دانشمندان یک سیاره با جو فلزی کشف کردند

احتمالاً شما نیز بر این موضوع آگاه باشید که جو بسیاری از سیارات به مانند کره زمین، از گاز تشکیل می‌شود؛ هوایی که چندین گاز مختلف در ترکیب خود به همراه دارد. اما اگر بدانید در گوشه‌ای از جهان سیاره‌ای با جو فلزی وجود دارد چه؟ جدیدترین مطالعات کیهان‌شناسان امروز ما را با یک سیاره عجیب آشنا می‌کند.

WASP-189b یک سیاره فراخورشیدی است که به دور ستاره‌ای در فاصله 322 سال نوری از ما می‌چرخد ​​و اخترشناسان آن را «مشتری داغ» می‌نامند.

بر خلاف غول‌های گازی نظیر مشتری، زحل، اورانوس و نپتون که در قسمت بیرونی منظومه شمسی به دور خورشید می‌چرخند، مشتری‌های داغ غول‌های گازی هستند که نزدیک به ستاره‌های میزبان خود می‌چرخند. برای مثال،WASP-189b  تقریباً 20 برابر نزدیکی زمین به خورشید، به ستاره خود نزدیکتر است.

این موضوع باعث ایجاد دمای اتمسفر بسیار داغ در سمت روز سیاره می‌شود که تا 3200 درجه سانتیگراد نیز می‌رسد. چنین دمایی به اندازه‌ای داغ است که فلزاتی مانند آهن، کروم و منیزیم را جوشانده و این عناصر را به حالت گازی خود در می‌آورد و بدین شکل به آن‌ها اجازه می‌دهد تا جو لایه‌ای در اطراف سیاره ایجاد کنند.

محققان دانشگاه برن، دانشگاه ژنو و دانشگاه لوند در سوئد با استفاده از داده‌های تلسکوپ فضایی ماهواره‌ای سیارات فراخورشیدی (CHEOPS) و طیف‌نگار جستجوگر سیاره‌ای با سرعت شعاعی با دقت بالا (HARPS) ترکیب شیمیایی خارق‌العاده جو WASP-189b را در رصدخانه La Silla شیلی کشف کردند.

Bibiana Prinoth ، دانشجوی دکترا در دانشگاه لوند و نویسنده اصلی یک مقاله جدید در Nature Astronomy که جزئیات این کشف را شرح می‌دهد، در این رابطه گفت: «ما نوری را که از ستاره میزبان سیاره می‌آید و از جو سیاره عبور می‌کند اندازه‌گیری کردیم».

گازهای موجود در اتمسفر آن مقداری از نور ستارگان را جذب می‌کنند؛ مانند اوزون که مقداری از نور خورشید را در جو زمین جذب می‌کند و در نتیجه آن «اثر انگشت» مشخصه خود را به جا می‌گذارد. با کمک HARPS، ما توانستیم مواد مربوطه را شناسایی کنیم.

از جمله موارد شناسایی شده در جو این سیاره آهن، کروم، وانادیم، منیزیم و منگنز بودند. همچنین اکسید تیتانیوم در این لایه اتمسفر مشاهده شد که به ویژه برای محققان جالب توجه است.

Kevin Heng، یکی از نویسندگان این مقاله و پروفسور اخترفیزیک دانشگاه برن، در رابطه با این موضوع می‌گوید: «اکسید تیتانیوم، تابش امواج کوتاه مانند پرتوهای فرابنفش را جذب می‌کند. بنابراین، تشخیص آن می‌تواند لایه‌ای در جو WASP-189b را نشان دهد که با تابش ستاره‌ای مشابه با لایه اوزون روی زمین در رابطه است».