آموزش و پرورش: مردم گوشی‌های اضافه خود را به دانش‌آموزان مناطق محروم هدیه کنند!

از زمان شیوع بیماری کرونا بحث آموزش آنلاین در سطوح مختلف در کشور فراگیر شده است. در این بستر دو نیاز کلی برای سمت دانش‌آموز یا دانشجو وجود دارد و آن ابتدا برخورداری از یک دستگاه هوشمند با توانایی نصب نرم‌افزارهای مورد نیاز آن است و در وهله دوم اینترنتی که بتوان محتوا را از طریق آن دریافت کرد. متأسفانه در بسیاری مناطق کشور ما هر دو نیاز قابل حصول نیست. به تازگی وزارت آموزش و پرورش راهکاری در این مورد ارائه کرده که جای تأمل فراوان دارد.

همانطور که عنوان شد متأسفانه بسیاری از خانواده‌ها در کشور ما توانایی خرید گوشی هوشمند برای فرزندان خود را ندارند و تازه این ابتدای ماجراست چرا که خریداری اینترنت و پوشش شبکه مناسب نیز دیگر مواردی هستند که همگی از شرایط لازم اتصال به شبکه «شاد» و دسترسی به محتوای آموزشی این افراد است.

از سوی دیگر بحث میزان حقوق و دستمزد دریافتی خانواده‌های سطح متوسط و رو به پایین در کشور ما به نحوی است که عملاً برای خرید یک گوشی هوشمند با درآمد کارگری شاید نیاز باشد کل دستمزد یک ماه حقوق را برای خرید ارزان‌ترین محصول بازار هزینه کرد و آنگاه است که سرپرست خانوار، برای برطرف کردن یکی از نیازهای اصلی فرزند خود که آموزش باشد، درمانده و شرمنده خانواده خود می‌شود.

به هر حال در این وادی می‌توان هزاران جمله نوشت و وضعیت ناراحت کننده جامعه در سطوح پایین را توصیف کرد ولی در بسیاری مواقع، شاید بتوان امیدوار بود که از دل این شرایط سخت، شکوفه‌هایی از امید برآمده و به کمک هم‌نوع بشتابند.

جدای از گلایه‌های فراوانی که از سوی دانش‌آموزان و آموزگاران به سامانه شاد وارد است باید موارد فوق را نیز به لیست بلندبالای مشکلات آن نیز اضافه کنیم ولی خود وزارت آموزش و پرورش راهکاری که پیشنهاد کرد از ذهن بسیاری از کاربران از جمله من و شما فراتر است؛ چند روز پیش مدیرکل دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر آموزش و پرورش گفت:

مردم اگر در خانه‌هایشان گوشی هوشمندی دارند که از آن استفاده نمی‌کنند، بهتر است آن را به دانش آموزان مناطق محروم و عشایر برای استفاده از آموزش مجازی هدیه کنند.

در این حال سوال اصلی این است که آیا وظیفه تأمین ابزار اولیه آموزش (حتی در این شرایط بغرنج) وظیفه مردم است؟ آیا باید راهکاری سنگین ارائه شود که عملاً پاسخگوی نیاز همه اقشار مشمول طرح به اصطلاح شاد نیست و باز باید مردم به کمک دولت و وزارت آموزش و پرورش بیایند تا بتوان طرح را اجرا کرد؟ 

همانطور که عنوان شد اجرای این طرح و ارائه محتوای آموزش به صورت نقطه به نقطه از معلم به دانش‌آموز، مشخص است که در کشور ما به صورت 100 درصد عملی نیست. بسیاری از مناطق در کشور هستند که جدای از مسئله مالی تأمین گوشی هوشمند، به اینترنت دسترسی باکیفیت و مطمئن ندارند. حتی بسیاری مناطق مانند بستر زندگی عشایر و برخی روستاها هستند که به برق شهری نیز دسترسی ندارند. در این حالت راهکار آموزش و پرورش باز هم باید استفاده از شبکه اینترنتی شاد باشد؟!

به هر حال محمد رضا سیفی مدیرکل دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر آموزش و پرورش در مصاحبه اخیر خود به این موضوع نیز اشاره کرده است که این نهاد طرح‌های مختلفی را مورد بررسی قرار داده و تلاش آنها در این خصوص است تا برای هر منطقه بهترین طرح‌ها ارائه شود. 

سیفی در پاسخ به این سوال که آیا تا به الان گوشی همراه از سوی مردم یا خیرین ارائه شده است؟ گفت:

به صورت موردی به ما خبر می‌رسد که در فلان استان یک خیر چند عدد گوشی به اداره آموزش و پرورش عشایری اهدا کرده است، ولی هنوز در کل کشور این اقدام فراگیر نشده است. مردم اگر در خانه‌هایشان گوشی موبایلی دارند که از آن استفاده نمی‌کنند بهتر است در این اقدام و پویش کمک کنند تا بتوانیم به دانش آموزان عشایر گوشی موبایل هوشمند اهدا کنیم. شاید در حال حاضر مدرسه ساختن جوابگو نباشد و ما اکنون در موقعیتی قرار گرفتیم که شاید نتوان به سادگی مدارس را بازگشایی کرد. حتی ممکن است در فصل پاییز دوباره موجی از کرونا را شاهد باشیم و بخواهیم مجددا نوع دیگری از مدرسه را تجربه کنیم.

نکته دیگر در مورد این طرح زمان نامشخص ادامه آن است. در این زمینه سیفی معتقد است که باید خود را برای شرایط آماده کنیم:

آموزش مجازی ممکن است مدت‌‌ها ادامه داشته باشد و ما مجبور باشیم بعد از این شرایط از آموزش الکترونیکی و این سامانه استفاده کنیم. البته آموزش غیرحضوری برای دانش آموزان ابتدایی و این دوره سنی مناسب نیست و دانش آموز باید حتما چهره به چهره معلم خود را ببیند. با این حال ما در شرایط اضطرار قرار داریم، ولی نمی‌توان آموزش را متوقف کرد. امیدواریم مردم تا جایی که در توان دارند برای جمع آوری گوشی‌های هوشمند برای دانش آموزان به ما کمک کنند.»

متأسفانه راهکار هدیه گوشی به خانواده‌های کمتر برخوردار برای استفاده دانش‌آموزان از شبکه شاد نمی‌تواند به صورت کافی کارآمد باشد. اما چه راهکاری در نهایت پاسخگوی آموزش عقب افتاده این دانش‌آموزان خواهد بود؟ به نظر در کشور ما پاسخ دادن به این سوال باید یکی از سخت‌ترین و شاید غیر ممکن‌ترین کارها باشد.