در خرید اینترنتی، اصل این است که پس از پرداخت مبلغ یک کالا، فروشنده آن را برای خریدار ارسال کند و اگر در این حالت، کالایی ارسال نشود، بیبرنامگی یا عدم هماهنگی سایت و انبار فروشنده را نشان میدهد. اما به تازگی پدیدهای زشت در برخی فروشگاههای اینترنتی کشور شکل گرفته که به دلیل طمع به گرانتر فروختن، کالای خریداریشده پس از پرداخت مبلغ نیز برای مشتری ارسال نمیشود.
درست است که این روزها خرید کالا از طریق اینترنت در کشور ما نسبت به کشورهای پیشرفته دنیا درصد چندان زیادی را شامل نمیشود ولی این روش خرید در حال رشد است و عده زیادی از کاربران بخش مهمی از خریدهای خود را به صورت اینترنتی و آنلاین انجام میدهند.
پول را پرداخت کنید؛ ولی منتظر دریافت کالا نباشید!
تصور کنید که برای خرید یک کالا به فروشگاهی اینترنتی مراجعه میکنید؛ قیمت کالا درج شده و شرایط مطلوب شماست؛ خرید را انجام میدهید و تمام. اصول و رویه عادی کار این است که کالا در مدت مقرر اعلام شده پس از پردازش برای شما ارسال شود؛ ولی وضعیت این روزهای بسیاری از فروشگاههای اینترنتی در کشور به شما میگوید که چندان هم نباید منتظر ارسال کالا باشید چرا که هیچ تضمینی به تمایل فروشنده در ارسال کالا وجود ندارد!
شاید از خواندن متن فوق تعجب کنید ولی حقیقت این است که بسیاری از فروشگاههای کوچک، متوسط یا تعداد معدودی از فروشگاههای بزرگ طی چند ماه گذشته به این سمت گرایش پیدا کردهاند که بسیاری از محصولات خود را برای کاربران ارسال نمیکنند یا این کار با تاخیر و تغییر قیمت انجام میشود.
نمونههای عجیب که فقط در ایران پیدا میشوند
طی چند روز گذشته گزارشهای نسبتاً زیادی به شهر سخت افزار رسیده که ادعا میکردند با خرید از چند وبسایت فروش اینترنتی، کالا برای کاربر ارسال نمیشود.
در یکی از این گزارشها، کاربر شهرسختافزار اعلام کرده بود که برای خرید یک تبلت، پس از رؤیت کالا در وبسایت فروشنده و واریز وجه، سفارش وی به وضعیت در حال پردازش قرار گرفته بود. این کاربر اعلام نموده که پس از گذشت نزدیک به یک هفته که کالا برای وی ارسال نشده با تماس با فروشگاه با این بازخورد روبرو شده که موجودی کالا تمام شده و امکان ارسال برای کاربر وجود ندارد.
این اتفاق در حالی روی داده که کاربر مورد نظر یک هفته پیش، کالا را با قیمتی که مشاهده مینموده سفارش داده و طی روزهای بعدی قیمت کالا در وبسایت چند مرتبه افزایش پیدا کرده است. با وجود این، سوالی که مطرح میشود آن است که چطور کالایی که طبق اعلام فروشنده «موجود نیست» به قیمتهای جدید در سایت برای فروش قرار میگیرد.
کالا در سایت موجود و دارای قیمت است؛ ولی پس از واریز وجه و به هنگام ارسال سفارش، ناموجود میشود!
در نهایت این کاربر به این نتیجه رسیده که فروشگاه قصد عرضه کالا را ندارد و از آنها درخواست عودت وجه میکند که پس از چند روز وجه واریزی به حساب کاربر عودت داده میشود.
این یکی از چند ده گزارشی است که طی روزهای گذشته دریافت کردهایم و همه آنها کم و بیش شبیه به هم هستند. تغییر قیمت، عدم ارسال کالا برای فروشنده و امید به گرانتر فروختن کالای موجود در انبار، شیوه غیر اخلاقی است که این روزها برخی از فروشگاههای اینترنتی در کشور ما دنبال میکنند.
در واقع بسیاری از فروشندگان با دیدگاهی حق به جانب منتظر این هستند که کالای موجودی خود را به گرانترین حالت ممکن به فروش برسانند.
نوعی دیگر از مشکلاتی که در وبسایتهای فروش اینترنتی به تازگی نمود پیدا کرده، عدم اعلام موجودی در هر حالت است. برای بررسی این موضوع طی روزهای گذشته با تماس تلفنی با 9 فروشگاه اینترنتی در ابعاد بزرگ و کوچک، پیگیر این موضوع شدیم.
برای مثال یک مدل پرینتر HP معمولی را که در پایان مرداد ماه با قیمت نزدیک به 3 میلیون تومان موجود بود، در نظر گرفته و برای خرید آن با این فروشگاهها تماس گرفتیم. در نظر داشته باشید که همه فروشگاههای این تحقیق میدانی در وبسایت خود قیمت فروش برای این کالا را درج کرده بودند.
حتی آنها هم که موجود دارند، تنها قیمت یک روز را به شما میدهند.
بازه قیمتی ثبت شده بین 4،250،000 تا 4،800،000 تومان بود. جدای از مسئله افزایش عجیب قیمت، به جز یک مورد از بین 9 نمونه فروشگاه مد نظر، همه فروشگاهها اعلام کردند که کالا موجود نیست و مشخص نیست چه زمانی موجود شود. البته همان یک مورد فروشگاه که اعلام فروش کرد نیز با روشی خاص اظهار داشت که ابتدا باید سفارش برای کالا ثبت شود، سپس با فروشگاه تماس گرفته شود تا قیمت بروز شده و پرداخت انجام گردد.
همانطور که مشاهده میکنید این روزها برای خرید از فروشگاههای اینترنتی، حتی برخی از بزرگترین آنها هم نمیتوان به قیمت موجود و دریافت کالا چندان امیدوار بود. نکته عجیبتر این است که همگی این فروشگاهها هم دارای نماد اعتماد الکترونیک هستند و در ستاد ساماندهی مشاغل دیجیتال به ثبت رسیدهاند. سوالی که مطرح میشود این است که رویه صدور مجوز و نظارت بر وبسایتهای فروش کالا به چه نحو است که یک فروشگاه به خود اجازه میدهد به این صورت برای کاربران مشکل ایجاد کرده و به نوعی کاربران را فریب دهد.
علل بروز این پدیده چیست؟
متاسفانه در وضعیت عجیب و غریب اقتصادی کشور، بسیاری از افرادی که سرمایهای برای خود دست و پا کردهاند در این اندیشه به سر میبرند که با هر روش ممکنی، ارزش سرمایه خود را با روند کاهش ارزش پول ملی، حفظ کنند.
جدای از تحلیل روانشناختی و اقتصادی، این پدیده که بیشتر معلول بیثباتی کمسابقه ایجاد شده در بازار و اقتصاد کشور است و اتفاقات دور از ذهنی را به واقعیت تبدیل نموده، اثر تصاعدی بر روند افزایش قیمتها میگذارد.
در واقع با اعلام عدم موجودی یک کالا، قیمت آن به صورت ناخواسته بالاتر میرود؛ چرا که حتی اگر یک فروشنده هم در این بین کالایی را برای عرضه داشته باشد اینطور تصور میکند که میتواند آن را به هر قیمتی که مد نظر دارد بفروشد.
رشد قارچگونه فروشگاههای اینترنتی که شاید هیچ تعهدی به کاربران ندارند
در این حالت برخی از کاربران عدم نظارت کارآمد بر عملکرد فروشگاههای اینترنتی را نیز یکی از عوامل بروز چنین پدیدهای میدانند که ادعای آن چندان هم بیراه نیست؛ ولی باید توجه داشت که در صورت اعلام عدم موجودی یک کالا در فروشگاه اینترنتی، عملاً راهکاری برای درک واقعیت موجودی یا احتکار کالا وجود ندارد و کاری از دست نهادهای نظارتی نیز برنخواهد آمد.
متأسفانه تعداد فروشگاههای با استراتژی «فریب کاربر و عرضه به وقت سود بیشتر» این روزها آنقدر در کشور افزایش یافته که دیگر نمیتوان آنها را جامعه اقلیت خواند و به همین دلیل خطرات جدی در بازار به وجود آمده که عمده عامل وجودی آنها، ترسِ از دست دادن سرمایه و انتخاب راحتترین راهکار برای آن یعنی تأمین از سوی مشتری تصور میشود.
سخن پایانی
این که هر کدام از ما به فکر کسب سود و رشد و ترقی باشیم اتفاق بدی نیست؛ ولی اینکه راههای رسیدن به سود بیشتر را با سوء استفاده از سرمایه و هزینه مالی افراد دیگر ترسیم کنیم، اتفاقی است که در نهایت بر پیکره خودمان، در مقیاسی وسیعتر آسیب خواهد رساند.
در واقع میتوان گفت این وضعیت در یک چرخه معیوب قرار گرفته است و به عنوان مثال وقتی فروشنده به حقوق خریدار احترام نگذارد، واردکننده نیز بر او رحم نخواهد داشت و همین چرخه در هر زمینهای به نحوی پیاده خواهد شد. شاید بهتر باشد در این شرایط بد اقتصادی به این اندیشید که چرا باید به دنبال راهی بود که همنوع ما متضرر شود تا خانه خود را آباد کنیم.
دوستان گرامی شهر سخت افزار در نظر داشته باشید که به دلیل عدم توانایی بررسی صحت و سقم تجربیات کاربران به صورت مستقل و مجزا، امکان انتشار اسامی فروشگاههای اینترنتی در این مطلب میسر نمیباشد. فلذا خواهشمند است تجربیات خود را به صورت مصداقی عنوان نموده و در صورت نیاز به احقاق حق، مراتب را از سوی وبسایت نماد اعتماد الکترونیک، ستاد ساماندهی مشاغل و پلیس فتا، پیگیری نمایید.