در اتفاقی عجیب و بیسابقه در دنیای سختافزار، شرکت انویدیا با خرید ۵ میلیارد دلار سهام اینتل و آغاز پروژه مشترک برای تولید پردازندههای x86 جدید، گام بزرگی در تاریخ فناوری برداشت. این پردازندهها که تحت عنوان Intel x86 RTX SoCs معرفی میشوند، قرار است ترکیبی بیسابقه از CPU و GPU را برای لپتاپها و رایانههای نسل بعدی فراهم کنند. علاوه بر این، اینتل پردازندههای سفارشی x86 برای مراکز داده انویدیا خواهد ساخت تا اکوسیستم هوش مصنوعی و محاسبات ابری، پرشتابتر از همیشه حرکت کند.
همکاری بیسابقه تیم سبز و تیم آبی
بنابر گزارش Tom’s Hardware، در اقدامی شگفتانگیز که کمتر کسی انتظارش را داشت، دو رقیب دیرینه دنیای فناوری، یعنی انویدیا و اینتل، رسماً اعلام کردند که برای تولید نسلهای جدیدی از محصولات x86 با یکدیگر همکاری خواهند کرد.
این همکاری شامل دو بخش است: در بخش اول دو تیم با هم کار میکنند تا پردازندههای x86 اینتل بهطور مستقیم با چیپلِت گرافیکی RTX انویدیا در یک بسته واحد ادغام میشوند (با نام «Intel x86 RTX SoCs» برای بازار رایانههای شخصی و مخصوصاً گیمینگ). در بخش دوم نیز قرار است اینتل برای انویدیا پردازندههای دیتاسنتر سفارشی x86 طراحی و تولید کند که کاربرد اصلی آنها در محصولات هوش مصنوعی و مشتریان ابَرمقیاس و سازمانی خواهد بود.
حالا انویدیا یکی از سهامداران اصلی اینتل است
همزمان با این همکاری، انویدیا اعلام کرد که ۵ میلیارد دلار سهام اینتل را با قیمت هر سهم ۲۳.۲۸ دلار خریداری میکند و به این ترتیب، حدود ۵ درصد از سهام اینتل را در اختیار خواهد داشت.
نکته جالب این است که پس از این خبر، ارزش سهام اینتل در معاملات پیش از بازگشایی بازار بیش از ۳۳ درصد افزایش یافته که اولین سیگنالهای واکنش مثبت بازار به این همکاری جذاب است.
جزئیات اولیه همکاری؛ نقشهراه چندنسلی
انویدیا اعلام کرده است که این همکاری هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد و اطلاعات مربوط به زمان عرضه یا مشخصات دقیق محصولات در آینده اعلام خواهد شد. با توجه به دوره زمانی طولانی لازم برای توسعه پردازندههای جدید، میتوان انتظار داشت که نخستین محصولات حاصل از این همکاری حداقل یک سال دیگر یا بیشتر از آن وارد بازار خواهند شد.
بر اساس اظهارات انویدیا، این دو شرکت متعهد به ارائه نقشهراه چندنسلی برای محصولات مشترک هستند که نشان از سرمایهگذاری بلندمدت در اکوسیستم x86 دارد. در عین حال، انویدیا تأکید کرده که به سایر نقشهراههای پردازشی خود، از جمله پردازندههای Grace Blackwell مبتنی بر معماری Arm برای ایستگاههای کاری، پردازندههای Grace برای مراکز داده و نسل بعدی Vera نیز پایبند خواهد ماند. حتی بخشی از محصولات آینده انویدیا که هنوز معرفی عمومی نشدهاند، طبق برنامه ادامه پیدا میکنند و همکاری با اینتل صرفاً به آنها افزوده خواهد شد، نه جایگزینشان.
پرسش مهم: تولید در کدام کارخانه؟
هنوز مشخص نیست که این محصولات در کارخانههای ریختهگری اینتل تولید خواهند شد یا خیر. با وجود آنکه اینتل برای تولید بخشی از محصولات اخیر خود از TSMC کمک گرفته، خبرهای غیررسمی نشان میدهند که هدف اصلی این شرکت بازگرداندن تولید پردازندههای پیشرفته به خطوط تولید داخلی خود است.
برای مثال، پردازندههای Granite Rapids مراکز داده اینتل برای تولید بر بستر فناوری Intel 3 طراحی شدهاند و نسل بعدی Clearwater Forest Xeon نیز با فرآیند ۱۸A تولید خواهد شد. این موضوع نشان میدهد که احتمال دارد دستکم بخشی از پردازندههای سفارشی انویدیا (مخصوصاً برای مراکز داده) روی گرههای پردازشی اینتل تولید شوند.
با این حال، از آنجا که اینتل همچنان بسیاری از پردازندههای x86 پُرمشتری خود را برای تولید به شرکت TSMC سفارش میدهد، نمیتوان پیشبینی قطعی داشت که محصولات آتی همکاری تیمهای سبز و آبی (بهویژه در مورد چیپلِتهای RTX) توسط چه شرکتی تولید خواهند شد و شاید بهتر باشد در این زمینه منتظر اعلام رسمی بمانیم.
این نکته را نیز در نظر داشته باشید که شرکت انویدیا از سال ۲۰۲۲ ایده استفاده از خطوط تولید اینتل را بررسی کرده و حتی تراشههای آزمایشی در آنجا ساخته و در آزمایشگاههای خود مورد بررسی قرار داده است. البته تیم سبز پیش از این نیز در پروژههای خاصی مانند RAMP-C از فناوری ۱۸A اینتل بهره گرفته ولی همچنان تصمیمهای آتی دو شرکت نامشخص است.
یکپارچگی عمیقتر؛ خداحافظی با محدودیتهای PCIe
اینتل و انویدیا در طول دههها همکاریهای متعددی داشتهاند و همواره تلاش کردهاند سازگاری سختافزاری و نرمافزاری محصولاتشان در بازار مشتری و مرکز داده حفظ شود. اما تاکنون این همکاریها بر پایه اصلی جالب و نانوشته بوده که اتصال PCIe میان پردازندههای اینتل و کارتهای گرافیک انویدیا را تعریف میکند.
اما با توجه به شرایط فعلی، ظاهراً قرار است با استفاده از رابط NVLink انویدیا، این ارتباط به سطحی کاملاً متفاوت و البته اختصاصی ارتقا پیدا کند. همانطور که میدانید NVLink پهنای باندی تا ۱۴ برابر بیشتر از PCIe و با تأخیر بسیار کمتر فراهم میکند. این پتانسیل بالا به معنی دستیابی پردازندهها به نهایت توان پردازش در کنار GPUهاست.
ورود SoCهای مشترک به دنیای گیمینگ
اما اگر بخواهیم وارد جزئیات جذابتر این همکاری شویم باید بگوییم که محصولات ویژه بازار PC دو شرکت تحت عنوان Intel x86 RTX SoCs شامل یک چیپلِت پردازنده x86 اینتل و یک چیپلِت گرافیکی RTX انویدیا خواهند بود که از طریق NVLink به هم متصل شدهاند. این ترکیب باعث میشود پردازنده و کارت گرافیک در یک بسته واحد قرار گیرند که ظاهری مشابه یک CPU استاندارد خواهد داشت و در عمل رقیبی مستقیم برای محصولات APU شرکت AMD محسوب میشود.
این یکپارچگی موجب میشود توان پردازشی گرافیکی بالا بدون نیاز به کارت گرافیک مجزا در اختیار کاربر قرار گیرد که در نتیجه مصرف انرژی و فضای سختافزاری اشغال شده نیز کاهش پیدا میکند. به همین دلیل، این تراشهها هدف اصلیشان لپتاپهای باریک و سبک مخصوص بازی و همچنین رایانههای رومیزی کوچک (مینی پیسی) خواهد بود. با این حال، احتمال گسترش دامنه این تراشهها به بخشهای بیشتر از خانواده محصولات اینتل نیز وجود دارد.
اینتل پیشتر تجربه مشابهی با AMD داشته و در سال ۲۰۱۷ پردازنده Kaby Lake-G را معرفی کرد که در آن یک پردازنده اینتل با یک چیپلِت گرافیکی Radeon ایامدی در یک بسته مشترک عرضه شد. البته در آن محصول اتصال از طریق PCIe صورت میگرفت و یک حافظه مجزا نیز فقط در اختیار GPU قرار گرفته بود.
در مدلهای جدید اینتل و انویدیا، GPU از طریق NVLink به CPU متصل میشود و از قابلیت دسترسی یکنواخت به حافظه (UMA) بهره خواهد برد. این بدان معناست که هر دو واحد پردازنده و گرافیک میتوانند از یک فضای حافظه مشترک استفاده کنند.

احتمالاً در جریان این اتفاق هستید که ایده ساخت پردازنده Kaby Lake-G در سال ۲۰۱۹ کنار گذاشته شد و بسیاری از کاربران آن مدتها بدون پشتیبانی مناسب درایور باقی ماندند.
در همکاری جدید، اینتل و انویدیا مسئولیت درایورهای بخشهای مربوط به خود را برعهده دارند و بهطور طبیعی، درایورهای GPU توسط انویدیا و پردازنده توسط اینتل تأمین خواهد شد.
نکته مهم دیگر این است که طبق همکاری ایجاد شده، اینتل فروش این پردازندهها در بازار مصرفی را مدیریت خواهد کرد و انویدیا خود را درگیر برنامههای فروش تراشههای تولیدشده نخواهد کرد.
در نظر داشته باشید که با وجود این همکاری، انتظار نمیرود معماری گرافیکی اختصاصی اینتل یعنی Xe کنار گذاشته شود و همچنان استفاده از آن بهعنوان iGPU اصلی محصولات انبوه این شرکت ادامه خواهد یافت.
پردازندههای مرکز داده سفارشی برای انویدیا
همانطور که در بخش قبلی گفتیم، بخش دوم این همکاری، طراحی و ساخت پردازندههای x86 سفارشی برای مراکز داده توسط اینتل برای انویدیا است. جزئیات دقیق این سفارشیسازیها هنوز مشخص نشده، اما میدانیم که این پردازندهها از رابط NVLink بهره میبرند و احتمالاً به فناوری جدید NVLink Fusion مجهز خواهند شد که امکان ارتباط بسیار سریعتر و کارآمدتر میان CPU و GPU انویدیا را فراهم میکند.
اینتل پیشتر نیز پردازندههای Xeon سفارشی برای مشتریان بزرگی همچون مشتریانhyperscale عرضه کرده بود که تغییرات ویژه و خاصی مانند تنظیم فرکانس یا ظرفیت کش در آنها اعمال شده بود. در دورهای، این مدلهای سفارشی بیش از نیمی از فروش Xeon را تشکیل میدادند، هرچند با رشد سهم بازار AMD، این نسبت کاهش یافته است.
جدای از این مورد، اینتل در قالب استراتژی IDM 2.0 خود وعده داده بود پردازندههای کاملاً سفارشی x86 را برای مشتریان طراحی کند. اخیراً این شرکت واحد طراحی تراشه سفارشی جدیدی نیز معرفی کرده و همکاری با انویدیا میتواند نخستین آزمون بزرگ برای این مسیر باشد.

انویدیا در محصولات فعلی خود مانند DGX B300 از پردازندههای Xeon اینتل استفاده میکند، اما ارتباط میان CPU و GPU همچنان بر پایه PCIe است. همکاری تازه با NVLink، فرصتهای جدیدی را برای بهرهگیری از پهنای باند بالا و تأخیر کمتر فراهم میکند.
در مقابل، بعید است AMD استفاده از رابط NVLink را بپذیرد، چراکه این شرکت سرمایهگذاری بزرگی روی فناوریهای اختصاصی خود مانند Infinity Fabric (XGMI) و UALink کرده و بدون شک تمایل به توسعه آن خواهد داشت. جالب است بدانید که اینتل نیز عضو UALink است که بر پایه Infinity Fabric ایامدی بنا شده است.
بعد مالی و ژئوپولیتیک همکاری بلوکهای آبی و سبز دنیای فناوری
سرمایهگذاری ۵ میلیارد دلاری انویدیا در سهام اینتل با قیمتی حدود ۶ درصد پایینتر از ارزش فعلی بازار انجام میشود. هنوز مشخص نیست که آیا انویدیا نمایندهای در هیئتمدیره اینتل خواهد داشت یا برای آن در تصمیمات سهامداران رأی مستقیمی در نظر گرفته شده است یا خیر. همچنین باید بدانید، مشابه اقدامی که دولت آمریکا برای خرید سهام اینتل انجام داد، احتمال صدور سهام جدید برای این معامله (انتشار اولیه) وجود دارد. بدیهی است که این سرمایهگذاری نیازمند تأیید نهادهای نظارتی دولت آمریکا نیز خواهد بود.
همانطور که میبینید، این خرید پس از سرمایهگذاری ۱۰ میلیارد دلاری دولت ایالات متحده در سهام اینتل صورت گرفته که سهمی معادل ۹٫۹ درصد به ارزش هر سهم ۲۰٫۴۷ دلار به این دولت اختصاص داد. دولت آمریکا اعلام کرده که هدف از این سرمایهگذاری تقویت توان تولیدی و امنیت ملی این کشور است. همچنین سافتبنک نیز ۲ میلیارد دلار سهام اینتل را با قیمت ۲۳ دلار خریداری کرده است.
خلاصه سرمایهگذاریهای بزرگ اخیر در سهام اینتل به شرح زیر است
- انویدیا: ۵ میلیارد دلار – ۲۳٫۲۸ دلار به ازای هر سهم – نزدیک به ۵ درصد مالکیت
- دولت آمریکا: ۹ میلیارد دلار – ۲۰٫۴۷ دلار به ازای هر سهم – نزدیک به ۹٫۹ درصد مالکیت
- سافتبنک: ۲ میلیارد دلار – ۲۳ دلار به ازای هر سهم
در واقع میتوان گفت، در حالی که اینتل با جریان نقدی آزاد منفی دستوپنجه نرم میکند، این تزریق مالی در زمانی صورت میگیرد که تیم آبی برای رقابت با TSMC نیازمند سرمایهگذاریهای عظیم در بخش تولید است.
اظهارات مدیران عامل اینتل و انویدیا در مورد این همکاری
وبسایت تامزهاردور در بخش دیگری از خبر منتشر شده خود به مناسبت این همکاری به نقل مدیران عامل دو شرکت صحبتهایی را مطرح کرده که در نوع خود جالب و تأملبرانگیز هستند.
جنسن هوانگ، مدیرعامل انویدیا، در این باره گفت:
هوش مصنوعی موتور محرک یک انقلاب صنعتی تازه است که همه لایههای رایانش را از سیلیکون گرفته تا سیستمها و نرمافزارها بازآفرینی میکند. در قلب این تحول، معماری CUDA انویدیا قرار دارد. این همکاری تاریخی، پشته هوش مصنوعی و محاسبات شتابیافته انویدیا را بهطور عمیق با پردازندههای اینتل و اکوسیستم گسترده x86 (ترکیب دو پلتفرم در کلاس جهانی) پیوند میدهد. با هم، اکوسیستمهایمان را گسترش داده و بنیان عصر جدید رایانش را بنا خواهیم کرد.
لیپ-بو تان، مدیرعامل اینتل نیز نظر خاصی در این زمینه دارد و میگوید:
معماری x86 ستون فقرات دنیای رایانش مدرن بوده است و ما در حال نوآوری در سراسر مجموعه محصولات خود هستیم تا نیازهای پردازشی آینده را پاسخ دهیم. پلتفرمهای پیشروی مراکز داده و رایانش مشتری اینتل، همراه با فناوری پردازشی، تولید و بستهبندی پیشرفته ما، مکمل رهبری انویدیا در حوزه هوش مصنوعی و محاسبات شتابیافته خواهد بود و امکان خلق دستاوردهای تازهای را برای صنعت فراهم میکند. ما از اعتماد جنسن و تیم انویدیا به خود قدردانیم و مشتاق همکاری در مسیر نوآوری برای مشتریان و رشد کسبوکارمان هستیم.
جزئیات بیشتر این همکاری در نشست خبری آنلاین امروز ساعت 19 امروز با حضور مدیران عامل دو شرکت اعلام خواهد شد.
نظر خود را اضافه کنید.
برای ارسال نظر وارد شوید
ارسال نظر بدون عضویت در سایت