تلویزیون 4K یا FHD؟ کدامیک برای من مناسب‌ تر است؟

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که موقع خرید تلویزیون باید به آن توجه کنیم رزولوشن یا دقت تصویر تلویزیون است. در بین استانداردهای موجود، 1080p و 4K در تلویزیون‌، پروژکتور و دیگر دستگاه‌ها  محبوبیت بیشتری دارند. اما مهم‌ترین فرق تلویزیون فورکی و فول اچ دی چیست و کدام یک برای شما مناسب‌تر است؟ در این مقاله قصد داریم با مقایسه تلویزیون‌های FULL HD‌ و 4K از جهات گوناگون، بهترین انتخاب را هنگام خرید تلویزیون جدید داشته باشیم.

مقدمه

اگر قصد خرید یک تلویزیون جدید را دارید احتمالاً کلماتی مثل 4K، UHD و فول اچ دی را زیاد شنیده‌اید. همه اینها اصطلاحاتی هستند که کیفیت تصویر و رزولوشن نمایشگر را مشخص می‌کنند. رزولوشن یکی از مهم‌ترین فاکتورها در خرید تلویزیون به شما می‌رود و نقش اساسی در کیفیت تصویر نهایی دارد.

اکثر تلویزیون‌های موجود در بازار کیفیت تصویر Full HD (1920x1080 پیکسل) یا Ultra HD (3840x2160 پیکسل) دارند. البته تلویزیون با کیفیت تصویر HD و 8K نیز در بازار یافت می‌شود اما برای اکثر خریداران تلویزیون 4K یا FHD مناسب‌ترین گزینه است.

در ادامه این مقاله ابتدا رزولوشن‌های مختلف را معرفی می‌کنیم و سپس به مقایسه تلویزیون‌های FULL HD‌ و 4K از جهات گوناگون مثل گیمینگ، محتوای در دسترس و قیمت می‌پردازیم.

در همین رابطه بخوانید:

- بهترین تلویزیون های سال 2024 (سونی، ال جی، سامسونگ و دیگر برندها)
- UHD چیست؟ تفاوت UHD و 4K در چه چیزی است؟

رزولوشن چیست؟

کیفیت تصویر یا رزولوشن به تعداد پیکسل‌هایی که تصویر را تشکیل می‌دهند گفته می‌شود. پیکسل یک نقطه رنگی از تصویر است که در حالت عادی به سختی قابل دیدن است. تصاویر دیجیتال که روی نمایشگرهای موبایل یا تلویزیون مشاهده می‌کنید با کنار هم قرار گرفتن تعداد زیادی از این پیکسل‌ها تشکیل می‌شوند. بدیهی است هرچه تعداد پیکسل‌های تصویر بیشتر باشد کیفیت تصویر هم بیشتر می‌شود.

 رزولوشن تصویر با تعداد پیکسل‌های افقی و عمودی بیان می‌‌شود. به عنوان مثال یک صفحه نمایش HD دارای طول 1280 پیکسل و عرض 720 پیکسل است که مجموعاً حدود 1 میلیون پیکسل را شامل می‌شود. این رزولوشن را می‌توان به صورت 1280x720 پیکسل هم نوشت.

رزولوشن‌های استاندارد زیادی برای تلویزیون‌ها وجود دارد اما از بین آنها Full HD (1920x1080 پیکسل) و 4K (3840x2160 پیکسل) رواج بیشتری دارد. تلویزیون‌ها با رزولوشن‌ 8K نیز ساخته شده‌اند اما به دلیل قیمت بالا و کمبود محتوای تصویری با این کیفیت، فعلاً خرید این محصولات توصیه نمی‌شود.

متداول‌ترین رزولوشن‌های تلویزیون، مانیتور و پروژکتور
نام رزولوشن	تعداد پیکسل	نام‌های دیگر	نسبت تصویر
8K	7,680 x 4,320	-	16:9
Cinema 4K	4,096 x 2,160	4K	17:9
UHD	3,840 x 2,160	4K، Ultra HD، UHD، فورکی، اولترا اچ دی	16:9
QHD	2560 x 1440	2.5K	16:9
Cinema 2K	20,48 x 1080	2K	17:9
WUXGA	1,920 x 1,200	-	16:10
1080p	1,920 x 1,080	Full HD، FHD، فول اچ دی	16:9
720p	1,28 0x 720	HD، اچ دی	16:9

1080p یا FHD

رزولوشن  1080p یا فول اچ دی متداول‌ترین رزولوشن موجود برای محتوای چند رسانه‌ای است و بیشتر سرویس‌های استریم ویدیو مثل Netflix و HBO به صورت پیش‌فرض از آن پشتیبانی می‌کنند. اکثر ویدئوهای موجود در پلتفرم‌های اشتراک ویدئو نظیر یوتیوب هم با این کیفیت تصویر در دسترس هستند.

محتوای FHD دارای 1920x1080 پیکسل است که به دلیل عرض 1080 پیکسلی آن به 1080pنیز معروف است. حرف p در 1080p به معنای پیکسل نیست بلکه شیوه انتقال تصویر به نمایشگر را نشان می‌دهد. در تصاویر 1080p تمام تصویر به صورت یکجا به نمایشگر ارسال می‌شود. در مقابل، رزولوشن 1080i قرار دارد که تصویر را به خطوط زوج و فرد تقسیم کرده و جداگانه به نمایشگر ارسال می‌کند. به دلیل کیفیت بهتر 1080p امروزه تقریباً تمام تلویزیون‌های FHD از این رزولوشن استفاده می‌کنند.

در همین رابطه بخوانید:

- کیفیت 1080p (فول اچ دی) چیست؟ 1080p بهتر است با 1080i؟

4K یا Ultra HD

وقتی صحبت از رزولوشن اولترا اچ دی یا 4K می‌شود، تقریبا همه جا منظور تصویری با کیفیت 3840x2160 است. حرف K در 4K، ابتدای کلمه Kilo به معنای هزار است و به طول تصویر 4K اشاره می‌کند که تقریباً برابر با 4 هزار پیکسل است. دیسک‌های بلوری‌ Ultra HD و سرویس‌های استریم ویدیو مثل نتفلیکس، آمازون و اچ بی او نیز محتوای UHD خود را با همین دقت تصویر عرضه می‌کنند.

برای آنکه بهترین کیفیت را در تلویزیون‌های 4K دریافت کنید، باید محتوایی که استفاده می‌کنید نیز 4K باشد. خوشبختانه در سال‌های اخیر محتوای 4K در حال فراگیر شدن است و منابع پخش محتوای 4K به وفور در اینترنت قابل دسترسی هستند. همانطور که پیشتر گفته شده، پلتفرم‌های بزرگ پخش محتوا از جمله نتفلیکس، آمازون، اپل تی وی و Vudu همگی از رزولوشن اولترا اچ دی پشتیبانی می‌کنند.

کنسول‌های بازی PlayStation 5 و XBOX Series X و بسیاری از کارت گرافیک‌های رده بالا نیز امکان اجرای بازی‌ها به صورت 4K را دارا هستند.

علاوه‌بر موارد گفته شده فناوری افزایش مقیاس یا Upscaling نیز به کمک تلویزیون‌های 4K آمده که با استفاده از الگوریتم‌های کامپیوتری تصاویر FHD را با حداقل افت کیفیت به تصاویر 4K تبدیل می‌کند. البته انتظار نداشته باشید تصاویر آپ اسکیل شده کیفیتی مشابه محتوای 4K داشته باشند.

فرق 4K با UHD

یکی از مواردی که ممکن است باعث سردرگمی درباره رزولوشن 4K شود، تعداد دقیق پیکسل‌های تصاویر 4K است، چراکه استاندارد سینمایی 4K دارای طول 4096 پیکسل است و کمی با طول 3840 پیکسل که در تلویزیون‌ها به کار می‌رود تفاوت دارد. با این وجود به هر دو این رزولوشن‌ها 4K گفته می‌شود.

مقایسه تلویزیون‌های FULL HD‌ و 4K

حال می‌خواهیم به این سوال پاسخ دهیم که تلویزیون 4K بخریم یا FHD؟ جواب این سوال بستگی به مورد کاربری شما دارد. اما به طور کلی خرید تلویزیون‌های 4K توجیح بیشتری دارد.

کیفیت تصویر

همانطور که گفته شد، تعداد پیکسل‌ها یکی از مهم‌ترین عوامل در کیفیت تصویر به شمار می‌رود. رزولوشن 4K (3840x2160 پیکسل) دارای تقریبا 8 میلیون پیکسل است که 4 برابر پیکسل‌های موجود در تصاویر Full HD (1920x1080 پیکسل) است.

رزولوشن 4K در حال تبدیل شدن به استاندارد فراگیر در محتوای چند رسانه‌ای است و اگر قصد دارید فیلم‌ها و سریال‌ها را با بالاترین کیفیت ممکن تماشا کنید، بهتر است تلویزیون 4K بخرید.

با این وجود کیفیت تصویر فول اچ دی هنوز هم کیفیت قابل قبولی ارائه می‌دهد و در تلویزیون‌های 36 اینچ به پایین یا مانیتورهای کوچک‌تر است 27 اینچ قابل استفاده است.

در همین رابطه بخوانید:

- عبارت UHD چیست و چه تفاوتی با 4K دارد؟

اندازه تلویزیون

هر چه اندازه تلویزیون بزرگ‌تر و رزولوشن آن پایین‌تر باشد، باید از فاصله دورتری آن را تماشا کنید چراکه در غیر این صورت ممکن است به دلیل اندازه پیکسل‌ها، تصویر به صورت پیکسلی به نظر برسد. به طور کلی توصیه می‌شود برای تلویزیون‌های بزرگتر از 40 اینچ رزولوشن 4K را انتخاب کنید.

در همین رابطه بخوانید:

- بهترین سایز تلویزیون برای کاربردهای مختلف؛ تلویزیون چند اینچی بخرم؟

منابع پخش محتوا

برای بیش از یک دهه، رزولوشن FHD استاندارد صنعت سرگرمی به شمار می‌رفت که همین امر باعث شده تقریباً تمام محتوای چند رسانه‌ای با کیفیت 1080p در دسترس باشند. تعادلی که رزولوشن فول اچ دی بین کیفیت تصویر و حجم محتوا ایجاد می‌کند آن را به کیفیتی ایده آل برای پخش محتوای آنلاین تبدیل کرده.

با این وجود کیفیت 4K نیز طی سال‌های گذشته جایگاه خود را در صنعت سرگرمی به دست آورده و بیشتر محتوای چند رسانه‌ای که در سال‌های اخیر به بازار عرضه شده، با کیفیت UHD قابل دانلود هستند.

از سوی دیگر، افزایش سرعت اینترنت و فراگیری فناوری‌هایی مثل فیبر نوری و 5G (البته نه در همه جای دنیا!) باعث شده انتقال محتوای 4K از طریق اینترنت بسیار آسان‌تر باشد و منابع پخش محتوای 4K مثل نتفلیکس، آمازون و یوتیوب در دسترس افراد بیشتری قرار دارد.

در همین رابطه بخوانید:

- مصرف اینترنت فیلم و حجم مصرفی تماشای آنلاین ویدیو چقدر است؟
- فناوری 5G: هرآنچه باید در خصوص تکنولوژی نسل پنجم شبکه تلفن همراه بدانیم

آپ اسکیلینگ یا Upscaling

محتوای 4K روزبه‌روز در حال فراگیرتر شدن است اما بسیاری از فیلم‌ها و سریال‌های قدیمی‌تر تنها با رزولوشن FHD در دسترس هستند که تماشای آنها در تلویزیون‌های 4K باعث می‌شود نتوانید از حداکثر کیفیت تصویر استفاده کنید.

به همین دلیل بسیاری از تلویزیون‌های جدید با قابلیت افزایش مقیاس تصویر یا Upscaling به بازار عرضه می‌شوند که می‌تواند با الگوریتم‌های کامپیوتری، تصاویر 1080p را به کیفیت 4K نزدیک کند. با استفاده از این فناوری می‌توانید با حداقل افت کیفیت از محتوای فول اچ دی روی تلویزیون 4K لذت ببرید.

گیمینگ

همانطور که گفته شد رزولوشن 4K نسبت به Full HD چهار برابر پیکسل بیشتری دارد و با همین نسبت فشار بیشتری به سخت‌افزار کامپیوتر یا کنسول گیمینگ وارد می‌کند. افزایش رزولوشن فضای بیشتری از رم گرافیک یا VRAM را نیز اشغال می‌کند. بنابراین اجرای بازی در رزولوشن 4K می‌تواند باعث کاهش نرخ فریم بازی شود.

البته در سال‌های اخیر سخت‌افزار کامپیوتر مخصوصاً کارت گرافیک پیشرفت قابل توجهی کرده و اجرای بازی‌های 4K به اندازه گذشته امری دست نیافتنی نیست. علاوه‌بر  این، امکان کاهش تنظیمات بازی برای دستیابی به نرخ فریم بالاتر در PC وجود دارد. بسیاری از بازی‌های PlayStation و XBOX نیز برخلاف گذشته به کاربران اجازه می‌دهند بین کیفیت بیشتر یا نرخ فریم بالاتر، انتخاب کنند.

فناوری‌های Upscaling مثل Nvidia DLSS، AMD FSR و Intel XeSS نیز به کمک گیمرها آمده‌اند تا تجربه بازی در رزولوشن 4K از همیشه آسان‌تر باشد.

در همین رابطه بخوانید:

- فناوری DLSS (دی ال اس اس) انویدیا چیست و چگونه کار می‌کند؟
- تجربه عملی فناوری DLSS 3.5 انویدیا با لپ‌تاپ MSI؛ افزایش شگفت‌انگیز نرخ فریم
- فناوری AMD FSR چیست و چه کاربردهایی دارد؟

مقایسه مصرف انرژی تلویزیون‌های 4K و FHD

بدیهی است که روشن کردن 4 برابر پیکسل بیشتر در تصاویر 4K انرژی بیشتری نیاز دارد اما رزولوشن تنها عامل تعیین کننده مقدار انرژی مصرف شده در تلویزیون‌ها نیست و فناوری ساخت پنل تلویزیون هم در میزان انرژی مصرفی تأثیر زیادی دارد.

طبق بررسی‌های Energy Star تلویزیون‌های 4K به طور متوسط نسبت به تلویزیون‌های FHD با فناوری ساخت مشابه 30 درصد انرژی بیشتری مصرف می‌کنند که با توجه به افزایش قابل توجه کیفیت در این نمایشگرها عدد چندان زیادی نیست.

البته به یاد داشته باشید که تصاویر 4K توان پردازشی بیشتری نیز نیاز دارند که می‌تواند به طور غیرمستقیم در انرژی مصرفی این تلویزیون‌ها مؤثر باشد.

با وجود موارد گفته شده، در صورت ارتقا به یک تلویزیون 4K نیازی نیست نگران قبض برق نجومی باشید.

در همین رابطه بخوانید:

- هر کدام از دستگاههای که ما روزانه با آنها سر و کار داریم در طول سال چقدر انرژی مصرف می‌کنند؟
- مقایسه دو فناوری صفحه نمایش IPS و Super AMOLED

قیمت تلویزیون‌های 4K و Full HD

هرچند در ابتدای عرضه تلویزیون‌های 4K به مراتب نسبت به تلویزیون‌های Full HD گران‌تر بودند، اما این فاصله با گذشت زمان و افزایش تولید و فراگیرتر شدن پنل‌های 4K کاهش یافته. امروزه می‌توانید تلویزیون‌های 4K را با قیمتی نزدیک به رقبای FHD تهیه کنید. البته در تلویزیون‌های با اندازه بزرگ‌تر به ندرت محصولی با رزولوشن فول اچ دی پیدا می‌شود و تنها انتخاب شما تلویزیون‌های UHD خواهد بود.

جمع ‌بندی

تلویزیون 4K یا FHD؟ مسئله این است! برای انتخاب رزولوشن مناسب برای تلویزیون ابتدا بهتر است اندازه تلویزیون و نوع محتوایی که می‌خواهید با آن تماشا کنید را مشخص کنید چراکه ممکن است مورد کاربری شما به گونه‌ای باشد که نیازی به هزینه بیشتر برای تلویزیون 4K نداشته باشید البته.

رزولوشن 4K از نظر کیفیت برتری محسوسی نسبت به FHD دارد و هر روز محتوای 4K در حال فراگیرتر شدن است به همین دلیل اگر می‌خواهید با دیدی آینده‌نگرانه‌تر تلویزیون خود را انتخاب کنید بهتر است به گزینه‌های 4K نیز فکر کنید.

هرچند تلویزیون‌های FHD هم در بعضی معیارها مثل قیمت، محتوای FHD در دسترس و مصرف انرژی و کارایی برتری‌هایی نسبت به تلویزیون‌های 4K دارند، اما فرق تلویزیون فورکی و فول اچ دی از نظر کیفیت، مخصوصاً در اندازه‌های بزرگ‌تر آن قدر زیاد است که کفه ترازو را به سمت انتخاب تلویزیون‌های 4K سنگین‌تر می‌کند.

نظر شما در مورد مقایسه تلویزیون‌های FULL HD‌ و 4K چیست؟ آیا فکر می‌کنید وقت آن رسیده که همه به رزولوشن 4K مهاجرت کنند یا فکر می‌کنید هنوز هم می‌توان با تلویزیون‌های FHD کیفیت قابل قبولی دریافت کرد؟

سوالات پرتکرار

کیفیت 4K بهتر است یا ۱۰۸۰ ؟

از نظر کیفیت بصری، رزولوشن 4K (3840x2160 پیکسل) نسبت به رزولوشن Full HD (1920x1080 پیکسل) برتری دارد اما در بعضی فاکتورهای دیگر مثل قیمت و مصرف انرژی و کارایی تلویزیون‌های FHD بهتر عمل می‌کنند.

آیا تفاوت کیفیت تصویر بین تلویزیون‌های 4K و Full HD قابل توجه است؟

رزولوشن 4K (3840x2160 پیکسل) نسبت به رزولوشن Full HD (1920x1080 پیکسل) تقریباً 4 برابر پیکسل بیشتری دارد که هرچه تلویزیون بزرگ‌تر باشد و از فاصله نزدیک‌تری آن را تماشا کنید این تفاوت بیشتر قابل مشاهده است.

چه مقدار محتوا به صورت 4K در دسترس است؟

در سال‌های اخیر با افزایش سرعت اینترنت در بیشتر نقاط دنیا و فراگیرتر شدن تلویزیون‌های 4K، منابع پخش محتواهای 4K مانند نتفلیکس، آمازون، اچ بی او و یوتیوب راحت تر در دسترس کاربران است و تقریبا تمام محتوای سرگرمی جدید با رزولوشن 4K نیز قابل استفاده است.

تلویزیون 4K برای چه نوع استفاده‌هایی مناسب‌تر است؟

رزولوشن 4K برای تلویزیون‌های بزرگ‌تر از 45 اینچ و پروژکتورهایی که برای پخش محتوای سرگرمی در ابعاد بزرگ مثل سالن‌های سینما مناسب است. گیمر‌هایی که می‌خواهند بهترین کیفیت را در بازی‌ها تجربه کنند نیز می‌توانند مانیتورهای 4K تهیه کنند.

آیا تفاوت قیمت بین تلویزیون‌های 4K و Full HD ارزش دارد؟

بله تصاویر تلویزیون‌های 4K کیفیت به مراتب بهتری دارد که ارزش هزینه بیشتر را دارد. از طرفی اختلاف قیمت تلویزیون‌های 4K و FHD در سال‌های اخیر کاهش قابل توجهی داشته است.

آیا تلویزیون‌ 4K برای گیمینگ مناسب است؟

با افزایش قدرت سخت‌افزار کامپیوتر، وجود فناوری‌های Upscaling مثل DLSS، FSR و XeSS و معرفی نسل‌های جدید کنسول‌ها، اجرای بازی‌ها با کیفیت 4K از همیشه آسان‌تر شده و انتظار می‌رود رزولوشن UHD در سال‌های آینده جایگزین Full HD به عنوان رزولوشن استاندارد صنعت گیم شود.