گفتگوی هفته: نظر شما در مورد آینده برندهای چینی و تسلط آنها بر بازار لوازم الکترونیک چیست؟

چین کشوری است که محصولات الکترونیک بیش از هر جای دیگری در آنجا تولید می‌شوند و می‌توانیم به جرأت بگوییم که در حال حاضر تولید کننده اول دنیا در این زمینه به حساب می‌آید. اما از چند سال گذشته و با تغییر الگوی پیشرفت، چین از "سر هم کننده محض" بودن کاملاً خارج شده و حالا در بسیاری زمینه های می‌بینیم که شرکت های چینی با برند خودشان اقدام به تولید محصول می‌کنند و البته بسیار هم قدرتمند هستند. در گفتگوی این هفته قصد داریم با هم در این مورد صحبت کنیم.

قبل از هر مطلبی مقدمه ای کوتاه از روند رشد صنعت چین بعد از انقلاب سال 1949 این کشور را بررسی خواهیم کرد.

بعد از پیروزی حزب کومونیست بر احزاب دیگر در سال 1949 و تأسیس جمهوری خلق در این کشور تا سال 1979 به مرور دولت اقدام به انجام اصلاحات و ترمیم هایی در بدنه اقتصادی کشور نمود تا به وضع نا به سامانی که آن روزها در رده های مختلف تجاری و اداری وجود داشت برسد. از آنجا به بعد بود که در 1979 فاز دوم برنامه های گسترده پیشرفت در این کشور شروع شد که البته یکی از برنامه های جانبی این طرح نیز اجرای قانون تک فرزندی بود.

از سال 1978 (اواسط برنامه پنج ساله پنجم) در زمانی که اصلاحات اقتصادی انجام پذیرفت، تغییر کارکردها به سمت افزایش نقش بازار در تخصیص منابع صورت گرفت و نقش دولت در اقتصاد به پایین ترین درجه کاهش یافته است. خروجی‌های صنعتی سازمان‌های دولتی (تولیدات صنعتی دولتی) به آرامی کاهش یافته و تنها امروزه چند صنعت وجود دارند که وابسته به دولت اند. از زمانی که نقش دولت در مدیریت اقتصاد کاهش یافته و نقش شرکت‌های خصوصی و محرک‌های بازار افزایش پیدا کرده دولت نقش اصلی را در اقتصاد شهری بر عهده گرفته است (از ایسنا).

با توجه به سیاست‌های دولت در مواردی چون تولیدات کشاورزی، همچنان دولت نقش اصلی را در کارآیی بخش روستایی ایفا می‌کند. بر اساس قانون اساسی سال 1982 مشخص شد که دولت به واسطه تصمیم سازی های گسترده در سیاست ها و اولویت های اقتصادی، توسعه اقتصادی کشور را هدایت خواهد کرد و مجلس به واسطه انجام کنترل اجرایی، بخش های وابسته را در تهیه و اجرای طرح اقتصادی ملی و بودجه دولت هدایت می‌کند. تجارت خارجی توسط وزارت بازرگانی ، گمرک و بانک چین، هدایت می‌شود. از زمانی که محدودیت‌های تجارت خارجی کاهش یافتند، فرصت‌های بسیاری برای سازمان‌های مستقل برای مشارکت در تبادلات با شرکت‌های خارجی بدون مداخله آژانس‌های دولتی پدید آمد. اگر چه هنوز دولت، اقتصاد را در بخش‌ها کنترل می‌کند، ولی بخش عمده کنترل آن توسط حجم زیادی از فعالیت‌های اقتصادی محدود شده است. از این گذشته، مفهوم هدایت دولت بر اقتصاد از کنترل مستقیم به هدایت غیرمستقیم تبدیل و منجر به اقتصاد پویاتری شده است. این نظام اقتصادی برنامه ریزی مرکزی و توزیع جنسی کالا به شیوه شوروی بوده و مالکیت دولتی نسبت به دیگر انواع مالکیت تفوق کامل داشت. قدرت تصمیم گیری عمدتا در دست وزارتخانه‌های دولتی بود در ایجاد انگیزه از ابزارهای اقتصادی استفاده نمی شد و ابزارهای سیاسی دست بالا را داشت. شیوه توزیع هم در جهت ایجاد برابری بود (از ایسنا).

در قسمت ابزارهای الکترونیکی هم داستان به همین منوال است و پس از آماده کردن بستر برای سرمایه گذاری شرکت های خارجی و انتقال تکنولوژی به داخل کشور، برند های چینی به مرور شکل گرفتند. با نگاهی به لیست شرکت های الکترونیک بزرگ چینی مشاهده می‌کنیم که به جز شرکت HiSense تقریباً همه ی آنها در بازه بین سالهای 1980 تا 1990 میلادی ایجاد شده اند. هواوی، لنوو، TCL، ZTE و چند شرکت دیگر که در حال حاضر در بسیاری موارد جز پنج برند پرطرفدار و پیشرفته رده فعالیت خود هستند. البته در این میان شرکت های تازه وارد و نوپایی هم هستند که بسیار تخصصی رفتار کرده و با استفاده از الگوهای موفق پیشرفت در یک زمینه خاص توانسته اند در مدت کوتاهی به رده های بالا در زمینه کاری خود برسند. در این مورد هم می‌توانیم شرکت هایی مانند Oppo و Xiaomi را نام ببریم که با اتخاذ سیاست پایین آوردن بسیار زیاد قیمت عرضه محصول و همچنین عرضه محصول باکیفیت توانستند در مدت های کمتر از 10 سال به رتبه های تک رقمی فروش محصولات خود در دنیای اسمارت فون ها برسند.

در حال حاضر دیگر چینی های اسمبل کننده محض محصولات الکترونیک نیستند و دیگر برای خودشان برند های مهم و بزرگی دارند و البته شرکت هایی هم دارند که بتوانند هر چیزی که در دنیا خریدار داشته باشد را با توجه به نیروی کار ارزان و عظیم، وجود معادن عظیم متنوع، سیاست های مناسب دولتی برای حمایت از تولید و ... بسازند و بفروشند. آن هم با برند خودشان و دیگر تولید کنندگان این کشور به حک شدن صرف عبارت "Made in China" پشت بسته های تولیدی خود اکتفا نمی‌کنند.

اما موضوع گفتگوی این هفته ما هم این است که با توجه به این رشد عظیم و باورنکردنی اژدهای دوباره بیدار شده شرق دور، چه آینده ای را می‌توان برای آن متصور شد؟ به نظر شما چینی ها تا کجا پیش خواهند رفت و آیا روزی را خواهیم دید که برای مثال برند های شماره یک هم از چین باشند؟ نظر خود را با ما در میان بگذارید.