در اقدامی بی‌سابقه در حوزه فناوری و سخت‌افزار، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، اعلام کرد که از این پس، تمامی تراشه‌هایی که به خاک آمریکا وارد می‌شوند، مشمول تعرفه‌ای سنگین به میزان ۱۰۰ درصد خواهند بود؛ اقدامی که فراتر از هرگونه پیش‌بینی و تحلیل کارشناسان بازار نیمه‌رساناها بود.
با شدت‌گرفتن تنش‌های فناوری بین آمریکا و شرق آسیا، به‌ویژه تایوان، ایالات متحده یک‌بار دیگر راهبرد تقویت تولید داخلی را به‌عنوان ستون اصلی امنیت ملی خود در حوزه نیمه‌هادی‌ها در دستور کار قرار داده است. این سیاست که در سال‌های اخیر با سرمایه‌گذاری‌های عظیم در ایالت‌هایی مانند آریزونا آغاز شده بود، حالا وارد مرحله‌ای تازه و سخت‌گیرانه شده: تعرفه ۱۰۰ درصدی برای واردات تراشه.
بنابر گزارش گاردین، این تصمیم پس از دیدار ترامپ با تیم کوک، مدیرعامل اپل اعلام شد و به‌سرعت در صدر اخبار رسانه‌های فناوری دنیا قرار گرفت. اما این تنها یک سیاست اقتصادی نیست؛ بلکه سیگنالی جدی برای شکل‌گیری یک رویکرد نوین در صنعت تراشه‌سازی جهانی است.
تعرفه 100 درصدی به چه معناست؟
دولت ایالات متحده به صراحت اعلام کرده که تنها آن دسته از شرکت‌های فناوری که در داخل آمریکا تولید تراشه انجام دهند، از پرداخت این تعرفه معاف خواهند بود. ترامپ در این رابطه تأکید کرده است:
اگر در آمریکا کارخانه بزنید و اینجا تولید کنید، هیچ هزینه‌ای بابت واردات نخواهید پرداخت.
این رویکرد به وضوح نشان می‌دهد که دولت آمریکا، به‌ویژه در دوره ریاست‌جمهوری ترامپ، تولید داخلی تراشه را یک اولویت امنیت ملی تلقی می‌کند؛ نگرشی که از مدت‌ها پیش در نطق‌ها و تصمیم‌گیری‌های کاخ سفید بازتاب یافته است. بسیاری از تحلیل‌گران پیش‌بینی کرده بودند که نرخ تعرفه بین ۲۵ تا ۵۰ درصد باشد، اما تعرفه ۱۰۰ درصدی عملاً واردات تراشه از کشورهایی مانند تایوان و کره جنوبی را برای غول‌های فناوری آمریکایی از لحاظ اقتصادی غیرممکن می‌کند.
سرمایه‌گذاری کلان برای قطع وابستگی؛ از آریزونا تا واشنگتن
همانطور که عنوان شد، این تصمیم بخشی از راهبرد بلندمدت واشنگتن برای انتقال تولید فناوری‌های کلیدی از شرق آسیا به داخل مرزهای آمریکاست. دولت ترامپ مدت‌هاست که نسبت به وابستگی شرکت‌های فناوری به تراشه‌های ساخت شرکت‌هایی نظیر TSMC ابراز نگرانی و بارها تأکید کرده که فناوری پردازنده و طراحی تراشه نباید خارج از مرزهای ایالات متحده توسعه یابد.
در همین راستا، ترامپ پیش‌تر نیز اتهام‌هایی علیه تایوان مطرح کرده بود مبنی بر اینکه این کشور در حال «سرقت فناوری تولید تراشه از آمریکا» است. بنابراین، هرچند اعلام نرخ ۱۰۰ درصدی تعرفه شوک‌آور است، اما در چارچوب نگاه بلندمدت دولت آمریکا نسبت به کنترل زنجیره تأمین فناوری‌های راهبردی، این اقدام چندان هم دور از ذهن نبود.
معافیت ویژه برای اپل، سامسونگ و انویدیا
در به‌روزرسانی تازه‌ای که از سوی دفتر ریاست‌جمهوری منتشر شده، سه شرکت بزرگ اپل، سامسونگ و انویدیا از این تعرفه‌ها معاف اعلام شده‌اند. دلیل این معافیت نیز سرمایه‌گذاری‌های کلان این شرکت‌ها در خاک آمریکا عنوان شده است؛ تصمیمی که از یک‌سو وفاداری این برندها به تولید داخل را تقویت می‌کند و از سوی دیگر، از فشار بیش از حد به بازار فناوری آمریکا در کوتاه‌مدت جلوگیری می‌کند.
ساخت کارخانه‌های بومی چندصد میلیارد دلاری در راه است
در پی سیاست‌های تشویقی دولت و همزمان با فضای سنگین تعرفه‌ها، شرکت‌هایی نظیر TSMC، سامسونگ و Micron اعلام کرده‌اند که قصد دارند ده‌ها تا صدها میلیارد دلار در ساخت تأسیسات تولید تراشه در آمریکا سرمایه‌گذاری کنند.
شرکت TSMC به‌تنهایی سرمایه‌گذاری خود را به ۳۰۰ میلیارد دلار افزایش داده و با سرعتی بالا در حال توسعه تأسیسات خود در ایالت آریزونا است.
این تحولات نشان می‌دهد که در شرایطی که واردات تراشه به‌دلیل تعرفه‌ها به‌شدت محدود شده، شرکت‌های بین‌المللی فعلاً برای خود چاره‌ای جز انتقال خطوط تولید به داخل ایالات متحده نمی‌بینند. دولت ترامپ نیز با فراهم‌کردن بستر قانونی و تسهیلات اقتصادی، در حال تقویت همین روند است تا زنجیره تأمین نیمه‌رسانا در داخل آمریکا به استقلال کامل برسد.
اگرچه هنوز جزئیات دقیق و نهایی مربوط به دامنه اجرایی این تعرفه‌ها منتشر نشده، اما آنچه تاکنون مشخص شده، پیام روشنی دارد: دولت آمریکا نیمه‌رساناها را کلیدی‌ترین مؤلفه در آینده صنعتی خود می‌بیند و تولید داخلی در این حوزه را نه صرفاً اقتصادی، بلکه استراتژیک و امنیتی می‌داند.
تعرفه یا چماق؟ دو مسیر متفاوت برای احیای تراشه‌سازی در آمریکا
در حالی که قانون موسوم به CHIPS and Science Act در سال ۲۰۲۲ با حمایت دو حزب ایالات متحده و امضای جو بایدن به تصویب رسید و بیش از ۵۰ میلیارد دلار یارانه، اعتبارات مالیاتی و آموزش نیروی کار برای رشد تولید داخلی تراشه در نظر گرفت، ترامپ در سوی دیگر طیفی ایستاده است که به جای ابزار تشویقی، از سیاست فشار استفاده می‌کند.
ترامپ می‌گوید که افزایش بهای تراشه وارداتی و وابستگی شرکت‌ها به زنجیره‌های خارجی، تنها زمانی پایان می‌یابد که واردات آن‌ها عملاً غیرممکن شود. این سیاست بر خلاف استراتژی بایدن است که بر پایه مشارکت عمومی-خصوصی، تأسیس مراکز تحقیقاتی و حمایت مالی استوار است.
در همین حال، توافقی که اخیراً در جریان دیدار ترامپ با تیم کوک حاصل شده، نشان می‌دهد که اپل قصد دارد در ادامه مسیر خود، ۱۰۰ میلیارد دلار دیگر در خاک آمریکا برای تولید و مونتاژ محصولاتش سرمایه‌گذاری کند. این مبلغ به رقم ۵۰۰ میلیارد دلار قبلی اضافه می‌شود و سرمایه‌گذاری داخلی اپل را به ۶۰۰ میلیارد دلار می‌رساند.
واکنش جهانی؛ نگرانی در آسیا و شوک به بازار مصرف
اگرچه شرکت‌هایی مانند TSMC، سامسونگ و SK Hynix طبق گزارش‌های رسمی معاف از تعرفه یا حداقل بخشی از آن خواهند بود، اما بسیاری دیگر از کشورهای آسیایی مانند فیلیپین، ویتنام و مالزی که سهم بزرگی از صادراتشان به نیمه‌رساناها وابسته است، با این تصمیم در معرض خطر قرار گرفته‌اند.
دان لاچیکا، رئیس انجمن صنعت نیمه‌رسانای فیلیپین، این سیاست را «ویرانگر» توصیف کرده و هشدار داده که با توجه به اینکه حدود ۷۰ درصد از صادرات فیلیپین تراشه است، اعمال چنین تعرفه‌ای می‌تواند اقتصاد آن کشور را به‌شدت متزلزل کند.
طبق آمارهای سازمان جهانی آمار تجارت نیمه‌رساناها (WSTS)، فروش جهانی تراشه در دوره ۱۲ ماهه منتهی به ژوئن (ابتدا تابستان امسال)، رشد ۱۹.۶ درصدی داشته است. این ارقام به روشنی نشان می‌دهد که در حالی که تقاضا به‌صورت بی‌وقفه رو به افزایش است، تعرفه‌های سخت‌گیرانه می‌تواند بازار را وارد تنش‌های بیشتری کند.
نظر خود را اضافه کنید.
برای ارسال نظر وارد شوید
ارسال نظر بدون عضویت در سایت