ایده مهندسی ایجاد تغییرات در خورشید که برخی از صاحب‌نظران آن را به نوعی حیف و میل کردن سرمایه در یک طرح تخیلی می‌دانند سال‌هاست مطرح شده است. این ایده در ابعاد کوچک خود ایجاد تغییراتی در جو زمین برای کاهش اثرات تابشی خورشید و کاهش گرمای زمین را مطرح می‌کند ولی طرح جدید دانشمندان ایجاد تغییرات در خورشید است تا شدت تابش آن را بتوان کاهش داد.
متهم ردیف دوم در چالش تغییرات اقلیمی و گرم شدن زمین پس از اقدامات انسان‌ها، گرمای زیادی است که به جهت تابش مستقیم خورشید به کره زمین ایجاد می‌شود. اما به نظر دانشمندانی که ایده‌های دیوانه‌واری را همیشه در پستوهای ذهن خود می‌پرورانند، قصد دارند طرحی را برای مدیریت شدت تابش خورشید نیز مطرح کنند!
بنابر گزارشی که به تازگی مجله The New Yorker مطرح کرده، علی‌رغم مخالفت‌های گسترده با طرح‌هایی که اکوسیستم حیات ما در منظومه شمسی را تحت تأثیر قرار می‌دهند، به نظر تعداد موافقان با طرح‌های بزرگ تغییر دهنده وضعیت اقلیمی کره زمین در حال افزایش است.
ماه گذشته همچنین کاخ سفید از شروع برنامه تحقیقاتی 5 ساله‌ای روزنمایی کرد که در آن دانشمندان حوزه زمین شناسی مأمور به انجام تحقیقات در خصوص طرحی شدند که راهکارهای احتمالی مبارزه با نرخ سریع رشد دمای متوسط کره زمین را مورد بررسی قرار می‌دهند.
بنابر نظر بسیاری از محققان، در حال حاضر در حدود نیمی از انرژی سوخت‌های فسیلی کره زمین مصرف شده و وضعیت امنیت حیاتی بشریت در حالتی بحرانی قرار گرفته است. در این زمینه موافقت نامه پاریس، یک معاهده بین المللی الزام آور حقوقی در مورد تغییرات آب و هوایی است، توسط 196 کشور به تصویب رسیده است. این کشورها موافقت کرده‌اند تمام تلاش خود را برای محدود کردن گرمایش زمین به خرج دهند تا حد امکان به میزان 1.5 درجه سانتیگراد از متوسط دمای سطح کره زمین کاست.
اما با توجه به وضعیت جاری، دستیابی به این هدف تقریباً غیرممکن برآورد می‌شود. بر اساس گزارش ماه گذشته کمیته تغییر اقلیم سازمان ملل متحد، تلاش های ما برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای برای رسیدن به این هدف تا پایان قرن ناکافی بوده است.
این چشم انداز تیره و تار باعث شده تا محققان بیشتری به بررسی ساختار مهندسی زمین (Geoengineering) به عنوان آخرین راه حل بالقوه روی بیاورند. درست مانند ذرات منتشر شده توسط یک آتشفشان عظیم - نشان داده شده است که فوران های قبلی منجر به کاهش دما می شود - تزریق دی اکسید گوگرد آئروسل شده به استراتوسفر می‌تواند نتایج مشابهی داشته باشد.
در حالی که بین کارشناسان اتفاق نظر وجود دارد که به احتمال بالا می‌توان راهکارهایی را پیاده کرد تا به نوعی با استفاده از این ذرات، سطح زیرین اتمسفر را تحت سایه قرار داده و خنک کرد. البته طبیعی است باید عوارض چنین طرح‌های عظیمی نیز مورد توجه قرار گیرند.
به عنوان مثال، نوسانات دما می تواند منجر به تغییرات آب و هوایی شدید، مانند سیل، در مکان های غیرمنتظره در سراسر جهان شود. همانطور که نیویورکر گزارش می‌دهد، تغییرات مذکور حتی می تواند باعث گسترش بیماری هایی مانند مالاریا در برخی نقاط کره زمین نیز بشود.
این واقعیت نیز وجود دارد که تلاش‌های ژئومهندسی یک کشور می‌تواند پیامدهای سیاسی گسترده و بالقوه فاجعه‌باری نیز داشته باشد. فرانک بیرمن، دانشمند علوم سیاسی در دانشگاه اوترخت در این خصوص می‌گوید:
ما معتقدیم هیچ سیستم حکومتی نمی‌تواند به صورت مستقل در این مورد تصمیم‌گیری کند. شما باید در مورد مدت زمان و مدارک علمی پیرامون آنها تصمیم بگیرند. اگر در این خصوص اختلافی وجود داشته باشد باید مورد بررسی و قضاوت قرار گرفته تا تعادل ایجاد شود. همه این موارد نیاز به قضاوت دارند.
به هر حال چنین طرح‌هایی به صورت عمومی در حال عنوان شدن و کسب توجهات بیشتر هستند. اینکه ابعاد فنی این طرح‌ها چطور باشد هنوز به هیچ عنوان نمی‌توان در مورد آنها نظر داد ولی گزاره قطعی آن است که باید با نگاهی حرفه‌ای و ویژه به این طرح‌ها نگاه کرد. شاید روزی فرا برسد که این طرح‌ها، تنها راه‌های نجات ما از وضعیت آینده کره زمین باشند.
نظر خود را اضافه کنید.
برای ارسال نظر وارد شوید
ارسال نظر بدون عضویت در سایت