آیا واکسن کرونا ساخته شده است؟

در یک خبر خوب و نوید بخش، پژوهشگرها خبر از نتایج بسیار امیدبخش فاز اول از کار آزمایی بالینی واکسن کرونا طراحی شده توسط دانشگاه آکسفورد انگلستان دادند. جزئیات بیشتر درباره آزمایش موفقیت آمیز واکسن کرونا ChAdOx1 nCoV-19 آکسفورد را در ادامه همین نوشتار بخوانید.

هم اکنون مراکز و کشورهای متعددی سرگرم ساخت واکسن احتمالی برای ویروس SARS-CoV-2 هستند که به گفته سازمان بهداشت جهانی، 137 واکسن احتمالی در دست ساخت است و برخی از آنها مشغول گذراندن کار آزمایی های اولیه هستند. در این میان بخش قابل توجهی از تلاش‌ها بر روی پروتئین S (اسپایک) کروناویروس متمرکز شده است و امید می‌رود مواجه بدن با این پروتئین برای کسب ایمنی لازم علیه ویروس کرونا کافی باشد.

واکسن کرونا دانشگاه آکسفورد در فاز اول از کار آزمایی بالینی خود بر روی 1077 داوطلب بالغ با سن 18 تا 55 سال و در پنج مرکز مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است. خبر خوب اینکه در تمامی داوطلبان این واکسن منجر به ایجاد پاسخ ایمنی شده است.

واکسن کرونا ChAdOx1 nCoV-19 چیست؟
این واکسن که نام ChAdOx1 nCoV-19 برای آن انتخاب شده، حاصل همکاری‌ دانشگاه آکسفورد انگلستان با غول داروسازی AstraZeneca است. واکسن ChAdOx1 یکی از ده‌ها کاندید احتمالی برای پیشگیری از ابتلا به کوید 19 است.

این واکسن حاوی کُد ژنتیکی لازم برای بیان پروتئین اسپایک ویروس SARS-CoV-2 است. پروتئین مزبور امکان متصل شدن ویروس کرونا به سلول‌های جانوران را می‌دهد، بنابراین اگر بتوان مانع از اتصال ویروس به سلول‌های بدن شد، احتمالاً باعث پیش گیری از ابتلا به کوید 19 خواهد شد.

آزمایش واکسن کرونا ChAdOx1 nCoV-19 چگونه انجام شد؟
پژوهشگرها 1077 داوطلب که پیش‌تر به کرونا مبتلا نشده‌اند را به طور تصادفی به دو دسته تقسیم کردند. سپس یک گروه واکسن ChAdOx1 و گروه شاهد واکسن مننژیت MenACWY را دریافت کردند. پژوهشگرها در گروه شاهد از دارونما استفاده نکردند، چراکه استفاده از واکسن واقعی باعث بروز برخی واکنش‌ها می‌شود و افرادی که دارونما دریافت می‌کردند، ممکن بود متوجه شوند در گروه شاهد قرار دارند.

پژوهشگرها واکسن حاوی 10 تا 30 میکروگرم ChAdOx1 را از طریق تزریق عضلانی به داوطلبان دادند. سپس در روزهای 3،7، 14، 28 و 56 روز پس از دریافت واکسن، از نظر پاسخ ایمنی و مخاطرات واکسن مورد ارزیابی قرار گرفتند.

عوارض جانبی مشاهده شده با واکسن ChAdOx1 در هیچ یک از موارد جدی یا تهدید کننده حیات نبود و بیشتر شامل درد در محل تزریق، درد عضلانی، تب و احساس خستگی بود که همگی موقت بوده و پس از چند روز برطرف شدند.

نتیجه آزمایش واکسن کرونا ChAdOx1 آکسفورد چه بود؟
بررسی‌ها نشان داده این واکسن در تمامی دریافت کننده‌ها موجب ایجاد پاسخ ایمنی و تولید پادتن علیه ویروس کرونا شده است. پاسخ ایمنی پس از 28 روز به اوج رسیده و دریافت تنها یک دوز از دارو با پاسخ ایمنی مناسب همراه بوده است.

در مجموع پژوهشگرها چنین نتیجه گیری کرده‌اند که واکسن کرونا ChAdOx1 بی خطر، کم عارضه و همراه با پاسخ ایمنی است.

آیا واکسن کرونا ChAdOx1 آکسفورد موفق بوده است؟
هنوز نمی‌توان گفت واکسن کرونا ChAdOx1 آکسفورد کارآمد است، با این حال نتایج کار آزمایی اولیه بسیار نویدبخش توصیف شده است.

کار آزمایی بالینی داروهای جدید از پنج فاز یا مرحله تشکیل شده است که پشت سر گذاشتن موفقیت آمیز هر یک از آنها می‌تواند به معنای نزدیک‌تر شدن به داروی نهایی باشد. حالا باید منتظر انجام فازهای دوم و سوم ماند و هنوز نمی‌توان گفت واکسن کرونا ساخته شده است.

این تنها نتایج کار آزمایی اولیه است و نتیجه نهایی پس از طی کردن فاز دو و سه نمایان خواهد شد.

بنابراین هنوز خبری از واکسن قطعی بیماری کوید 19 نیست و باید تا زمانی که واکسن ساخته و به طور گسترده عرضه شود، تلاش کنید از طریق اقدامات پیشگیرانه، مانع از ابتلا به این بیماری مرگبار شوید. همچنین این نگرانی وجود دارد که واکسن کرونا به طور عادلانه در اختیار همه مردم دنیا قرار نگیرد.