اخیراً وب‌سایت خبرگزاری تجارت نیوز گزارشی منتشر کرده است که نشان می‌دهد در روزهای اخیر میزان قابل توجهی از فعالان در حوزه‌ی استارتاپ به کشور ترکیه مهاجرت کرده‌اند. در ادامه‌ی این مطلب به دلایل این امر و جزئیات این گزارش مهم می‌پردازیم.
به گزارش خبرگزاری تجارت نیوز، بر اساس نتایج آخرین گزارش‌های رصدخانه مهاجرت ایران، میل به مهاجرت در میان فعالان استارتاپی ایران در سال 98 نزدیک به 63 درصد اعلام شد که بخش زیادی از این مهاجرت مربوط به کشورهای ترکیه و امارات است. اما آمار مزبور شرایط اختلال و قطعی اینترنت یک ماه اخیر را در نظر نگرفته است.
با قطع اینترنت در یک ماه اخیر بسیاری از استارتاپی‌های ایران به وضوح بیان کردند که قصد مهاجرت به ترکیه را دارند. جالب اینجاست که بر اساس آخرین گزارش‌ها نرخ تورم ترکیه هم‌اکنون به بالاترین رقم خود در 24 سال اخیر، یعنی 83.5 درصد رسیده است و مشخصاً این کشور وضعیت اقتصادی مطلوبی ندارد. اکنون این سوال مطرح می‌شود که چرا فعالان حوزه استارتاپ چنین تصمیمی گرفته‌اند و چرا این افراد اکوسیستم کشور ترکیه را به ایران ترجیح می‌دهند؟
مشکل اکوسیستم استارتاپی ایران چیست؟
حامد بیدی، کارشناس فناوری درباره مهاجرت استارتاپی‌ها در مصاحبه‌ای با تجارت نیوز به فیلترینگ و قطعی مکرر اینترنت اشاره کرد و گفت:
فیلترینگ گسترده و قطعی‌های مکرر اینترنت دست به دست هم دادند تا بخش مهمی از استارتاپ‌ها در آستانه ورشکستگی قرار بگیرند و یا با تعدیل نیروی فراگیر مواجه شوند. طبیعتا در چنین شرایطی راهکار کوتاه‌مدت صاحبان کسب‌وکارها و متخصصان این حوزه، مهاجرت موقت به کشورهایی است که بتوانند حداقل‌هایی چون امنیت زیرساختی اینترنت و فیلتر نبودن شبکه‌های اجتماعی و امکان برقرای ارتباط با سایر اکوسیستم‌های استارتاپی دنیا را داشته باشند.
وی همچنین عنوان کرد:
رصدخانه مهاجرت ایران نیز اخیرا اعلام کرده خیل عظیم مهاجرت استارتاپی‌ها به کشور ترکیه به شکل بی‌سابقه‌ای شروع شده است. بیشتر استارتاپ‌ها به دنبال این هستند که به طرق مختلف، خصوصا از طریق استارتاپ ویزا، مجوز مهاجرت به کشورهایی را بگیرند که از شرکت‌ها حمایت‌های ویژه‌ای میکنند تا با کمک شرکت‌های سرمایه‌گذار خطرپذیر بین‌المللی بتوانند از ظرفیت و توانمندی‌هایشان به درستی استفاده کنند.
کشورهای اروپایی مختلف از جمله پرتغال، استونی، انگلیس و فرانسه و برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند امارات شرایط خوبی را برای استارتاپ‌ها ایجاد کردند تا بتوانند شرکت‌های VC را مجاب به سرمایه‌گذاری (معمولا این سرمایه‌گذاری‌ها با رقم‌های بالا صورت می‌گیرد) و گرفتن اقامت آن کشور کنند. در این صورت مدیرعاملان می‌توانند به همراه تیم همراه به کشور مربوطه مهاجرت کنند.
چرا استارتاپی‌های ایران، ترکیه را انتخاب کردند؟
حامد بیدی با اظهار اینکه مهاجرت به ترکیه نسبت به دیگر کشورها روند آسان‌تری دارد بیان کرد:
معمولا ترکیه را به دلیل راحتی مهاجرت به عنوان راهکاری کوتاه‌مدت برای برقرای ارتباطات بین‌المللی تلقی میکنند. از طرفی هم ممکن است بعضی زندگی دائمی در ترکیه را انتخاب کنند. زیرا ما حداقل مواردی را که برای تنفس یک استارتاپ نیاز است در ایران نداریم.
وی در مورد اکوسیستم استارتاپی ترکیه گفت:
شرایط ترکیه اگرچه با اکوسیستم‌های استارتاپی اروپا فاصله زیادی دارد اما به دلیل وجود مواردی چون توانایی انتقال وجوه و برقراری ارتباطات بین‌المللی امکان آن به واسطه تحریم‌ها در ایران وجود ندارد و از طرفی اوضاع پایدار شرایط اینترنت، مهاجرت به این کشور منطقی به نظر می‌آید.
ضمن اینکه اکوسیستم استارتاپی ترکیه روبه رشد است و تاکنون توانسته سرمایه‌های بین‌المللی خوبی را جذب کند. مثلا اخیرا خبری راجع به استارتاپی درحوزه تحویل کالا که ۱۲ میلیارد دلارارزش‌گذاری شده است، منتشر شد. ضمن اینکه این استارتاپ در مقایسه با نمونه‌های داخلی از جمله اسنپ و الوپیک بسیار جوان‌تر است.
تاثیر اتفاقات اخیر بر اکوسیستم استارتاپی ایران چه بود؟
حامد بیدی در مورد تاثیر اتفاقات اخیر بر اکوسیستم استارتاپی ایران گفت:
با توجه به ادعاهای فعالان و متخصصان اکوسیستم استارتاپی، این اکوسیستم در ایران در آستانه مرگ دائمی است. خصوصا استارتاپ‌هایی که تعداد کارکنانشان زیر ۵۰ نفر است. این استارتاپ‌ها وابسته به درامد روزانه و ماهانه هستند و احتمالا در چنین شرایطی نتوانند از راندهای جذب سرمایه خطرپذیر، استفاده کنند. این‌ها شواهدی بر این است که ما در ایران در حال نزدیک شدن به پایان اکوسیستم استارتاپی هستیم.
در همین رابطه بخوانید:
- موانع پیش‌روی استارت‌آپ‌ها در ایران
- حقوق باورنکردنی مدیران عامل استارتاپ‌ها در سال 2022
- پذیرش تپ سی به عنوان اولین استارت آپ ایرانی در فرابورس
این کارشناس فناوری با تاکید بر اینکه اگر فیلترینگ هم قطع شود، بازهم امیدی به بهبود این اکوسیستم نیست، افزود:
با وجود چنین شبکه ناپایداری کسی حاضر به صرف وقت و انرژی و البته سرمایه‌گذاری در این اکوسیستم نمی‌شود. خیلی از شرکت‌های استارتاپی که سال‌ها طول کشید تا تیم خودشان را تشکیل دهند، در این شرایط ناچار به تعدیل نیرو شدند. بنابراین برای شکل‌گیری دوباره این تیم‌ها زمان زیادی لازم است. ما به شرایط پیش از این هم برنمی‌گردیم، اگرچه آن هم شرایط مطلوبی نبود.
با وجود ناامیدی‌ها و مهاجرت‌هایی که صورت می‌گرفت، همچنان تلاش زیادی برای زنده نگه داشتن این اکوسیستم در ایران صورت می‌گرفت اما درحال حاضر به واسطه تجربه تلخ کنونی کسی حاضر به ریسک نیست.
نظر شما در مورد مهاجرت فعالان حوزه استارتاپ ایران به کشور ترکیه چیست؟ آیا با گفته‌های حامدی بیدی در این مورد موافق هستید یا دلایل دیگری را در این تصمیم استارتاپی‌ها دخیل می‌دانید؟
نظر خود را اضافه کنید.
برای ارسال نظر وارد شوید
ارسال نظر بدون عضویت در سایت