این روزها یکی از بحث‌های اصلی گیمرها و علاقه‌مندان به دنیای سخت‌افزار و علی‌الخصوص کارت گرافیک، میزان حافظه رم حداقل قابل قبول برای بازی است. بسیاری از گیمرها معتقدند که 8 گیگابایت VRAM به هیچ عنوان کافی نیست ولی آیا در عمل با کارت به این میزان حافظه رم می‌توان بازی کرد؟ در صورت بیشتر بودن حافظه VRAM در یک مدل کارت گرافیک خروجی چه میزان بهبود می‌یابد. در ادامه با یک بررسی عملی نمونه کارت گرافیک RTX 5060 Ti که در بازار با دو ظرفیت حافظه 8 و 16 گیگابایت عرضه می‌شود همراه ما باشید.
از «۸ گیگ کافی‌ست» تا «۸ گیگ لبِ مرزی»
«۸ گیگ» سال‌ها استاندارد طلایی کارت‌های میانرده بوده است؛ از روزگار GTX 1080/1070 (در سال 2016) تا همین امروز. اما در ۲۰۲۵، با بازیهای AAA حجیم، رهگیری پرتو و قابلیت‌های تولید فریم مبتنی بر هوش مصنوعی، همان عدد آشنا ناگهان به گلوگاه بدل شده است. این گزارش، با تکیه بر بنچمارک‌های دنیای واقعیروی ۲۱ بازی، نشان می‌دهد RTX 5060 Ti 8GB دقیقاً کجا کم می‌آورد، کجا در سطح نسخه 16 گیگ می‌ماند، و چرا نسخه نسخه با رم بالاتر در اغلب سناریوها دست بالا را دارد.
اگر به خاطر داشته باشید، اعلام عرضه GeForce RTX 5060 Ti با ظرفیت پایه ۸ گیگابایت حافظه ویدئویی (VRAM)، موجی از نارضایتی میان علاقه‌مندان ایجاد کرد. این کارت پنجمین نسل از محصولات RTX رده مصرفی انویدیاست که حداقل یک مدل با 8 گیگابایت حافظه VRAM دارد. در واقع اولین نمونه‌های اصلیِ بازار با همین ظرفیت، GTX 1080 و GTX 1070 در سال ۲۰۱۶ بودند.
تا اواخر دهه ۲۰۱۰، حافظه ۸ گیگابایت برای اجرای بازیهای AAA در تنظیمات حداکثر کافی بود؛ Battlefield V حتی حداقل سیستمِ GPUهای 2 گیگابایت را فهرست می‌کرد و GTX 1060 6GB را به‌عنوان کارت پیشنهادی اعلام نموده بود.
اما امروز، ۸ گیگابایت در بسیاری از عناوین جدید حتی در 1080p Ultra هم با افت عملکرد، به‌ویژه با Ray Tracing یا قابلیت‌های AI مثل Frame Generation، روبه‌رو می‌شود. این به اصطلاح کم آوردن تا جایی خود را نشان می‌دهد که برخی کاربران از انویدیا درخواستن کرده‌اند به صورت کامل تولید کارت‌های گرافیک روز با حافظه 8 گیگابایتی را کنار بگذارد، چرا که با وجود پول گزاف پرداخته شده برای برخی مدل‌ها، واقعاً خرید کارت گرافیک با 8 گیگ رم، اصلاً توجیه منطقی ندارد.
در همین رابطه بخوانید:
- کارت گرافیک جدیدتر یا حافظه ویدئویی بیشتر؟ کدام بهتر است؟
بالاخره 8 گیگ VRAM به درد اجرای بازی روز می‌خورد یا خیر؟
اما همانطور که گفتیم وبسایت Tom's Hardware در یک بررسی جالب توجه در صدد برآمده تا به این سوال جواب دهد که آیا همچنان می‌توان بر 8 گیگابایت حافظه برای یک تجربه بازی رده بالا تکیه کرد یا نه؟
این وبسایت کارت گرافیک خوب و میانرده رو به بالای RTX 5060 Ti را که در هر دو نسخه 8 و 16 گیگابایتی عرضه می‌شود به عنوان مرجع تست‌های خود در نظر گرفته و تلاش کرده تا دامنه آزمون خود را روی عملکرد این دو نمونه برای اجرای ۲۱ بازی بسنجد.
می‌توان گفت که تست‌های انجام شده از بُعد فنی شامل 6 بازی با تمرکز بیشتر روی DXR یا رهگیری پرتو و ۱۵ بازی رسترسازیِ صرف است. همچنین میانگین هندسی (Geomean) برای کاهش اثر بیرون‌زن‌ها و بازتاب بهتر عملکرد کلی نیز می‌تواند با توجه به عملکرد بازی‌ها مشخص شود. در نهایت هر سه سطح رزولوشن 1080p، 1440p و 4K در سطوح Medium و Ultra مورد آزمون قرار گرفته‌اند تا بتوان به صورت واضح نتایج Raster از Ray Tracing را مشخص کرد.
در نظر داشته باشید که در ادامه تمامی نمودارها و درصدها/اختلاف‌ها، مستقیماً از همین مجموعه‌داده استخراج شده‌اند.
در همین رابطه بخوانید:
- کارت گرافیک چند گیگ بخریم ؟ بهترین مقدار حافظه گرافیکی لپتاپ چقدر است؟
رقابت مستقیم 8 گیگ و 16 گیگ در بازیهای با سبک‌های مختلف
اگر بخواهیم از دید تئوری بگوییم، تفاوت عملکرد این دو مدل به‌شدت به تنظیمات گرافیکی و رزولوشن وابسته است. نتایج بنچمارک‌ها نشان می‌دهد که نسخه ۸ گیگابایتی هنوز می‌تواند در وضوح 1080p و تنظیمات متوسط (Medium) تجربه‌ای روان ارائه دهد. اما به‌محض افزایش کیفیت به Ultra در وضوح‌های 1080p و 1440p، به‌ویژه در بازیهای متمرکز بر رهگیری پرتو، اختلاف کارایی آشکار می‌شود. اختلاف بسیار گسترده جایی مشاهده می‌شود که رزولوشن بسیار بالاتر رود و در 4K Ultra، نسخه ۱۶ گیگابایتی به شکل غیرقابل انکاری برتر است.
می‌توان نتایج بنچمارک‌های فوق را به شرح زیر خلاصه کرد:
- 1080p Medium: میانگین عملکرد (۲۱ بازی) فقط ۲٫۳ درصد کمتر از نسخه ۱۶ گیگابایتی.
- 1080p Ultra: اختلاف به ۱۱ درصد می‌رسد؛ در بازیهای رهگیری پرتو، افت عملکرد به ۲۶ درصد می‌رسد.
- 1440p Ultra: اختلاف میانگین ۱۸ درصد، اما در رهگیری پرتو فاصله تا 39.6 درصد افزایش می‌یابد.
- 4K Ultra: فاجعه‌آمیز برای نسخه ۸ گیگابایتی؛ میانگین ۴۲ درصد ضعیف‌تر.
بازیهای با بیشترین اختلاف عملکرد بین دو 8 و 16 گیگ VRAM:
- Stalker 2: در 1440p Ultra حدود 24.7 درصد کندتر
- Indiana Jones and the Great Circle: در 4K Ultra فقط 1.3 فریم بر ثانیه (عملاً غیرقابل بازی)
- Spider-Man 2: در 1080pVery High حدود 16.9 درصد کندتر
⭐مشخص است که برنده این بخش بدون شک RTX 5060 Ti 16GB است.
تفاوت عملکرد در پردازش‌های حرفه‌ای
در حوزه کاربری‌های حرفه‌ای، ظرفیت حافظه اثر کمتری نسبت به بازی‌ها داشت، اما استثناهایی وجود دارد. ابتدا بنچمارک‌های زیر را ببینید:
همانطور که در نمودارهای فوق مشخص است در برخی سناریوها تفاوت‌های فاحشی بین عملکرد دو نسخه وجود دارد:
- در بنچمارک Stable Diffusion XL با وضوح ۱۰۲۴×۱۰۲۴، نسخه ۸ گیگابایتی 97.6 درصد ضعیف‌تر عمل کرد.
- در آزمون 3dsmax مربوط به SPEC WS4، اختلاف 11.9 درصد بود.
- در باقی تست‌ها، اختلاف معمولاً بین ۱ تا ۵ درصد بود.
⭐مجدداً در این تست‌ها نیز در هر شرایطی برنده بدون حرف و حدیث کارت RTX 5060 Ti 16GB است.
قیمت و ارزش خرید
یکی از جاهایی که باید با احتیاط بیشتری به بررسی موضوع پرداخت زمانی است که قیمت هم در کنار عملکرد قرار می‌گیرد. اختلاف قیمتی دو نسخه، 130 دلار در MSRP است که به معنای آن است، کارت 16 گیگابایتی 30 درصد گرانتر از کارت 8 گیگابایتی RTX 5060 Ti است. اما آیا این حجم از اختلاف قیمت، کارایی حاصله را توجیه می‌کند؟
به صورت خلاصه می‌توان گفت با وجود اینکه قیمت پیشنهادی سازنده (MSRP) نسخه ۱۶ گیگابایتی RTX 5060 Ti، حدود ۱۳۰ دلار بالاتر از مدل ۸ گیگابایتی است، حتی در وضوح 1080pهم نسبت عملکرد به قیمت بهتری ارائه می‌دهد. در 1080p Ultra حدود ۷ درصد، در 1440p حدود ۱۷ درصد و در 4K حدود ۶۶ درصد فریم بر دلار بیشتری نسبت به مدل ۸ گیگابایتی را ارائه خواهد داد.
اگر نسخه ۱۶ گیگابایتی را با قیمت ۴۲۹ دلار پیدا کنید، اختلاف آن با نسخه ۸ گیگابایتی تنها حدود ۵۰ دلار است که با توجه به عملکرد، ارزش پرداخت را دارد.
⭐باز هم برنده این بخش با توجه به نتایج فوق کارت RTX 5060 Ti 16GB است.
جمع‌بندی
پس از یک بررسی رو در رو این دو کارت باید گفت که نسخه ۸ گیگابایتی همچنان برای بازی در 1080pو تنظیمات متوسط کارایی دارد، اما در رزولوشن‌های بالاتر و بازیهای سنگین، حافظه محدود آن به گلوگاه جدی تبدیل می‌شود. به‌ویژه در بازیهای رهگیری پرتو یا استفاده از قابلیت‌های نسل جدید مانند DLSS Multi-Frame Generation، این محدودیت بیشتر خود را نشان می‌دهد.
هرچند تکنیک‌هایی مانند DLSS Upscaling می‌توانند فشار روی حافظه را کاهش دهند، اما در 1080pکیفیت تصویر با کاهش بیش از حد تنظیمات افت محسوسی خواهد داشت.
در کاربری‌های حرفه‌ای، شرایط بهتر است ولی همچنان برای کارهای سنگین هوش مصنوعی یا مدل‌های زبانی بزرگ، نسخه ۱۶ گیگابایتی انتخاب مطمئن‌تری است.
در نهایت، شواهد نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۵، ۸ گیگابایت VRAM دیگر مانند گذشته کارآمد نیست. بازیهای آینده فشار بیشتری بر منابع وارد خواهند کرد، و اگر قصد خرید RTX 5060 Ti دارید، نسخه ۱۶ گیگابایتی هم از نظر عملکرد و هم از نظر ارزش خرید، بهترین انتخاب و شاید تنها انتخاب منطقی است.
نظر خود را اضافه کنید.
برای ارسال نظر وارد شوید
ارسال نظر بدون عضویت در سایت