت کپی شدن بر روی دیسک سخت و یا اجرا یابد، اسکن میشود.
کپی و جابه جایی فایلها
هنگامی که فایلها را از مسیری به مسیر دیگر و یا از دستگاهی به دستگاه دیگری کپی و یا منتقل میکنید، بازهم راهکار امنیتی وارد عمل میشود و آنها را بررسی میکند. بنابراین بازهم شاهد کاهش افت کارایی خواهید بود.
دانلود فایلها از اینترنت
از دیگر مواقعی که راهکارهای امنیتی با افت کارایی همراه هستند میتوان دانلود فایلها از اینترنت و بطور دقیقتر پایان یافتن دانلود را برشمرد. پس از آنکه فایلها از اینترنت دانلود و پیش از آنکه فایل نهایی بر روی دیسک سخت ایجاد میشود، مورد بررسی قرار میگیرد که بازهم با کاهش کارایی سیستم همراه است.
اکنون که با اصلی ترین تاثیر راهکارهای امنیتی بر روی کارایی سیستم آشنا شدیم، به شرح دلیل آن میپردازیم.
راهکارهای امنیتی چگونه کار میکنند؟
در گذشته بررسی مخرب بودن یک فایل بسیار ساده و تنها از طریق شناسه منحصر به فرد فایل نظیر CheckSum صورت میگرفت، اما با پیشرفت تکنیکهای برنامه نویسی دیگر این راهکار به تنهایی جواب گو نیست. امروزه بدافزارها به طور کلی به سه روش Signature ،Heuristic و تحت cloud شناسایی میشوند.
در روش Signature که مبتنی بر فایلهای بروزرسانی است، بدافزارها نخست از سوی سازندگان راهکارهای امنیتی جمع آوری و تحلیل و شناسایی میشوند، سپس شناسه آنها، نحوه پاکسازی و توقف از طریق همان فایلهای بروزرسانی که روزانه منتشر میشود، در اختیار راهکار امنیتی نصب شده بر روی سیستم قرار میگیرد. در این روش فایلها بر اساس شناسههای یکتا با پایگاه داده راهکار امنیتی که همان فایلهای بروزسانی هستند، مقایسه میشوند، اگر شناسه مشترکی یافت شود به عنوان بدافزار و اگر شناسه آن با بدافزارهای پایگاه داده همخوانی نداشته باشد هیچ تشخیص مشخصی صورت نمیگیرد. اما همین نحوه مقایسه، به دست آوردن شناسه یکتا و آرشیو پایگاه داده؛ تکنیکها و روشهای بیشماری دارد که اینجاست شما تلاش بیشتر مهندسین برنامه نویسی شرکتهای مختلف را متوجه میشوید. ممکن است با یک راهکار امنیتی مشخص این فرایند بسیار کند و با راهکار دیگری بسیار بهینهتر و سریعتر صورت گیرد. شرکتهای توسعه دهنده نرم افزارهای امنیتی بزرگ هزینه و زمان زیادی را صرف توسعه روشها و فناوریهای نرم افزاری بهینهای میکنند که همین تفاوتها رقم میزنند. معمولاً شرکتهای با سرمایه کمتر و یا آنهایی که در عرصه امنیت مدت زیادی از حضورشان نمیگذرد کمتر بهینه هستند.
این روش تشخیص بدافزار در مورد شرکتهای بزرگ کارآمدتر است و با توجه به توانایی بیشتر در جمع آوری بدافزارها موثر واقع میشود. اما در مورد شرکتهای امنیتی کوچکتر و تازه واردتر خیلی موثر مواقع نمیشود.
روش دومی که معمولاً به صورت توام بکار گرفته میشود، تحلیل رفتاری (Heuristic analysis) و همچنین تحلیل کد فایلهای اجرایی به منظور یافتن رفتارهای مخرب و یا قطعه کدهایی است که میتوانند مخرب باشند. این روش بسیار بیشتر از روش مبتنی بر Signature منابع سیستم را اشغال میکند و غیر دقیقتر است. همچنین احتمال تشخیص فایلهای سالم به عنوان بدافزار نیز وجود دارد. این روش به دو صورت مورد استفاده قرار میگیرد، نخست در تشخیص بدافزارهای که هنوز Signature مربوط به آنها تهیه و از طریق بروزرسانی ارائه نشده است و دوم در شناسایی بدافزارهای ناشناخته یا گونههای جدید بدافزارهای پیشتر شناخته شده. میزان موفقیت و کارایی این روش در راهکارهای مختلف به طرز کاملاً چشم گیری متفاوت است و بیشتر به تجربه سازنده و صرف هزینه برای بهینه سازی بر میگردد.اغلب راهکاری امنیتی برتر نیز از پردازش ابری یا cloud برای تسریع کارایی خود بهره می گیرند و حتی محصولاتی تنها مبتنی بر cloud نیز ارائه شده است. با اینکه راهکارهای تحت cloud بسیار سبک هستند، اما لزوم ارتباط دائم با اینترنت از کارآمدی آنها می کاهد. در بسیاری از محصولات امنیتی مشهور، از سرویس های تحت cloud به صورت موازی بهره گرفته می شود.
در نظر داشته باشید که هر دو روشهای مبتنی بر Signature و تحلیل رفتاری-کد با فناوریها و تکنیکهای دیگری همراه هستند که بر میزان موفقیت و کارایی آنها تاثیر گذار است.
تفاوت راهکارهای امنیتی
معمولاً اغلب راهکارهای امنیتی شرکتهای مختلف حداقل تحت دو محصول متشکل از آنتیویروس (Anti-Malware و یا Anti-Virus) و بسته امنیتی (Internet Security و یا Security Suite) ارائه میشوند. آنتیویروسها معمولاً سادهتر بوده و حفاطت اولیه در برابر بدافزارهاها را ارائه میکنند. اما بستههای امنیتی غنیتر بوده و ابزارهای امنیتی دیگری نظیر دیواره آتش و قابلیتهای اضافی بیشتری را با خود دارند و امنیت بالاتری را تامین میکنند.
با اینکه بستههای امنیتی غنیتر و کارآمدتر هستند اما با مصرف بیشتر منابع سیستمی نیز همراه بوده و بیشتر از آنتیویروسها بر کارایی سیستم تاثیر میگذارند. از این رو انتخاب میان این دو خود بر کارایی سیستم بیتاثیر نیست.
نکاتی برای بهبود کارایی راهکار امنیتی
بر کسی پوشیده نیست که سخت افزارهای قدیمی و ضعیف، کارایی کل سیستم را تحت تاثیر قرار میدهند. از این رو اگر از سخت افزارهای قدیمی و به ویژه و پردازنده و رم قدیمی استفاده می کنید؛ پیشنهاد میشود که سیستم خود را ارتقا دهید. همچنین حداقل از سیستمی با 4 گیگابایت حافظه رم استفاده کنید. اما مشکل راهکارهای امنیتی با سخت افزارهای قدیمی به همین نکته محدود نمیشود، در پردازندههای جدید قابلیتهای سخت افزارای وجود دارند که اغلب آنتیویروسهای مشهور به منظور بهبود کارایی خود از آنها بهره میگیرند. از جمله این فناوریها میتوان Hyper-Threading و برخی ازInstruction ها را بر شمرد. یکی دیگر از عواملی که باعث کارایی ضعیف راهکارهای امنیتی میشود، سیستم عاملهای قدیمیتر نظیر ویندوز XP است که از نظر پردازشی از فناوریها و تکنیکهای جدید پشتیبانی نمی کنند.
اما اگر مشکلی بابت حافظه رم وقدیمی بودن سخت افزارها وجود ندارد، افزودن یک درایو حالت جامد یا SSD و نصب سیستم عامل و راهکار امنیتی بر روی آن میتواند کارایی کلی سیستم را به طرز کاملاً چشمگیری بهبود بخشد.
یکپارچه سازی دیسک سخت
تقریباً همه ما با پراکندگی فایلها بر روی دیسک سخت یا Fragment ها آشنایی داریم، یکپارچه سازی تمامی درایوها و نه فقط درایوی که ویندوز بر روی آن نصب شده است، میتواند کارایی راهکارهای امنیتی را بهبود بخشد.
فناوریهای تسریع بخش
بسیاری از راهکارهای امنیتی برتر، از تکنیکهایی برای کاستن تاثیر بر سیستم بهره میگیرند که fingerprinting یا علامت گذاری یکی از رایجترین آنها است. در این تکنیکها فایلهایی که یک یا چند بار اسکن شدهاند، برای مدت طولانی و حتی همیشه مجدداً اسکن نمیشوند. به عبارتی آنتیویروس تقریباً مطمئن میشوند که آن فایل مخرب نیست و بررسیهای مکرر هدر دادن وقت است. اما نحوه انجام این تکنیک در راهکارهای امنیتی مختلف متفاوت است. برخی پس از چندین بروزرسانی مختلف و اسکن، فایلها را به لیست سفید اضافه میکنند. برخی نیز فایلهایی بدون تغییر و به ندرت مورد دسترسی قرار گرفته را به لیست سفید میبرند و دیگر اسکنی بر روی آنها انجام نمیشود. اما باید در نظر داشته باشید که با بسیاری از این فناوریها، به مرور و با گذشت مدتی از نصب راهکار امنیتی، کارایی بهبود مییابد و ممکن است در روزهای نخست پس از نصب راهکارهای امنیتی، کارایی ضعیفی را تجربه کنید. برای نمونه با راهکار امنیتی Kaspersky، پس از مدتی فناوریهای iSwift و iChecker به طرز چشمگیری سرعت اسکن فایلهای قبلی را بهبود میبخشند یا اگر درست بگوییم از اسکن مجدد صرف نظر میکنند. البته این کار تا حدودی میتواند خود با تشدید تهدیدها همراه باشد اما مکانیزمهای حفاظتی دیگری نیز در نظر گرفته شده است. تنها نکته ضروری در مورد تکنیکهای بهبود سرعت اسکن این است که باید از خذف و نصب مکرر راهکار امنیتی خودداری کنید، چرا که حافظه خود را از دست میدهد و دوباره فرایندهای یادگیری شروع میشوند.
استفاده از آخرین نگارش موجود
علیر غم اینکه راهکارهای امنیتی همواره جدیدترین بروزرسانیها را به سرعت دریافت میکنند اما معمولاً ارتقای خودکار به نگارش جدیدتر یا بروزرسانی عمده صورت نمیگیرد. تولید کنندگان راهکارهای امنیتی در نگارشهای جدید دست به بهبودها، رفع اشکالها و بکارگیری فناوریهای جدید میزنند. از این رو همواره از جدیدترین نگارشها استفاده کنید. برای نمونه ممکن است که بر روی سیستم شما علیر غم بروز بودن Signature راهکار امنیتی، نگارش مربوط به ماهها قبل و یا حتی چند سال قبل نصب باشد. پس در کنار بروزرسانی Signature، فراموش نکنید که خود نرم افزار را نیز بروزرسانی کنید. اما مشکل آنجاست که به دلیل پیچیدگیهای نصب راهکارهای امنیتی، امکان ارتقای خودکار غالباً برای راهکارهای امنیتی وجود ندارد و باید به صورت دستی جدیدترین نگارش را دانلود و نصب کنید.
دیگر روشها
اینها مهمترین و تاثیر گذارترین نکات در مورد بهبود کارایی راهکارهای امنیتی بودند و مطمئناً روشها و ترفندهای دیگری نیز وجود دارند. از جمله آنها میتوان غیر فعال کردن برنامههایی که با ویندوز به صورت خودکار اجرا میشوند و نصب مجدد ویندوز پس از مدت طولانی را بر شمرد.
معرفی نهاد مستقل اعتبار بخشی به راهکارهای امنیتی AV-Comparatives
در دنیای امنیت هیچگاه نمیتوان صرفاً به ادعای سازندگان راهکارهای امنیتی بسنده کرد و بررسی عملی همه جانبه تمامی راهکارهای موجود نیز تقریباً برای کاربران ممکن نیست. از این رو نهادهای مستقلی به طور حرفهای و بر اساس رویههای استانداردی به مقایسه و بررسی راهکارهای امنیتی از جنبههای مختلفی میپردازند. یکی از این نهادهای مشهور AV-Comparatives نام داد که مستقل بوده و بررسیهای آن از اعتبار بسیار بالایی برخوردار هستند.
AV-Comparatives تستها و بررسیهای مختلفی را از جنبههای مختلفی بر روی راهکارهای امنیتی انجام میدهد که همگی بر اساس رویههای استاندارد، مشخص و شناخته شدهای صورت میگیرند. یکی از این آزمونها Performance-Test یا کارایی نام دارد که به تاثیر یا به طور دقیقتر افت کارایی سیستم با نصب راهکارهای امنیتی میپردازد. بنابراین میتوان مقایسه دقیقی بر میزان افت کارایی سیستم با راهکارهای امنیتی داشت و بهترینها را مشخص کرد.
یکی دیگر از روشهای قابل اعتماد محک تاثیر راهکارهای امنیتی بر کارایی کلی سیستم، اجرای آزمون مشهور PCMark 8 است. بدین صورت که یک بار پیش از نصب راهکار امنیتی مورد نظر کارایی سیستم محک زده شده و معیار قرار میگیرد. سپس با نصب راهکار امنیتی مورد نظر یکبار دیگر آزمون مذکور اجرا و میزان افت کارایی محاسبه میشود. امتیاز کسب شده توسط سیستم پیش از نصب راهکارهای امنیتی 100% یا کارایی کامل در نظر گرفته میشود.
به طور مشخص راهکار امنیتی که باعث کمترین افت در امتیاز کسب شده شود، بهتر از بقیه است. با جمع بندی دو آزمون مذکور، AV-Comparatives چنین جمع بندی داشته و راهکارهای امنیتی را به صورت نزولی مرتب کرده است:
تا این بخش صرفاً به راهکارهای امنیتی از جنبه کارایی پرداختیم، اما مطئناً تنها افت کمتر کارایی سیستم نمیتواند تضمین بخش یک انتخاب خوب باشد. همانطور که پیشتر نیز اشاره شد؛ AV-Comparatives راهکارهای امنیتی را از جنبههای مختلفی بررسی میکند که یکی از آنها توانایی تشخیص بدافزارها است و میتواند در کنار دیگر جنبههای مهم، یک معیار قابل اعتماد برای انتخاب بهترین راهکار امنیتی موجود باشد. یکی از این آزمونها Real-World Protection Test نام دارد که راهکارهای امنیتی را در تشخیص بدافزارهای واقعی روز محک میزند. قاعدتاً تشخیص بدافزارهای بیشتر و یا همه آنها بهترین حالت ممکن است. در این آزمون مورد دیگری نیز بررسی میشود و آن تشخیص اشتباهی فایلهای سالم به عنوان بدافزار است (False positive) که هرچه کمتر و یا نزدیک به صفر باشد ایدهآل تر است. میزان False positive ها در قالب نمودار نارنجی و با ذکر تعداد آن نمایش داده شده است.
در نتایج این آزمون، میله سبز نشان گر مجموع بدافزارهای تشخیص داده شده، (100% به معنای شناسایی تمامی بدافزارهای مورد بررسی است)، میله زرد بیانگر بدافزارهایی که به طور قطعی تشخیص داده نشده اند و میله قرمز نیز بیانگر بدافزارهای تشخیص داده نشده است. بنابراین نوار سبز هرچه کاملتر باشد بهتر است. آنتیورویس مایکروسافت نیز به عنوان معیار قرار گرفته که در قالب خط منقطع سفید نمایش یافته است.
هدف اصلی این مقاله معرفی سبکترین راهکارهای امنیتی از میان راهکارهای رایج و برتر بود. طی مقالههای آتی به بررسی راهکارهای امنیتی از جنبههای مهم دیگری از جمله تشخیص تحلیلی-رفتاری، تشخیص صفحات وب جعلی و بیشتر خواهیم پرداخت.
در پایان شما نیز تجربههای ارزشمند خود نسبت به راهکارهای امنیتی مختلف را با ما و دیگر دوستانتان به اشتراک بگذارید.
تهیه شده در شهر سخت افزار
نظر خود را اضافه کنید.
برای ارسال نظر وارد شوید
ارسال نظر بدون عضویت در سایت