پس‌لرزه‌های توسعه هوش مصنوعی: کارت گرافیک در ژاپن سهمیه بندی شد

بحران جهانی کمبود حافظه که از بازار رم و SSD گذر کرده و اکنون به بازار کارت‌های گرافیک رسیده است. گزارش‌ها از بازار ژاپن حاکی از آن است که برخی فروشگاه‌های بزرگ کامپیوتر در تأمین کارت‌های گرافیک با حافظه ۱۶ گیگابایت و بالاتر به مشکل خورده‌اند.

تأثیر دومینووار کمبود جهانی حافظه در حال گسترش است و صنایعی فراتر از تولید DRAM و NAND را تحت‌الشعاع قرار داده است. گزارش‌های اخیر حاکی از آن است که انویدیا ظاهراً تأمین VRAM برای شرکای تجاری تولیدکننده کارت گرافیک خود را متوقف کرده است.

حال بر اساس گزارش رسانه ژاپنی ITmedia، اگرچه هنوز افزایش قیمت‌های نجومی در بخش GPU (در مقایسه با حافظه رم و SSD) مشاهده نشده است، اما یکی از فروشگاه‌های بزرگ ژاپنی هشدار داده که خالی شدن قفسه‌های بخش کارت گرافیک دیر یا زود اتفاق خواهد افتاد.

محدودیت خرید کارت گرافیک در قلب توکیو

فروشگاه Tsukumo eX، یکی از محبوب‌ترین مراکز فروش کامپیوتر در منطقه آکیهابارای شهر توکیو، فروش کارت‌های گرافیک را جیره‌بندی کرده است. طبق قوانین جدید، مشتریان در هر خرید تنها مجاز به تهیه یک عدد کارت گرافیک GeForce RTX 5060 Ti با حافظه ۱۶ گیگابایت (یا بالاتر) و یا سری Radeon RX 9000 هستند.

بنابر اعلام این این فروشگاه:

تأمین کارت‌های مجهز به حافظه با ظرفیت بالا بسیار دشوار شده است. ما در حال حاضر موجودی داریم، اما در شرایطی هستیم که نمی‌دانیم محموله بعدی چه زمانی می‌رسد یا اصلاً خواهد رسید یا خیر.

سایر فروشگاه‌ها نیز نگرانی‌های مشابهی دارند و تأمین مجدد کارت‌های گرافیک با ۸ گیگابایت VRAM یا بیشتر برای آن‌ها دشوار شده است.

هوش مصنوعی و حباب قیمت‌ها

جهان در میانه بحران حافظه قرار دارد که ناشی از تقاضای بی‌سابقه دیتاسنترهای هوش مصنوعی است. علاوه بر این، بسیاری از تحلیلگران و رهبران صنعت می‌گویند که در سال ۲۰۲۶ نیز شاهد بهبود وضعیت نخواهیم بود، عمدتاً به این دلیل که سازندگان حافظه برای محافظت از خود در برابر ترکیدن احتمالی حباب هوش مصنوعی، تولید خود را با احتیاط مدیریت کرده و گسترش نمی‌دهند.

کیت‌های رم و SSD اولین قربانیان این بحران بودند و ماژول‌های رم تنها در سال ۲۰۲۵ شاهد افزایش قیمتی بیش از ۲۴۶ درصد بوده‌اند. این موضوع سازندگان کامپیوتر را با چالش جدی مواجه کرده است، تا جایی که شرکت Framework فروش رم مستقل را متوقف کرده و برخی فروشگاه‌های ژاپنی سفارش سیستم‌های دسکتاپ را تا سال ۲۰۲۶ به حالت تعلیق درآورده‌اند.

در همین رابطه بخوانید:

- احتمال توقف تولید RTX 5060 Ti 16GB به دلیل بحران GDDR7
- هجوم خریداران به پردازنده‌های قدیمی Ryzen به این دلیل است
- بحران حافظه رم باعث پسرفت بازار سخت‌افزار می‌شود؟

چشم‌انداز تولید و عرضه

به نظر می‌رسد سایر قطعات مانند GPU‌ها نیز در حال ورود به این بحران هستند. اگرچه VRAM با ماژول‌های حافظه معمولی متفاوت است، اما هر دو بر پایه فناوری DRAM ساخته می‌شوند. بنابراین، وقتی سه غول بزرگ تولید حافظه نمی‌توانند پاسخگوری نیاز بازار به DRAM باشند، عرضه حافظه‌های GDDR نیز محدود می‌شود همین موضوع احتمالاً تولید کارت گرافیک گیمینگ در شرکت‌های انویدیا، AMD و اینتل را مجبور به کاهش خروجی کرده است.

با تمرکز تولیدکنندگان تراشه بر بازار پرسود هوش مصنوعی، مصرف‌کنندگان چاره‌ای جز حفظ سخت‌افزارهای فعلی یا پرداخت هزینه‌های گزاف برای هر قطعه‌ای که نیاز به حافظه دارد، نخواهند داشت. حتی اگر سازندگان حافظه همین امروز تصمیم به گسترش ظرفیت و ساخت خطوط تولید جدید بگیرند، سال‌ها طول می‌کشد تا این کارخانه‌ها عملیاتی شوند. پس به احتمال زیاد تا عادی شدن مجدد عرضه و قیمت حافظه، راه درازی در پیش است.