پردازنده‌های نسل 14 اینتل به طور کامل از مادربردهای با چیپست 600/700 پشتیبانی می‌کنند؛ با این وجود سازندگان، برخی از مادربردهای خود را با کمی آپگرید و ویژگی‌های جدید بروزرسانی کرده‌اند. در این بررسی مادربرد Z790 Aorus Master X از گیگابایت را در اختیار داریم که نسبت به نمونه قبلی خود یعنی Z790 Aorus Master به تکنولوژی‌های جدیدتر و از نظر ظاهری و فنی بازسازی شده است. در ادامه با بررسی اجمالی مادربرد GIGABYTE Z790 Aorus Master X همراه ما باشید.
مقدمه
-
پردازنده‌های نسل 14 اینتل از نظر ساختار فیزیکی تفاوت چندانی با نسل قبلی نداشته و به همین دلیل Raptor Lake Refresh نام گرفته است. در برخی مدل‌ها تعداد هسته و در برخی دیگر اندکی فرکانس‌های پایه و توربو افزایش یافته است. به همین دلیل است که مادربردهای با چیپست سری 600/700 به طور کامل و تنها با بروزرسانی بایوس قادر به پشتیبانی از پردازنده‌های نسل 14 هستند.
جدیدترین قابلیتی که مادربردهای بروز شده Z790 مانند Aorus Master X را از نسخه‌ی گذشته خود متمایز می‌کند پشتیبانی از استاندارد جدید Wi-Fi 7 است. سرعت انتقال اطلاعات در Wi-Fi 7 نسبت به سریعترین ورژن Wi-Fi 6 نزدیک به 5 برابر افزایش یافته است.
یکی از مواردی که پس از معرفی حافظه‌های DDR5 کاربران با آن مواجه بودند، رشد سریع فرکانس ماژول‌های حافظه به بیش از 7000 و حتی 8000 مگاهرتز بود در حالی که مادربردها و حتی کنترلر حافظه پردازنده توانایی پشتیبانی از چنین سرعتی را نداشتند. در Z790 Aorus Master X به کمک مهندسی دقیق و بهبود مسیریابی اسلات حافظه‌های رم، فرکانس مورد پشتیبانی تا 8266 مگاهرتز افزایش یافته است.
بد نیست بدانید که مادربرد Z790 Aorus Master X دارای سه ریویژن 1.0 ، 1.1 و 1.2 بوده و دلیل آن استفاده از تراشه‌های برند کوالکام، اینتل و مدیاتک برای قابلیت شبکه بی‌سیم Wi-Fi 7 است. در سایر قابلیت‌ها و توانایی‌ها، ریویژن‌های مختلف تفاوتی با یکدیگر ندارند.
مادربرد گیگابایت Z790 Aorus Master X یک محصول رده‌بالاست و در سایت فروشگاه‌های آنلاین خارجی در حدود 550 دلار قیمت دارد. این مادربرد انبوهی از قابلیت‌های گیمینگ و اورکلاکینگ را در خود جای داده که در ادامه با آن بیشتر آشنا می‌شوید.
مادربرد گیگابایت Z790 Aorus Master X در زمان بررسی (آبان 1402) حدود 31 میلیون تومان قیمت دارد. این مادربرد با گارانتی آواژنگ در بازار کشور موجود شده و از طریق دفتر منطقه‌ای GIGABYTE در ایران جهت بررسی در اختیار شهر سخت‌افزار قرار گرفته است.
بسته‌بندی و محتویات جعبه
-
بسته‌بندی و محتویات جعبه مادربرد Z790 Aorus Master X
نکته‌ای که شاید در همین ابتدای بررسی اجمالی مادربرد گیگابایت آئوروس مستر ایکس باید اشاره شود آن است که علی‌رغم آنکه با بسته‌بندی و جعبه مادربرد Z790 Aorus Master X مشابه محصولات میان‌رده و حتی رده‌پایین گیگابایت روبرو هستیم، انتظار بیشتری از این بخش وجود داشت. در واقع این بسته بندی با ظاهری ساده به همراه رنگ‌های بنفش و آبی چندان بازگو کننده محصول رده‌بالا و گران قیمت درون آن نیست.
در پشت جعبه می‌توانید اطلاعات مختصری از ویژگی‌های خاص و تکنولوژی‌های به کار رفته در مادربرد Z790 Aorus Master X را مشاهده کنید.
گیگابایت محتویات بسته بندی این مادربرد را بسیار مختصر و مفید تهیه نموده و تنها به همراه کردن آن با تجهیزات ضروری بسنده کرده است. این تجهیزات عبارت‌اند از:
- آنتن شبکه بی‌سیم
- دو سنسور دما
- سنسور نویز
- برچسب و نشان گیگابایت
- دو کابل ساتا با پوشش بافته شده
درون جعبه حتی دفترچه کاملِ راهنما یا درایورهای راه‌انداز هم وجود ندارد و برای دریافتِ آن باید به سایت گیگابایت مراجعه کنید. البته این مورد را نمی‌توان یک نکته منفی دانست چرا که تجربه ثابت کرده تقریباً اکثریت کاربران حتی یک بار نیز این دفترچه را مطالعه نکرده و بیشتر سراغ راهنماهای آنلاین می‌روند.
در کلاس رده‌بالا و برای مادربردی که بیش از 500 دلار قیمت دارد انتظار بیشتری در زمینه لوازم همراه از GIGABYTE Z790 Aorus Master X داشتیم.
نمای ظاهری و مشخصات فنی
-
نمای ظاهری و مشخصات فنی مادربرد Z790 Aorus Master X
مادربرد Z790 Aorus Master X گیگابایت دارای تِم رنگی مشکی و خاکستریست که بخش‌‌های مربوط به هیتسینک مدار رگولاتور ولتاژ آن با پوشش نانوکربن به مشکی مات تبدیل شده است.
بخش‌هایی از کاور هیتسینک حافظه‌های M.2 و مدار VRM که به پنل پشتی متصل گردیده، با پوششی شفاف و آینه‌ای پوشانده شده که در زیر آن سیستم نورپردازی مادربرد Z790 Aorus Master X جای گرفته است. البته برای اتصال سیستم‌های نورپردازی خارجی نیز 3 کانکتور Addressable RGB و یک کانکتور RGB 12v روی مادربرد تعبیه شده است.
در پشت مادربرد یک صفحه فلزی از آسیب به PCB بر اثر وزن زیاد خنک کننده‌ها و یا هرگونه آسیب فیزیکی جلوگیری می‌کند. همچنین بخشی از راهکار گیگابایت که تحت عنوان Ultra Durable شناخته می‌شود قاب فلزی احاطه کننده اسلات PCIe به صفحه فلزی پشت مادربرد متصل شده است که به گفته گیگابایت قابلیت تحمل وزن اسلات PCIe را تا 10 برابر بیشتر اسلات‌های معمول افزایش داده است.
مدار چاپی مادربرد Z790 Aorus Master X از نوع 8 لایه و ابعاد آن به ترتیب طول و عرض برابر با 35.5x26 سانتی‌متر که تحت استاندارد E-ATX قرار می‌گیرد.
با توجه به ابعاد بزرگتر مادربرد E-ATX، فضای کافی برای جای دادن چند سوییچ‌های کاربردی مانند Power و Reset به همراه سِوِن سگمنت‌های سیستم دیباگر که برای عیب‌یابی دقیق‌تر از طریق کدهای اعلان وضعیت، جزئیات بیشتری در اختیار کاربر قرار می‌دهد وجود داشته و چهار LED کوچک که خلاصه وضعیت پردازنده، رم، کارت‌گرافیک و بوت سیستم را گزارش می‌کنند، برای عیب‌یابی سریع در نظر گرفته شده است.
کلید ClearCMOS که شاید از پرکاربردترین سوییچ‌های مادربرد باشد نیز روی پنل پشتی در کنار کلید Q-Flash Plus قرار گرفته است. با فشار دادن کلید Q-Flash Plus و اتصال یک فلش درایو حاوی نسخه‌ای از بایوس این مادربرد و اتصال آن به درگاه USB مشخص شده در پنل پشتی، بدون نیاز به بوت شدن یا اتصال پردازنده و رم، می‌توان بایوس مادربرد را بروزرسانی کرد.
این مادربرد دارای 4 اسلات DIMM است و از رم‌های DDR5 تا حداکثر حجم 192 گیگابایت (4x48GB) و فرکانس 8266 مگاهرتز از طریق اورکلاک یا فعال‌سازی پروفایل XMP پشتیبانی می‌کند.
بهینه‌سازی‌های انجام شده در اسلات رم، مدار چاپی و بایوس مادربرد Z790 Aorus Master X نسبت به نسخه قبلی خود یعنی Z790 Aorus Master باعث شده است حداکثر فرکانس اسمی قابل پشتیبانی 266 مگاهرتز افزایش یابد.
سه اسلات PCIe x16 در مادربرد Z790 Aorus Master X برای نصب کارت‌های افزودنی وجود دارد. اسلات اول که ظاهر آن نیز با سایر اسلات‌ها متفاوت است پهنای‌باند X16 نسل 5 (PCIe 5.0) خود را از پردازنده می‌گیرد و این پهنای‌باند را با اسلات M2 که بالای این اسلات و زیر سوکت پردازنده واقع شده است به اشتراک می‌گذارد.
در صورت نصب حافظه M2 در اسلات ذکر شده، پهنای‌باند اسلات PCIe X16 به X8 کاهش می‌یابد.
دو اسلات دیگر X16 به ترتیب پهنای‌باند PCIe 3.0 X4 و PCIe 3.0 X1 خود را از چیپست Z790 دریافت می‌کنند. فاصله هوشمندانه اسلات‌های PCIe در مادربرد Z790 Aorus Master X باعث شده حتی با قرار دادن کارت‌های گرافیک رده‌بالای جدید که ضخامت زیادی دارنددر اسلات اول، بتوان برای نصب سایر کارت‌های افزودنی از اسلات‌های دیگر به راحتی استفاده کرد.
برای اتصال ابزارهای ذخیره‌سازی در این مادربرد 4 پورت SATA 6Gb/s و پنج پورت M.2 (که اطراف اسلات‌های PCI Express قرار گرفتهاند) با توانایی پشتیبانی از آرایه‌های RAID 0,1,5,10 تعبیه شده است.
دو اسلات M2 که در دو طراف اسلات اول PCIe قرار دارند پهنای‌باند خود را از پردازنده و سایر اسلات‌ها پهنای‌باند خود را از چیپست Z790 دریافت می‌کنند. اسلات اول از سریعترین حافظه‌های M2 تحت استاندارد PCIe 5.0 پشتیبانی می‌کند و سایر اسلات‌ها دارای پهنای‌باند PCIe 4.0 x4/x2 هستند.
از قابلیت‌های جدید مادربرد Z790 Aorus Master X بسیار کاربردی و کاربر پسند است می‌توان به قابلیت EZ Latch اشاره کرد. از این قابلیت برای هیتسینک حافظه‌های M2 با نام EZ Latch Click توسط گیگابایت یاد می‌شود و به نصب هیتسینک‌های حافظه M2 تنها با یک گیره و بدون نیاز به پیچ اشاره دارد.
نصب بدون نیاز به پیچ حافظه‌های M2 و آزاد کردن قفل کارت گرافیک تنها با فشار یک دکمه که در امتداد اسلات PCIe و در لبته مادربرد واقع شده است نیز EZ Latch Plus نام گرفته است.
در لبه سمت راست مادربرد دو کانکتور 20 پین USB3.2 Gen1 و یک کانکتور USB3.2 Gen2x2 با پشتیبانی از USB Type-C نیز علاوه بر انبوهی از درگاه‌های USB روی پنل پشتی وجود دارد.
در لبه پایین مادربرد علاوه بر کانکتورهای USB 2.0 و سایر اتصالات پنل جلوی کیس، کلید Reset با کاربرد چندگانه قرار دارد. کاربر می‌تواند عملکرد این سوییچ را در بایوس به کلید کنترل نورپردازی، Safeboot یا ری‌استارت تغییر دهد.
در سطح مادربرد 10 کانکتور 4پین Fan Header برای اتصال انواع فن یا پمپ خنک‌کننده مایع تعبیه شده است.
داشتن انبوهی از درگاه‌های ارتباطی یکی از نقاط قوت مادربرد Z790 Aorus Master X به حساب می‌آید.
همانطور که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید در پنل پشتی به ترتیب از سمت چپ محل اتصال آنتن شبکه بی‌سیم، چهار پورت USB 3.2 Gen1، خروجی تصویر DisplayPort، هفت پورت USB 3.2 Gen2، دو پورت USB 3.2 Gen2x2 Type-C، یک پورت USB 3.2 Gen1 Type-C، پورت RJ-45 شبکه 10 گیگابیتی و خروجی صدای 5.1 کاناله توسط دو جک 3.5 میلیمتری آنالوگ و S/PDIF Optical خروجی صدا قرار گرفتهاند.
I/O Shield ثابت در مادربرد Z790 Aorus Master X دارای سوراخ‌هایی است که به گفته گیگابایت تا 7 درجه دمای مدار VRM را کاهش می‌دهد.
مدار رگولاتور ولتاژ (VRM) در مادربرد Z790 Aorus Master X با توجه به اینکه توان مصرفی در پردازنده‌های نسل 14 مشابه نسل 13 است، تغییری نکرده و مانند Z790 Aorus Master از 23 فاز تشکیل شده است که 20 فاز متشکل از ماسفت‌های 105 آمپری از نوع Smart Power Stages برای پردازنده، یک فاز برای iGP و دو فاز برای Vaux در نظر گرفته شده است. یک هیتسینک دو بخشی با انبوهی از پره‌های خنک‌کننده نیز به کمک یک لوله انتقال حرارت (Heatpipe) 8 میلیمتری در طرفین سوکت پردازنده گرمای تولید شده از مدار رگولاتور ولتاژ را دفع می‌کند.
پوششی از نانو کربن روی تمام پره‌های خنک‌کننده کشیده شده که به گفته گیگابایت تابش حرارتی و دفع گرما را تا 10 درصد ارتقاع می‌دهد.
توان مورد نیاز این سیستم نیز به کمک دو کانکتور 8پین EPS که درون قابی از جنس استیل قرار گرفته و به پین‌های ضخیم مجهز شده‌اند، تأمین می‌شود.
سیستم صوتی به کار رفته در مادربرد Z790 Aorus Master X متشکل از کدک صوتی ALC1220 و DAC مدل ES9118 برای تقویت کیفیت صدای خروجی است. اگرچه ALC1220 یک تراشه رده‌بالاست اما مدت زمان زیادی از حضور کدک جدیدتر شرکت Realtek مدل ALC4080 با نرخ بهتر SNR در کانال ورودی و خروجی میگذرد و در بسیاری از مادربردهای رده‌بالا و حتی میان‌رده به کار گرفته می‌شود.
یکی از ویژگی‌های مهم مادربرد Z790 Aorus Master X که آن را از Z790 Aorus Master متمایز می‌کند ماژول شبکه بی‌سیم Wi-Fi 7 است که تحت استاندارد IEEE 802.11be نیز شناخته می‌شود. در Wi-Fi 7 حداکثر سرعت انتقال اطلاعات به لطف استفاده از باند 6.0 گیگاهرتز و کانال 320 مگاهرتزی، حداکثر سرعت اسمی فوق‌العاده 46 گیگابیت بر ثانیه حاصل شده که 4.8 برابر از آخرین نسخه Wi-Fi 6E سریعتر است. از دیگر مزایای Wi-Fi 7 می‌توان به کاهش تأخیر و مصرف انرژی کمتر مصرف کننده‌ها (دستگاه‌های متصل) اشاره کرد.
علاوه بر شبکه بی‌سیم سریع، این مادربرد از یک درگاه 10 گیگابیتی شبکه سیمی روی پنل پشتی نیز بهره می‌برد که به لطف تراشه AQC113C ساخت Marvell امکان‌پذیر شده است.
جمع‌بندی شهرسختافزار
-
جمع‌بندی شهرسختافزار از مادربرد GIGABYTE Z790 Aorus Master X
با توجه به اینکه از آخرین مادربر بررسی شده برند گیگابایت در شهرسختافزار مدت زمان زیادی میگذرد، دوست داشتیم تا با تست‌های مختلف از مادربرد Z790 Aorus Master X در خدمت شما دوست‌داران سخت‌افزار باشیم که به دلیل در دسترس نبودن پردازنده نسل 14 محقق نشد.
مادربرد گیگابایت Z790 Aorus Master X در زمان بررسی (آبان 1402) حدود 31 میلیون تومان قیمت دارد. این مادربرد با گارانتی آواژنگ در بازار کشور موجود شده و از طریق دفتر منطقه‌ای GIGABYTE در ایران جهت بررسی در اختیار شهر سخت‌افزار قرار گرفته است.
مادربرد Gigabyte Z790 Aorus Master X یک محصول رده‌بالا با انبوهی امکانات است. هر آنچه از گیمینگ و اورکلاکینگ که از یک محصول حرفه‌ای در این کلاس انتظار دارید در این مادربرد گرد هم آمده است. به عنوان مثال دارای طراحی زیبا با نورپردازی روی پنل پشتی است و به کمک کانکتورهای متعدد می‌تواند نیاز کاربر به انواع نورپردازی را پاسخ دهد.
همانطور که از یک مادربرد با ابعاد E-ATX انتظار می‌رود تعداد زیادی کانکتور اتصال فن (10 عدد)، سوییچ‌های کاربردی به خصوص برای اورکلاکینگ، کانکتورهای متنوع برای اتصال به پنل جلوی کیس، انبوهی از درگاه‌های USB که برای یک سیستم امروزی بسیار کاربردیست در پنل پشتی، شبکه بی‌سیم و سیمی بسیار سریع و انبوهی دیگر از امکاناتی که در این بررسی به آن اشاره شد، در Z790 Aorus Master X گرد هم آمده تا با یک مادربرد همه فن حریف در کلاس رده‌بالا رو‌به‌رو باشیم.
اگرچه مادربرد گیگابایت Z790 Aorus Master X چندان ارزان نیست و حدود 550 قیمت دارد، اما باید اعتراف کرد که چنین مبلغی برای یک مادربرد رده‌بالای E-ATX با مجموعه کاملی از قابلیت‌های ارائه شده بسیار ارزشمند به حساب می‌آید.
تنها نقاط ضعف مادربرد Gigabyte Z790 Aorus Master X از نظر تئوری را شاید بتوان بسته‌بندی ساده، لوازم همراه مختصر و تراشه کدک نسل گذشته سیستم صوتی دانست. امیدواریم به زودی و پس از تهیه یک پردازنده نسل 14، با اجرای آزمون‌های کارایی و سرک کشیدن به بایوس جدید UC (User-Centered) گیگابایت که روی آن مانور فراوانی هم داده شده است، نگاه دقیق‌تری به این مادربرد داشته باشیم.
نظر خود را اضافه کنید.
برای ارسال نظر وارد شوید
ارسال نظر بدون عضویت در سایت