مسلماً هیچ کدام از ما انتظار نداریم وقتی به یک موش، دوربینی بدهیم بتواند از خودش عکاسی کند ولی در اقدامی بسیار بامزه و جذاب، محققان موفق شدند به موش‌ها یاد بدهند که چطور از خودشان عکس سلفی بگیرند.
«اگر شما به یک موش دوربین بدهی می‌تواند از خودش سلفی بگیرد!». این جمله بخشی از مصاحبه‌ای است که توسط نیویورک تایمز با توسط عکاس فرانسوی و رفتارشناس آماتور آگوستین لیگنیر انجام شده است. لیگنیر در این مصاحبه می‌گوید، چطور با استفاده از ساختار آشنای اعطای جایزه به حیوانات در ازای انجام کارهای کوچک، موفق شده به موش‌های فروشگاه حیوانات خانگی آموزش دهد که با فشردن یک اهرم بتوانند از خودشان عکس سلفی بگیرند.
اگر مطالعاتی از قبل در مورد رفتارشناسی حیوانات داشته باشید می‌دانید که دسته‌ای از آزمایش‌ها موسوم به آزمون‌های شرطی سازی رفتارگرا وجود دارد که در آن محققان با انجام یک کار ساده، حیوانات را در راستای اهداف خود هدایت کرده و به ازای هر بار انجام صحیح آن کار، جایزه‌ای به حیوان داده می‌شود.
این روش پیشگامانه که در دهه 1930 توسعه یافته، اکنون به عنوان «جعبه اسکینر» شناخته شده و در قرن گذشته به طور مکرر نه تنها برای مطالعه رفتار بلکه به عنوان یک تمثیل مورد استفاده قرار گرفته است. بسیار جالب است که انسان‌ها نیز می‌توانند در چارچوب این ساختار رفتارشناسی جای گرفته و یک مثال مشخص از آن می‌تواند توصیف رابطه انسان ها با رسانه های اجتماعی باشد.
اما در آزمایش طراحی شده توسط لیگنیر جعبه اسکینر عکاسی چند تفاوت کلیدی با جعبه‌ای دارد که در آزمایش‌های اولیه مورد استفاده قرار گرفته است. در این آزمایش جعبه اسکینر موش‌ها دیواره‌های نیمه شفاف داشته و هنگامی که موش‌ها اهرم‌ها را فشار می‌دادند، دوربینی که در خارج از دستگاه قرار گرفته عکسی از آنها می‌گیرد و سپس روی صفحه‌ای که داخل جعبه قرار داده شده، نمایش می‌دهد.
با نمایش تصویر، موش‌ها می‌توانستند بلافاصله عکس خود را ببینند و همزمان جایزه‌ای شیرین به آنها داده می‌شد. در این حالت موش‌ها اینطور استنباط می‌کنند که کاری را به صورت صحیح انجام داده‌اند که مستحق دریافت جایزه شده‌اند. در ابتدا با هر بار فشار دادن اهرم به موش‌ها اندکی شکر داده می‌شد و بعد از مدتی موش‌ها یاد گرفتند که چطور بتوانند بیشتر و بیشتر شیرینی‌ها دریافت کنند.
اگرچه لیگنیر به نیویورک‌تایمز گفته که فکر نمی‌کند موش‌ها عکس‌های سلفی آنها را «درک» کنند، اما آنها همچنان به فشار دادن اهرم‌ها ادامه دادند و حتی پس از اینکه شکر جایزه کمتر و کمتر شده نیز انتظار داشته و این کار را ادامه داده‌اند. جالب است که لیگنیر به این نکته نیز اشاره کرده که گاهی اوقات، موش‌ها (که او آنها به نام خودش و برادرش، آرتور نامیده) حتی شکر دریافتی را نادیده می‌گرفتند، اما به فشردن دکمه‌های سلفی خود ادامه می‌دادند.
لیگنیر، این آزمایش را دارای شباهت‌های آشکاری با اعتیاد انسان ها به رسانه های اجتماعی دانسته و در بخش دیگری از مصاحبه خود می‌گوید:
شرکت‌های حوزه فناوری عمومی و رسانه‌های اجتماعی از همین مفهوم استفاده می‌کنند تا توجه بیننده را تا حد امکان حفظ کنند.
به عنوان یکی از فرضیات جانبی این آزمایش اینطور استنباط می‌شود که با عکاسی سلفی و ابراز خود در شبکه‌های اجتماعی که در بسیاری از مواقع موجب تحسین و دریافت جایزه معنوی از سوی کاربران می‌شود، افراد ترغیب می‌شوند که به کار خود ادامه داده و فعالیت بیشتری در شبکه‌های اجتماعی داشته باشند؛ بسیار شبیه به کاری که موش‌ها با عکاسی سلفی و دریافت شکر انجام داده‌اند.
در حالی که این اولین باری است که شاهد آن هستیم که علاقه حیوانات به گرفتن سلفی به نوعی نشان داده می‌شود، اما استفاده از جعبه اسکینر به عنوان یک روش خلاقانه برای نشان دادن این علاقه جالب توجه است. فراموش نکنید که هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که موش‌ها کاملاً متوجه آن شده باشند که می‌دانند چه کاری انجام داده‌اند ولی حقیقتاً عکس‌هایی که در این آزمایش ثبت شده‌اند بسیار بامزه هستند و نشان می‌دهند که حتی عکاسی سلفی بین موش‌ها نیز طرفدار دارد!
نظر خود را اضافه کنید.
برای ارسال نظر وارد شوید
ارسال نظر بدون عضویت در سایت