مشکل روشن و خاموش شدن کامپیوتر و راه حل آن

مشکل خاموش و روشن شدن ناگهانی کامپیوتر یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که بسیاری از کاربران با آن مواجه می‌شوند. ریستارت شدن ناگهانی کامپیوتر به دلایل مختلفی رخ می‌دهد و علت بروز آن در همه موارد یکسان نیست. همین مسئله سبب شده است تا یافتن علت و رفع مشکل خاموش شدن متوالی کامپیوتر برای کاربران دشوار باشد. در ادامه این مقاله از شهر سخت افزار، به بررسی دلایل بروز مشکل خاموش و روشن شدن اتوماتیک کامپیوتر در شرایط مختلف می‌پردازیم و سپس راهکارهایی برای حل این مشکل ارائه می‌دهیم.

فهرست مطالب این مقاله:

- مشکل روشن و خاموش شدن کامپیوتر چیست؟ 
- اهمیت جلوگیری از روشن و خاموش شدن کامپیوتر
- دلایل روشن و خاموش شدن کامپیوتر
- روش‌های رفع مشکل روشن و خاموش شدن کامپیوتر
- جمع‌بندی

مقدمه

کامپیوترها تجهیزات پیچیده‌ای هستند که به دلایل مختلف ممکن است دچار مشکل شوند. یکی از مشکلاتی که با علت‌های مختلف ایجاد می‌شود، ریستارت شدن خودکار کامپیوتر است که استفاده از سیستم را عملاً غیرممکن می‌سازد.

رفع مشکل روشن خاموش شدن اتوماتیک کامپیوتر برای همه کاربران به‌ویژه کارمندان و افرادی که از سیستم خود برای انجام امور شغلی استفاده می‌کنند، اهمیت زیادی دارد. اما شناسایی علت خاموش و روشن شدن اتوماتیک کامپیوتر، پیش از اقدام برای حل آن ضروری است. در ادامه ضمن بررسی دلایل خاموش شدن ناگهانی پی سی، روش‌هایی برای رفع مشکل ریستارت شدن مکرر کامپیوتر ارائه می‌دهیم.

مشکل روشن و خاموش شدن کامپیوتر چیست؟

مشکل خاموش شدن متوالی کامپیوتر یکی از رایج‌ترین ایراداتی است که برخی از کاربران، مدتی پس از خرید و استفاده از کامپیوتر خود با آن مواجه می‌شوند. این مشکل معمولاً به صورت خاموش و روشن شدن ناگهانی رایانه ظاهر می‌شود و می‌تواند انجام امور روزمره کاربر را مختل کند. مشکل ریستارت شدن متوالی به دلایل مختلفی از جمله خرابی سخت‌افزاری یا اختلالات نرم‌افزاری رخ می‌دهد و در هنگام بروز، بررسی دقیق علت روشن خاموش شدن اتوماتیک کامپیوتر برای رفع این مسئله ضروری است.

در همین رابطه بخوانید:

- چرا کامپیوتر روشن می‌شود ولی ویندوز بالا نمی آید؟ (صفحه مانیتور سیاه است)

یکی از دلایل اصلی مشکل خاموش شدن متوالی کامپیوتر، دمای بیش از حد پردازنده یا کارت گرافیک است. هنگامی که سیستم به علت گرمای زیاد قادر به ادامه فعالیت نیست، مکانیزم‌های حفاظتی باعث ریستارت شدن خودکار کامپیوتر می‌شوند. مشکلات منبع تغذیه (پاور) نیز از دیگر عوامل رایج هستند که به دلیل نوسانات برق یا ناکافی بودن توان خروجی ممکن است به ریست شدن خودکار کامپیوتر منجر شوند.

علاوه بر سخت‌افزار، دلایل نرم‌افزاری نیز می‌توانند به مشکل روشن و خاموش شدن اتوماتیک کامپیوتر منجر شوند. ویروس‌ها و بدافزارها، درایورهای ناسازگار یا مشکل سیستم‌عامل، از جمله دلایل نرم افزاری ریستارت شدن خودکار کامپیوتر هستند. برای شناسایی و رفع این مشکل، ابتدا باید وضعیت سخت‌افزاری و نرم‌افزاری سیستم بررسی شود تا علت اصلی مشخص شده و اقدامات لازم صورت گیرد.

اهمیت جلوگیری از روشن و خاموش شدن کامپیوتر

پیش از بررسی دلایل خاموش و روشن شدن ناگهانی PC، ابتدا اهمیت جلوگیری از ری استارت شدن خودکار کامپیوتر و حل این مشکل را بررسی می‌کنیم. ریستارت شدن مداوم کامپیوتر در بسیاری از موارد به گونه ای است که کار با آن را ناممکن می‌سازد؛ زیرا روند ریست شدن پشت سر هم کامپیوتر گاهی آنقدر سریع اتفاق می‌افتد که فرصت انجام هیچ کاری وجود ندارد.

مشکل خاموش شدن متوالی پی سی همچنین می‌تواند عواقب جدی برای سلامت سخت‌افزار و داده‌های کاربر به همراه داشته باشد. این مشکل نه تنها باعث کاهش عمر قطعات سیستم مانند پردازنده، کارت گرافیک، هارد دیسک یا رم می‌شود، بلکه ممکن است به از بین رفتن اطلاعات مهم نیز منجر شود. علت روشن خاموش شدن اتوماتیک کامپیوتر در بسیاری از موارد به عواملی مانند خرابی پاور یا مشکل حرارت و دما بازمی‌گردد که اگر به موقع رفع نشوند، خسارات بیشتری به همراه خواهند داشت.  

ریستارت شدن خودکار کامپیوتر همچنین می‌تواند باعث اختلال در انجام کارهای حساس یا پروژه‌های مهم شود. روشن و خاموش شدن کامپیوتر به صورت اتوماتیک در زمان اجرای برنامه‌های سنگین یا ذخیره‌سازی و پشتیبان‌گیری از اطلاعات، منجر به خرابی فایل‌ها یا از دست رفتن داده‌های حساس شود. به همین دلیل، شناسایی و رفع مشکل خاموش شدن متوالی کامپیوتر اهمیت ویژه‌ای دارد؛ چون با رفع این مشکل هم سیستم بهترین عملکرد خود را حفظ می‌کند و هم از وارد شدن آسیب به قطعات سیستم‌ و از بین رفتن داده‌ها جلوگیری می‌شود.

در همین رابطه بخوانید:

- علائم خرابی و مشکلات رم کامپیوتر: نحوه شناسایی، تست و عیب یابی RAM رایانه

دلایل روشن و خاموش شدن کامپیوتر

همانطور که اشاره شد، ریستارت خود به خود کامپیوتر دلایل متعددی دارد و در هر شرایطی ممکن است رخ دهد. به همین دلیل در ادامه به بررسی دلایل ریست شدن خودکار کامپیوتر در شرایط مختلف می‌پردازیم.

دلایل روشن و خاموش شدن کامپیوتر در حالت عادی

ریست شدن کامپیوتر هنگام پخش فیلم، وبگردی و انجام امور عادی و روزمره معمولاً به ندرت اتفاق می‌افتد؛ زیرا در این شرایط سیستم بار کاری زیادی را تحمل نمی‌کند. روشن و خاموش شدن ناگهانی رایانه در شرایط عادی، عمدتاً به مشکلات سخت‌افزاری یا تنظیمات سیستم مرتبط می‌شود. یکی از مهم‌ترین دلایل سخت‌افزاری، مشکلات مربوط به افزایش دمای سیستم است. در صورتی که کیس مجهز به فن‌های مناسب نباشد، با افزایش دما سیستم به صورت خودکار خاموش می‌شود.

عامل دیگر می‌تواند به نرم‌افزارها یا درایورهای معیوب بازگردد. در برخی موارد، تداخل درایورهای سخت‌افزاری یا نصب نادرست آن‌ها منجر به خاموش و روشن شدن خودکار کامپیوتر می‌شود. همچنین ویروس‌ها و بدافزارها می‌توانند عملکرد سیستم را مختل کرده و باعث خاموش شدن متوالی کامپیوتر شوند.

 

دلیل روشن و خاموش شدن سیستم در هنگام بازی

ریست شدن کامپیوتر هنگام بازی یکی از رایج‌ترین حالت‌های این مشکل است. زیرا در هنگام اجرای بازی (به‌ویژه بازی‌های سنگین)، کامپیوتر با حداکثر توان پردازشی خود کار می‌کند و قطعات بیشترین بار کاری را تحمل می‌کنند. ریستارت شدن کامپیوتر هنگام بازی معمولاً به دلیل فشار بیش از حد روی قطعات سخت‌افزاری (ناشی از تنظیمات گرافیکی یا فریم‌ریت بالا) رخ می‌دهد. بازی‌های سنگین گرافیکی باعث استفاده حداکثری از پردازنده و کارت گرافیک (به‌خصوص در زمان اورکلاک) می‌شوند که اگر سیستم خنک‌کننده به درستی کار نکند یا گردوغبار در سیستم خنک‌کننده جمع شده باشد، دمای قطعات به سرعت افزایش می‌یابد. این افزایش دما می‌تواند باعث ریستارت شدن خودکار کامپیوتر شود؛ زیرا سیستم برای محافظت از قطعات در برابر افزایش دما و با هدف جلوگیری از سوختن قطعات، به صورت خودکار خاموش می‌شود.

مشکلات مربوط به پاور نیز می‌تواند علت ریستارت شدن اتوماتیک کامپیوتر در زمان بازی باشد. اگر پاور توان کافی برای تامین انرژی کارت گرافیک و سایر قطعات تحت بار سنگین را نداشته باشد، سیستم به طور ناگهانی خاموش می‌شود. علاوه بر این، تنظیمات نادرست درایورها یا ناسازگاری آن‌ها با بازی موردنظر می‌تواند دلیل خاموش و روشن شدن خودکار کامپیوتر باشد.  

دلیل روشن و خاموش شدن قبل از بالا آمدن ویندوز و حین روشن شدن

ریستارت شدن کامپیوتر قبل از بالا آمدن ویندوز نیز یکی از حالت‌های رایج این مشکل است. ریستارت شدن کامپیوتر هنگام روشن شدن، معمولاً به مشکل قطعات یا تنظیمات اولیه BIOS/UEFI مرتبط است. یکی از اصلی‌ترین دلایل این مشکل، خرابی قطعاتی مانند رم یا هارد دیسک است. اگر رم دچار اشکال باشد یا اتصال آن به درستی برقرار نشده باشد، ممکن است سیستم قادر به تکمیل فرآیند بوت نباشد و سبب ریست شدن کامپیوتر قبل از بوت شود. همچنین خرابی سکتورهای هارد دیسک یا SSD و عدم اتصال مناسب آن‌ها می‌تواند موجب اختلال در اجرای سیستم‌عامل شده و خاموش و روشن شدن ناگهانی رایانه را سبب شود.

مشکلات تنظیمات BIOS/UEFI نیز می‌توانند دلیل خاموش روشن شدن خودکار کامپیوتر در این مرحله باشند. برای مثال تنظیمات اورکلاک یا ناسازگاری با قطعات سخت‌افزاری ممکن است مانع از تکمیل فرآیند بوت شود. همچنین عدم شناسایی صحیح تجهیزات ذخیره‌سازی یا تنظیمات نادرست بوت نیز از دیگر عوامل ریست شدن کامپیوتر هنگام بالا آمدن ویندوز است.

ممکن است ریست شدن کامپیوتر هنگام بالا آمدن ویندوز ناشی از مشکل خود ویندوز باشد. اگر فایل‌های اصلی ویندوز دچار مشکل شوند یا بدافزارها سیستم را تحت تاثیر قرار دهند، مشکلی به نام صفحه آبی (Blue screen) یا صفحه آبی مرگ (Blue death screen) پیش می‌آید که در آن ویندوز قبل از بالا آمدن، در یک صفحه آبی گیر می‌کند یا سیستم پس از نمایش آن خاموش می‌شود.

دلیل روشن و خاموش شدن کامپیوتر حین کار

ریست شدن کامپیوتر هنگام کار، معمولاً به دلایل سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری رخ می‌دهد و با نوع کاری که با سیستم انجام می‌شود نیز مرتبط است. یکی از مهم‌ترین عوامل، داغ شدن بیش از حد قطعاتی مانند پردازنده یا کارت گرافیک است که به دلیل مشکل خنک‌ شدن سیستم، به‌خصوص در هنگام رندر گرفتن یا انجام امور گرافیکی و سنگین با سیستم پیش می‌آید. اما اگر سیستم برای انجام کارهای روزمره استفاده می‌شود، ریست شدن کامپیوتر حین کار ممکن است به دلیل مشکل پاور یا وجود ویروس رخ دهد.

دلایل روشن و خاموش شدن کامپیوتر در شرایط دیگر

ممکن است سیستم در شرایط دیگری به این مشکل دچار شود. برای مثال، ریستارت شدن کامپیوتر هنگام اتصال به اینترنت یکی از مشکلات نادری است که ممکن است به دلیل ایراد کارت شبکه، ویروسی شدن سیستم، مشکلات ویندوز یا حتی هک شدن سیستم ایجاد شود.

ریستارت شدن کامپیوتر بجای خاموش شدن یکی از مشکلات نرم‌افزاری سیستم است که به دلیل اختلال در عملکرد سیستم‌عامل بروز پیدا می‌کند. بهترین راهکار برای رفع این مشکل، به‌روزرسانی سیستم‌عامل یا نصب مجدد آن است.

ریست شدن کامپیوتر هنگام نصب ویندوز، یکی دیگر از مشکلاتی است که کاربران از بروز آن ابراز ناراحتی می‌کنند. باید توجه داشت که معمولاً ریستارت شدن سیستم در زمان نصب ویندوز طبیعی و کنترل‌شده است و این کار توسط خود سیستم به عنوان بخشی از مراحل نصب ویندوز انجام می‌شود.

خاموش شدن ناگهانی کامپیوتر و روشن نشدن آن، نشان از وجود یک مشکل جدی در سیستم است. در صورتی که سیستم به هیچ وجه روشن نشود، احتمال سوختن قطعاتی مانند پردازنده، مادربرد یا پاور وجود دارد. این مشکل به علت نوسانات برق، مشکلات پاور و ... ایجاد می‌شود.

در همین رابطه بخوانید:

- دلایل هنگ ویندوز و سیستم چیست؟ 9 راه حل رفع مشکل هنگ کردن کامپیوتر و لپ تاپ

روش‌های رفع مشکل روشن و خاموش شدن کامپیوتر

با توجه به اینکه دلایل مختلفی سبب بروز مشکل خاموش شدن متوالی کامپیوتر می‌شوند، راهکارهای حل این مشکل نیز متناسب با علل بروز، متنوع هستند. در ادامه چند روش کاربردی جهت رفع این مشکل و جلوگیری از خاموش شدن ناگهانی کامپیوتر ارائه می‌دهیم.

1. بررسی عملکرد سیستم

یکی از مهم‌ترین مراحل رفع مشکل روشن و خاموش شدن ناگهانی رایانه، بررسی دمای پردازنده و کارت گرافیک است. در صورتی که خمیر سیلیکون پردازنده خاصیت خود را از دست بدهد، دمای آن به شدت افزایش یافته و سبب خاموشی ناگهانی سیستم می‌شود. با استفاده از نرم‌افزارهایی مانند HWMonitor یاCore Temp  می‌توانید دمای قطعات را در به صورت زنده و همزمان مشاهده کنید. همچنین برای یافتن علت خاموش شدن ناگهانی کامپیوتر در ویندوز، می‌توانید برنامه Task Manager را بررسی کنید. اگر دمای هر قطعه بیش از حد استاندارد باشد، لازم است سیستم خنک‌کننده آن را بررسی کنید. تمیز کردن فن‌ها و هیت‌سینک‌ها از گردوغبار، اضافه کردن خمیر سیلیکون و اطمینان از عملکرد صحیح خنک‌کننده‌ها می‌تواند به کاهش دما کمک کرده و از ریستارت شدن خودکار کامپیوتر جلوگیری کند.

2. نصب آنتی‌ویروس

ویروس‌ها و بدافزارها می‌توانند باعث اختلال در عملکرد سیستم و خاموش و روشن شدن ناگهانی رایانه شوند. نصب یک آنتی‌ویروس معتبر و به‌روزرسانی مداوم آن، خطر ویروس‌ها و بدافزارها را به طور کامل از بین می‌برد. پس از نصب، انجام یک اسکن کامل برای اطمینان از عدم وجود ویروس‌ها ضروری است. این اقدام می‌تواند مشکل روشن خاموش شدن اتوماتیک کامپیوتر را در صورت وجود ویروس برطرف کند.

3. نصب مجدد ویندوز

اگر سیستم‌عامل دارای ایراد باشد یا مشکل صفحه آبی ایجاد شده باشد، نصب مجدد ویندوز می‌تواند یکی از بهترین راهکارها باشد. تداخل نرم‌افزاری یا آسیب‌دیدگی فایل‌های سیستمی ممکن است دلیل خاموش روشن شدن خودکار کامپیوتر باشد. با نصب مجدد ویندوز، تنظیمات سیستم به حالت اولیه بازمی‌گردد و مشکلات احتمالی ناشی از نرم‌افزارها رفع می‌شود. در صورتی که سیستم قبل از بالا آمدن ویندوز خاموش می‌شود، می‌توانید از حالت Safe Mode برای پشتیبان‌گیری از داده‌ها استفاده کنید. همچنین با استفاده از یک فلش مموری با حالت Bootable، می‌توانید بدون نیاز به بالا آمدن کامل سیستم، اقدام به نصب مجدد ویندوز کنید. نرم‌افزار Rufus برای Bootable کردن فلش مموری استفاده می‌شود که راهنمای استفاده از آن و دیگر نرم‌افزارهای مشابه، در مقاله آموزش ساخت فلش بوت برای نصب ویندوز 10 و 11 شهر سخت افزار آمده است. توجه کنید که پیش از نصب مجدد ویندوز، از اطلاعات مهم خود نسخه پشتیبان تهیه کنید.

4. بررسی وضعیت پاور

منبع تغذیه (پاور) یکی از حیاتی‌ترین قطعات سیستم است که باید توان موردنیاز تمامی قطعات را تامین کند. اگر پاور ضعیف باشد یا به دلیل خرابی نتواند جریان برق پایدار فراهم کند، سیستم ممکن است خاموش و روشن شود. انجام محاسبات مربوط به توان موردنیاز قطعات برای انتخاب پاور با توان مناسب، قبل از خرید سیستم یا در زمان ارتقاء آن، به‌ویژه برای گیمرها و کاربران حرفه‌ای ضروری است. با استفاده از ابزارهایی مانند محاسبه‌گر توان MSI یا حسابگر گرین می‌توانید با انتخاب قطعات و تجهیزات موردنظر خود، توان موردنیاز آن‌ها را جهت خرید پاور با توان مناسب، پیدا کنید. علت خاموش شدن کامپیوتر بعد از چند ثانیه، عدم توانایی پاور در تامین توان مناسب است که با تعویض پاور این مشکل برطرف می‌شود.

5. بررسی وضعیت قطعات

گردوغبار جمع‌شده روی قطعات داخل کیس مانند رم، پردازنده یا کارت گرافیک می‌تواند باعث افزایش دما و اختلال در عملکرد سیستم شود. سرویس دوره‌ای کیس با استفاده از ابزارهای مناسب ضروری است. البته در صورتی که با روش درست و اصولی انجام این کار آشنایی ندارید، بهتر است انجام آن را به افراد با تجربه و متخصص بسپارید. اطمینان از نصب درست رم، کارت گرافیک و پردازنده اهمیت زیادی دارد؛ زیرا اتصال نادرست می‌توانند یکی از علت‌های روشن خاموش شدن خودکار کامپیوتر باشند.

جمع‌بندی

در این مقاله به بررسی دلیل خاموش روشن شدن خودکار پی سی در شرایط مختلف پرداختیم و راهکارهایی برای رفع مشکل روشن خاموش شدن اتوماتیک کامپیوتر ارائه دادیم. با بررسی مواردی که توضیح داده شد، به احتمال زیاد علت روشن خاموش شدن اتوماتیک PC را پیدا خواهید کرد. اگر موفق نشدید علت این مشکل را پیدا کنید، حتماً با مراجعه به مراکز معتبر تعمیرات کامپیوتر، علت مشکل سیستم خود را پیدا و آن را رفع کنید تا از وارد شدن آسیب به سیستم جلوگیری شود.