زمین، ویروس، مریخ؛ چگونه ورود به سیاره سرخ می‌تواند به معنای انقراض بشر باشد

ناسا در تلاش است تا انسان‌ها را برای اولین بار مریخ بفرستد و می‌خواهد این کار را بزودی انجام دهد. این یعنی امکان دارد ما بتوانیم در طول دوره زندگی خود، شاهد دستیابی بشر به این موفقیت باشیم. افرادی مانند ایلان ماسک اعتقاد دارند که ما باید سیاره سرخ را به دومین خانه خود تبدیل کنیم، اما شاید در این راه، به هم‌خانه‌هایی هم نیاز داشته باشیم.

بسیاری فکر می‌کنند که تلاش‌ها برای رسیدن به مریخ بی‌فایده است و بشر باید روی حفظ سیاره زمین تمرکز کند. عده دیگری اما می‌گویند برای دستیابی به نوع پیشرفته‌تری از تمدن و شاید جلوگیری از انقراض ناشی از بلایایی همچون برخورد یک شهاب‌سنگ یا اتمام منابع، انسان روزی مجبور خواهد شد از زمین خارج شود و سرنوشت خود را در سیاره‌ای دیگر جستجو کند. 

تبدیل کردن یک دنیای بدون شرایط زندگی به جایی مانند زمین، پیچیده‌تر از هر چیزی است که بشر تاکنون انجام داده است. ما برای شناختن مریخ به عنوان یک خانه مطمئن، نیاز به هوای قابل تنفس، ذخیره آب و غذا خواهیم داشت که رسیدن به آن‌ها، نیازمند تمرکز تلاش‌های علمی به اهدافی فراتر از بقاست.

یکی از دانشمندان دانشگاه آریزونای آمریکا اعتقاد دارد که دسترسی به حیات پایدار شده در مریخ، وابسته به موجودات میکروبی و به خصوص ویروس‌ها خواهد بود. او می‌گوید ویروس‌ها نقشی اساسی در تشکیل شبکه زندگی هوشمند روی سیاره ما ایفا کرده‌اند و بسیاری اعتقاد دارند که بخش زیادی از ژنوم انسان، از منابع ویروسی مشتق شده است.

اگر این ادعا را قبول کنیم، ادامه روند تکامل انسان باز هم نیازمند مشارکت بالای ویروس‌ها خواهد بود و احتمالاً برای تطبیق شرایط بدنی و ژنوم با شرایط محیطی مختلف، ویروس‌ها باید دوباره به ما کمک کنند. 

اگر بتوانیم مریخ را با موفقیت تحت سلطه خود در بیاوریم، برا اساس نظریه مورد اشاره در بالا، انسان‌های مریخی که در طول نسل‌های به تولید مثل و رندگی در این سیاره دوردست خواهند پرداخت، تنها به دلیل تفاوت در میزان تماس‌ با منابع ویروسی، به گونه متفاوتی تبدیل خواهند شد.

با چنین آینده‌ای شاید صدها سال فاصله داشته باشیم، اما نرخ بالای تلاش دولت‌های قدرتمند، شرکت‌های خصوصی و صنایع فضایی برای برنامه‌ریزی ماموریت‌های تبدیل مریخ به یک کلونی از زمین، می‌تواند نگران‌کننده باشد. زیرا هیچ‌گاه نخواهیم توانست پیامدهای تکاملی زندگی در سیاره‌ای که از ویروس‌های زمینی بی‌بهره است را پیش‌بینی کنیم.

از طرف دیگر، حمل ویروس‌های زمینی به دیگر نقاط کیهان و پخش کردن آن‌ها، می‌تواند پیامدهای بسیار بدتری داشته باشد. ویروس‌ها معمولاً به شکلی تکامل پیدا می‌کنند تا بتوانند میزبانی که در دسترس دارند را بیمار کنند. به همین دلیل، ویروس‌های فرازمینی احتمالاً روی ما تاثیری نخواهند گذاشت؛ حال موقعیتی را تصور کنید که ویروس‌های زمینی بتوانند با ویروس‌های باستانی یک سیاره دیگر ترکیب شوند؛ این اتفاق می‌تواند به تولید ابر ویروس‌های فضایی و نابودی بشر بینجامد.

واضح است که بشر در طول دوران با انباشت اطلاعات، بلندپروازی و نبوغ خود توانسته از اعماق غار، به فضا دست پیدا کند و رسیدن به فضا نیز پایان کار نخواهد بود. در این مقاله گفته شده برای ادامه این روند، نیاز است تا علاوه بر از پیش رو برداشتن موانع فنی و مالی، دیگر جنبه‌ها را نیز در نظر داشته باشیم.