آیا عینک واقعیت مجازی واقعاً خطرناک است؟

جدای از تجربه به یاد ماندنی و استثنایی هدست‌های مجازی، بسیاری از گیمرها و والدین نگران سلامتی خود و فرزندانشان هستند. این دسته از افراد به دنبال جواب این سوال هستند که آیا عینک واقعیت مجازی برای چشم کاربر مضر هستند؟ اگر هم شما جز این دسته از افراد هستید ادامه این مطلب را بخوانید تا با خطرات، آسیب‌های احتمالی، مشکلات و معایب عینک‌ واقعیت مجازی برای چشم و سلامت بدن آشنا شوید.

حتماً شنیده‌اید که تماشای تلویزیون از فاصله نزدیک به چشمان شما آسیب می‌رساند. اما استفاده از هدست‌های VR که یک نمایشگر با وضوح بالا آن هم تنها در فاصله چند میلی‌متری شبکیه چشم شما قرار گرفته چقدر بر سلامتی تاثیر گذار است؟ خطرات و مشکلات عینک واقعیت مجازی چقدر است؟

فهرست مطالب این مقاله:

- سرگیجه از خطرات عینک واقعیت مجازی
- آیا شواهدی مبنی بر خطرناک بودن عینک واقعیت مجازی VR برای چشم‌ها وجود دارد؟
- عینک واقعیت مجازی برای کودکان خطرناک است
- اهمیت کالیبره کردن هدست واقعیت مجازی
- جمع‌بندی و پاسخ به سوالات پرتکرار درباره معایب عینک VR

قبل از ادامه مطلب بهتر است تا اندکی با ساز و کار و اثرات استفاده از این سخت‌افزار بر روی بدن آشنا شویم. با بررسی عینک واقعیت مجازی می‌توان گفت که این گجت‌ در واقع پلتفرم‌هایی برای غوطه‌ور کردن کاربران در دنیای مجازی و بازی‌های ویدیویی هستند. این هدست‌ حرکات سر کاربر را به صورت سه بعدی ردیابی نموده تا به شما کمک کند، خود را در یک محیط شبیه‌سازی شده غوطه‌ور کنید.

این شبیه‌سازی می‌تواند محلی برای مبارزه با دشمن در یک بازی ویدیویی بوده یا به یک عمل جراحی که روی بیمار توسط کامپیوتر انجام می‌شود، اشاره داشته باشد.

تجارت هدست‌های واقعیت مجازی روز به روز در حال گسترش بوده و حتی برخی شرکت‌ها با یک هدست VR مقوایی وارد بازی شده‌اند تا کاربران از یک گوشی هوشمند برای تجربه دنیای واقعیت مجازی استفاده کنند.

سرگیجه از معایب عینک واقعیت مجازی

به عنوان یکی از خطرات عینک واقعیت مجازی باید گفت که بعضی از افراد هنگام استفاده و تجربه عینک واقعیت مجازی دچار سرگیجه می‌شوند که در اصطلاح علمی به آن پدیده Motion Sickness گفته می‌شود. البته هر شخص شدت سرگیجه متفاوتی را تجربه می‌کند و این مشکل معمولاً به خاطر اختلال در ارسال اطلاعات حرکتی به مغز توسط چشم انسان اتفاق می‌افتد. یکی از مهمترین مشکلات عینک واقعیت مجازی همین سرگیجه‌ها است.

به عنوان مثال فردی را در نظر بگیرید که با استفاده از هدست واقعیت مجازی سوار یک هواپیما با سرعت بالا شده، مشغول رانندگی یا حتی پرش از ارتفاع است. در واقعیت تغییری رخ نمی‌دهد ولی چشم انسان با فریب مغز باعث این سردرگمی و ایجاد حالت تهوع و بی‌ثباتی در وضعیت می‌شود.

در همین رابطه بخوانید:

- هوش مصنوعی و شناسایی اجسام؛ تشخیص اشیا با یادگیری عمیق

اکثر توسعه‌دهندگان عینک های واقعیت مجازی به معایب عینک VR و مشکلات مربوط به استفاده از این وسیله اهمیت نمی‌دهند. در مقابل هدست‌های واقعیت مجازی جدید تصاویری با تأخیر بسیار کم، با کیفیت و نرخ تازه‌سازی بالا ارائه می‌دهند که این تأخیر معمولا کمتر از 20 میلی‌ثانیه هست. البته ذکر این نکته ضروری است که سرگیجه ناشی از استفاده از عینک سه بعدی واقعیت مجازی با آسیب‌های چشمی یکی نیست.

آیا شواهدی مبنی بر خطرناک بودن عینک واقعیت مجازی VR برای چشم‌ها وجود دارد؟

در حال حاضر هیچ مدرکی دال بر آسیب دائمی هدست‌های واقعیت مجازی یا عینک واقعیت مجازی به بینایی انسان وجود ندارد و تنها مشکل گزارش شده پس از استفاده از هدست VR همان خستگی چشم است. البته این بدان معنا نیست که آسیب رسیدن به چشم بخاطر VR غیرممکن است. در واقع هنوز مدارک و شواهد کافی برای این امر به مجامع علمی ارائه نشده است.

عینک واقعیت مجازی برای کودکان خطرناک است

تعجبی ندارد که نتیجه مطالعات نشانگر این موضوع است که کودکان، دنیای مجازی و دنیای واقعی را بیشتر با هم اشتباه می‌گیرند و خردسالان بیشتر از گروه‌های سنی دیگر در معرض این خطر هستند.

در نتایج پژوهشی که در سال 2009 بر روی کودکان دبستانی انجام شده آمده که هیچ کدام از کودکان در تجربه کوتاه مدت خود با VR، دچار سرگیجه و یا واکنش های فیزیکی ناخوشایند نشدند و در عین حال از واقعی‌تر بودن تجربه خود صحبت کرده‌اند. 

البته فقط کودکان نیستند که تحت تاثیر سناریوهای واقعیت مجازی قرار می‌گیرند؛ نوجوانان و جوانان هم به شدت به محرومیت اجتماعی در این فضا واکنش احساسی نشان می‌دهند. بر اساس نظر کارشناسان، والدین باید به محتوای VR توجه و نظارت داشته باشند تا کودکان آنها گرفتار مشکلات عینک واقعیت مجازی نشوند.

خانواده‌هایی که کودکان خردسالی دارند، باید در رابطه با معایب عینک واقعیت مجازی بسیار محتاط عمل کنند. حتی اگر این بازی‌ها را برای نوجوانان خریداری کرده باشند. می‌توان گفت تقریباً غیرممکن است که در مقابل یک کودک خردسال وسیله‌ای پر زرق و برق را قرار دهید و او را از دست زدن به آن منع کنید.

در واقع کارشناسان معتقدند تا زمانی که والدین به وظیفه خود به درستی عمل کنند، کودکان بدون هیچ گونه آسیبی می توانند از واقعیت مجازی لذت ببرند. والدین باید در مواجهه با خطرات عینک واقعیت مجازی هوشیار و مراقب باشند.

در همین رابطه بخوانید:

- از هوش مصنوعی چه انتظاراتی باید داشته باشیم
- بهترین اپلیکیشن های هوش مصنوعی برای گوشی

علت این امر آن است که محیط VR قدرتمندتر از بسترهای بازی‌ها و رسانه‌های سنتی است. در نتیجه می‌توان گفت که با نظارت مناسب بزرگسالان و استفاده کمتر از این دستگاه، اتفاق‌های ناخوشایندی رخ نخواهد داد. البته معایب عینک VR به همینجا ختم نشده و تنظیم نادرست این عینک‌ها می‌تواند برای سلامتی مضر باشد. همچنین صحبت درباره معایب VR در آموزش و اثرات منفی واقعیت مجازی بر جامعه هم در این مقال نمی‌گنجد.

اهمیت کالیبره کردن هدست واقعیت مجازی

استفاده بد از هر وسیله‌ای می‌تواند باعث آسیب رسیدن به بدن انسان شود. هدست‌های واقعیت مجازی و عینک‌های واقعیت مجازی نیز از این امر مستثنی نبوده و مهم است که کنتراست و نور صفحه به درستی تنظیم شده باشد تا از آسیب رسیدن به چشم جلوگیری شود. 

اگر عینک‌های واقعیت افزوده به درستی تنظیم شوند هیچ دلیلی برای خستگی چشم وجود ندارد. برای تنظیم این هدست ابتدا باید فاصله IPD (فاصله بین مردمک چشم) را به درستی اندازه گرفته و سپس هدست را متناسب با آن تنظیم کرد. در واقع باید هدست را طوری تنظیم کرد که متن به وضوح قابل مشاهده باشد و در صورت نیاز از لنز یا عینک هم استفاده شود.

در همین رابطه بخوانید:

- واقعیت افزوده، واقعیت مجازی و واقعیت ترکیبی: نگاهی به مفاهیم، تفاوت‌ها و کاربردها

قانون 20 20 20 را فراموش نکنید!

در صورتی که از هدست‌های واقعیت مجازی زیاد استفاده کرده و هر بار مدت زمان استفاده شما بیش از چند ساعت است، این روند ممکن است به تاری دید شما منجر شود. تاری دید یکی از رایج‌ترین نشانه‌های سندرم بینایی کامپیوتری به شمار آمده و آنطور که محققان اعلام کرده‌اند، شما می‌توانید با استفاده از قانونی 20-20-20 از خطر ابتلا به این مشکل ناراحت‌کننده دوری کنید.

اما این قانون چگونه کار می‌کند؟ تنها کافیست هر ۲۰ دقیقه به مدت ۲۰ ثانیه به فاصله ۲۰ فوتی (۶ متری) نگاه کنید. این حرکت به چشمان شما اجازه می‌دهد تا از تمرکز طولانی مدت بر روی نمایشگرهای بسیار نزدیک به چشم دوری کرده و به نوعی استراحت کند.

در همین رابطه بخوانید:

- فناوری واقعیت افزوده چیست؟ همه چیز درباره تکنولوژی AR

جمع‌بندی و پاسخ به سوالات پرتکرار

به طور کلی باید از آسیب‌ رساندن به بدن جلوگیری کرد. عینک واقعیت مجازی هم از این قاعده مستثنی نیستند. در صورت بروز مشکل باید هر چه سریع‌تر به یک پزشک متخصص مراجعه نمود.

البته اهمیت حل مشکلات عینک واقعیت مجازی و یافتن علت آن مهم‌تر از خود مشکل است. در انتها باید گفت اگر از هدست‌های واقعیت مجازی به صورت مداوم استفاده می‌کنید بهتر است هر شش ماه یک‌بار به چشم‌پزشک مراجعه کنید.

در این مقاله با مشکلات، آسیب‌های احتمالی، مضرات و معایب عینک‌ واقعیت مجازی آشنا شدیم. از شما کاربران عزیز خواهشمندیم تا تجربیات و نظرات خود را در مورد استفاده از این دستگاه‌ها و مزایا و معایب واقعیت مجازی در مراقبت های بهداشتی با ما در میان بگذارید.

آیا عینک واقعیت مجازی خوب است؟

هدست های واقعیت مجازی می‌توانند به بهبود تجربه کاربری کمک کنند اما استفاده بد از هر وسیله‌ای می‌تواند باعث آسیب رسیدن به بدن انسان شود و بنابراین باید با احتیاط با این فناوری برخورد کرد و معایب عینک VR را در نظر داشت.

آیا عینک واقعیت مجازی برای چشم ضرر دارد؟

در حال حاضر هیچ مدرکی دال بر آسیب دائمی و خطرات عینک واقعیت مجازی به بینایی انسان وجود ندارد و تنها مشکل گزارش شده پس از استفاده از هدست VR همان خستگی چشم است. البته این بدان معنا نیست که آسیب رسیدن به چشم بخاطر VR غیرممکن است.