کش سه بُعدی AMD 3D V-Cache چیست و چه کاربردی دارد

همان‌طور که می دانید برخی از پردازنده‌های AMD دارای حافظه کش متفاوتی موسوم به 3D V-Cache هستند. اما V-Cache یا همان کش سه بعدی AMD چیست و چه کاربردی دارد؟ در این مقاله به بیانی ساده به تأثیر و کاربرد حافظه کش سه بعدی‌ای ام دی پرداخته و به شما می گوییم پردازنده‌های Ryzen 7000X3D ارزش خرید دارند یا نه.

همانطور که می‌دانید حافظه کش به حافظه‌ای گفته می‌شود که در داخل پردازنده قرار گرفته و نیاز به تبادل اطلاعات میان پردازنده و حافظه رم را کاهش می‌دهد. از آنجایی که حافظه نهان CPU سرعت بالاتری در مقایسه با رم دارد، داده‌ها با سرعت بیشتری در اختیار پردازنده قرار می‌گیرند و زمان معطل ماندن پردازنده برای دریافت داده‌ها نیز کاهش می‌یابد.

در همین رابطه بخوانید:

- حافظه کش پردازنده چیست؟ چرا Cache در سی پی یو مهم است؟

به تازگی مفهوم جدیدی موسوم به کش سه بعدی یا V-Cache در ساخت پردازنده‌ها مطرح شده که ویژگی‌های خاصی داشته و مزایای بسیاری به پردازنده‌ها اضافه می‌کند. سری Ryzen 7000X3D جدیدترین نسل از پردازنده‌های مجهز به فناوری AMD 3D V-Cache هستند که مورد توجه گیمرها قرار گرفته‌اند. در ادامه کاربرد کش 3D V پردازنده‌های رایزن را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

عملکرد و کاربرد V-Cache سه بعدی AMD

AMD با معرفی فناوری 3D V-Cache نشان داد دیگر این تنها فرکانس و تعداد هسته‌های پردازشی نیستند که قدرت یک پردازنده را تعیین می‌کنند و راه دیگری هم برای ساخت پردازنده‌های با کارایی بالاتر وجود دارد. اما برای اینکه متوجه کاربرد و اهمیت حافظه کش سه بعدی‌ای ام دی شویم، نخست باید نگاهی به خود حافظه کش بیاندازیم.

پردازنده‌ها دارای حجم کوچکی حافظه بسیار پرسرعت به نام حافظه کش (Cache) هستند که به عنوان یک واسط میان حافظه رم و پردازنده عمل می‌کنند. پردازنده از حافظه موقت یا کش برای نگه داری داده‌ها یا دستورالعمل‌ها استفاده می‌کند تا نیاز برای مراجعه به حافظه رم کاهش یابد، بنابراین هرچه که یک پردازنده حافظه کش بیشتری داشته باشد، تعداد دفعات مراجعه به RAM و تأخیر ناشی از آن کاهش می‌یابد. به وضوح چنین پردازنده‌ای عملکرد سریع‌تری خواهد داشت.

در پردازنده ها چندین نوع حافظه کش وجود دارد که به عنوان کش سطح اول، کش سطح دوم و کش سطح سوم شناخته می‌شوند. حافظه کش سطح پایین‌تر بسیار کوچک‌تر اما سریع‌تر و نزدیک‌تر به هسته‌های پردازشی است. در طرف مقابل حافظه کش سطح سوم بزرگ‌تر بوده و بین هسته‌ها به طور مشترک قابل دسترسی است، از همین رو از حافظه کش L3 به عنوان کش مشترک نیز اسم برده می‌شود.

در همین رابطه بخوانید:

- فناوری AMD FSR چیست و چه کاربردهایی دارد؟

مشکل آنجا است که تعبیه حافظه کش بیشتر موجب افزایش اندازه دای (Die) پردازنده می‌شود که از نظر طراحی و تولید چالش‌های متعددی را به وجود می‌آورد. فناوری AMD 3D V-Cache دقیقاً برای حل این چالش طراحی شده است و توانسته استخراج کارایی بالاتر از ریزمعماری های Zen را ممکن کند.

تکنولوژی AMD 3D V-Cache یک دای اضافی است که به طور عمودی بر روی پردازنده نصب شده است. این دای که صرفاً از حافظه کش تشکیل شده، از طریق مسیرهای ارتباطی بسیار کوچک TVS به پردازنده متصل شده است تا هسته‌های پردازشی بتوانند از آن استفاده کنند.

وجود 3D یا سه بُعدی در نام این فناوری به نصب بیش از یک دای بر روی هم اشاره دارد که به عنوان Stacking شناخته می‌شود. قوی‌ترین پردازنده 3D V-Cache کنونی مدل Ryzen 9 7950X3D است.

پردازنده Ryzen 7 5800X را در نظر بگیرید، این مدل 32 مگابایت حافظه کش سطح سوم دارد اما مقدار آن در مدل Ryzen 7 5800X3D به 96 مگابایت افزایش یافته است، بنابراین پردازنده‌های 3D داری حافظه کش بیشتری هستند که به افزایش عملکرد پردازنده کمک می‌کند. شاید جالب باشد که بدانید بازی‌های ویدئویی عاشق حافظه کش هستند و پردازنده‌های Ryzen 7000X3D در گیمینگ برتری خود را به طرز مشهودی نشان می‌دهند.

با وجود آنچه که اشاره شد، پردازنده‌های مجهز به حافظه کش سه بعدی‌ای ام دی بی نقص هم نیستند و محدودیت‌های خاص خود را دارند. برای نمونه این پردازنده‌ها فرکانس پایین‌تری نسبت به مدل‌های فاقد کش 3D V-Cache دارند و چندان هم قابل اورکلاک نیستند. همچنین وجود حافظه کش اضافی در همه سناریوها باعث برتری نمی‌شود و فعلاً صرفاً در گیمینگ برتری مشهودی دارد.

در همین رابطه بخوانید:

- تفاوت پردازنده های لپ تاپ AMD Ryzen U با H و HS یا HX

جمع بندی

در نهایت باید گفت تکنولوژی AMD 3D V-Cache مزایایی را با خود به همراه دارد که بیشتر در گیمینگ خود را نشان می‌دهد. در حال حاضر سری Ryzen 7000X3D جدیدترین پردازنده‌های مجهز به فناوری AMD 3D V-Cache هستند که عرضه شده‌اند. عملکرد AMD 3D V-Cache کاملاً به استفاده کاربر بستگی دارد. در حال حاضر پردازنده‌های مجهز به V-Cache سه بعدی AMD برای گیمینگ پیشنهاد می‌شوند.