مالیات سنگین در انتظار معاملات ارز دیجیتال در صرافی‌های غیرمجاز

با ابلاغ قانون مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی، جزئیات بیشتری از ساز و کار اخذ مالیات از ارزهای دیجیتال مشخص شده است. در همین رابطه اعلام شده که اگر ارز دیجیتال را خارج از صرافی‌های مجاز معامله کنید، به‌جای مالیات بر سود حاصل از فروش، کل مبلغ فروش مشمول مالیات خواهد شد.

گزارش تازه مرکز پژوهش‌های مجلس درباره اجرای قانون مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی نشان می‌دهد که هرگونه انتقال رمزدارایی به صرافی‌های مجاز، در صورتی‌ که مبدأ آن صرافی  غیر مجاز باشد، در دسته «انتقال از خارج از صرافی‌های مجاز به صرافی‌های مجاز» قرار می‌گیرد.

به بیان دیگر در معاملاتی که وجه معامله از طریق رمزارز پرداخت می‌شود، به‌جای مالیات بر سود حاصل از انتقال، کل مبلغ معامله مشمول مالیات خواهد شد. بخش مهم اجرای این قانون، الزام صرافی‌های مجاز به صدور صورتحساب الکترونیکی برای هرگونه معامله ارز دیجیتال است.

این صورتحساب‌ها که شامل اطلاعات هویتی طرفین، مبلغ، زمان و نوع معامله هستند که مبنای محاسبه مالیات قرار می‌گیرند. طبق قانون مسئولیت صدور این صورتحساب‌ها بر عهده صرافی‌های مجاز است.

ساز و کار مالیات بر ارزهای دیجیتال

حتی در صورت نبود اطلاعات هویتی یکی از طرفین، صرافی موظف به صدور صورتحساب است. داده‌های ثبت‌شده در این صورتحساب‌ها سپس به سازمان امور مالیاتی ارسال و در کارپوشه تجاری یا غیرتجاری طرفین ثبت می‌شود.

مرکز پژوهش‌ها در گزارش خود، معاملات رمزپول و رمزدارایی را بر اساس ارتباط با صرافی‌های مجاز در چهار گروه اصلی طبقه‌بندی کرده است:

• معاملات در صرافی‌های مجاز
• انتقال از صرافی‌های مجاز به خارج از صرافی‌های مجاز
• انتقال از خارج از صرافی‌های مجاز به صرافی‌های مجاز
• معاملات در خارج از صرافی‌های مجاز

در معاملات درون صرافی، تمام خرید و فروش‌ها و جابه‌جایی‌ها در بستر همان صرافی انجام می‌شود. انتقال رمزدارایی نیز به دو نوع تقسیم می‌شود:

• انتقال داخلی یا درون‌صرافی: هر دو کیف پول مبدأ و مقصد در یک صرافی قرار دارند.
• انتقال بین‌صرافی یا خارجی: رمزدارایی از کیف پول یک صرافی مجاز به صرافی مجاز دیگر منتقل می‌شود.

در مقابل، اگر رمزدارایی از صرافی مجاز به کیف پولی خارج از محیط صرافی‌های مجاز منتقل شود، در گروه «انتقال به خارج از صرافی‌های مجاز» قرار می‌گیرد. همچنین اگر مبدأ تراکنش صرافی مجاز نباشد ولی مقصد آن باشد، در دسته «انتقال از خارج از صرافی‌های مجاز به صرافی‌های مجاز» قرار می‌گیرد.

در نهایت، معاملاتی که هر دو سمت آن خارج از صرافی‌های مجاز انجام می‌شود، «معاملات در خارج از صرافی‌های مجاز» نام دارد. به دلیل نبود داده‌های شفاف در این نوع تراکنش‌ها، صدور صورتحساب الکترونیکی برای آن‌ها ممکن نیست و اطلاعات آن‌ها قابل رهگیری مالیاتی نخواهد بود.

در همین رابطه بخوانید:

- قانون جدید بانک مرکزی: خرید بیش از 5 هزار تتر در سال ممنوع است

در راستای جلوگیری از معاملات غیرشفاف، قانون مذکور مکانیزم «مالیات بر درآمد اتفاقی» را برای تراکنش‌هایی که فاقد صورتحساب الکترونیکی هستند، پیش‌بینی کرده است. بر این اساس، چنانچه دارایی بدون ثبت صورتحساب رسمی منتقل شود، ارزش کل آن دارایی به‌عنوان درآمد اتفاقی برای دریافت‌کننده وجه در نظر گرفته و مالیات بر آن اعمال می‌شود.

در معاملاتی که پرداخت از طریق رمزدارایی انجام می‌شود، چون این انتقال معمولاً فاقد صورتحساب الکترونیکی است، دریافت‌کننده وجه (برای مثال فروشنده ملک یا کالا) موظف به پرداخت مالیات بر کل مبلغ انتقال خواهد بود.