ممنوعیت صادرات پردازنده های Loongson به روسیه و دیگر کشورها ؛ چین و دیگر هیچ !

حتماً تا به حال در مورد پردازنده‌های خاص Loongson ساخت کشور چین شنیده‌اید که بر روی معماری موسوم به LoongArch طراحی شده‌اند. در حالی که پس از تحریم‌های گسترده روسیه توسط غرب، پیش‌بینی می‌شد دولت و شرکت‌های روسی به دنبال راهکاری جایگزین برای تأمین پردازنده‌‌های اینتل و AMD مانند استفاده از پردازنده‌های چینی لونگسون باشند، دولت چین در اقدامات ویژه، صادرات این پردازنده‌ها به روسیه و دیگر کشورها را ممنوع کرد.

پس از شلیک اولین گلوله توپ به سمت اوکراین بود که موج تحریم‌های گسترده علیه روسیه از سوی شرکت‌های غربی شروع شد. این تحریم‌ها شامل بسیاری از فناوری‌های پیشرفته و نیمه پیشرفته نیز می‌شوند که در میان آنها ممنوعیت صادرات تجهیزات سخت‌افزاری به این کشور نیز دیده می‌شود.

در این شرایط یکی از امیدهای دولت روسیه آن بود که بتوان از پردازنده‌های ساخت چین به جای پردازنده‌های X86 در صنایع دولتی و غیردولتی کشور استفاده کرد ولی به نظر سیاست جدید شی جینگ پی و دولت متبوعش آن است که پردازنده‌های بومی کشور به هیچ کشوری، حتی روسیه که در با آنها در یک جبهه علیه غرب مقابله می‌کنند نیز ارائه نشود.

ممنوعیت صادرات پردازنده چینی به روسیه

منابع نزدیک به وزارت توسعه دیجیتال، ارتباطات و رسانه های جمعی روسیه و همچنین منابع محلی آگاه به صنایع محلی با فناوری پیشرفته روسیه به صورت جداگانه به روزنامه تجاری کومرسانت گفته‌اند که دولت چین صادرات پردازنده های Loongson با ریزمعماری LoongArch را به کشورهای دیگر ممنوع کرده است. اگرچه این اقدام تاثیر فوری بر بازارهای داخلی چین نخواهد داشت، اما می‌تواند روسیه را بدون جایگزینی برای پردازنده‌های AMD و Intel تنها باقی بگذارد.

همانطور که پیش از این نیز در شهر سخت‌افزار پیرامون این موضوع با شما دوستان صحبت کرده‌ایم، پس از حمله روسیه به اوکراین در اواخر فوریه 2021، AMD، Intel و Nvidia فعالیت خود را در این کشور و فروش CPU و GPU به شرکت های روسی را متوقف کردند. در حالی که واردات خاکستری پردازنده‌ها و پردازنده‌های گرافیکی در روسیه در حال رونق است، ممکن است در مقطعی متوقف شود یا به میزان قابل توجهی کاهش یابد و روسیه در تأمین نیازهای خود در این زمینه، عاجز بماند.

یک منبع آگاه در این خصوص به کومرسانت اقدامات فوق را اینگونه توضیح داده است:

اگرچه شرکت‌های روسی به طور قابل توجهی به تامین پردازنده‌های چینی وابسته نیستند، اما در صورت مسدود کردن فرضی «واردات موازی»، آنها امیدوار بودند که به راهکارهای ارائه شده توسط Loongson روی آورند. مشتری اصلی بهترین پردازنده‌های لونگسون، مجتمع صنایع نظامی چین است و به نظر این شرایط خود دلیل اصلی عدم تمایل چین به عرضه جهانی این پردازنده‌هاست.

کومرسانت اذعان می کند که دولت چین و لونگسون هنوز به طور رسمی محدودیتی بر صادرات پردازنده های مبتنی بر LoongArch اعمال نکرده اند. در حال حاضر، هنوز امکان دریافت سیستم ها و مادربردهای مبتنی بر Loongson LS3A5000 از AliExpress وجود دارد، اما این قطعات با قیمت‌های نسبتاً بالایی برای عرضه ارائه شده‌اند. با توجه به اینکه عملکرد پردازنده‌های لونگسون در مقایسه با پردازنده‌های AMD و اینتل به‌طور قابل‌توجهی پایین‌تر است، نمی‌توان انتظار داشت که این محصولات در هر جایی به جز چین مورد توجه قرار گیرند.

در آن زمان است که «جایگزین‌های» چینی تنها گزینه حداقل برخی از سازندگان رایانه و سرور روسی خواهند بود. با این حال، به نظر می‌رسد دولت چین نمی‌خواهد تراشه‌های Loongson آن‌ها به جایگزینی برای عرضه‌های AMD و Intel در روسیه یا هر جای دیگری تبدیل شوند.

ماکسیم کوپوسوف، مدیر اجرایی Prombit، سازنده رایانه شخصی روسی در این زمینه می‌گوید:

در حال حاضر، تصمیم برای ممنوعیت صادرات پردازنده‌های Loongson به روسیه آسیب زیادی وارد نخواهد کرد، زیرا پروژه‌های بزرگ برای استقرار Loongson در روسیه به احتمال زیاد هنوز آغاز نشده و طراحان سعی کرده از پردازنده‌های غیر x86 در سیستم های خود استفاده کند.

Loongson تا به حال دو مدل CPU بر اساس ریزمعماری LoongArch خود را در بازار عرضه کرده است. پردازنده های چهار هسته‌ای سری LS 3A5000 برای رایانه های شخصی رده مشتریان و همچنین تراشه‌های 16 هسته‌ای سری LS 3C5000 برای سرورها. این پردازنده‌ها از هسته‌های LA464 استفاده می‌کنند که می‌توانند کد نوشته شده برای پردازنده‌های نسل قبلی Loongson را با ریزمعماری LoongISA، که زیرمجموعه‌ای سفارشی از معماری MIPS64 است را نیز بدون مشکل اجرا کنند.

در همین حال، جدیدترین هسته‌ها دارای 2000 دستورالعمل خاص LoongArch، دستورالعمل‌های پسوند تبدیل باینری (LBT)، دستورالعمل‌های پسوند پردازش برداری (LSX)، دستورالعمل‌های افزودنی پردازش برداری پیشرفته (LASX) و دستورالعمل‌های توسعه مجازی سازی (LVZ) هستند.

دلیل ممنوعیت صادرات پردازنده های Loongson به کشورهای دیگر

به صورت کلی می‌توان گفت که این امکان وجود دارد که دولت چین نمی‌خواهد کشورهای دیگر یاد بگیرند که چگونه از LoongArch استفاده کنند. یکی دیگر از دلایلی که دولت چین ممکن است مایل به صادرات CPUهای Loongson نباشد این است که آنها توسط SMIC در فرآیند ساخت 12 نانومتری ساخته شده اند. با فرض اینکه ظرفیت 12 نانومتری/14 نانومتری SMIC محدود است، چین ممکن است بخواهد تمام ظرفیت این کارخانه را برای محصولات خود ذخیره کند و جایی برای سفارش خارجی باقی نماند.

البته در حالی که ممکن است برخی از تراشه‌های Loongson از AliExpress به کشورهای دیگر مانند روسیه ارسال شوند، هیچ فروش رسمی از این پردازنده ها به مشتریان در روسیه یا سایر کشورها وجود نخواهد داشت.