سوکت PGA چیست؟ تفاوت پی جی ای با سوکت LGA سی پی یو

در مدل‌های فعلی، سوکت مادربرد و پردازنده می‌تواند از نوع PGA یا LGA باشد. این سوکت‌های قدیمی که هنوز هیچ کدام آنها به طور کامل بازنشسته نشده و طرفداران خاص خود را دارند به وفور در حوزه سخت‌افزار مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما تفاوت سوکت LGA با سوکت PGA چیست و هر یک چه مزایا و معایبی دارند؟ برای مقایسه PGA با LGA با شهر سخت افزار همراه شوید.

فهرست مطالب این مقاله:

- سوکت CPU LGA در مقابل PGA
- مزایا و معایب سوکت PGA
- مزایا و معایب سوکت LGA
- جمع بندی و پاسخ به سوالات پرتکرار

نوع سوکت پردازنده یکی از مهم‌ترین مشخصه‌های هر مادربرد است که نوع و نسل پردازنده پشتیبانی شده را تعیین می‌کند. برای نمونه شما نمی‌توانید بر روی یک مادربرد سوکت LGA اینتل پردازنده AMD نصب کنید. در همین حال باید به نوع دقیق سوکت، حتی زمان انتخاب محصولات از یک شرکت نیز دقت کرد. برای مثال امکان نصب پردازنده سوکت AM5 بر روی مادربردهای سوکت AM4 وجود ندارد؛ پس همواره باید قبل از خرید پردازنده و مادربرد به هماهنگی آنها توجه شود.

در همین رابطه بخوانید:

- سوکت CPU چیست؟ آشنایی با انواع سوکت پردازنده کامپیوتر و لپ تاپ

سوکت CPU LGA در مقابل PGA

سوکت های پردازنده از نظر نوع و محل قرار گیری پین یا پایه‌ها به دو دسته PGA و LGA تقسیم می‌شوند که انواع مختلف سوکت سی پی یو هستند. از همین رو سوکت های LGA تفاوت ظاهری مشهودی با سوکت نوع PGA دارند. در واقع تفاوت پی جی‌ای با ال جی‌ای کاملاً برجسته است.

البته نوع سومی از سوکت‌های مخصوص تراشه‌های جدید نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد که BGA نام دارد. سوکت BGA (Ball Grid Array) را می توان به عنوان یک ساختار الکترومکانیکی توصیف کرد که رابط قابل جابجایی بین بسته آی سی و برد مدار سیستم را با حداقل تأثیر بر یکپارچگی سیگنال فراهم می‌کند. سوکت های BGA برای کاربردهای نمونه اولیه، بررسی صحت عملکرد قطعات سیلیکونی، اهداف توسعه سیستم از فناوری تماس با الاستومر (از نوع ارزان آن) استفاده می کنند. در برخی از دستگاه‌ها مانند سیستم‌های صنعتی  و ماژول‌های رم نیز استفاده از سوکت BGA مرسوم‌تر است.

نمونه بسیار آشنای سوکت های Pin Grid Array که به اختصار PGA نامیده می‌شوند، AMD AM4 است. در سوکت های PGA هیچ پایه‌ای روی مادربرد وجود ندارد و پین یا پایه‌ها بر روی خود پردازنده تعبیه شده‌اند. معمولاً پین‌های سوکت PGA به شکل سوزن هستند.

در طرف مقابل سوکت های Land Grid Array یا به اختصار LGA قرار می‌گیرند. در سوکت های LGA پردازنده فاقد هرگونه پین یا پایه است و پایه‌ها بر روی مادربرد تعبیه شده‌اند. بدیهی است هر یک از انواع مختلف سوکت سی پی یو مزایا و معایب خاص خود را دارند.

در صورتی که بخواهم به صورت چشمی نوع یک سوکت از نوع PGA یا LGA را تشخیص دهیم، کافی است به محل قرار گیری پایه‌ها توجه شود. اگر پردازنده هیچ پایه‌ای نداشته باشد، آن سوکت از نوع LGA است. اما اگر پردازنده دارای پین یا پایه‌های برجسته‌ای باشد، با یک سوکت PGA روبرو هستید.

رایج‌ترین و آشناترین نمونه سوکت PGA، همان AM4 است. در حقیقت سال‌ها است که اینتل از سوکت LGA استفاده می‌کند اما AMD تا پیش از AM5، از سوکت PGA استفاده می‌کرد که معایب خود را داشت.

در همین رابطه بخوانید:

- رشته در پردازنده چیست؟ چرا تعداد رشته ها در CPU مهم است؟

از رایج‌ترین سوکت های LGA می‌توان LGA 1156 ،LGA 1200 ،LGA 2011 ،LGA 2066 ،LGA 1150 ،LGA 1151 و LGA 1700 را برشمرد. همچنین سوکت های AMD AM5 ،AMD sTRX4 و AMD SP3 از نوع LGA هستند.

اکنون که با فرق سوکت ال جی‌ای با پی جی‌ای آشنا شدیم، به مقایسه PGA با LGA می‌پردازیم تا بهتر معایب و مزایایی آنها را بشناسید و به تفاوت پی جی ای با ال جی ای به خوبی پی ببرید.

مزایا و معایب سوکت PGA

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، در سوکت های PGA مادربرد فاقد هرگونه پین یا پایه است و پین‌ها روی پردازنده قرار دارند. به این ترتیب سوکت مادربرد در این بخش تقریباً آسیب‌ناپذیر بوده و امکان شکستگی یا خم شدن پین‌های سوکت مادربرد نیست.

با وجود این ایمنی بالا، سوکت نوع PGA یک راهکار کاملاً بی نقص نیست و معایب خاص خود را دارد. بزرگ‌ترین عیب پردازنده‌های PGA، آسیب دیدن پایه‌ها در صورت سقوط پردازنده از دست کاربر یا ضربه دیدن است. همچنین شانس خرابی هنگام نصب و جداسازی پردازنده‌های سوکت PGA بیشتر بوده و حتی احتمال کنده شدن پردازنده هنگام جداسازی کولر وجود دارد. البته نقص آخر در نسل‌های جدیدتر برطرف شده است.

پردازنده‌های PGA به شدت در برابر افتادن یا ضربه و فشار حساس هستند و هرگونه اشتباه در نصب آن‌ها می‌تواند به خرابی، کج شدن یا حتی شکستن پین‌های پردازنده منجر شود. خوشبختانه تعمیر پین‌های PGA کار چندان دشواری نیست. شاید جالب باشد که بدانید در سوکت پی جی‌ای نصب پردازنده آسان‌تر اما جداسازی آن دشوارتر است.

مزایا و معایب سوکت LGA

سوکت LGA که امروزه رایج‌ترین نوع است، مزایای بزرگی دارد. در پردازنده‌های LGA خبری از هیچ گونه پین یا پایه نیست، بنابراین این تراشه‌ها در برابر ضربه، سقوط یا فشار آسیب پذیری کمتری دارند. در طرف مقابل مادربرد به شدت آسیب پذیر است و پایه‌های سوکت LGA مادربرد به راحتی می‌توانند خراب شوند.

مزیت بزرگ دیگر سوکت های LGA، کوچک‌تر بودن پایه‌هاست که به سازندگان پردازنده و مادربرد امکان تعبیه تعداد بیشتری از آنها برای ارائه یک پلتفرم غنی‌تر را می‌دهد.

در مجموع می‌توان گفت مادربرد سوکت LGA بسیار آسیب پذیر است و در عین حال تعمیر آن آسان نیست.

در همین رابطه بخوانید:

- DVI ،DisplayPort ،HDMI یا VGA؛ کدام یک برای شما مناسب‌تر است؟
- تفاوت HDMI و Display Port چیست و کدام یک بهتر است؟

بد نیست اشاره کنیم در سوکت LGA نصب پردازنده دشوارتر از PGA است اما جداسازی پردازنده ریسک کمتری دارد. دقت داشته باشید هرگز نباید پایه‌های سوکت LGA مادربرد را لمس یا دست‌کاری کنید.

جمع بندی و پاسخ به سوالات پرتکرار

در این نوشتار به مقایسه PGA با LGA و ذکر معایب و مزایای هر یک از آنها پرداختیم. بزرگ‌ترین تفاوت میان سوکت PGA و LGA دوام یا استحکام آنها است. در حالی که سوکت های LGA به دلیل تراکم بالای پایه‌ها به ساخت مادربردها و پردازنده‌های با قابلیت‌ها و توانایی بیشتر کمک می‌کنند، اما مادربردهای LGA آسیب‌پذیرتر هستند و به مراقبت و دقت بالا در نصب و جداسازی پردازنده نیاز دارند. در مقابل پردازنده‌های LGA آسیب پذیری کمتری دارند.

در طرف دیگر پردازنده‌ها و مادربردهای PGA را داریم که در سمت مادربرد آسیب پذیری کمتری دارند اما پردازنده‌های PGA آسیب پذیر تر هستند. خوب یا بد، سوکت های PGA در حال حذف هستند و جای خود را به LGA می‌دهند.

سوکت CPU LGA در مقابل PGA تعداد بیشتری پین یا پایه دارد و سازنده پردازنده می‌تواند از آنها برای ارائه قابلیت‌های ارتباطی بیشتر، تغذیه بهتر پردازنده‌های با تعداد هسته پردازشی بالا و ساخت مادربردهای غنی‌تر کمک بگیرند. از همین رو سوکت های LGA در حال غلبه کامل بر بازار هستند.

در نهایت باید به این نکته نیز اشاره کنیم که پایه‌های LGA بسیار کوچک‌تر، نازک‌تر و ضعیف‌تر از PGA بوده و شانس آسیب دیدن آنها بر اثر نصب غیر اصولی پردازنده بیشتر است.

PGA در مادربرد به چه معناست؟

پی جی‌ای مخفف عبارت Pin Grid Array است و به عنوان یک استاندارد، به نوعی از پین‌های یک تراشه اشاره دارد که بیرون زدگی سوزن مانند دارند. در بحث سخت‌افزار کامپیوتر PGA به نوع سوکت مادربرد اشاره دارد و یکی از انواع رایج است.

آیا اینتل از LGA یا PGA استفاده می‌کند؟

سوکت های پردازنده کنونی اینتل همگی از نوع LGA هستند.