پردازش میلیون‌ها داده در هر ثانیه می‌تواند دمای پردازنده یا CPU سیستم را بسیار بالا برده و موجب کندی و بروز ایراد در آن شود. به‌همین‌خاطر، تنظیم دما و خنک‌کردن پردازنده اهمیت زیادی دارد. اما دمای مناسب سی پی یو چقدر است و چگونه می‌توان دمای نرمال پردازنده کامپیوتر را حفظ کرد؟ در ادامه به بررسی این موضوع می‌پردازیم.
فهرست مطالب این مقاله:
- مقدمه
- دمای استاندارد CPU چقدر است؟
- دمای خطرناک برای CPU چیست؟
- بهترین دما برای CPU چقدر است؟
- نحوه اندازه‌گیری و نظارت بر دمای CPU
- افزایش دمای CPU و راه‌حل‌ها
- چگونه دمای CPU را پایین نگه داریم؟
- جمع‌بندی
- پرسش‌های پرتکرار
پردازنده مرکزی یا سی پی یو (CPU) تراشه‌ای داخل کامپیوترهای شخصی و لپتاپ است که مسئولیت انجام تمامی پردازش‌ها و محاسبات را در سیستم برعهده دارد. این قطعه مهم‌ترین بخش یک سیستم بوده و تقریباً تمامی عملیات‌ها را انجام داده و سایر قطعات به عملکرد درست آن وابسته‌اند.
انجام هزاران عملیات پیچیده در هر ثانیه و تبادل آنها با سایر قطعات می‌تواند دمای سی پی یو را بسیار افزایش دهد که باعث کندشدن سیستم یا حتی ایراد سخت‌افزاری می‌شود. بنابراین، باید همیشه حرارت را از CPU دور و دمای ایده‌آل پردازنده را برای کارکرد مناسب سیستم حفظ کرد. اما دمای مناسب CPU چقدر است؟ و چگونه دمای CPU را اندازه‌گیری کنیم؟ در این مقاله به بررسی دمای استاندارد CPU و نحوه اندازه‌گیری آن خواهیم پرداخت.
دمای استاندارد CPU چقدر است؟
دمای ایده‌آل پردازنده در حالت بیکار و زیر بار متفاوت بوده و به مدل و برند CPU نیز بستگی دارد. معمولاً دمای نرمال پردازنده هنگام بیکار بودن کامپیوتر یا انجام وظایف بسیار سبک بین 30 تا 40 درجه سلسیوس است.
همچنین، دمای معمول پردازنده‌های Intel و AMD در انجام وظایف عادی و روزمره حدود 40 تا 65 درجه سلسیوس است. بااینحال، حرارت سی پی یو هنگام اجرای نرم‌افزارهای سنگین یا بازی‌ها می‌تواند از این فراتر رود. متخصصان بهترین دما برای CPU در گیمینگ را چیزی بین 70 تا 80 درجه سلسیوس می‌دانند که نیاز به نگرانی ندارد.
بنابراین در شرایط عادی، 80 درجه سلسیوس حداکثر دمای مجاز CPU است.
در همین رابطه بخوانید:
- راهنمای صرفه جویی هنگام خرید CPU برای گیم: آیا برای بازی حتماً باید پردازنده پرچمدار بخریم؟
دمای خطرناک برای CPU چیست؟
به‌طورکلی، می‌توان گفت اگر دمای پردازنده از 80 تا 85 درجه سلسیوس بیشتر شود، باید آن را خطرناک در نظر گرفت. درصورتی که بدون اجرای نرم‌افزارهای سنگین یا بازی دمای سی پی یو به این مقدار یا بیشتر برسد، مشکل جدی در سیستم وجود دارد و باید فوراً آن را بررسی کنید. دمای پردازنده در حالت Turbo Boost نیز نباید از این حد فراتر رود، چراکه سیستم خنک‌کننده با تلاش بیشتر باید دمای اضافی را از سی پی یو دور کند.
اگرچه بسیاری از پردازنده‌های جدید دارای قابلیت‌های محافظتی برای کنترل دمای استاندارد CPU بوده و در صورت افزایش حرارت، سیستم را خاموش می‌کنند، حرارت بالای سی پی یو به‌طور مداوم می‌تواند باعث کاهش طول عمر آن شده یا عملکرد سیستم را دچار مشکل کند. بنابراین، اگر دمای پردازنده بیش از حد زیاد است، باید حتماً آن را بررسی کنید.
بهترین دما برای CPU چقدر است؟
به‌طورکلی، دمای ایده‌آل پردازنده درحالت‌های مختلف با بار پردازشی متفاوت بهشکل زیر است:
- دمای پایین: بین 30 تا 40 درجه سلسیوس هنگام بیکار بودن سیستم یا انجام کارهای بسیار سبک
- دمای معمولی: بین 40 تا 65 درجه سلسیوس هنگام استفاده روزمره مثل پخش فیلم یا موسیقی
- دمای بی‌خطر: کمتر از 80 درجه سلسیوس در زمان گیمینگ، استریم‌کردن یا استفاده از نرم‌افزارهای ادیت
- دمای خطرناک: بیشتر از 80 درجه سلسیوس در هر شرایطی
اما نحوه کنترل دمای CPU در کامپیوتر چگونه است و چطور می‌توان دمای پردازنده را به دست آورد؟ در ادامه، به‌بررسی این موارد می‌پردازیم.
نحوه اندازه‌گیری و نظارت بر دمای CPU
برای نظارت بر دمای نرمال پردازنده کامپیوتر و اندازه‌گیری آن روش‌های مختلفی وجود دارد.
اندازه‌گیری دمای CPU ازطریق بایوس یا UEFI
برای مشاهده دمای پردازنده می‌توانید بدون نصب نرم‌افزار جانبی خاصی از BIOS یا UEFI سیستم خود بهره بگیرید. برای دسترسی به این بخش کافی است هنگامی که دستگاه شما در حال روشن‌شدن است، یکی از دکمه‌های F12 یا F2 یا DEL یا ESC را از روی صفحه کلید فشار دهید. پس از بازشدن منوی بایوس، می‌توانید دمای پردازنده را در صفحه اصلی ببینید.
بااینحال، در برخی از سیستم‌ها ممکن است دمای پردازنده در بخش PC Status یا Advanced Setup نمایش داده شود. اگرچه با این روش می‌توانید به‌راحتی دمای فعلی سی پی یو را مشاهده کنید، امکان نظارت بر دمای پردازنده هنگام کار با کامپیوتر و اجرای بازی‌ها و نرم‌افزارها را نخواهید داشت.
اندازه گیری دمای CPU با نرم‌افزار نظارتی
اگر می‌خواهید هنگام استفاده از کامپیوتر و اجرای بازی‌ها و نرم‌افزارها دمای پردازنده را زیر نظر گرفته و به بهترین دما برای CPU دست یابید، بررسی دما با نرم‌افزارهای مانیتورینگ سیستم بهترین گزینه است. نرم‌افزارهای مختلفی برای این کار وجود دارد که از قوی‌ترین آنها می‌توان به Core Temp، NZXT’s Cam، SpeedFan، HWInfo و Open Hardware Monitor اشاره کرد.
تمامی این نرم‌افزارها کاربرد مشابهی داشته و می‌توانید پس از دانلود و نصب روی سیستم، از آنها استفاده کنید. بااینحال، Core Temp کاملاً رایگان بوده و شهرت بیشتری دارد.
در همین رابطه بخوانید:
- CPU Boost چیست؟ چگونه سرعت CPU را افزایش دهیم؟
برای استفاده از این نرم افزار کافی است آن را اجرا کرده تا دمای هسته‌های مختلف را مشاهده کنید. برای نظارت مستمر روی دمای سی پی یو می‌توانید از بخش راستی نوار وظیفه یکی از اعداد را با کلیک نگه داشته و آن را به بخش چپ نوار وظیفه منتقل کنید.
اگر می‌خواهید فقط حداکثر دمای CPU را ببینید نیز کافی است پس از اجرای نرم‌افزار، به بخش Options و سپس، Settings رفته و روی سربرگ Notification Area کلیک کنید. درنهایت، گزینه Highest temperature per processor را انتخاب کنید. اکنون می‌توانید مطمئن شوید که دمای نرمال پردازنده کامپیوتر همواره رعایت می‌شود.
افزایش دمای CPU و راه‌حل‌ها
در بخش‌های قبلی با دمای مناسب سی پی یو و روش‌های نظارت بر آن آشنا شدیم. بااینحال، اگر دمای پردازنده سیستم شما بیش از حد زیاد باشد، ممکن است بپرسید دلیل افزایش حرارت سی پی یو چیست و چه راه حل‌هایی برای آن وجود دارد. در ادامه، به‌بررسی این موضع می‌پردازیم.
دلایل داغ شدن CPU
دلایل مختلفی می‌تواند دمای نرمال پردازنده کامپیوتر را از حالت تعادل خارج کرده و آن را بیش از حد افزایش دهد. مهم‌ترین دلایل داغی زیاد CPU می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
کثیفی و گرد و خاک زیاد: یکی از رایج‌ترین دلایل گرم‌شدن بیش‌ازحد CPU کثیفی و خاک‌گرفتن فن خنک‌کننده پردازنده یا ورودی‌های هوا است. گرد و خاک زیاد می‌تواند حرارت را در اطراف پردازنده به دام انداخته و مانع از جریان هوا و خنک‌شدن آن شود.
سیستم خنک‌کننده ضعیف: یکی دیگر از دلایل افزایش دمای CPU در لپ‌تاپ‌ها و دسکتاپ‌ها به‌ویژه هنگام انجام وظایف سنگین ضعیف‌بودن سیستم خنک‌کننده و اجزای آن مثل فن‌ها، هیت‌سینک یا خمیر سیلیکون خشک‌شده است.
اورکلاک: هرچه بار سنگین‌تری به پردازنده تحمیل شود، حرارت تولیدشده آن نیز افزایش خواهد یافت. از آنجایی که با اورکلاک‌کردن CPU استفاده بیشتر از استانداردی از منابع آن می‌شود، دمای پردازنده در حالت Overclock نیز افزایش می‌یابد.
چگونه دمای CPU را پایین نگه داریم؟
برای کنترل دمای CPU و حفظ دمای ایده‌آل پردازنده راهکارهای زیادی وجود دارد که در ادامه به بررسی آنها پرداخته‌ایم:
تمیزکردن دستگاه
اگر مدت زیادی است که از سیستم خود استفاده می‌کنید و هنوز آن را تمیز نکرده‌اید، گردگیری اولین گامی است که باید برای برگرداندن دمای مناسب سی پی یو انجام دهید. بهتر است دستگاه را بازکرده و با استفاده از فشار هوا تمامی قطعات از جمله CPU و فن آن را کاملاً تمیز و گردگیری کنید. همچنین، ورودی‌های هوا به داخل کیس یا بدنه لپتاپ را تمیز کرده و فیلترها را گردگیری کنید.
تعویض فن خنک‌کننده
بسیاری از فن‌های خنک‌کننده پس از گذشت چندسال ممکن است قدرت اولیه خود را از دست بدهند. بنابراین، اگر فن CPU یا کیس ضعیف است، برای حفظ دمای مناسب CPU آن را با یک مدل جدید یا قوی‌تر جایگزین کنید. همچنین، تعویض خمیر سیلیکون فن پردازنده نیز می‌تواند عملکرد آن را بهشکل چشمگیری بهبود دهد. اگر از سیستم خود برای کارهای بسیار سنگین یا گیمینگ استفاده می‌کنید، می‌توانید از سایر روش‌های خنک‌سازی نیز بهره ببرید. معمولاً خنک‌کننده‌های مایع جزو بهترین خنک‌کننده‌ها برای کنترل دمای CPU هستند که می‌توانید از آنها کمک بگیرید.
رفتن به محیط خنک
اگرچه ممکن است این راهکار پیش پا افتاده به‌نظر برسد، ولی کارکردن با کامپیوتر در محیط‌های گرم می‌تواند فشار زیادی به پردازنده و سیستم خنک‌کننده وارد کند. بنابراین، بهتر است محل کار خود با دستگاه را به اتاق خنک‌تری تغییر دهید.
خلوت‌‌کردن کامپیوتر
اگر به‌طور همزمان کارهای مختلفی با دستگاه انجام می‌دهید، این کار می‌تواند دمای CPU را بسیار افزایش دهد. بازکردن تب‌های مختلف در مروگرها در کنار اجرای بازی و استریم‌کردن فیلم می‌تواند باعث داغ‌شدن زیاد پردازنده شود. بنابراین، بهتر است کارهای خود را اولویت‌بندی کرده و موارد غیر ضروری را کنار بگذارید. همچنین، بهتر است روی برنامه‌هایی که در پس‌زمینه اجرا می‌شوند نظارت کرده و موارد اضافی را کاملاً متوقف کنید.
در همین رابطه بخوانید:
- هر آنچه باید در مورد انواع تراشه‌های پردازنده دانست
استفاده از خنک‌کننده جانبی
اگر از لپتاپ استفاده می‌کنید، بهتر است حتما از خنک‌کننده‌های جانبی مثل کول پد، استند یا پایه خنک‌کننده بهره بگیرید تا از افزایش حرارت CPU جلوگیری شود. برای کامپیوترهای شخصی نیز می‌توانید تعداد فن‌های کیس را افزایش دهید.
ارتقای CPU
درصورتی که به اجرای برنامه‌های سنگین نیاز دارید یا می‌خواهید جدیدترین بازی‌های را روی سیستم خود تجربه کنید، ممکن است پردازنده فعلی سیستم شما توان تحمل آن را نداشته باشد. بنابراین، اگر پس از رعایت نکات گفته شده، هنوز هم با داغی زیاد CPU مواجه هستید، وقت آن است که به فکر خرید پردازنده جدیدتر و قدرتمندتری برای رایانه خود باشید.
جمع‌بندی
سی پی یو به‌عنوان هسته مرکزی هر کامپیوتر مسئولیت پردازش تمام داده‌ها و اجرای عملیات‌های سیستم را بر عهده داشته و حفظ دمای مناسب CPU برای عملکرد بهینه و جلوگیری از آسیب‌های احتمالی بسیار حیاتی است.
اگرچه دمای استاندارد CPU به نوع و مدل آن بستگی دارد، به‌طور کلی، می‌توان دمای ۳۰ تا ۴۰ درجه‌ای را در حالت بی‌کاری برای آن مناسب دانست. دمای استاندارد CPU برای استفاده‌های روزمره بین ۴۰ تا ۶۵ درجه سلسیوس و برای گیمینگ یا اجرای نرم‌افزارهای سنگین به ۷۰ تا ۸۰ درجه سلسیوس نیز می‌رسد، اما نباید از این حد فراتر رود.
دمای بالاتر از ۸۰ تا ۸۵ درجه سلسیوس خطرناک تلقی شده و می‌تواند نشانه‌ای از مشکل در سیستم خنک‌کننده، وجود گرد و غبار یا عملکرد نادرست نرم‌افزارها باشد. عدم توجه به دمای نرمال پردازنده کامپیوتر و تداوم این شرایط در طولانی‌مدت می‌تواند عمر و عملکرد سی پی یو را کاهش دهد.
برای حفظ دمای ایده‌آل پردازنده می‌توان اقداماتی مانند تمیزکردن دستگاه، تعویض فن، استفاده از خنک‌کننده‌های جانبی یا مایع، کاهش بار کاری سیستم و حتی ارتقای پردازنده را در نظر گرفت. با اجرای این راهکارها، دمای CPU در محدوده‌ای ایمن و ایده‌آل باقی خواهد ماند و عمر مفید سیستم افزایش می‌یابد.
پرسش‌های پرتکرار
آیا دمای بالا به عملکرد CPU آسیب می‌رساند؟
اگر دمای CPU هنگام فعالیت بیش از حد بالا برود، پردازنده به‌اصطلاح دچار Throttle (کاهش فرکانس) شده و سرعت و عملکرد آن بهشکل چشمگیری افت می‌کند. این اتفاق باعث می‌شود کامپیوتر دچار کندی شده یا برنامه‌ها به‌طور ناخواسته بسته شوند.
آیا دمای پایین CPU مشکلی ایجاد می‌کند؟
دمای پایین CPU برای بیشتر کاربران عادی و حتی حرفه‌ای نه‌تنها مشکلی ایجاد نمی‌کند، بلکه مفید است. اگر دمای CPU در محدوده استاندارد و بدون ایجاد مشکلات محیطی یا سیستمی حفظ شود، جای نگرانی وجود ندارد. تمرکز اصلی شما باید روی جلوگیری از افزایش دمای بیش‌ازحد پردازنده باشد.
آیا دمای CPU در لپتاپ با دسکتاپ متفاوت است؟
بله، با توجه به تفاوت طراحی و نوع کاربرد پردازنده‌ها در دسکتاپ و لپتاپ، دمای مناسب سی پی یو آنها می‌تواند تا حدی تفاوت داشته باشد. ازآنجایی که کامپیوترهای دسکتاپ دارای سیستم‌های خنک‌کننده قوی‌تری هستند، دمای عملیاتی مناسب آنها روی 30 تا 80 درجه طراحی شده است. اما پردازنده لپ‌تاپ‌ها اغلب می‌توانند در دمای 40 تا 90 درجه نیز به فعالیت خود ادامه دهند.
نظر خود را اضافه کنید.
برای ارسال نظر وارد شوید
ارسال نظر بدون عضویت در سایت