صرافی های متمرکز و غیرمتمرکز چه تفاوتی با هم دارند؟

صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز، دو بستر برای انجام معاملات ارز دیجیتال هستند. صرافی ارز دیجیتال بستری برای خریدوفروش ارزهای دیجیتال است. صرافی‌های متمرکز توسط نهادهای شخص ثالث مدیریت می‌شود و صرافی‌ها غیرمتمرکز توسط شبکه‌های بلاکچین مدیریت می‌شود.

هر دو بستر دارای ویژگی‌هایی هستند که از نظر کاربران، خوب و بد محسوب می‌شوند. به‌عنوان‌مثال، در صرافی‌های متمرکز قابلیت‌های سیستمی مختلف وجود دارد؛ ولی در صرافی‌های غیرمتمرکز، عدم نیاز به احراز هویت و امنیت بالا وجود دارد. هر یک از این ویژگی‌ها، کاربردهای خاصی دارد که شما پس از شناخت آنها می‌توانید یکی از آنها را برای معامله انتخاب کنید.

آشنایی با صرافی ارز دیجیتال

صرافی‌های ارز دیجیتال (Cryptocurrency Exchange) فضایی برای خریدوفروش ارزهای دیجیتال هستند. این صرافی‌ها کاملاً مجازی هستند و شما در ازای پرداخت مبالغ مشخصی می‌توانید ارزهای دیجیتال مدنظر خود را خریداری کنید. صرافی‌های ارز دیجیتال هم در ایران و هم در خارج از ایران وجود دارند و فعالیت می‌کنند. هر یک از این صرافی‌ها، خدماتی را ارائه می‌دهند که برای معامله‌گران ارزهای دیجیتال اهمیت ویژه‌ای دارد.

صرافی‌های ارز دیجیتال تنها امکان خریدوفروش ارزهای دیجیتال به شما نمی‌دهند، بلکه قابلیت‌های دیگری هم دارد. امکان مبادله ارزهای دیجیتال در این صرافی‌ها وجود دارد. به‌عنوان‌مثال، به‌ازای پرداخت بیت‌کوین، می‌توانید اتریوم خریداری کنید. این امکان برای هر ارز دیجیتال دیگری که در حساب صرافی شما موجود باشد، وجود دارد. باتوجه‌به تمام این امکانات موجود در یک صرافی ارز دیجیتال، باید بگوییم که یک معامله‌گر برای شروع فعالیت خودش حتماً باید یک صرافی معتبر و امن را برای معاملات خودش انتخاب کند. صرافی‌های ارز دیجیتال به دو دسته متمرکز و غیرمتمرکز تقسیم می‌شود که در ادامه با آنها آشنا می‌شویم.

صرافی‌ متمرکز چیست؟

صرافی‌های متمرکز، صرافی‌هایی هستند که توسط یک شخص ثالث کنترل و مدیریت می‌شود. این نوع از صرافی‌های ارز دیجیتال، تمام امکانات موردنیاز برای خریدوفروش و معامله ارزهای دیجیتال را دارند.

اما دقیقاً چه تفاوتی در آن وجود دارد که به آن صرافی متمرکز می‌گویند؟

به بیان ساده، شما در هنگام استفاده از صرافی‌های متمرکز به طور مستقیم به خریدار یا فروشند متصل نمی‌شوید. بلکه، یک شخص ثالثی که معمولاً یک نهاد است، در این صرافی‌ها وجود دارد که او به‌عنوان یک واسطه میان شما و طرف معامله قرار می‌گیرد. زمانی که ثبت سفارش خرید یا فروش انجام می‌دهید، سیستم دارایی شما را دریافت کرده و ارز دیجیتال خریداری شده را به شما می‌دهد. یا اینکه دارایی شما را هم تا زمانی که خریدار برای آن پیدا شود، پیش خودش نگهداری می‌کند که بستگی به نوع سفارش شما دارد.

تفاوت انجام معاملات در صرافی های متمرکز و غیرمتمرکز

صرافی‌های متمرکز وظیفه ارائه و تأمین امنیت را به عهده دارند تا کاربران در امنیت کامل تراکنش‌های خود را انجام دهند. حتی در صورت بروز مشکل یا خطا در سیستم صرافی‌های متمرکز، امکان پیگیری آن از طریق تیم پشتیبانی وجود دارد. ازآنجایی‌که معاملات در صرافی‌های متمرکز با کمک بلاکچین انجام نمی‌شوند و نیازی به تأیید تراکنش در بلاکچین ندارند، شما برای استفاده از آنها باید در آنها ثبت نام کرده و وارد پنل کاربری خود شوید. در واقع، همان‌طور که می‌دانید، صرافی‌های متمرکز حداقل وریفای ایمیل را از شما می‌خواهند. دلیل این موضوع هم عدم تأیید تراکنش در بلاکچین است، تراکنش‌ها در صرافی‌های متمرکز توسط همان پلتفرم مالی انجام می‌شود. 

اگر در گذشته با صرافی‌های متمرکز مختلفی کار کرده باشید، می‌دانید که هر چه احراز هویت شما قوی‌تر باشد و به عبارتی اطلاعات بیشتری را در صرافی ثبت کرده باشید، سقف واریز و برداشت روزانه شما بالاتر می‌رود. ازآنجایی‌که شما در این صرافی‌ها احراز هویت کامل انجام می‌دهید، به‌سادگی می‌توانید خطاهای فنی یا حتی فراموشی رمز عبور را از طریق تیم پشتیبانی رفع کنید. محبوب‌ترین صرافی‌های متمرکز در میان کاربران و معامله‌گران حوزه ارز دیجیتال، صرافی‌های بایننس (Binance)، کوین بیس (CoinBase) و ال بانک (Lbank) هستند.

صرافی‌ غیرمتمرکز چیست؟

صرافی‌های غیرمتمرکز (Decentralized Exchange)، صرافی‌هایی هستند که کاملاً برخلاف صرافی‌های متمرکز، توسط هیچ نهادی مدیریت و کنترل نمی‌شوند. هر دو صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز برای معامله ارزهای دیجیتال و خریدوفروش آنها مورداستفاده قرار می‌گیرند و کاربرد تقریباً یکسانی دارند. تنها تفاوت میان این دو، عدم کنترل توسط شخص ثالث در صرافی‌های غیرمتمرکز است. در واقع این صرافی‌های غیرمتمرکز، از طریق شبکه بلاکچین یک بستری را برای معاملات ارز دیجیتال آماده‌سازی کرده‌اند که کاربران امکان انجام معاملات بدون حضور شخص ثالث را داشته باشند.

در صرافی‌های غیرمتمرکز، برخلاف صرافی‌های متمرکز، تمام اطلاعات تراکنش در بلاکچین ذخیره می‌شود و بلاکچین وظیفه ثبت و تأیید تراکنش را به عهده دارد. به همین دلیل، دیگر نیازی به احراز هویت در صرافی‌های غیرمتمرکز نیست. در این روش، مشکلات امنیتی در پایگاه‌داده بلاکچین به حداقل می‌رسد و کاربران می‌توانند در امنیت کامل، معاملات خود را بدون احراز هویت انجام دهند. در حال حاضر، محبوب‌ترین صرافی‌های غیرمتمرکز ارز دیجیتال از نظر کاربران، صرافی‌های یونی‌سواپ (UniSwap) و پنکیک سواپ(PancakeSwap) هستند.

تفاوت‌های میان صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز

احتمالاً تا به اینجا از مقاله، یک کلیتی درباره تفاوت‌های بین صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز به دست آورده‌اید. این صرافی‌ها از نظر کاربردی با یکدیگر تفاوت زیادی ندارند. بیشترین تفاوت آنها مربوط به عملکرد آنها در زمینه معامله ارزهای دیجیتال می‌شود که برخی از آنها عبارت‌اند از:

امنیت صرافی

اولین تفاوت این دو صرافی با یکدیگر در زمینه امنیتی است. طبق تحقیقات انجام شده، صرافی‌های غیرمتمرکز امنیت بالاتری را نسبت به صرافی‌های متمرکز ارائه می‌دهند. چرا که در صرافی‌های متمرکز احتمال حملات سایبری و هک‌شدن رمزهای شخصی کاربران وجود دارد. به همین دلیل، احتمال ازبین‌رفتن سرمایه یا به سرقت رفتن آن، در صرافی‌های متمرکز بالاتر است.

شاید در معرفی بسیاری از صرافی‌های متمرکز شنیده باشید که صرافی موردنظر امنیت بالایی دارد. بله، کاملاً درست است. بسیاری از صرافی‌های متمرکز مانند بایننس و ال بانک، امنیت بالایی دارند؛ ولی احتمال حملات سایبری نیز در آنها بالا است. طبق آمار موجود نیز این حملات سایبری در بسیاری از صرافی‌های متمرکز رخ‌داده است. پس، همیشه باید جوانب احتیاط را رعایت کنید. اگر معاملات خود را در صرافی‌های متمرکز انجام می‌دهید، پس از پایان معامله، دارایی را از صرافی خارج کنید.

کنترل و نظارت روی صرافی

در بالاتر هم اشاره کردیم که صرافی‌های متمرکز توسط نهادهای دولتی نظارت می‌شوند ولی روی صرافی‌های غیرمتمرکز هیچ کنترلی توسط نهادها وجود ندارد. در واقع، شما باید در صرافی‌های متمرکز اطلاعات حساب کاربری خود را در اختیار آن نهاد شخص ثالث قرار دهید. اما در صرافی‌های غیرمتمرکز، کنترل تمام اطلاعات حساب کاربری به عهده خودتان است.

البته، استفاده از صرافی‌های غیرمتمرکز به همین سادگی هم نیست و شاید گاها از صرافی‌های متمرکز پیچیده‌تر باشد. بسیاری از کاربران تصور می‌کنند که شاید؛ چون صرافی‌های غیرمتمرکز نیازی به احراز هویت ندارند، پس بسیار ساده هستند و معامله در آنها پیچیدگی خاصی ندارد. اما این‌طور نیست و شما حتماً باید کمی درباره آن تحقیق کنید و نحوه معامله در آن را یاد بگیرید.

کارمزد صرافی

اگر تاکنون از صرافی‌های متمرکز استفاده کرده باشید، می‌دانید که این صرافی‌ها در ازای خدمات و امکاناتی که ارائه می‌دهند، مقداری کارمزد روی معاملات دریافت می‌کنند. میزان کارمزد هر صرافی متمرکز با دیگری متفاوت است و مقدار آن بسته به خدماتی که ارائه می‌دهد، دارد. در صرافی‌های غیرمتمرکز، برخلاف صرافی‌های متمرکز، کارمزد کمی دریافت می‌شود. چرا که در این صرافی‌ها، شخص ثالث حذف شده و کاربران تنها از طریق شبکه بلاکچین معاملات خود را انجام می‌دهند. پس، صرافی نیز تنها می‌تواند کارمزد آن شبکه معاملاتی را دریافت کند.

محبوبیت صرافی

صرافی‌های متمرکز قدمت بالاتری نسبت به صرافی‌های غیرمتمرکز دارند و تقریباً از زمان پیدایش ارزهای دیجیتال، این صرافی‌ها نیز فعالیت خود را آغاز کردند. به همین دلیل، محبوبیت بالاتری نسبت به صرافی‌های غیرمتمرکز دارند. تقریباً در حال حاضر نیز هر کشوری دارای صرافی‌های متمرکز بسیار معتبری است. به‌عنوان‌مثال، در کشور ما نیز بسیاری از صرافی‌های متمرکز معتبر فعالیت می‌کنند و خدمات بسیار خوبی را ارائه می‌دهند.

درصورتی‌که، صرافی‌های غیرمتمرکز در این بازه زمانی راه‌اندازی تاکنون، خدمات بسیار منحصربه‌فرد و کاربردی را ارائه داده‌اند؛ ولی هنوز هم به محبوبیت صرافی‌های متمرکز نرسیده‌اند. فعلاً محبوبیت صرافی‌های متمرکز خیلی بالاتر از صرافی‌های غیرمتمرکز است.

قابلیت‌های سیستمی

در حال حاضر، صرافی‌های غیرمتمرکز قابلیت‌های سیستمی زیادی ندارند. به شما تنها امکان معاملات ارز دیجیتال و خریدوفروش آنها را می‌دهند؛ اما در صرافی‌های متمرکز قابلیت‌های سیستمی زیادی وجود دارد. در برخی از صرافی‌های متمرکز، امکان استفاده از قابلیت‌های کپی‌تریدینگ، مارجین تریدینگ، معاملات فیوچرز و... وجود دارد. به همین دلیل، بسیاری از معامله گرانی که قصد استفاده از این قابلیت‌ها را دارند، صرافی‌های متمرکز را انتخاب می‌کنند تا از معاملات خود سود بیشتری دریافت کنند.

قوانین و مقررات

قوانین صرافی‌های متمرکز به نسبت صرافی‌های غیرمتمرکز بسیار ساده‌تر است. صاحبان صرافی‌های متمرکز، ابتدا باید مجوزهایی از شخص ثالث دریافت کنند تا امکان راه‌اندازی صرافی را به دست آورند. این مجوز، آنها را مجبور می‌کند تا برخی از الزامات را رعایت کنند.

در مقابل، صرافی‌های غیرمتمرکز برای راه‌اندازی نیازی به تأیید توسط هیچ سازمانی را ندارد و از شبکه بلاکچین به‌عنوان یک جایگزین برای شخص ثالث استفاده می‌کنند. ازاین‌رو می‌توان گفت که اگر یک صرافی متمرکز، خلاف قوانین فعالیت کند، نهادهای دولتی می‌توانند فعالیت آن متوقف کنند؛ ولی در صرافی‌های غیرمتمرکز این امکان وجود ندارد. به عبارتی، توقف فعالیت صرافی‌های غیرمتمرکز غیرممکن است.

نقدینگی صرافی

به دلایل مختلف مانند داشتن قابلیت‌های معاملاتی و...، صرافی‌های متمرکز محبوبیت بالاتری دارند. روزانه تعداد بیشتری معامله در آنها انجام می‌شود و همین موضوع باعث افزایش نقدینگی این صرافی‌ها شده است. این نقدینگی بالا برای صرافی‌های متمرکز باعث راحتی معامله‌گران در هنگام ثبت سفارش می‌شود. همچنین، بهتر است که بدانید، معامله در صرافی‌های غیرمتمرکز کار ساده‌ای نیست و به همین دلیل، تعداد معاملات کمتری در آنها ثبت می‌شود.

سرعت تراکنش ها

طبق تحقیقات و آزمایش‌های انجام شده، سرعت ثبت تراکنش در صرافی‌‌های متمرکز بالاتر از صرافی‌های غیرمتمرکز است. در صرافی‌های متمرکز، تراکنش‌ها در چند صدم ثانیه ثبت می‌شوند و در صرافی‌های غیرمتمرکز، تراکنش‌ها در حداقل 15 ثانیه ثبت می‌شوند. البته، در برخی موارد کاربران اعلام کرده‌اند که ثبت تراکنش آنها در صرافی‌های غیرمتمرکز به 1 دقیقه هم رسیده است. موضوع سرعت برای یک معامله‌گری که دائما در حال انجام معامله است، اهمیت بالایی دارد و در این شرایط، قطعا صرافی متمرکز را انتخاب می‌کند.

جمع‌بندی

انتخاب میان صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز تقریباً کار پیچیده‌ای است. ما به شما پیشنهاد می‌کنیم که پس از بررسی تفاوت‌های این دو صرافی، به صلاح دید خود یکی از آنها را برای معاملات خود انتخاب کنید. البته، انتخاب میان این دو صرافی به نیاز کاربر نیز بستگی دارد. به‌عنوان‌مثال، برخی از ارزهای دیجیتال هنوز در صرافی‌های متمرکز لیست نشده‌اند. پس چاره‌ای جز انتخاب صرافی غیرمتمرکز برای معامله آن ارز دیجیتال نیست.

سؤالات متداول

آیا عدم نیاز به احراز هویت در صرافی‌های غیرمتمرکز ویژگی خوبی است؟

بله، ازآنجایی‌که ما کاربران ایرانی امکان احراز هویت در بسیاری از صرافی‌های بین‌المللی را نداریم و تحریم هستیم، صرافی‌های غیرمتمرکز جایگزین‌های بسیار خوبی برای ما هستند. اما بدون احراز هویت هم می‌توانیم در تعداد محدودی از صرافی های متمرکز فعالیت کنیم که یکی از آنها ال بانک هست. شما می‌توانید آخرین آموزش های صرافی ال بانک به عنوان محبوب ترین صرافی متمرکز برای ایرانی ها را در سایت ال بانک فارسی (lbankfarsi.io) مطالعه کنید.

دلیل محبوبیت صرافی‌های متمرکز چیست؟

صرافی‌های متمرکز به دلیل نقدینگی بالا، سرعت ثبت تراکنش بالا، ارائه قابلیت‌های سیستمی متنوع، رابط کاربری ساده و امکان پیگیری تراکنش‌ها از طریق پشتیبانی، محبوبیت بیشتری در مقایسه با صرافی‌های غیرمتمرکز دارند. همچنین، در صورت فعالیت غیرقانونی، امکان شکایت از صرافی متمرکز و متوقف کردن فعالیت آن وجود دارد.

احتمال حمله سایبری به صرافی‌های متمرکز چقدر است؟

در حال حاضر، امنیت بسیاری از صرافی‌های متمرکز تضمین شده است؛ ولی ازآنجایی‌که همیشه چند درصد باید احتمال خطا در نظر گرفت، بهتر است که دارایی خود را از صرافی خارج کنید. یعنی پس از انجام معامله، دارایی خود را در صرافی متمرکز نگهداری نکنید و آن را به یک کیف پول امن انتقال دهید.

‌سلب مسئولیت: مطالب منتشرشده در دسته رپورتاژ آگهی توسط شرکت‌های ثالث تهیه شده و جنبه تبلیغاتی یا بیانیه خبری دارند. این مطالب صرفاً بازنشر شده و شهرسخت‌افزار مسئولیتی در قبال صحت محتوای آن ندارد.