چرا عربستان شرکت EA را خرید و چه نقشی در آینده صنعت بازی خواهد داشت؟

خرید ۵۵ میلیارد دلاری EA توسط صندوق سرمایه‌گذاری عربستان، نه‌تنها یکی از بزرگ‌ترین معاملات تاریخ صنعت بازی است، بلکه پرسش‌های جدی درباره اهداف پشت پرده آن را مطرح می‌کند: از قدرت‌نمایی در عرصه سرگرمی تا استفاده از بازی‌های ویدیویی برای بهبود چهره سیاسی و اجتماعی. این مقاله بررسی می‌کند که چرا عربستان به بازی‌های ویدیویی علاقه‌مند شده و این تصمیم چه پیامدهایی برای گیمرها و آینده این صنعت خواهد داشت.

وقتی صحبت از بزرگ‌ترین معاملات در دنیای فناوری و سرگرمی می‌شود، شاید بسیاری انتظار داشته باشند نام‌هایی از حوزه‌ی بانکداری، هوش مصنوعی یا صنایع استخراجی به میان آید؛ اما این بار موضوع متفاوت است: صنعت بازی‌های ویدیویی. شرکت مشهور الکترونیک آرتز (EA)، ناشر بازی‌هایی همچون The Sims و Battlefield، با مبلغی معادل ۵۵ میلیارد دلار آمریکا (حدود ۸۳ میلیارد دلار استرالیا) به کنسرسیومی از خریداران واگذار شده است. این رقم، یکی از بزرگ‌ترین خریدهای تاریخ با تأمین مالی از سوی شرکت‌های سرمایه‌گذاری خصوصی به شمار می‌رود.

در همین رابطه بخوانید:

- رسمی: عربستان سعودی صاحب الکترونیک آرتز (EA) شد

در همین زمینه رسانه معتبر The Conversation به بررسی این خرید و دلایل آن از سوی صندوق سرمایه‌گذاری عربستان سعودی پرداخته و تلاش کرده تا به بررسی ریشه‌های بزرگترین خرید یک شرکت خصوص در دنیای فناوری بپردازد.

کنسرسیوم خریداران EA چه کسانی هستند؟

پیش از بررسی این مقاله بیایید یک بار دیگر به بررسی لیست خریداران در این کنسرسیوم بیندازیم. این مجموعه‌ی خریدار از سه بخش اصلی تشکیل شده است:

• شرکت سیلور لیک پارتنرز (Silver Lake Partners): یک مؤسسه آمریکایی فعال در حوزه سرمایه‌گذاری جهانی بر فناوری.
• صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان سعودی (PIF): که صندوق ثروت ملی این کشور محسوب می‌شود.
• شرکت سرمایه‌گذاری افینیتی پارتنرز (Affinity Partners): تحت مدیریت جَرد کوشنر، داماد رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ.

طبق این توافق، همه‌ی سهام عمومی EA خریداری و این شرکت از حالت سهامی عام خارج و خصوصی خواهد شد. در حالی که سهام‌داران از سود این معامله خوشنودند (هر سهم با ارزش ۲۱۰ دلار و ۲۵ درصد بالاتر از قیمت روز فروخته شد) نگرانی‌هایی نیز در پشت پرده وجود دارد. رسانه منبع مطلع مقاله خود را این‌طور شکل می‌دهد که اصلی‌ترین دغدغه، نفوذ احتمالی عربستان و بروز پدیده‌ای موسوم به game-washing یا با نزدیک‌ترین عبارت فارسی به آن «بازی‌شویی» است.

شهرت و چالش‌های EA

The Conversation در مقاله خود این‌طور می‌نویسد که صنعت بازی‌های ویدیویی امروز ارزشی بیش از مجموع کل صنعت سینما و موسیقی دارد. اما پرسش اصلی اینجاست که چرا عربستان سعودی سراغ خرید شرکت بسیار بزرگی مانند EA آمده است؟ شرکتی که حتی دو بار عنوان «بدترین شرکت آمریکا» را از دیدگاه منتقدان به خود اختصاص داده است.

شرکت الکترونیک آرتز سال‌هاست که تحت انتقادهای فراوان در زمینه‌های مختلف قرار دارد؛ از شرایط کاری نامطلوب گرفته تا تمرکز بیش از حد بر بازی‌های آنلاین حتی در تجربه‌های تک‌نفره و خرید استودیوهای موفق بازی‌سازی که در نهایت بسیاری‌شان رو به افول رفته‌اند، همه شرایطی هستند که برخلاف ظاهر، EA را به شرکتی متضاد با اصول مطلوب و همه‌چیزتمام برای سرمایه‌گذاری تبدیل کرده‌اند.

در همین زمینه نیز گیمرهای فرنچایزهایی محبوب مانند The Sims، Dragon Age و Star Wars Battlefront II بارها اظهار کرده‌اند کیفیت این آثار به‌واسطه‌ی دخالت‌های مدیریتی EA و تمرکز افراطی بر پرداخت‌های درون‌برنامه‌ای (Microtransactions) و قابلیت‌های آنلاین تضعیف شده است.

همانطور که می‌دانید پرداخت‌های درون‌برنامه‌ای، مبالغ خردی هستند که کاربر برای دریافت یا شانس دریافت آیتم‌ها و ارز دیجیتال درون بازی می‌پردازد. این روند، در بلندمدت می‌تواند به مبالغ هنگفتی برسد و حتی پیوندهایی با شکل‌گیری رفتارهای مشابه قمار مشکل‌زا داشته باشد. طبیعی است که چنین رویکردی نزد بازیکنان محبوبیت ندارد.

در عین حال، بحران‌های اقتصادی جهانی و هزینه‌های چند صد میلیون دلاری تولید بازی، EA را نیز تحت فشار قرار داده است. این شرکت از سال ۲۰۲۳ تاکنون نزدیک به دو هزار نیروی انسانی خود را در گروه‌های مختلف تعدیل و چندین پروژه را لغو کرده است. بنابراین، پیشنهادی به ارزش ۵۵ میلیارد دلار برای مدیران آن بدون تردید وسوسه‌انگیز بوده است.

موج سرمایه‌گذاری عربستان در حوزه سرگرمی

صندوق ثروت ملی عربستان در سال‌های اخیر به‌طور جدی در حوزه سرگرمی سرمایه‌گذاری کرده است. پیش از این معامله، PIF سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در رشته‌های تنیس و گلف انجام داده بود.

این صندوق به‌عنوان حامی مالی و شریک نامگذاری رسمی در رده‌بندی‌های انجمن تنیس زنان (WTA) و انجمن حرفه‌ای تنیس (ATP) حضور دارد. همچنین، در سال ۲۰۲۲ با ایجاد تور LIV Golf به رقیبی جدی برای انجمن گلف حرفه‌ای آمریکا (PGA) بدل شده و با پیشنهادهای مالی چشمگیر، ستاره‌های بزرگی را جذب کرده که تننها در یک قرارداد، به یک بازیکن پیشنهاد ۱۲۵ میلیون دلاری داده است. نتیجه‌ی این سیاست‌ها، ادغام تور LIV با تور اروپا (DPA) و PGA در سال ۲۰۲۳ بود؛ رویدادی که PIF را به عنوان سرمایه‌گذار اصلی تثبیت کرد.

فراتر از ورزش، PIF از طریق شرکت‌های تابعه‌اش در صنعت بازی نیز فعال بوده است. به احتمال زیاد این خبر را چند ماه پیش در رسانه‌ها خوانده‌اید که PIF امروزه یکی از سهام‌داران عمده شرکت نینتندو می‌شود و در سال جاری میلادی، شرکت نیانتیک (سازنده سری بازی‌های معروف Pokémon Go) را با رقم ۳.۵ میلیارد دلار خریداری کرد.

چرا عربستانی‌ها به سرمایه‌گذاری در صنعت گیم علاقه‌مندند؟

شباهت‌های میان ورزش‌های واقعی و بازی‌های ویدیویی آشکار است: هر دوی آنها سرگرم‌کننده، تعاملی و جذاب هستند و می‌توانند میلیون‌ها نفر را بدون دلیل خاصی در یک زمان در کنار هم جمع کنند. اما پشت این سرمایه‌گذاری‌ها هدفی فراتر نیز نهفته است. ژاکلین برگس از The Conversation معتقد است، عربستان که بارها بابت نقض حقوق بشر زیر ذره‌بین نهادهای بین‌المللی قرار گرفته، از سرگرمی به‌عنوان ابزاری برای بهبود چهره‌ی جهانی خود بهره می‌گیرد.

همان‌گونه که در ورزش اصطلاح «ورزش‌شویی» برای این روند به‌کار می‌رود، در حوزه بازی می‌توان از «بازی‌شویی» سخن گفت؛ یعنی استفاده از محبوبیت بازی‌ها برای کمرنگ کردن تصویر منفی و بازسازی اعتبار اخلاقی.

در این میان، مالکیت EA بر مجموعه‌های ورزشی مشهور نیز یک امتیاز مضاعف برای عربستان محسوب می‌شود. در واقع PIF می‌تواند با هم‌افزایی میان بازی‌های ورزشی و رویدادهای ورزشی واقعی از این شرایط عالی برای بهبود وضعیت و اعتلای نام خود در بین گیمرهایی که هر روز با این بازی‌ها سروکار دارند، استفاده کند.

در کنار موارد فوق نباید بحث مالی و بُعد اقتصادی داستان را نیز نادیده گرفت. رشد جهانی صنعت بازی‌های ویدیویی، این حوزه را به گزینه‌ای مطمئن برای کشوری نفت‌خیز که به دنبال تنوع‌بخشی اقتصادی هستند، تبدیل می‌کند.

پشت پرده‌ی معامله: خرید اهرمی و پیامدهای احتمالی

اما نکته‌ی کلیدی در این خرید، ماهیت آن است. این معامله یک خرید اهرمی است؛ به این معنا که بخشی از مبلغ خرید (حدود ۲۰ میلیارد دلار) به صورت بدهی بر دوش خود شرکت EA گذاشته می‌شود.

در واقع عربستانی‌ها با خرید EA دیگر خود را درگیر مسائل حقوقی و مالی منفی داستان نکرده و آنها را به عهده ذی‌نفعان فروشنده EA می‌گذارند.

با توجه به بقای قاطبه تیم مدیریت EA در سمت‌های خود بعد از خرید توسط کنسرسیوم، بدهی سنگین باقی‌مانده EA به‌طور طبیعی نگرانی‌ها درباره موج جدیدی از تعدیل نیرو، کاهش هزینه‌ها و فشار بیشتر بر راهکارهایی مانند پرداخت‌های درون‌برنامه‌ای را تشدید کرده است. برخی تحلیل‌گران این احتمال را مطرح کرده‌اند که شاید مدیران EA تصمیماتی بگیرند که نتیجه‌ی نهایی آنها برای گیمرها احتمالاً تجربه‌ای ضعیف‌تر شود ولی حقیقت امر این است که هیچ واکنش رسمی تا به امروز از سوی مسئولین مرتبط در EA یا PIF پیرامون این موضوع صورت نگرفته است.

در نهایت، به نظر می‌رسد هرچند ظاهر ماجرا تغییرات بزرگی را نشان می‌دهد، اما در باطن داستان همان است که همیشه بوده: سود و سیاست سرمایه‌گذاران در اولویت هستند، و تجربه‌ی گیمرها در حاشیه.

نظر شما در مورد خرید کمپانی EA توسط کنسرسیوم متشکل از عربستانی‌ها و رفقایشان چیست؟