اگرچه این خبر را شاید بارها شنیده باشید که نشانه‌های حیات خارج از کره زمین کشف شده ولی با توجه با دقت و حجم اطلاعات متفاوتی که از جدیدترین منبع این اخبار سراغ داریم، شاید این بار با دقیق‌ترین احتمالات روبرو باشیم. بنابر اسناد منتشر شده در فضا، سیاره‌ای کشف شده که علائم بسیار نزدیک به موادی دارد که در محیط زندگی موجودات زنده موجود است.
تلسکوپ فضایی جیمز وب (James Webb Space Telescope)، که به عنوان جانشین تلسکوپ هابل (Hubble Telescope) شناخته می شود، در سال 2023 به فضا پرتاب شد و تاکنون موفق به بررسی بسیاری از ستارگان، سیارات و سحابی ها (Nebulae) شده است. این تلسکوپ، که دارای آینه ای با قطر 6.5 متر است، قادر است به نور مادون قرمز (Infrared Light) حساس باشد و جزئیات بسیار دقیق تری را نسبت به تلسکوپ هابل نشان دهد.
اما یکی از مهم ترین دستاوردهای این تلسکوپ، کشف نشانه های قوی از حضور حیات در جو یک سیاره دور دست به نام K2-18b است. بنابر گزارش Futurism به نقل از NASA این سیاره، که در فاصله حدود 124 سال نوری از زمین قرار دارد، یک سیاره شبه‌زمین بسیار بزرگ (Super-Earth) است و در منطقه قابل سکونت (Habitable Zone) ستاره مادر خود، یعنی K2-18، قرار دارد. منطقه قابل سکونت، منطقه ای است که فاصله چرخش سیارات در آن به حدی است که آب مایع بتواند روی سطح آن ها وجود داشته باشد.
در سال 2019، با استفاده از داده های تلسکوپ هابل، محققان توانستند برای اولین بار آب و هیدروژن را در جو K2-18b شناسایی کنند. این یافته، نشان داد که این سیاره دارای جو پرفشار و پررونق است. اما آب و هیدروژن به تنهایی کافی نیستند تا حیات را تضمین کنند. برای این کار، نیاز به وجود مولکول های پیچیده تری است که نشان دهنده فعالیت زیستی باشند.
اینجاست که نقش تلسکوپ جیمز وب مهم می شود. این تلسکوپ، با قابلیت تفکیک بالای خود، موفق شده است دو مولکول دیگر را در جو K2-18b شناسایی کند: متان (Methane) و دی اکسید کربن (Carbon Dioxide). این دو مولکول، به عنوان نشانه های بیولوژیک (Biosignature) یا نشانه های حضور حیات در جو یک سیاره شناخته می شوند. زیرا این مولکول ها، معمولا در نتیجه فرآیندهای زیست شناسی (Biological Processes) مانند فتوسنتز (Photosynthesis) یا تنفس (Respiration) تولید می شوند.
البته وجود این مولکول ها، به معنای قطعی بودن حیات در K2-18b نیست. زیرا این مولکول ها، ممکن است در نتیجه فرآیندهای شیمیایی (Chemical Processes) غیر زیست شناسی هم تولید شوند. برای مثال، متان ممکن است در نتیجه واکنش هیدروژن با کربنات‌ها (Carbonates) یا سربارگیری (Serpentinization) سنگ‌های آذرین (Ultramafic Rocks) به وجود آید. برای تأیید حضور حیات در K2-18b، نیاز به بررسی دقیق تر جو و سطح این سیاره است.
اما این چهار مولکول، چهارگانه اصلی (Core Four) نامیده می شوند و به عنوان پارامترهای کلیدی برای سنجش قابل سکونت بودن یک سیاره در نظر گرفته می شوند. این چهارگانه، شامل آب، دی اکسید کربن، متان و اکسیژن (Oxygen) هستند. اگر تلسکوپ جیمز وب بتواند اکسیژن را هم در جو K2-18b پیدا کند، احتمال حضور حیات در این سیاره بسیار بالاتر خواهد رفت.
البته این مورد اولین نمونه از کشف نشانه‌های حیات توسط JWST نیست. برای مثال در این زمینه می‌توان به مطالعات اخیر دانشمندان با توجه به داده‌های ارسالی این تلسکوپ اشاره کرد که نشان می‌دهد تلسکوپ جیمز وب قادر است با بررسی نور مادون قرمز (Infrared Light) از جو زمین، نشانه‌های حضور حیات را تشخیص دهد. این مطالعه، با استفاده از یک شبیه سازی کامپیوتری، نشان داد که تلسکوپ جیمز وب، می‌تواند مولکول‌های آب، اکسیژن، متان و دی اکسید کربن را در جو زمین شناسایی کند. این مولکول ها، به عنوان نشانه های بیولوژیک (Biosignature) یا نشانه های حضور حیات در جو یک سیاره شناخته می شوند.
تلسکوپ جیمز وب، قصد دارد تا در طول عمر علمی خود، که حدود پنج تا ده سال پیش بینی شده است، بیش از 3000 سیاره را مورد بررسی قرار دهد. این تلسکوپ، یک فرصت منحصر به فرد برای فهم بهتر جامعه سیاراتی است که در کهکشان راه شیری قرار دارند.
شاید با کمک این تلسکوپ، بتوانیم پاسخ سؤال قدیمی و جذابی را پیدا کنیم: آیا ما در کیهان تنها هستیم؟
نظر خود را اضافه کنید.
برای ارسال نظر وارد شوید
ارسال نظر بدون عضویت در سایت