ناسا چگونه از ما در برابر برخورد سیارک‌ها محافظت می‌کند؟

ناسا به تازگی فضاپیمای کوچکی را به سمت یک شهاب سنگ فرستاده تا بتواند آن را از کمی از مدارش خارج نماید. این ماموریت ناسا به عنوان آزمایش برای اندازه‌گیری میزان آمادگی بشر برای مقابله با خطر برخورد سنگ‌های آسمانی بزرگ به زمین در آینده طراحی شده است.

 این ماموریت که به اختصار DART نام گرفته، چند روز پیش سوار بر یک راکت اسپیس‌ایکس به پرواز در آمد و قرار است تا مهر ماه سال آینده به مقصد خود برسد. از سیارک Didymos به عنوان مقصد فضاپیمای جدید ناسا یاد می‌شود. این سیارک یک سیستم دوگانه دارد که از سیارکی اصلی و قمری کوچک که به دور آن می‌گردد، تشکیل شده و DART قرار است این قمر کوچک را از مدارش خارج نماید.

آیا خطری سیاره ما را تهدید می‌کند؟

میلیون‌ها سال پیش دایناسورها با برخورد یک سنگ آسمانی به سمت انقراض همیشگی پیش رفتند و تکرار این اتفاق می‌تواند ما را نیز به همان سرنوشت دچار کند. با این حال، احتمال برخورد یک سیارک یا شهاب سنگ که بتواند به تمدن ما پایان بخشد بسیار کم است. البته باید به این نکته اشاره کنیم که سیاره ما به صورت مرتب مورد اصابت سنگ‌های فضایی از 1 تا 20 متری قرار می‌گیرد که بیشتر آن‌ها خطری متوجه ما نمی‌کنند.

دانشمندان گمانه‌زنی کرده‌اند که برخورد شهاب‌ سنگ‌هایی با قطری در حدود یک کیلومتر، هر 500 هزار سال یک بار اتفاق می‌افتد و آخرین برخورد از این نوع، حدود 20 هزار سال پیش در کشور موریتانی امروزی رخ داده است. فراوانی زمانی برخورد سیارک‌هایی دارای قطر تا 5 کیلومتر نیز هر 20 میلیون سال یک بار تخمین زده می‌شود.

در سال 2013 یک شهاب سنگ در حدود بیست متری با سرعتی بیش از 54 هزار کیلومتر بر ساعت شهر چلیابینسک در مرکز روسیه را مورد اصابت قرار داد و موجب شکستن شیشه ساختمان‌ها در بیشتر از 6 شهر و مصدومیت 1500 نفر شد. 

ارزیابی ریسک

ماموریت DART ناسا در سایه احساس خطر بشر از برخوردارهایی به این شکل به وجود آمده است. دانشمندان از مقیاس تورینو برای ارزیابی میزان خطر برخورد اجرام فضایی به زمین استفاده می‌کنند که در آن عدد 0 به معنی بی‌خطر بودن و عدم برخورد اشاره داشته و عدد 10 برخورد حتمی با احتمال وقوع فاجعه‌ای جهانی را گزارش می‌دهد. 

بر اساس این شاخص، برخورد Chicxulub که موجب انقراض دایناسورهای غیر پرنده شد، عدد 10 از مقیاس تورینو را در اختیار داشته و رویداد Tunguska که به برخورد شهاب سنگی به سیبری شرقی در سال 1908 اشاره دارد، در مقیاس تورینو عدد 8 را دریافت می‌کند.

در حال حاضر ناسا سیارک‌های زیادی را زیر نظر داشته که از میان آن‌ها، سیارک Bennu از نظر مقیاس تورینو، بیشترین شانس برخورد به زمین را دارد. با این وجود ناسا می‌گوید که این سیارک نیز به احتمال 99.943 درصد بدون هیچ خطری از کنار ما عبور خواهد کرد.

لحظه برخورد

سیارک Didymos و قمر کوچکش سال آینده میلادی در فاصله 5.9 میلیون کیلومتری زمین قرار خواهند گرفت که در مقیاس فضایی، فاصله نزدیکی به حساب می‌آید. در این لحظه DART مسیر خود را کمی تغییر خواهد داد تا با سرعت 6.6 کیلومتر بر ثانیه، به قمر کوچک برخورد کرده و جهت حرکت آن را به میزان 1 درصد تغییر دهد.