بزرگ‌ترین کهکشان کیهان واقعاً چقدر بزرگ است؟

با نگاهی به جهان هستی متوجه می‌شویم که ما، زمین، خورشید و حتی کهکشان راه شیری در مقیاس کیهانی بسیار کوچک هستیم. کهکشان‌ها و خوشه‌های ستاره‌ای عظیمی در جهان هستی وجود دارد که درک بزرگی آن‌ها چندان ساده نیست. در ادامه مطلب بررسی می‌کنیم که بزرگ‌ترین کهکشانی که بشر می‌شناسد، واقعا چقدر بزرگ است.

منظومه شمسی یک ستاره نسبتاً بزرگ در مرکز خود دارد. قطر خورشید 109 برابر قطر زمین است و بین زمین و خورشید 100 برابر قطر این ستاره پر نور فاصله وجود دارد. فاصله ما تا فضاپیماهای معروف وویجر 1 یا 2 تا 100 برابر از فاصله بین ما و خورشید بیشتر است و نزدیک ستاره غیر از خورشید به زمین، 10 هزار برابر بیشتر از این با ما فاصله دارد.

بزرگ‌ترین کهکشان جهان هستی

با مرور چنین فاصله‌هایی، اندیشه سفر بین ستاره‌ای شاید کمی احمقانه به نظر برسد، اما قدرت تخیل و هوش بشر شاید بتواند در هزاره‌های آینده به این رویا نیز دست پیدا کند. کهکشان‌ها اغلب بسیار بزرگ هستند، اما کوچک‌ترین کهکشان شناخته شده یعنی Segue 2 تنها هزار ستاره داخل خود دارد. این ستاره‌ها در فاصله 500 سال نوری از هم پخش شده‌اند و جرم آن‌ها در مجموع به 600 هزار برابر خورشید می‌رسد.

بسیاری از کهکشان‌ها از این بزرگ‌تر هستند و تصاویر زیادی برای نشان دادن نسبت بزرگی این اجرام آسمانی به یکدیگر ساخته شده که البته دقیق نیستند. در تصویر زیر اندرومدا نسبت به راه شیری زیادی بزرگ نشان داده شده و M87 نسبت به اندرومدا زیادی کوچک است. 

کهکشان راه شیری که یک کهکشان مارپیچی مدرن به شمار می‌آید، قطری به اندازه 100 هزار سال نوری دارد. قطر اندرومدا تا 220 هزار سال نوری تخمین زده می‌شود. کهکشان بچه‌قورباغه که به دلیل برخورد با کهکشانی دیگر یک دنباله به مانند دم قورباغه دارد، تقریباً به اندازه راه شیری است. دم این بچه قورباغه البته به فاصله 280 هزار سال نوری گسترده شده است.

بزرگ‌ترین کهکشان مارپیچی شناخته شده، UGC 2885 قطری به اندازه 800 هزار سال نوری دارد و تا 10 برابر ستاره‌های بیشتری را نسبت به کهکشان راه شیری میزبانی می‌کند. با این وجود بزرگ‌ترین کهکشان‌ها را باید کهکشان‌های بیضوی دانست.

کهکشان مسیه 87 در سوپرکلاستر ویرگو در فاصله 55 میلیون سال نوری از زمین، در 980 هزار سال نوری گسترده شده است. کهکشان‌های NGC 4889 و NGC 4874 که به درک انسان از ماده تاریک بسیار کمک کرده‌اند، هرکدام به اندازه 1 میلیون و 300 هزار سال نوری بزرگ هستند.

درخشان‌ترین کهکشان مرکزی خوشه سیمرغ قطری معادل 2.2 میلیون سال نوری دارد. حال نوبت به بزرگ‌ترین کهکشان شناخته شده در جهان هستی می‌رسد. قطر کهکشان IC 1101 به 5.5 میلیون سال نوری می‌رسد و به دلیل وجود انرژی تاریک و عمر محدود کیهان، احتمالاً کهکشان‌هایی بزرگ‌تر از این وجود نداشته باشند.