اگر این روزها سری به بازار بزنید با انواع و اقسام مانیتورها با فناوری‌های مختلف مواجه خواهید شد و همین امر انتخاب مانیتور مناسب نیازتان را پیچیده‌تر می‌کند. به همین خاطر قصد داریم به یکی از ویژگیهای مهم مانیتورهای موجود در بازار، یعنی انواع پنل مانیتور بپردازیم. بنابراین اگر به دنبال خرید یک مانیتور جدید برای سیستم خود بوده، بهتر است ادامه این نوشتار از شهر سخت افزار را بخوانید تا با نمایشگر TN، نمایشگر IPS و پنل VA آشنا شده و تفاوت آنها را بدانید تا بهترین مانیتور را بر اساس نیاز و سلیقه خود انتخاب کنید.
امروزه بیشتر دستگاه‌ها از کامپیوتر و لپ تاپ گرفته تا کنسول‌ها و دستگاه‌های DVR نیازمند مانیتوری مناسب برای ارائه بهترین خروجی به کاربر هستند. از طرفی تنوع مانیتورهای موجود در بازار بسیار بالاست و پیدا کردن یک مانیتور مطابق با نیاز و سلیقه خود کار آسانی نیست.
فهرست مطالب این مقاله:
- مانیتورهای LCD چگونه کار می‌کنند؟
- معرفی انواع پنل مانیتور
- مهم‌ترین تفاوت پنل نمایشگر TN ،IPS و VA
- مزایا و معایب پنل مانیتور نوع TN
- مزایا و معایب پنل مانیتور VA
- مزایا و معایب پنل مانیتور نوع IPS
- کدام پنل برای ما مناسب است؟
- جمع‌بندی و پاسخ به سوالات پرتکرار
چه شما گیمر باشید یا یک کارمند شرکت خصوصی باید بدانید که برای هر کاربرد، ده‌ها مانیتور مناسب با مشخصات متنوع وجود دارد. یکی از این پارامترها که موضوع این مطلب است، فناوری به کار رفته در پنل مانیتور شماست که رابطه تنگاتنگی با نیازها و هدف شما از انتخاب نمایشگر دارد.
بنابراین در ابتدا و پیش از خرید یک مانیتور یا حتی تلویزیون از نوع پنل آن اطلاع حاصل کرده و بهترین نمایشگر متناسب با نیاز خود را برگزینید. اما پیش از آن باید با برخی اصطلاحات تخصصی و نحوه کار مانیتورها آشنا شوید.
مانیتورهای LCD چگونه کار می‌کنند؟
قبل از معرفی و مقایسه انواع مختلف نمایشگر، ابتدا باید درک صحیحی از نحوه عملکرد مانیتورها داشته باشید. پنل‌های LCD از چندین لایه مختلف ساخته شده است. این لایه‌ها شامل مجموعه‌ای از پلاریزرها، کریستال‌های مایع و نور پس زمینه هستند. همکاری همه این لایه‌ها در کنار هم رنگ و روشنایی پیکسل‌های صفحه نمایش را تغییر می‌دهند.
نور پس زمینه که می‌تواند توسط یک LED یا یک بازتاب کننده تامین شود به کریستال مایع در این نمایشگرها برخورد کرده و پس از آن به پیکسل‌های رنگی می‌رسد تا تصویر را در معرض دید کاربران قرار بگیرد.
اما قبل از آن نور پس زمینه صفحات LCD از پلاریزرها عبور می‌کند. در واقع این نور از چند فیلتر عمودی و افقی گذشته کرده و میزان روشنایی مربوط به هر پیکسل از نمایشگر را مشخص می‌کند.
لایه اول عملاً یک فیلتر با امکان تنظیم جهت نور است که نقش مهمی در ایجاد رنگ‌های مختلف دارد. پس از آن نور به لایه دوم پلارایزر رسیده و در نهایت به فیلترهای رنگی می‌رسد. این فیلترهای رنگی همان میلیون‌ها پیکسل تشکیل‌دهنده نمایشگر هستند. در واقع با تغییر میزان نور ورودی است که می‌توان رنگ و روشنایی هر پیکسل را تنظیم کرد.
نکته مهم نحوه تغییر میزان نور ورودی پیش از برخورد به پیکسل‌های رنگی است. همانطور که گفته شد دو لایه پلارایزر با زاویه ۹۰ درجه نسبت به یکدیگر قرار گرفته‌اند. در واقع نوری که از لایه اول می‌گذرد، قادر به عبور از لایه دوم نخواهد بود.
همانطور که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید، اگر نور بخواهد از لایه دوم عبور کند، باید ۹۰ درجه بچرخد تا تمام نور به فیلترهای رنگی برسد. اما اگر نور با زاویه کمتری بچرخد، درصدی از نور به فیلتر رنگی می‌رسد و همین امر باعث ایجاد رنگ‌های متفاوتی در پیکسل‌های نمایشگر می‌شود.
تا اینجا متوجه شدیم که چرخش نور بین لایه‌های پلارایزر عمودی و افقی موجب ایجاد رنگ‌های مختلف در مانیتور می‌شود. اما کریستال‌های مایع چه نقشی در این وسط ایفا می‌کنند؟ کریستال‌های مایع ترکیبات خاصی هستند که با اعمال ولتاژ، جهت خود را تغییر می‌دهند.
در واقع این تغییر جهت موجب چرخش 0 تا 90 درجه‌ای پرتوهای نور خواهد شد و در نهایت این پرتوهای نور هستند که عبور از لایه‌های پلارایزر پیکسل‌ها را روشن می‌کنند. این تغییر جهت همانطور که گفتیم، برای ایجاد رنگ‌ها اهمیت زیادی دارد.
معرفی انواع پنل مانیتور
مانیتورهای LCD از کریستال‌های مایع متفاوتی استفاده می‌کنند که هرکدام از آنها با توجه به نحوه چرخش دارای ویژگیهای متفاوتی بوده و مزایا و معایب خود را دارند. در ادامه این نوشتار از شهر سخت افزار به سه دسته اصلی تکنولوژی مانیتورهای LCD پرداخته و نحوه عملکرد آنها را توضیح می‌دهیم و پس از آن به مزایا و معایب این پنل‌ها خواهیم پرداخت.
پنل Twisted Nematic یا TN
شاید برای شما هم پیش آمده باشد که از خود بپرسید پنل نمایشگر TN چیست؟ تکنولوژی صفحه نمایش TN را می‌توان جزء اولین پنل‌های LCD به حساب آورد که سابقه بسیار زیادی دارند. اساس کار کریستال‌های مایع در پنل TN کمی متفاوت است. زمانی که ولتاژ اعمال نمی‌شود، این کریستال‌های مایع به نور اجازه گذر داده تا از لایه‌های پلارایزر عبور کند. اما اگر ولتاژ به کریستال‌های مایع اعمال شود، با تغییر ساختار خود را از رسیدن نور به فیلترهای رنگی جلوگیری می‌کنند.
پنل In-Plane Switching یا IPS
برعکس پنل TN نحوه چرخش پنل‌های دارای کریستال‌های مایع IPS متفاوت و با اعمال ولتاژ بوده و میزان چرخش آنهاست که مقدار نور عبوری از لایه‌های پلارایزر را مشخص می‌کند.
پنل Vertical Alignment یا VA
در نهایت باید به نمایشگر VA اشاره کنیم که ساختار کریستال مایع متفاوتی داشته مانند دو پنل دیگر نمی‌چرخند بلکه فقط با کج شدن، پرتو نورهای موردنظر را عبور می‌دهند.
مهم‌ترین تفاوت پنل نمایشگر TN ،IPS و VA
همانطور که متوجه شدید رفتار کریستال‌های مایع پنل های IPS ،TN و VA متفاوت بوده و این تفاوت است که ویژگی‌ها و مزایا و معایب جالبی را برای این پنل‌ها به ارمغان می‌آورد. در ادامه تاثیر عملکرد این پنل‌ها را در پارامترهایی مانند نسبت کنتراست، زاویه دید، دقت رنگ و سرعت پاسخدهی مورد بررسی قرار می‌دهیم.
نسبت کنتراست
با مقایسه تکنولوژی های نمایشگر IPS ،TN و VA به نتایج جالبی می‌رسیم. اولین مورد نسبت کنتراست بوده که به زبان ساده یعنی نسبت روشنایی درخشان‌ترین رنگ (سفید) و روشنایی تاریک‌ترین رنگ (سیاه) به حساب می‌آید.
بنابراین هرچقدر این نسبت بالاتر باشد، با رنگ سیاه عمیق‌تری روبرو شده و تجربه بهتری خواهیم داشت. علاوه بر این باید در نظر داشت که حساسیت چشم انسان به روشنایی بیشتر از تغییرات در رنگ‌ها بوه و اگر پنل نمایشگر نسبت کنتراست بالایی داشته باشد، کیفیت تصویر ارائه شده بسیار بهتر خواهد بود.
در همین رابطه بخوانید:
- مقایسه مانیتور خمیده با تخت؛ کدام نمایشگر برای بازی بهتر است؟ [تماشا کنید]
اما بین این پنل‌ها، کدامیک نسبت کنتراست بهتری ارائه می‌دهد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که نمایشگر VA بهترین عملکرد را دارد. معمولاً نسبت کنتراست پنل VA بین ۲۵۰۰ به ۱ تا ۶۰۰۰ به ۱ است. این مقدار برای پنل‌های IPS معمولا بین ۷۰۰ به ۱ تا ۱۵۰۰ به ۱ قرار دارد. در زمینه نسبت کنتراست، پنل‌های TN بدترین عملکرد را داشته و نسبت کنتراست آنها بین ۱۲۰۰ به ۱ تا ۶۰۰ به ۱ است.
زاویه دید
دومین پارامتر، زاویه دید است. مانیتوری که در زاویه‌های دید مختلف بتواند رنگ‌ها را به درستی نمایش دهد، از عملکرد بهتری برخوردار خواهد بود. اما در این زمینه، پنل‌های IPS بهترین عملکرد را داشته و با مشاهده کردن مانیتور در زاویه‌های مختلف، کیفیت و دقت رنگ‌ها چندان تغییر نمی‌کند.
در رتبه دوم پنل‌های VA قرار داشته که در این زمینه عملکرد خوبی از خود نشان می‌دهند. البته وقتی که از زاویه‌های مختلف به پنل نگاه می‌کنید، نسبت کنتراست تغییر پیدا می‌کند. پنل TN هم در رتبه آخر بوده و همانطور که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید، کیفیت رنگ‌ها به طور قابل توجهی تغییر می‌کنند.
دقت رنگ
دقت رنگ هم پارامتر مهم دیگری است که در خرید مانیتور باید توجه ویژه‌ای بدان داشت. بر اساس داده‌های منتشر شده چشم انسان می‌تواند حدود ۱ میلیارد رنگ را تشخیص دهد و از طرفی هم هیچ مانیتوری نمی‌تواند تمام رنگ‌ها را با دقت ۱۰۰ درصدی نمایش دهد. در واقع هر مانیتوری محدوده مشخصی از فضاهای رنگی متفاوت را پوشش می‌دهد.
بیشتر مانیتورها مشکلی در نمایش فضای رنگی sRGB ندارند اما وقتی به سراغ پوشش فضاهای رنگی بزرگتر مانند Adobe RGB و DCI-P3 و Rec-2020 می‌رویم، با چالش مواجه خواهیم شد. بنابراین در هنگام خرید یک مانیتور باید ببینید که در زمینه پوشش فضاهای رنگی چه حرفی برای گفتن دارد.
اما به صورت کلی باید گفت که پنل های IPS حدود ۹۵ درصد از فضاهای رنگی بزرگ را پوشش می‌دهند و نمایشگر VA می‌تواند حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد از این فضاهای رنگی را پشتیبانی کند. اما پنل‌های TN در این زمینه عملکرد بسیار ضعیفی دارند.
سرعت پاسخدهی
در این قسمت باید ابتدا به بیان مفهوم سرعت پاسخدهی بپردازیم. سرعت پاسخدهی به مقدار زمانی گفته می‌شود که یک پیکسل نیاز دارد تا رنگ خود را تغییر دهد. فرض کنیم یک پیکسل در حال نمایش رنگ آبی بوده و اکنون باید به رنگ سبز تغییر کند. زمانی که طول می‌کشد که آن پیکسل از رنگ آبی به سبز برسد را سرعت پاسخدهی می‌گوییم که با واحد میلی ثانیه بیان می‌شود.
اما این تغییر رنگ به چه صورت انجام می‌شود؟ جواب در تغییر حالت کریستال‌های مایع خلاصه می‌شود. کریستال‌های مایع استفاده شده برای مانیتور بعد از دریافت ولتاژ، بعد از کمی تاخیر واکنش نشان داده و مقدار نور ورودی به پیکسل‌ها را تغییر می‌دهند.
به همین خاطر بین زمانی که اطلاعات از سیستم به مانیتور می‌رسد و سپس محتوا در نمایشگر به نمایش درمی‌آید، مقداری تاخیر وجود دارد. اما در زمینه سرعت پاسخدهی، نمایشگر TN بهترین عملکرد را دارد و معمولاً این سرعت کمتر از ۱ میلی‌ثانیه است.
در رتبه دوم پنل IPS قرار می‌گیرد که سرعت پاسخدهی بین ۱ تا ۲ میلی‌ثانیه را دارد. در نهایت باید به پنل‌های VA اشاره کنیم که بدترین عملکرد را داشته و سرعت پاسخدهی آنها به ۲ تا ۳ میلی‌ثانیه می‌رسد.
در همین رابطه بخوانید:
- زاویه دید مانیتور چیست؟ زاویه دید کدام مانیتورها بهتر است؟
مزایا و معایب پنل مانیتور نوع TN
پنل های TN از نوع LCD بوده و قیمت کمتری دارند. مانیتورهای با پنل TN عمدتاً کیفیت تصویر دلچسبی ندارند و زاویه دید آنها بسیار محدود است. بزرگ‌ترین مزیت پنل های TN که عمدتاً در مانیتورهای گران قیمت وجود دارد نرخ نوسازی بالا برای گیمینگ است.
همچنین پنل های TN کمترین زمان تأخیر یا پاسخدهی را داشته که برای گیمینگ مناسب است. اما کیفیت تصویر و دقت رنگ پنل های TN چندان جالب نیست و کنتراست پنل های TN معمولاً مناسب و قابل قبول است.
در بخش کیفیت رنگ هم برخی مانیتورهای TN گران قیمت با پنل VA قابل مقایسه است. به صورت خلاصه باید گفت که پنل TN مزایایی مانند بالاترین نرخ نوسازی و پایین ترین زمان پاسخدهی را داشته و معایب آن در زاویه دید بسیار محدود و دقت رنگ پایین خلاصه می‌شود.
مزایا و معایب پنل مانیتور VA
پنل مانیتور VA نسبت به TN مزایا و معایبی دارد. پنل های VA گران‌تر از TN بوده اما نسبت به نمایشگر IPS قیمت پایین‌تری داشته و تقریباً میان این دو قرار می‌گیرند. زمان پاسخدهی نمایشگر VA به خوبی TN و IPS نیست.
همچنین پنل های VA زاویه دید بسیار بهتری نسبت به TN دارند و در زمینه کنتراست نیز از دو پنل دیگر بهترند. از این مانیتورها می‌توان برای کارهای خانگی و اداری استفاده کرد. اما مشکل اصلی نمایشگر VA عمدتاً زمان پاسخدهی طولانی آنهاست که برای گیمینگ مناسب نیستند.
در همین رابطه بخوانید:
- هر آنچه باید در مورد نصب صحیح و ارتفاع استاندارد مانیتور روی میز کار بدانید
به صورت خلاصه باید گفت که مهم‌ترین مزیت پنل های VA کنتراست بسیار بالا و کیفیت تصویر مطلوب بوده و از معایب پنل های VA باید به زمان پاسخدهی بسیار بالا و مناسب نبودن برای بازی اشاره کرد.
مزایا و معایب پنل مانیتور نوع IPS
گران‌ترین پنل، IPS نام دارد. پنل های IPS بهترین کیفیت تصویر، دقت رنگ و زاویه دید مناسبی دارند اما از نظر نرخ نوسازی و زمان پاسخ دهی عقب‌تر از پنل های TN هستند. در بخش کنتراست نیز پنل های IPS عملکرد خیلی خوبی نداشته و از این نظر به پای VA نمی‌رسند.
به همین خاطر مانیتورهای با پنل IPS برای طراحی، ویرایش عکس و ویدیو و تولید محتوا مناسبند. البته مانیتورهای با پنل IPS درجه‌های مختلفی داشته که در نتیجه آن از کیفیت و کارایی متفاوتی برخوردارند.
پنل های IPS در نمایش صحنه‌های تاریک با پدیده Glow روبرو می‌شوند. این یعنی گاهی اوقات زمانی که یک شیء در پس زمینه سیاه به نمایش درمی‌آید، در اطراف آن شیء یک هاله نور مشاهده می‌شود.
در انتها به صورت خلاصه باید گفت که از جمله مزایای پنل های IPS می‌توان به بالاترین دقت رنگ، بهترین زاویه دید و کنتراست مناسب اشاره کرد. پدیده موسوم به Glow یا نشت نور هم از معایب این نوع پنل محسوب می‌شود.
کدام پنل برای ما مناسب است؟
اگر به دنبال خرید مانیتور هستید، اول از همه باید مشخص کنید که از نمایشگر برای چه کاری قصد استفاده دارید و آنها را اولویت‌بندی کنید. پس از آن با توجه به نیاز و سلیقه خود به سراغ انتخاب بهترین گزینه بروید. اما به طور خلاصه و مفید می‌توان این توصیه‌ها را مطرح کرد:
- گیمرهایی که مانیتور ارزان‌قیمت می‌خواهند: اگر اهل گیم زدن هستید و نمی‌خواهید برای خرید مانیتور هزینه زیادی کنید، مانیتور TN به دلیل سرعت پاسخدهی بالا گزینه بسیار مناسبی است. البته باید معایب این نوع مانیتورها را برای کاربری‌های دیگر در نظر بگیرید.
- کاربران حرفه‌ای در تولید محتوا: اگر در حوزه‌های مختلف تولید محتوا فعالیت دارید، نمایشگر IPS گزینه مناسب‌تری بوده زیرا در زمینه دقت رنگ عملکرد بهتری دارد.
- گیمرهای حرفه‌ای که به دنبال نرخ نوسازی بالا هستند: اگر گیمر هستید و محدودیتی در بودجه ندارید، بهتر است یک مانیتور IPS با نرخ نوسازی بالا خریداری کنید تا با تجربه گیمینگ جذاب‌تری روبرو شوید.
- برای کاربران معمولی: اگر کاربر معمولی هستید و کار خاصی با سیستم انجام نمی‌دهید، مانیتور VA می‌تواند گزینه خوبی باشد زیرا از جهات مختلف عملکرد رضایت‌بخشی ارائه می‌کنند.
در همین رابطه بخوانید:
- OLED در مقابل LCD؛ بهترین برای شما کدام است؟
جمع‌بندی و پاسخ به سوالات پرتکرار
اگرچه برای خرید مانیتور باید به معیارهای زیادی توجه نشان دهید، اما واقعیت این است که تکنولوژی به کار گرفته شده در پنل مانیتور هم اهمیت بسیار زیادی دارد. بنابراین قبل از خرید، حتماً به پنل استفاده شده در مانیتور توجه کنید. به همین خاطر در مطلب فوق به بررسی تفاوت پنل های IPS و TN و VA پرداخته و مزایا و معایب هر یک را بیان کرده‌ایم.
چرا مانیتور با پنل TN برای گیمینگ بهتر است؟
پنل‌های TN از نظر نرخ نوسازی تصویر سریع‌ترین گزینه موجود بوده و در مانیتورهای گیمینگ با نرخ نوسازی بسیار بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین پنل های TN کمترین زمان تأخیر یا پاسخدهی (پایین‌ترین) را دارا بوده که برای گیمینگ ایده آل است.
آیا نمایشگر TN بهتر از IPS است؟
پاسخ به این سوال بستگی به نوع استفاده شما از مانیتور دارد. اگر به دنبال مانیتور گیمینگ هستید باید به سراغ پنل TN بروید و اگر به کار تولید محتوا مشغولید پنل VA می‌تواند انتخاب بهتری باشد.
نمایشگر TN ،IPS و VA؛ کدامیک بهترین فناوری صفحه نمایش را دارد؟
هر کدام از این نمایشگرها کاربرد خاص خود را دارند اما شاید بتوان گفت که پنل IPS بیشتر از دیگر پنل‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
آیا پنل TN بهتر از LCD است؟
مقایسه این دو گزاره صحیح نیست و پنل TN مکانیزم تاباندن نور به پیکسل‌های نمایشگر LCD است.
آیا نمایشگر TN برای بازی بهتر از IPS است؟
بله نمایشگر TN با نرخ نوسازی بالا و زمان تاخیر پایین بهترین گزینه برای گیمینگ محسوب می‌شود.
نظر خود را اضافه کنید.
برای ارسال نظر وارد شوید
ارسال نظر بدون عضویت در سایت