حجم بسته های اینترنتی کاربران چطور محاسبه و مصرف می شود؟

این روزها بنابر آمار منتشر شده از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، بیش از 80 درصد کاربران از گوشی‎های هوشمند، تبلت و دستگاه‎های سیم‎کارت خور برای اتصال به اینترنت روی بستر شبکه‎های 3G و 4G استفاده می‌کنند. اما علت اتمام زودتر از انتظار بسته‎ها نسبت هب دوره‌ها و سالیان قبل چیست؟

استفاده از بسته‎های اینترنتی این روزها بسیار متداول شده و می‌توان گفت که اکثر کاربران حداقل یک بسته اینترنت فعال را همیشه روی سرویس خط سیم کارت خود فعال نموده و استفاده می‎کنند.

در همین حال کاربران معمولاً نظارت دائمی و مستمری روی مصرف اینترنت بسته‎های خود ندارند. شاید تنها راه اطلاع از حجم داده مصرف شده برای بسیاری از کاربران، پیامکی باشد که با رسیدن به حد مشخصی از ظرفیت مصرف شده بسته (مثلاً 80 یا 90 درصد) برای مشترک ارسال شده و اعلانی برای وضعیت بسته است.

در این حالت بهترین راه این است که نرم‌افزار خدمات مشترکین اپراتورها را روی گوشی خود نصب داشته باشید تا همواره به صورت بصری و نموداری بتوانید از وضعیت مصرف داده بسته خود مطلع شوید. این نرم‌افزارها به راحتی با یک جستجوی ساده، مراجعه به وبسایت اپراتور یا فروشگاه‎های نرم‌‎افزاری داخلی و خارجی قابل دریافت است.

از سوی دیگر با توجه استفاده وبسایت‎ها از محتوای با حجم بیشتر و نرم‎افزارهایی که حجم گسترده داده را در چند ثانیه مصرف می‎کنند (مانند اینستاگرام)، همواره باید مراقب حجم بسته اینترنت مصرفی بود. برای مثال برای فردی که بیش از 500 کاربر فعال را در اینستاگرام دنبال کرده باشد، با ورود به این نرم‎افزار و در همان چند ثانیه اول، برای بارگذاری محتوای پیش روی پست‌‎ها و استوری‌‎ها، حجمی بین 50 تا 100 مگابایت دانلود می‎شود که شاید به هیچ عنوان در نظر کاربر مشخص نباشد.

تعرفه خدمات
براساس مصوبه شماره ۵-۲۳۷ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در سال ۱۳۹۵، سقف تعرفه آزاد هر کیلوبایت اینترنت برای سیم‌کارت‌های دائمی ۰.۴ ریال و برای سیم‌کارت‌های اعتباری ۰.۶ ریال تعیین شده است.

این بدان معنی است که هزینه یک گیگابایت اینترنت در سیم‌کارت‌های دائمی براساس تعرفه عادی حدود ۴۰ هزار ریال و برای خطوط اعتباری حدود ۶۳۰ هزار ریال است. اما همانطور که عنوان شد اپراتورهای تلفن همراه به منظور رفاه حال مشترکان و البته تکنیک‎های بازاریابی و فروش بیشتر خدمات، بسته‌های تشویقی اینترنتی را با تخفیف‌ها و طرح‎های تشویقی تعریف و از طریق کانال‌های مختلف (کدهای دستوری USSD، پورتال رسمی اپراتور و سایر پورتال‌های فروش، اپلیکیشن‌ها و ...) در اختیار آنها قرار می‌دهند.

براساس مصوبه شماره ۱-۲۵۱ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در سال ۱۳۹۵، تعرفه ترافیک داده داخلی و داده بین‌الملل تفکیک شده است. براساس این مصوبه، سقف تعرفه داده داخلی ۵۰ درصد سقف تعرفه مصوب داده بین‌الملل تعیین شده و اپراتورها ملزم هستند.

این تفاوت در حجم‌های خریداری‌شده از سوی کاربر نهایی و همچنین بسته‌های تعریف‌شده از سوی دارندگان پروانه را به صورت تفکیک‌شده رعایت کنند. کاربران می‌توانند با مراجعه به آدرس اینترنتی icip.ito.gov.ir و انتخاب بخش فهرست تعرفه ترجیحی، سایت‌هایی که ترافیک آنها داخلی و به صورت نیم‌بها محاسبه می‌شود را مشاهده کنند.

در نظر داشته باشید که در صورت استفاده از سرویس‎های تغییر IP و VPNها، همواره حجم شما به صورت ترافیک خارجی محاسبه شده و حتی اگر از وبسایت‎های داخلی بازدید کنید نیز تفاوتی با وبسایت‎های خارجی نخواهد داشت.

لزوم توجه ویژه به مصرف داده‎ها
نکته مهم در این میان آن است که با توجه به اینکه عموم کاربران اینترنت توجهی به این تغییرات نداشته و براساس روال سال‌های قبل بسته‌های اینترنتی را خریداری می‌کنند، این ابهام در سطح جامعه به‌وجود آمده است که اپراتورهای تلفن همراه محاسبه حجم بسته‌های مشترکان را به‌درستی انجام نمی‌دهند، چرا که بسته مشترکان بسیار زودتر از آنچه مشترک تصور می‌کند به اتمام می‌رسد. از همین رو ضروری است کاربران اینترنت، به تغییرات به‌وجود آمده توجه کنند.

البته در صورتی که از خدمات یک اپراتور در یک منطقه استفاده کرده و سرعت‎های بسیار پایین را دریافت کرده و با قطعی‎های مکرر سرویس دهی روبرو هستید می‎توانید با تماس با مرکز مشترکین اپراتورها، شکایت خود را مطرح کنید. در بسیاری از موارد دیده شده که شکایت کاربران به خوبی رسیدگی شده و مشکلات در صورت ایراد فنی مرتفع می‎گردند.

اگر مشکلات رفع نشد چطور؟
اما با این حال در صورت عدم پیگیری مقتضی از سوی اپراتورها می‎توانید با سامانه 195 که مرکز پاسخ‌دهی و رسیدگی به شکایت مشترکین شرکت‎های دریافت کننده مجوز از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیوی است تماس گرفته و نسبت به طرح شکایت موضوع اقدام نمایید.