گزارش‌های جدید نشان می‌دهد که مصرف برق سرورهای هوش مصنوعی انویدیا طی کمتر از یک دهه گذشته به بیش از 100 برابر افزایش پیدا کرده و این روزها شرکت‌هایی را در لیست ارائه‌دهندگان خدمات هوش مصنوعی داریم که برق مورد نیاز سرورهایشان بیشتر از یک کشور است. آیا با این اوصاف باید از ولع مصرف برق هوش مصنوعی بترسیم؟
تصور کنید دنیایی که در آن هوش مصنوعی نه تنها ذهن‌ها را متحول می‌کند، بلکه مصرف برقش می‌تواند معادل انرژی یک کشور متوسط باشد! سرورهای هوش مصنوعی شرکت NVIDIA طی سال‌های اخیر شاهد افزایش مصرف انرژی به‌شدت چشمگیر بوده‌اند؛ موضوعی که این پرسش را ایجاد می‌کند: آیا جهان قادر خواهد بود نیازهای انرژی روزافزون هوش مصنوعی را پاسخ دهد؟
افزایش ۱۰۰ برابری مصرف انرژی سرورهای AI انویدیا
صنعت هوش مصنوعی با سرعتی شگفت‌آور به سمت افزایش توان محاسباتی حرکت می‌کند، چه از طریق پیشرفت‌های سخت‌افزاری و چه با ایجاد خوشه‌های عظیم هوش مصنوعی در مقیاس وسیع. شرکت‌هایی مانند OpenAI و Meta سرمایه‌های هنگفتی را به‌کار گرفته‌اند تا به دستاوردهایی مانند هوش مصنوعی عمومی (AGI) دست یابند و در همین مسیر، تولیدکنندگانی مانند NVIDIA نیز با شدت بیشتری محصولات خود را عرضه می‌کنند.
بنابر گزارش Wccftech، در تحلیلی که ری وانگ، محقق ارشد حوزه نیمه‌هادی‌ها در موسسه The Futurum Group (فعال در حوزه پژوهش و تحلیل سیستم‌های فناوری پیشرفته) ارائه کرده، گزارش شده که پلتفرم سرورهای هوش مصنوعی انویدیا با هر نسل جدید، نیازهای انرژی چشمگیری پیدا می‌کند و گذر از نسل Ampere به Kyber موجب افزایش مصرف انرژی تا ۱۰۰ برابر شده است.
پیشرفت فناوری باعث بهینه سازی انرژی نشده است!
افزایش چشمگیر میزان توان مصرفی نسل‌های رک‌های انویدیا دلایل متعددی دارد، اما مهمترین عامل آن، افزایش تعداد GPU در هر رک است که هر نسل با افزایش توان طراحی حرارتی (TDP) نسبت به نسل قبلی خود همراه شده است.
به‌عنوان مثال، سیستم‌های مبتنی بر معماری Hopper (عرضه شده در سال 2022) دارای مصرف ۱۰ کیلووات در هر کیس رکمونت بودند، اما با نسل Blackwell (عرضه شده در سال 2024) و افزایش تعداد GPUها، این رقم به حدود ۱۲۰ کیلووات رسید. این بدان معناست که با وجود ارتقای فناوری ساخت و طراحی اتصالات و مدارهای داخلی شتاب‌دهنده‌های پردازشی، همچنان مصرف برق هر واحد نیز 20 درصد افزایش پیدا کرده است.
اما در بررسی دقیق‌تری که تیم تحت رهبری ری وانگ انجام شده مشخص شده که عوامل دیگر نیز در این ولع سیری‌ناپذیر سرورهای انویدیا برای انرژی بیشتر نقش دارند. برخی از مهمترین دلایل این افزایش مصرف انرژی شامل استفاده از فناوری‌های پیشرفته NVLink و NVSwitch، نسل‌های جدید رک‌ها و بهره‌برداری مداوم از رک‌ها هستند که باعث شده مصرف انرژی توسط ابرمقیاس‌کننده‌ها (Hyperscaler) به میزان بی‌سابقه‌ای افزایش یابد.
نیاز انرژی OpenAI و Meta؛ برق مورد نیاز 10 میلیون خانه
نکته جالب این است که شرکت‌های بزرگ فناوری اکنون در رقابتی بسیار سخت برای «ایجاد بزرگ‌ترین کمپ‌های پردازشی هوش مصنوعی» قرار گرفته‌اند و معیار سنجش این رقابت به جای آن توان پردازشی باشد، به توان الکتریکی (شاید به طعنه) بیان شده و این روزها معیار اشتباه ولی مرسوم گیگاوات (GW) را برای بیان بزرگی یک مرکز پردازشی یا داده هوش مصنوعی داریم. برای مثال، شرکت‌هایی مانند OpenAI و Meta قصد دارند ظرف سال‌های آینده بیش از ۱۰ گیگاوات ظرفیت محاسباتی اضافه کنند.
برای مقایسه سریع، برآوردها نشان می‌دهد که مصرف ۱ گیگاوات انرژی توسط ابرمقیاس‌کننده‌های هوش مصنوعی می‌تواند انرژی تقریبی یک میلیون خانه در ایالات متحده را تأمین کند. البته این را هم در نظر بگیرید که این اعداد تنها انرژی مورد نیاز رک‌های پردازشی هستند و باید نیازهای خنک‌سازی و توزیع برق را نیز به آنها اضافه کنیم.
اگر این عدد را با کمپ‌های عظیم در حال ساخت شرکت‌های بزرگ فناوری ترکیب کنیم، باید گفت که مصرف انرژی هوش مصنوعی با سرعتی پیش می‌رود که اکنون برخی تأسیسات، مصرف برق معادل یک کشور متوسط یا چند ایالت بزرگ آمریکا دارند.
مطالعات «انرژی و هوش مصنوعی» ۲۰۲۵ آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) پیش‌بینی می‌کند که هوش مصنوعی به تنهایی باعث دو برابر شدن مصرف برق دنیای ما تا سال ۲۰۳۰ خواهد شد که این میزان تقریباً معادل چهار برابر شدن نرخ رشد شبکه برق در کره زمین است.
نکته بسیار مهم دیگر این است که یکی از پیامدهای ساخت سریع مراکز داده در سراسر جهان، افزایش هزینه‌های برق خانگی، به‌ویژه در مناطقی نزدیک این ساخت‌وسازهای عظیم خواهد بود.
در نهایت باید گفت که کشورهایی مانند آمریکا، امارات متحده عربی، عربستان و برخی کشورهای مستقل درگیر در رقابت هوش مصنوعی، با مشکل جدی کمبود انرژی مواجه خواهند شد و هنوز هیچ برنامه مشخصی برای تأمین نیاز انرژی این هیولای همیشه گرسنه اعلام نشده است.
نظر خود را اضافه کنید.
برای ارسال نظر وارد شوید
ارسال نظر بدون عضویت در سایت