اگر قصد خرید حافظه ذخیره‌سازی جدیدی برای افزایش ظرفیت یا سرعت سیستم فعلی خود دارید، حتماً نام حافظه‌های SSD و M2 به گوشتان خورده است. اگر چه هر دو مورد جز حافظه‌های جدید و پرسرعت هستند، شاید بپرسید تفاوت حافظه SSD ساتا و M.2 در چیست و کدامیک بهتر است. در این مقاله، ضمن آشنایی با انواع مختلف حافظه‌های حالت جامد و تفاوت آنها، شما را برای رسیدن به بهترین گزینه راهنمایی می‌کنیم.
مقدمه
وقتی صحبت از خرید حافظه‌های حالت جامد (SSD) باشد، معمولاً افراد با دو گزینه SSD ساتا و M.2 روبه‌رو می‌شوند. اگرچه هر دو مورد از حافظه‌های حالت جامد محسوب می‌شوند، SSDهای ساتا را می‌توان در دو نوع اینترنال و اکسترنال تهیه کرد. در مقابل، نوع M.2 اغلب فقط قابلیت اتصال مستقیم به مادربرد را داشته و مدل‌های جدیدتر آن به حافظه M.2 NVMe نیز شهرت دارد.
اما تفاوت SSD SATA و M.2 از نظر سرعت چیست و کدامیک می‌تواند انتخاب مناسب‌تری باشد. در این مقاله، ضمن آشنایی با انواع حافظه‌های حالت جامد، به مقایسه SSD NVMe با SSD معمولی پرداخته و کاربردهای هر کدام را بررسی می‌کنیم. با ما همراه شوید.
خلاصه هر اصطلاح و فناوری
پیش از هر توضیحی، خلاصه کل این مقاله و اصطلاحات می‌تواند به شرح زیر باشد:
- حافظه حالت جامد (SSD): نوعی حافظه ذخیره‌سازی است که از فناوری فلش استفاده می‌کند. این حافظه نسبت به دیسک سخت (HDD) سرعت بالاتر و مصرف انرژی کمتری دارد.
- رابط SATA: یک رابط استاندارد برای اتصال حافظه‌های SSD یا HDD به مادربرد است. سرعت انتقال داده آن حداکثر حدود 600 مگابایت بر ثانیه است.
- رابط PCIe: یک رابط پرسرعت است که برای انتقال داده در حافظه‌های NVMe استفاده می‌شود و پهنای باند بسیار بیشتری نسبت به SATA فراهم می‌کند.
- پروتکل NVMe: یک پروتکل پیشرفته برای حافظه‌های SSD است که از رابط PCIe بهره می‌برد. این پروتکل سرعت بسیار بالاتری (تا 7000 مگابایت بر ثانیه یا بیشتر) نسبت به SATA ارائه می‌دهد.
- فرم‌فکتور M.2: یک طراحی فیزیکی کوچک برای حافظه‌های SSD است که مستقیماً به مادربرد متصل می‌شود. این فرم‌فکتور می‌تواند از پروتکل‌های SATA یا NVMe پشتیبانی کند.
تمایز و تفاوت‌های میان این اصطلاحات:
- SSD دسته کلی حافظه‌های حالت جامد است.
- SATA و NVMe روش‌های انتقال داده هستند، که NVMe به‌مراتب سریع‌تر است.
- M.2 شکل فیزیکی حافظه SSD است و می‌تواند با SATA یا NVMe کار کند.
- PCIe رابطی است که NVMe برای دستیابی به سرعت بالا از آن استفاده می‌کند.
به عنوان مثال، یک حافظه SSD می‌تواند از نوع M.2 با پروتکل NVMe و رابط PCIe باشد (ترکیب سریع‌ترین گزینه) یا از نوع M.2 با رابط SATA باشد (با سرعت کمتر).
انواع حافظه SSD
همان‌طور که گفتیم، حافظه‌های ذخیره‌سازی SSD در انواع مختلف و ابعاد گوناگونی روانه بازار می‌شوند. بنابراین، بهتر است پیش از مقایسه ویژگی‌های حافظه SSDهای ساتا و M.2، با انواع آنها آشنا شویم.
حافظه SSD نوع ساتا
حافظه‌های SSD ساتا (SATA) اولین نسل از درایوهای حالت جامد هستند که از درگاه مشابهی با هاردهای HDD برای اتصال به مادربرد استفاده می‌کنند. این نوع SSD که به‌خاطر ابعادش به آن حافظه 2.5 اینچی هم گفته می‌شود را می‌توان جانشین هاردهای قدیمی دانست.
با این حال، سرعت حافظه‌های SSD استاندارد در مقایسه با هارد بسیار بیشتر بوده و می‌توانند گزینه‌ای بسیار مناسب برای ارتقای سیستم‌های قدیمی باشند. امروزه اغلب SSDهای استاندارد از درگاه ارتباطی ساتا 3 استفاده کرده و نوع اکسترنال نیز از طریق درگاه USB به سیستم متصل می‌شوند.
حافظه SSD نوع PCIe
حافظه‌های مجهز به سوکت PCIe بر خلاف SSDهای ساتا معمولی، برای اتصال به سیستم نیاز به کابل نداشته و مستقیماً وارد درگاه مخصوص خود در مادربرد می‌شوند. این ویژگی باعث می‌شود سرعت انتقال داده در این حافظه‌ها بیشتر از SSDهای ساتا باشد. بنابراین، تأخیر کمتر در PCIe SSD در برابر SATA جز مزیت‌های آن بوده و عملکرد PCIe SSD در برابر SATA SSD بهتر است.
حافظه SSD نوع NVMe
حافظه‌های NVMe نوع دیگری از SSDهای مجهز به درگاه PCIe هستند، ولی به‌لطف بهره‌مندی از پروتکل بهینه‌تر سرعت بسیار بیشتری برای کاربر به ارمغان می‌آورند. به‌طور کلی، عملکرد M.2 NVMe در مقایسه با HDD و سایر SSD بهتر بوده و از آنها در بسیاری از کامپیوترها و لپ‌تاپ‌های گیمینگ بهره گرفته می‌شود. بااین‌حال، هنگام خرید این اس اس دی ها باید اهمیت پشتیبانی مادربرد از NVMe را در نظر گرفت زیرا اغلب مادربردهای قدیمی از آن پشتیبانی نمی‌کنند.
حافظه SSD نوع M.2
M.2 نوعی دیگر از حافظه‌های SSD است که می‌تواند با هر یک از رابط‌های ساتا، PCIe یا NVMe عرضه شود. مهم‌ترین تفاوت حافظه M.2 با SSDهای معمولی در اندازه کوچکتر و سرعت بیشتر آنها است. این نوع حافظه در اندازه‌های مختلفی عرضه شده، ولی اغلب ابعادی حدود 22 در 80 میلی‌متر داشته و بسیاری از لپ‌تاپ‌های باریک مجهز به SSD M.2 هستند.
حافظه SSD نوع mSATA
mSATA یکی دیگر از حافظه‌های SSD ساتا با ابعاد کوچکتر است که قبل از معرفی حافظه‌های M.2 در لپ‌تاپ‌های باریک به‌کار می‌رفت.
تفاوت‌های SSD ساتا با M.2
در بخش قبل با انواع حافظه ذخیره‌سازی SSD و ویژگی‌های آنها آشنا شدیم. اما هنگام انتخاب بین SATA 2.5 اینچی و M.2 NVMe باید چه مواردی را در نظر گرفت و چه تفاوت‌هایی بین این دو نوع حافظه حالت جامد محبوب وجود دارد؟ در ادامه به بررسی تفاوت‌های آنها می‌پردازیم.
تفاوت در ابعاد و وزن انواع اس اس دی
همان‌طور که گفتیم SSDهای SATA استاندارد به‌دلیل اندازه‌شان به درایو 2.5 اینچی نیز شهرت دارند. این نوع SSD ابعادی حدود 100 در 70 میلی‌متر و ضخامت 7 میلی‌متری دارند. وزن آنها نیز با توجه به مدل و برند به حدود 40 تا 60 گرم می‌رسد. در مقابل، وزن SSDهای M.2 حدود 5 تا 10 گرم بوده و ابعاد رایج‌ترین آنها حدود 88 در 22 میلی‌متر با ضخامت 2 میلی‌متر است.
بنابراین، فضای اشغالی کمتر در M.2 در مقایسه با 2.5 اینچی جز مزایای آن است. فرم فاکتور M.2 و کاربرد آن در لپ‌تاپ‌های جدید بسیار زیاد بوده و این نوع حافظه برای دستگاه‌های کوچک و باریک گزینه‌ای مناسب به‌شما می‌روند. با این حال، امکان استفاده از حافظه M.2 در بسیاری از کیس‌های کامپیوتری نیز وجود دارد، هرچند باید از امکان نصب SSD M.2 روی مادربرد قدیمی قبل از خرید مطمئن شد.
مقایسه دما و تولید حرارت در اس اس دی ساتا و NVMe
از آنجایی که SSDهای ساتا 2.5 اینچی ابعاد بزرگتری داشته و سطح مقطع بیشتری دارند، حرارت کمتری تولید کرده و در انتقال حرارت نیز موفق‌تر عمل می‌کنند. در مقابل، SSDهای M.2 به‌دلیل داشتن ابعاد کمتر، اتصال مستقیم به مادربرد و استفاده از رابط پرسرعت NVMe حرارت بیشتری تولید می‌کنند.
بنابراین، در صورت استفاده از این نوع حافظه بهره‌گیری از ماژول‌های حرارتی (Heatsink) برای کاهش دما در M.2 ضروری است تا از خرابی آن در طولانی‌مدت جلوگیری شود. درمقابل، SSDهای 2.5 اینچی به خنک‌کننده مستقل نیازی ندارند.
در همین رابطه بخوانید:
- بهترین SSD بازار و راهنمای خرید
- حافظه اس اس دی (SSD) چیست؟ مقایسه انواع SSD
مقایسه سرعت و عملکرد SSD ساتا و NVMe M.2
یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های حافظه‌های SSD ساتا و NVMe M.2 سرعت انتقال داده در آنها است. اگر به‌دنبال راه‌اندازی سریع‌تر سیستم هستید، باید بدانید که سرعت بوت سیستم در SSD SATA در برابر NVMe بسیار کمتر است. معمولاً حداکثر سرعت انتقال داده در حافظه‌های SSD ساتا 2.5 اینچی حدود 550 مگابایت بر ثانیه است. در مقابل، حداکثر سرعت خواندن و نوشتن در SSDهای NVMe به 4000 مگابایت بر ثانیه و در مدل‌های جدیدتر حتی به 7500 تا 14000 مگابایت بر ثانیه می‌رسد.
با این حال، همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، سرعت SSDهای M.2 نیز به نوع رابط آنها بستگی دارد. تفاوت کارایی بین نسل‌های مختلف PCIe (Gen3, Gen4, Gen5) زیاد بوده و اگر مادربرد شما از استاندارد مورد نظر پشتیبانی نکند، سرعت SSD نیز کاهش می‌یابد. بنابراین، قبل از خرید باید از سازگاری شیار M.2 مادربرد با PCIe و SATA مطمئن شوید.
دوام کدام اس اس دی بیشتر است؟
حافظه‌های SSD ساتا 2.5 اینچی معمولاً بزرگ‌تر و سنگین‌تر بوده و احتمال ضربه‌دیدن فیزیکی یا آسیب به خاطر سقوط در آنها بیشتر است. بااین‌حال، این نوع حافظه‌ها اغلب دارای پوشش پلاستیکی یا فلزی هستند که از ورود آسیب به آنها جلوگیری می‌کند. در مقابل، حافظه‌های M.2 بسیار سبک بوده و صرفاً داخل کیس به‌کار گرفته می‌شوند. بنابراین، احتمال آسیب فیزیکی به آنها کمتر است.
به‌طورکلی، از نظر دوام هر دو نوع حافظه قابل قبول هستند، ولی مدل‌های 2.5 اینچی سازگاری بیشتری با سیستم‌ها داشته و امکان جابه‌جایی آنها و استفاده به‌عنوان حافظه قابل حمل نیز وجود دارد.
مصرف انرژی و تناسب برای استفاده در دستگاه‌های قابل حمل
توان مصرفی کمتر در SSDهای M.2 بدون فن جزو مزایای آنها است. حافظه‌های SSD رابط NVMe به‌دلیل بی‌نیازی به کابل و اتصال مستقیم به مادربرد مصرف انرژی کمتری در مقایسه با SSDهای ساتا داشته و توان مصرفی کمتری دارند. بنابراین، راندمان انرژی بهتر در SSDهای لپ‌تاپی M.2 می‌تواند عمر باتری دستگاه را افزایش داده و آنها را به گزینه‌ای بهتر برای کاربران دستگاه‌های قابل حمل تبدیل کند.
تفاوت انعطاف‌پذیر در نصب و سازگاری انواع SSD
شاید پس از سرعت، مهم‌ترین تفاوت SSDهای 2.5 اینچی ساتا با مدل‌های M.2 امکان نصب آنها و سازگاری با سیستم‌های مختلف باشد. یکی از مهم‌ترین مزایای SSDهای ساتا امکان نصب آنها روی تمامی مادربردهای قدیمی و جدید است.
از آنجایی که اغلب مادربردها دارای درگاه ساتا جداگانه هستند، می‌توان با استفاده از کابل ساتا این SSDها را به سیستم اضافه کرد و ظرفیت و سرعت آن را بهبود داد. همچنین، جایگاه 2.5 اینچی در مقابل نصب مستقیم M.2 در اغلب کیس‌ها بیشتر بوده و امکان اضافه کردن چند SSD به سیستم دسکتاپ به‌طور همزمان وجود دارد.
در مقابل، اگر قصد ارتقای SSD قدیمی به M.2 NVMe را داشته باشید، باید با احتیاط عمل کنید. بسیاری از مادربردها تنها از یک درگاه PCIe برای اتصال SSD M.2 پشتیبانی کرده و سوکت NVMe نیز فقط در مدل‌های جدید و رده بالاتر موجود است. بنابراین، درست است که این نوع SSD با اتصال مستقیم به مادربرد فضای بسیار کمتری اشغال می‌کند، اما معمولاً فقط امکان اتصال یک حافظه وجود داشته و باید سازگاری آنها را با مادربرد و پردازنده نیز به‌دقت بررسی کرد.
با این حال، برخی از SSDهای M.2 نیز به رابط ساتا مجهز بوده و می‌توان آنها را به مادربردهای قدیمی هم متصل کرد. هرچند تأثیر رابط SATA را بر کاهش سرعت انتقال داده در این مدل‌ها را نباید نادیده گرفت.
ظرفیت حافظه کدام اس اس دی بیشتر است؟
یکی دیگر از تفاوت‌های SSDهای 2.5 اینچی و M.2 در ظرفیت فضای ذخیره‌سازی آنهاست. معمولاً حافظه‌های SSD ساتا ظرفیت بیشتری داشته و می‌توان مدل‌های 4 ترابایتی یا بیشتر را به‌راحتی در بازار پیدا کرد. درمقابل، حافظه‌های M.2 ظرفیت کمتری داشته و مدل‌های 2 ترابایتی آن رایج بوده و برخی مدل‌ها نیز تا 4 ترابایت ظرفیت دارند.
قیمت SSDهای SATA و M.2 NVMe
تفاوت قیمت میان SSDهای SATA و M.2 NVMe از دیگر موارد مهمی است که باید به آن توجه داشت. در حال حاضر، درایوهای NVMe به‌دلیل بهره‌مندی از فناوری پیشرفته‌تر و سرعت بالاتر قیمت گران‌تری در مقایسه با SSDهای ساتا دارند. بااین‌حال، طی سال‌های گذشته این نوع SSD نیز رواج بیشتری یافته و فاصله قیمتی آن با حافظه‌های 2.5 اینچی کاهش یافته است.
نتیجه‌گیری نهایی
حافظه ذخیره‌سازی یکی از قطعات مهمی است که می‌تواند در سرعت بوت سیستم و انجام عملیات‌های مختلف نقش مهمی ایفا کند. در سال‌های اخیر، حافظه‌های HDD در حال واگذاری جایگاهشان به درایوهای پرسرعت SSD هستند. با این حال، تنوع مدل‌های موجود ممکن است باعث سردرگمی کاربران در انتخاب گزینه مناسب شود.
به طور کلی، اگر به‌دنبال انتخاب بهترین SSD برای گیمینگ و رندرینگ هستید، SSDهای NVMe با سرعت چشمگیر خود انتخابی ایده‌آل محسوب می‌شوند. افزایش سرعت اجرای بازی‌ها با NVMe بسیار قابل توجه بوده و امروزه اغلب لپ‌تاپ‌های گیمینگ رده‌بالا با SSD M.2 NVMe عرضه می‌شوند.
این نوع حافظه به‌دلیل اتصال مستقیم به درگاه PCIe مادربرد با محدودیت‌های سرعت در SATA III مواجه نبوده و محدودیت کابل و سیم نیز در آنها وجود ندارد. بنابراین، پیشنهاد SSD به کاربرانی که فضای محدود دارند یا تشنه سرعت بیشتراند، قطعاً SSDهای M.2 به‌خصوص با رابط NVMe است.
با این حال، در صورت استفاده از این نوع حافظه باید انتقال حرارت بیشتر در SSDهای M.2 پرسرعت و آماده‌سازی بایوس (BIOS) برای شناسایی SSD M.2 را در نظر گرفت. در مقابل، حافظه‌های SSD ساتا 2.5 اینچی بهترین گزینه برای سیستم‌های قدیمی است.
این نوع درایوها قیمت کمتری داشته و به‌دلیل استفاده از درگاه ساتا احتمال سازگاری‌شان با انواع مادربرد بیشتر است. همچنین، انتقال حرارت بهتر نگرانی برای ارتقای سیستم خنک‌کننده را از بین برده و امکان اتصال چند حافظه SSD ساتا به مادربرد نیز وجود دارد. با این حال، حافظه‌های SSD ساتا در مقایسه با NVMe سرعت و عملکرد بسیار کمتری از خود نشان می‌دهند.
پرسش‌های پرتکرار
آیا هر مادربردی از SSD M.2 NVMe پشتیبانی می‌کند؟
خیر. برای اتصال حافظه SSD NVMe باید مادربرد شما به درگاه اختصاصی آن مجهز باشد.
تفاوت قیمت میان SSDهای SATA و NVMe چقدر است؟
معمولاً SSDهای NVMe به‌دلیل سرعت بیشتر و فناوری پیشرفته‌تر قیمت گران‌تری در مقایسه با SSDهای ساتا دارند. تفاوت قیمتی این حافظه‌ها با توجه به ظرفیت و سرعت حتی گاهی به دو برابر نیز می‌رسد.
آیا سرعت بالاتر NVMe در کاربری روزمره محسوس است؟
قطعاً بله، اگر از سیستم رده بالایی استفاده می‌کنید، نصب حافظه NVMe می‌تواند سرعت بوت ویندوز را به‌طرز چشمگیری افزایش داده و سرعت نصب برنامه‌ها، اجرای بازی‌ها و حتی رند را بهبود دهد. با این حال، اگر سیستم شما قدیمی باشد، ممکن است سایر قطعات سخت‌افزاری مانع بهره‌مندی شما از سرعت نهایی حافظه شوند.
آیا می‌توان یک SSD SATA 2.5 اینچی را به رابط M.2 تبدیل کرد؟
بله. برای این کار می‌توانید از آداپتورهای تبدیل ساتا به M2 استفاده کنید. البته با این کار سرعت حافظه SSD به حداکثر سرعت رابط ساتا محدود می‌شود.
چه عواملی در انتخاب SSD مناسب برای لپ‌تاپ یا دسکتاپ مهم است؟
سرعت و عملکرد، سازگاری با مادربرد، ظرفیت حافظه و قیمت از مهم‌ترین عواملی است که هنگام خرید SSD باید به آن توجه کرد.
نظر خود را اضافه کنید.
برای ارسال نظر وارد شوید
ارسال نظر بدون عضویت در سایت