انفجار یک ابرنواختر در فاصله بسیار نزدیک به زمین

تا به حال منجمین اجرام آسمانی جذاب زیادی را کشف کرده‌اند، اما 20 سال پیش دو منجم چیزی در آسمان مشاهده کردند که تا همین اخیراً ماهیت آن روشن نبود. آنها در جهت دُب اکبر، یک خط راست از گازهای یونیزه‌شده یافتند که تا الان دلیل وجود آن به‌درستی توضیح داده نشده بود.

به‌تازگی در پژوهشی که منجم هایی از سراسر جهان در آن شریک بوده‌اند، پرده از این راز 20 ساله برداشتند. در این پژوهش مشخص شد این خط قسمت کوچکی از یک ساختار بزرگ است؛ یک کمان (صورت فلکی) که قسمت بزرگی از آسمان را پوشانده است. کمان احتمالاً از انفجار یک ابرنواختر در چند هزار سال پیش بجا مانده است.

مشاهده‌ی دو منجم اول، Peter McCullough و Robert Benjamin، بسیار عجیب بود چون گازها یک خط کاملاً راست را تشکیل می‌دادند. چند سال پیش منجمانی از هلند، فرانسه و کرواسی به Benjamin پیوستند تا این خط راست را تحلیل و بررسی کنند. با استفاده از تلسکوپ فضایی GALEX، آنها مشاهده کردند که این خط در واقع قسمت کوچکی از یک قوس است.

خطی که از قوس دیده شده بود حدود 2 درجه‌ی آسمانی طول داشت، اما طول کل قوس 30 درجه آسمانی بود. ادامه دادن کمان به ایجاد دایره‌ای به قطر 60 درجه منجر شد که نه‌تنها کل دب اکبر را شامل می‌شود، بلکه حدود 6% کل آسمان ما را نیز در بر می گیرد.

با توجه به گفته‌های تیم تحقیقاتی، کمان دب اکبر از گازهای بین‌ستاره‌ای فشرده‌شده ساخته شده که در طیف ماوراء بنفش قابل روئیت است. باتوجه به اینکه شکل کلی این ساختار یک دایره است که نسبت ضخامت به طول کمان آن بسیار کم است، منجمین معتقدند که این قوس می‌تواند از آثار انفجار یک ابرنواختر باقی مانده باشد.

از قبل هم می‌دانستیم که این قسمت از آسمان برای مشاهده‌ی کهکشان‌های دوردست ایده‌آل است؛ چون گاز‌های بین‌ستاره‌ای بسیار کمی دارد. حالا با این اطلاعات جدید می‌توان گفت  ابرنواختری که قوس دب اکبر را ایجاد کرده‌، گرد و غبار بین‌ستاره‌ای را نیز از این قسمت آسمان دور کرده است.

هنوز در مورد محل دقیق انفجار این ابرنواختر اطلاعاتی نداریم. اما با توجه به اینکه 6% آسمان ما را در بر دارد، می‌تواند فقط 600 سال نوری با زمین فاصله داشته باشد که در فضا فاصله‌ زیادی نیست. البته هنوز هم این فاصله زمین را تهدید نمی‌کرده است، اما احتمالاً اجداد ما در 700,000 ساله‌ پیش یک نور بسیار خیره‌کننده را شاهد بوده‌اند.

تیم تحقیقاتی هنوز برای یافتن مکان دقیق ابرنواختر و سن آن در تلاش است.