اگر شما هم در جاهایی چون برنامه CPU-Z متوجه شده‌اید فرکانس رم حافظه شما نصف آن چیزی است که انتظار داشتید، احتمالاً موجب حیرت شما است. اما فرق فرکانس حافظه رم با نرخ تبادل داده چیست و چرا این دو فرق دارند؟ در ادامه این نوشتار به تشریح فرق مگاهرتز (MHz) با MT/s می‌پردازیم، با شهر سخت افزار همراه شوید.
فرکانس رم چیست و چه اهمیتی دارد؟
همه ما هنگام انتخاب یا خرید یک کیت حافظه DDR4 یا DDR5 به فرکانس (سرعت) آن توجه می‌کنیم، برای نمونه ممکن است یک حافظه رم 3200 مگاهرتزی را بر 2666 مگاهرتزی ترجیح بدهیم. اما فرکانس حافظه رم به چه معناست؟
به بیانی ساده و به دور از پیچیدگی‌های فنی، فرکانس حافظه رم نشان می‌دهد یک ماژول حافظه رم در هر ثانیه چند بار می‌تواند برای عملیات خواندن یا نوشتن مورد دسترسی پردازنده قرار بگیرد. برای نمونه یک رم 3200 مگاهرتزی می‌تواند در هر ثانیه 3200 عملیات خواندن یا نوشتن را انجام دهد. اما این کل ماجرا نیست و سرعت نهایی حافظه رم به عوامل دیگری هم بستری دارد.
در همین رابطه بخوانید:
- تشریح حافظه‌های رم دی دی آر DDR
- آیا واقعاً فرکانس و ظرفیت حافظه رم تأثیری در گیمینگ دارد؟
طبق آنچه که اشاره شد هر ماژول حافظه رم دارای سرعت یا فرکانس معینی است که بر حسب مگاهرتز (MHz) یا میلیون بار در ثانیه بیان می‌شود. با این حال فرکانس واقعی ماژول‌های حافظه رم نصف عددی است که روی آنها نوشته است. برای نمونه فرکانس واقعی یک ماژول 3200 مگاهرتزی در اصل 1600 مگاهرتز است!
اما فرق فرکانس با نرخ داده چیست و چه تفاوتی میان MHz با MT/s وجود دارد؟ پیش از آن اول به روش فهمیدن حافظه رم کامپیوتر و لپ تاپ در ویندوز می پردازیم.
فرکانس رم را از کجا بفهمیم؟
برای اینکه فرکانس حافظه رم کامپیوتر خود را بفهمید، کافی است در تسک منیجر (Task Manager) ویندوز به سربرگ Performance بروید و بر روی Memory کلیک کنید. شما می‌توانید فرکانس حافظه رم کامپیوترتان را بر حسب مگاهرتز بفهمید. در این تصویر فرکانس حافظه رم 3200 مگاهرتز و حجم آن 16 گیگابایت است.
اما اگر برنامه‌هایی چون CPU-Z را برای فهمیدن فرکانس حافظه رم کامپیوتر اجرا کنید، احتمالاً با عدد عجیبی روبرو می‌شود که نصف عددی قبلی است. این عدد فرکانس واقعی حافظه رم را نشان می‌دهد.
فرق فرکانس حافظه رم با نرخ تبادل (MHz با MT/s)
ساخت تراشه‌های حافظه سریع‌تر با فرکانس بالاتر به افزایش سرعت کامپیوتر کمک می‌کند و با هر نسل شاهد افزایش چشمگیر سرعت حافظه رم هستیم. برای نمونه امروزه ماژول‌های حافظه 6000 مگاهرتزی DDR5 معمولی شده‌اند.
واقعیت این است که فرکانس یک ماژول حافظه رم 6000 مگاهرتزی در اصل 3000 مگاهرتز است و این جزء دروغ‌های مرسوم سازندگان ماژول‌های حافظه رم بوده که عادی سازی شده است.
در همین رابطه بخوانید:
- قابلیت XMP در حافظه چیست و چطور آن را فعال کنیم؟
- تفاوت DDR5 با DDR4؛ مقایسه و بررسی فرق های اساسی DDR5 با دی دی آر 4
ماجرا به تراشه‌های حافظه DDR یا Double data rate باز می‌گردد. سازندگان کامپیوتر سال‌ها قبل راهی پیدا کردند تا به ازای هر سیگنال ساعت (clock signal) دو برابر داده انتقال دهند. به این با فرکانس 100 مگاهرتز می‌توان میان پردازنده و حافظه رم 200 بر داده جابجا کرد.
در تراشه‌های حافظه رم DDR نرخ داده که بر حسب میلیون جابجایی در ثانیه (MT/s) بیان می‌شود، دو برابر فرکانس واقعی (MHz) است. بنابراین یک ماژول 3200 مگاهرتزی DDR4 در اصل با فرکانس 1600 مگاهرتز کار می‌کند اما چون به ازای هر سیکل یا چرخه ساعت می‌توان دو بار داده منتقل کرد، همانند یک حافظه 3200 مگاهرتزی واقعی عمل می‌کند.
به فرکانس دوم که دو برابر فرکانس واقعی است، فرکانس مؤثر (Effective) گفته می‌شود که درباره تمامی تراشه‌های حافظه DDR صدق می‌کند. این موضوع شامل تراشه‌های حافظه ویدئویی یا GDDR هم می‌شود.
آنچه که گفته شد باعث شده امروزه به جای فرکانس واقعی ماژول‌های حافظه رم، نرخ تبادل آنها اعلام شود و در اصل یک کیت حافظه 3200 مگاهرتزی به نرخ تبادل داده 3200MT/s اشاره دارد. این کار با هدف ساده سازی انجام شده است، در غیر این صورت در مثال پیشین شما یک کیت حافظه 1600MHz با نرخ داده 3200MT/s خریداری کرده‌اید.
به همین دلیل در برنامه‌هایی چون CPU-Z فرکانس واقعی ماژول حافظه رم را مشاهده می‌کنید که نصف نرخ تبادل حافظه رم یا همان فرکانس مؤثر است.
در همین رابطه بخوانید:
- راهنمای جامع ارتقای رم لپ تاپ (+ آموزش تصویری)
- هرآنچه که باید درباره فرکانس Base Clock و Boost Clock کارت گرافیک بدانید
دقت داشته باشید آنچه که درباره حافظه DDR شد با حافظه Dual-channel یکی نیست و این دو موضوع‌های متفاوتی هستند. در واقع که از یک ماژول تکی یا تک کاناله استفاده کنید و چه دو ماژول تحت پیکربندی دو کاناله، باز هم بر اساس اصول DDR کار می‌کند و اینجا تفاوتی ندارند.
آیا حافظه رم سریع‌تر بهتر است؟
حافظه رم برخلاف پردازنده هیچ پردازشی انجام نمی‌دهد، بنابراین فرکانس حافظه رم بیانگر قدرت پردازشی نیست و به سرعت آن در انتقال یا جابجایی داده‌ها اشاره دارد.
هرچند حافظه رم سریع‌تر بهتر است، اما لزوماً حافظه رم با فرکانس بالاتر به افزایش سرعت کامپیوتر شما منجر نمی‌شود. با وجود مزایای حافظه رم سریع‌تر در سناریوهای مختلف، دست کم در گیمینگ اثر چشمگیری بر نرخ فریم دهی ندارد و یک کیت حافظه 3200 مگاهرتزی DDR4 یا 4800 مگاهرتزی DDR5 بهترین فرکانسی است که می‌توان برای سیستم‌های گیمینگ خریداری کرد.
نظر خود را اضافه کنید.
برای ارسال نظر وارد شوید
ارسال نظر بدون عضویت در سایت