سامانه ملی رادیوتلسکوپ فضایی ایران رسماً به بهره‌برداری رسید

محققان پژوهشگاه فضایی کشور موفق به ساخت سامانه رادیو تلسکوپ فضایی مستقلی شدند که برای اولین بار در این ابعاد در داخل کشور راه‌اندازی شده است.

رادیوتلسکوپ‌ها نوعی از تلسکوپ‌ها هستند که بر خلاف مدل‌های معمول تصاویر و اطلاعات خود را با بررسی مستقیم سیگنال‌های رادیویی دریافتی از فضا ترسیم و استخراج می‌کنند.

علاوه بر اینکه این تلسکوپ‌های رادیویی می‌توانند اطلاعات رادیویی از کائنات را بدست آورده و در اختیار محققان و منجمان قرار دهند، این امکان نیز وجود دارد که بتوان از آنها در ردیابی و تنظیم حرکت ماهواره‌ها و کاوشگرهای فضایی نیز استفاده کرد.

به گزارش مهر، امید شکوفا رئیس مرکز تحقیقات فضایی کشور از بهره‌برداری از سامانه داخلی رادیوتلسکوپ فضایی خبر داده که توسط محققان پژوهشگاه فضایی ایران ساخته شده است. شکوفا در مورد این پروژه می‌گوید:

این سامانه هم اکنون در کشور به بهره برداری رسیده و فرآیند کالیبراسیون خود را طی می کند. در واقع این سامانه در محل استقرار اولیه تکمیل شده است اما برای استقرار مکان نهایی و قرار گیری در مکانی که کارفرمای پروژه پیشنهاد می دهد نیازمند فرایند کالیبراسیون از نظر عملکرد اجزای مختلف است.

شکوفا با بیان اینکه میزان دریافت شدت سیگنال و قابلیت تفسیر و استفاده از داده‌ها از جمله فرآیندهای کالیبراسیون هر دستگاه گیرنده فضایی است متذکر شد که تا رسیدن به بهره‌برداری نهایی و فاز عملی فاصله زیادی نداریم و تنها مراحل بهینه‌سازی پیش روی این بهره‌برداری قرار دارند.

استفاده از رادیوتلسکوپ‌ها در کنار تلسکوپ‌های اپتیکی می‌تواند بسیاری از محدودیت‌ها مانند ابری بودن هوا و یا تاثیر پدیده‌های جوی روی اطلاعات دریافتی را حذف کند و به دلیل دریافت اطلاعات از امواج الکترومغناطیسی می‌توان علاوه بر صحت و دقت بالاتر در رصد، فعل و انفعالات کهکشانی، و وضعیت سحابی‌ها و اجرام مختلف فضایی را نیز مورد بررسی قرار داد.

شکوفا در این مورد می‌گوید:

برای مثال در زمان انفجار یک ستاره، رادیو تلسکوپ امواج رادیویی ساطع شده را دریافت کرده و با یکسری الگوریتم ها و پردازش ها تشخیص می دهد که وضعیت این ستاره چگونه بوده و یا کهکشانی در حال گسترش یا انقباض است.

در نهایت رئیس پژوهشگاه فضایی اعلام نموده که تا دو ماه آینده کالیبراسیون و بهینه‌سازی‌های لازم این سامانه نهایی شده و برای استقرار در مکان مورد نظر کارفرمای طرح آماده می‌شود و بعد از جانمایی و جایگیری در مکان استقرار دائم می‌توان به صورت نامحدود از آن استفاده کرد.

شکوفا در نهایت این نکته را متذکر شده که سامانه رادیو تلسکوپ فرکانسی در حدود ۱۰۰ کیلومتر یا ۱.۵ گیگاهرتز را اسکن می کند.