بررسی مادربرد ASUS ROG Maximus XII Formula همراه با پردازنده Core i9 10900K؛ زره‌پوشی از تبار بزرگان

می‌توان بهترین مادربردهای ASUS را که قادر به پاسخگویی نیاز اکثر کاربران هستند، در خانواده ROG جستجو کرد. از این رو، به سراغ بررسی یک مادربرد همه‌ فن حریف و مبتنی بر چیپست Z490 با نام ASUS ROG Maximus XII Formula رفته‌ایم که باب دل استفاده‌کنندگان از خنک‌کننده‌هایِ مایعِ سیکل باز نیز بوده و حرف‌های زیادی برای گفتن دارد.

می‌توان بهترین مادربردهای ASUS را که قادر به پاسخگویی نیاز اکثر کاربران هستند، در خانواده ROG جستجو کرد. از این رو، به سراغ بررسی یک مادربرد همه‌ فن حریف و مبتنی بر چیپست Z490 با نام ASUS ROG Maximus XII Formula رفته‌ایم که باب دل استفاده‌کنندگان از خنک‌کننده‌هایِ مایعِ سیکل باز نیز بوده و حرف‌های زیادی برای گفتن دارد.

مقدمه

 

مقدمه
پردازنده‌های نسل دهم اینتل مبتنی بر سوکت LGA1200 معرفی شده و آماده استفاده بر روی مادربردهایی با چیپست سری 400 هستند. تراشه رده‌بالای این سری Z490 نام دارد که مادربردهای رده‌بالا نیز مجهز به این تراشه هستند. برای آشنایی بیشتر با پردازنده‌های نسل دهم اینتل، قابلیت‌های جدید آن و تراشه‌های سری 400 می‌توانید سری به اخبار شهر سخت‌افزار بزنید.

این پردازنده‌ها که نیامده رکوردهای جدیدی در اورکلاک فرکانس هسته و حافظه‌های رم نیز به ثبت رساندند، پیشاپیش نوید یک پلتفرم جذاب برای اورکلاکرها و گیمرها را دادند. مادربرد مورد بررسی نیز همانطور که گفته شد، از خانواده ROG ایسوس است که نام آن به تنهایی با اورکلاک و گیمینگِ تمام عیار گره خورده است.

مادربردهای ویژه‌ی ROG برای تراشه‌های سری Z و پردازنده‌های MainStream اینتل، Maximus نام‌گذاری شده‌اند که برای تراشه Z490 مدل آن Maximus XII لقب گرفته است. محصولی که در ادامه به بررسی آن می‌پردازیم Maximus XII Formula است که واژه Formula هم در انتهای نام آن مفهموم خاصی دارد.

مادربردهای ROG ایسوس که واژه فرمولا در انتهای نام آنها دیده می‌شود، بهینه‌سازی‌های ویژه‌ای برای خنک‌کننده‌های مایع سیکل باز دارند که از جمله آن یک خنک‌کننده تنومند و ویژه ساخته شده توسط EK برای مدار رگولاتور ولتاژ پردازنده (VRM) است.

مادربرد ایسوس Maximus XII Formula با داشتن امکانات خاص برای خنک‌کننده‌های مایع و دمای بهتر این نوع خنک‌کننده‌ها نسبت خنک‌کننده‌های بادی، از امکانات اورکلاکینگ بهتری نیز نسبت به نمونه‌های ساده‌تر سری ماکسیموس با پسوند Hero برخوردار شده است که مهم‌ترین آن مدار رگولاتور ولتاژ قوی‌تر پردازنده است. اجازه دهید بدون اتلاف وقت به سراغ جعبه گشایی و بررسی این مادربرد رویم تا از نزدیک با آن آشنا شوید.

بسته‌بندی و محتویات جعبه

 

بسته‌بندی و محتویات جعبه

کیفیت بسته‌بندی مادربردهای خانواده ROG به طور کل متفاوت و بالاتر از سایر مادربردهای گیمینگ یا میان‌رده‌ ایسوس است. جعبه این محصول به رنگ مشکی و قرمز که در بیشتر محصولات گیمینگ به کار می‌رود، رنگ آمیزی شده و به صورت کشویی باز می‌شود. همچنین روی جعبه نام محصول با فونتی درشت، و برخی از ویژگی‌های پشتیبانی شده توسط این محصول مانند نام و سری پردازنده، قابلیت‌های SLI/Crossfire و خنک‌کننده اختصاصی VRM ساخته شده توسط EK به صورت آیکون‌های کوچک درج شده است.

در پشت جعبه معرفی نسبتاً کاملی از تمام قابلیت‌های مادربرد وجود دارد که در رأس آن به چهار مورد زیر اشاره شده است:

• M2 Heatsink حرارت‌گیرهای فلزی به همراه پد حرارتی برای حافظه‌های M2
• 2inch OLED صفحه‌ای کوچک که می‌تواند اطلاعات ضروری یا انیمیشن‌های انتخابی را نمایش دهد
• Dual Ethernet دو درگاه شبکه سیمی پرسرعت
• CrossChill EK III خنک‌کننده هیبریدی مدار رگولاتور ولتاژ

با باز کردن این جعبه، مادربرد که زیر یک پوشش طلقیِ شفاف قرار گرفته است نمایان می‌شود. لوازم جانبی و سایر متعلقات نیز در لایه‌ای زیر مادربرد جای گرفته‌اند.

لوازم جانبی و متعلقات همراه شامل موارد زیر است:

•  دیسک نوری شامل درایورها و نرم افزارهای مورد نیاز
• دفترچه راهنما
• مجموعه برچسب برای علامت‌گذاری کابل ها
• لوگوی ROG
• جاکلیدی طرح ROG
• چهار عدد کابل SATA 6Gb/s
• دو عدد کابل SATA 6Gb/s بافته شده (Sleeved) به رنگ مشکی
• دو عدد کیتِ پیچِ حافظه‌ی M2 (استند و پیچ)
• آنتن شبکه بی سیم
• یک عدد کابل افزایش طول نوار RGB به طول 40cm
• سوکت Q-Connector برای اتصال آسان پنل جلوی کیس به مادربرد

این مادربرد در زمان نگارش این بررسی قیمتی حدود 500 دلار دارد و با اختلافی حدود 250 دلار کمتر، پس از پرچمداران مادربردهای مبتنی بر چیپست Z490، به عنوان یک مادربرد رده‌بالا طبقه‌بندی می‌شود.

اگرچه مادربردهای سری ROG هیچ وقت از نظر قیمت محصولات ارزانی نبوده‌اند، اما با همراه کردن لوازم جانبی کاربردی‌تری مانند ترمیستور یا سنسورهای حرکت جریان آب برای خنک‌کننده‌های مایع، می‌توانستند کمی کفه ترازو را به سمت کاربر تغییر دهند.

مشخصات فنی و نمای ظاهری

 

مشخصات فنی و نمای ظاهری

ظاهر مادربرد به دلیل استفاده از سطح‌های آینه‌ای و براق بسیار جذاب و دلنشین است. اگرچه این سطوح جاذب اثر انگشت هستند اما در هنگام تمیز بودن، با انعکاس نور‌های RGB و سایر قطعات درون کیس، چشم‌ها را به این مادربرد خیره می‌کند.

خنک‌کننده اختصاصی هیبریدی مدار رگولاتور ولتاژ نیز از دیگر ویژگی‌های مشهود طراحی ظاهری این مادربرد است. دو درپوش ورودی و خروجی 1/4 اینچی مایع که به نشان ROG مزین شده اند در کنار بخش‌های آینه‌ای، این مجموعه خنک‌کننده عظیم الجثه را دو چندان زیباتر کرده است.

پشت مادربرد نیز به یک زره فلزی سنگین و زیبا مجهز شده است. این صفحه یکپارچه فلزی می‌تواند از خم شدن مادربرد بر اثر وزن زیاد خنک کننده‌ها و یا هرگونه آسیب فیزیکی به پشت PCB جلوگیری کند.

همچنین ابعاد این مادربرد در استاندارد ATX قرار دارد و طول و عرض آن به ترتیب 30.5cm x 24.4cm است که در اکثر کیس‌های Mid Tower به بالا قابل نصب خواهد بود.

علاوه بر نورپردازی‌های RGB که روی پنل پشتی و سطح آینه‌ای توسعه یافته میان اسلات‌های PCIe، این مادربرد به دو کانکتور RGB از نوع 12v و دو کانکتور Addressable RGB در قسمت بالا و پایین برد تعبیه شده است تا از یک نورپردازی تمام‌عیار لذت ببرید.

این برد دارای 4 اسلات DIMM بوده که توانایی پشتیبانی از حداکثر 128GB حافظه رم DDR4 به صورت Dual Channel در سرعت استاندارد 2133/2400/2666/2800/2933 مگاهرتز را دارد. بیشینه سرعت پشتیبانی شده حافظه‌های رم به بیش از 4800 مگاهرتز می‌رسد که از طریق فعال‌سازی پروفایل XMP یا اورکلاک قابل دسترسی است.

ناگفته نماند در این مادربرد، نسل جدید تکنولوژی انحصاری ایسوس برای ایزوله‌سازی و طراحی خطوط انتقال اطلاعات از پردازنده به حافظه رم نیز بهبود یافته و با نسخه سوم Optimem رو‌به‌رو هستیم.

در زمینه اسلات‌های PCI با دارا بودن 3 اسلات PCI Express X16 و یک اسلات PCI Express X1 قابلیت نصب انواع کارت‌های افزودنی وجود دارد. دو اسلات اول PCI Express X16 که پهنای باند خود را مستقیماً از پردازنده دریافت می‌کنند توانایی ارائه سرعت به ترتیب X16 و X8 را دارند. اسلات سوم نیز پهنای باند خود را از چیپ Z490 گرفته و با سرعت X4 کار می‌کند.

اگرچه این روزها کمتر به آن توجه می‌شود، اما این مادربرد از قابلیت 2way SLI و 3way CrossFire نیز در صورت نیاز پشتیبانی می‌کند.

  پورت‌های ذخیره‌سازی در این مادربرد شامل 6 پورت SATA 6Gb/s (با توانایی پشتیبانی از آرایه‌های RAID 0,1,5,10 و تکنولوژی Intel Rapid Storage) و سه پورت M.2 با پشتیبانی از حافظه‌های Intel Optane می‌شود.

دو پورت M2 که در تصویر مشاهده می‌کنید زیر خنک‌کننده PCH و میان اسلات دوم و سوم PCIe قرار گرفته‌اند. پورت M2_1 مطابق جدولی که زیر محل نصب حافظه حک شده است، از رابط ساتا و PCIe و حافظه‌هایی با حداکثر طول 110mm پشتیبانی می‌کند. پورت M2_2 که رو به روی آن قرار دارد تنها از حافظه‌هایی با رابط PCIe و حداکثر طول 80mm پشتیبانی می‌کند.

پورت سوم M2 در پشت برد قرار گرفته و برای دسترسی به آن شکافی روی زره فلزی تعبیه شده است. این شکاف M2 از حافظه‌هایی مانند پورت M2_2 پشتیبانی می‌کند با این تفاوت که این شکاف فاقد هیتسینک اختصاصی است.

همانطور که پیشتر اشاره شد، این مادربرد برای خنک کننده‌های مایع، به خصوص خنک کننده مایع سیکل باز بهینه سازی شده است و در زمینه کانکتورها از تعداد هشت Fan Header چهار پین برای کاربری‌های مختلف بهره می‌برد که در سطح برد به طور هوشمندانه‌ای توسعه یافته‌اند.

از جمله بهینه سازی‌های انجام شده برای خنک‌کننده‌های مایع می‌توان به یک کانکتور اختصاصی برای اتصال پمپ‌ خنک کننده‌های AiO با توان خروجی 12w و یک کانکتور برای اتصال پمپ‌های سیکل باز با توان 36w به همراه یک خروجی 3A دیگر برای اتصال فن‌های با دور بالا و یا Fan Controller اشاره کرد.

همچنین برای کنترل و مانیتورینگ دما و جریان مایع نیز چند کانکتور برای اتصال حسگر دمای  ورودی و خروجی مایع، در کنار کانکتور Flow Rate قرار داده شده است تا خنک کننده مایع سیکل باز خود را در هر لحظه تحت نظر داشته باشید و با مدیریت سرعت فن‌ها نسبت به دمای ورودی و خروجی مایع، تعادلی مناسب بین نویز سیستم خنک کننده و دما قطعات به وجود آورید.

در سطح برد انواع کانکتور‌های رایج برای اتصال به پنل جلوی کیس تدارک دیده شده است. کانکتور مربوط به اتصالات صدا، دو کانکتور 10 پین USB2، یک کانکتور USB3.2 Gen2 و دو کانکتور 20 پین USB3.2 Gen1 در لبه‌ی سمت راست و پایین مادربرد قرار گرفته‌اند.

دو کلید Start و Reset نیز در گوشه سمت راست زیر ROG Armor و در کنار یک سون سگمنت که کدهای خطا را نشان می‌دهد (دیباگر) قرار گرفته‌اند. کلید Reset در این مادربرد از نوع FlexKey است. FlexKey در مادربردهای ایسوس به کلیدی گفته می‌شود که در بایوس می‌توان کاربری آن را تغییر داد. به عنوان مثال کلید Reset می‌تواند به جای کلید روشن / خاموش کردن سیستم نورپردازی، دکمه Safe Boot یا کلید ورود به بایوس مورد استفاده قرار گیرد.

در پنل پشتی این مادربرد به ترتیب از سمت چپ سوییچ‌های ClearCMOS و BIOS FlashBack، شش پورت USB 3.2 Gen1، یک پورت PS2، یک پورت RJ45 برای اتصال شبکه پرسرعت 10G، سه پورت USB3.2 Gen2 Type-A (پورت‌های قرمز)، پورت USB3.2 Gen2 Type-C (پورت کوچک مشکی)، یک پورت RJ45 برای اتصال شبکه 2.5G، دو پورت برای اتصال آنتن شبکه بی سیم (WiFi و Bluetooth) و مجموعه خروجی صدای 7.1 کاناله توسط جک‌های 3.5mm آنالوگ و S/PDIF Optical خروجی صدا قرار گرفته‌اند.

همانطور که در تصویر مشاهده می‌کنید یک پورت قرمز USB3.2 پنل پشتی با نشان BIOS برای اتصال حافظه فلش به منظور به‌روزرسانی BIOS و استفاده از قابلیت BIOS Flashback نشانه‌گذاری شده است.

همچنین اگر به لیست متعلقات همراه دقت کرده باشید حتماً متوجه شده‌اید که خبری از محافظ پورت‌های پشتی نیست. ایسوس این قطعه را با یک محافظ فلزی ثابت جایگزین کرده است که در ارتباط با لایه‌ی GND است و مادربرد را بیش از پیش در برابر تخلیه بار‌های استاتیکی مقاوم می‌کند و در کنار آن مراحل نصب مادربرد درون کیس را نیز ساده‌تر کرده و از اتلاف وقت به دلیل فراموشی قرار دادن I/O Shield جلوگیری می‌کند.

سیستم خنک‌کننده و مدار رگولاتور ولتاژ

 

سیستم خنک‌کننده و مدار رگولاتور ولتاژ
با باز کردن تمامی کاورها و خنک کننده‌های نصب شده بر روی برد به بررسی دقیق کامپوننت‌های استفاده شده و وضیعت سیستم خنک کننده می‌پردازیم.

خنک‌کننده مدار رگولاتور ولتاژ این مادربرد از نوع دوگانه است که می‌توان از آن هم به عنوان یک خنک کننده مستقل که از طریق هوا گرمای کامپوننت‌های مدار رگولاتور ولتاژ را دفع می‌کند استفاده کرد و هم به عنوان بلاک مجزا برای اتصال خنک‌کننده مایع.

این بلاک یک‌پارچه در امتداد خود یک قطعه آلومینیومی نیز دارد که به کمک یک لوله انتقال حرارت به خنک کننده تنومند VRM متصل می‌شود و گرمای تولید شده از ماسفت‌های دو فاز IO و SA را دفع می‌کند.

یک هیتسینک آلومینیومی کوچک نیز که با پد حرارتی روی چیپست Z490 قرار می‌گیرد، وظیفه انتقال حرارت PCH را بر عهده دارد.

بلاک خنک‌کننده رگولاتور ولتاژ پردازنده از دو قسمت تشکیل شده است. بخش پایینی از جنس آلومینیوم بوده و به کمک پدهای حرارتی با ماسفت‌های مدار رگولاتور ولتاژ در تماس است. این قطعه آلومینیومی یکپارچه، سطح تماس وسیعی دارد و به تنهایی، با کمک جریان هوا قادر به کنترل دمای ماسفت‌های مدار رگولاتور ولتاژ است.

اما در نیمه بالایی این خنک کننده، هسته‌ای مسی به همراه کانال‌های اختصاصی برای عبور مایع تعبیه شده است که با بوجود آوردن سطح تماس بیشتر، به دفع بهتر گرما و استفاده‌ی حداکثری از ظرفیت گرمایی مایع در حال گردش کمک می‌کند.

در تصویر بالا نمایی کلی از ورودی و اجزای مدار رگولاتور ولتاژ پردازنده را مشاهده می‌کنید. در این مادربرد جریان مورد نیاز پردازنده از یک کانکتور E-ATX 8pin و 4pin تامین شده و سیستم VRM، تنظیم و تصفیه‌ی این ورودی را انجام می‌دهد.

مدار رگولاتور ولتاژ این مادربورد از نوع 16 فاز بوده که تمام این 16 شریان وظیفه تامین ولتاژ و جریان مورد نیاز پردازنده (VCC) را بر عهده دارند. ولتاژ و جریان تولید شده توسط چوک‌های MicroFine Alloy و خازن‌های 10K Black Metallic که همگی توسط ASUS سفارشی سازی شده‌اند، تصفیه شده و به پردازنده می‌رسد.

بخش گرافیک داخلی پردازنده در این مادربرد، برای کاهش ترافیک داخلی پردازنده و افزایش بازدهی بخش مربوط به ولتاژ VCC حذف شده که نتیجه نهایی آن پتانسیل بالاتر پردازنده برای Boost شدن به فرکانس‌های بالاتر و قابلیت اورکلاک بهتر است.

محفظه فلزی کوچکی که دور کانکتور 8pin قرار دارد، توسط ایسوس ProCool II نام گرفته است. در این قابلیت پین‌های 12v دارای مقاومت الکتریکی کمتری هستند و با ضخامت بیشتر، اتصال پایدارتری را برقرار می‌کنند. محفظه فلزی احاطه کننده کانکتور نیز به مقاومت بهتر بدنه پلاستیکی و دفع گرما در اثر عبور جریان بالا کمک می‌کند.

چوک‌های اختصاصی ASUS با نام MicroFine Alloy  بیشتر در مادربردهای رده بالا و اورکلاکینگ این شرکت به کار گرفته می‌شوند و از بهینه‌سازی در سطح میکروسکوپی بهره می‌برند که حاصل این بهینه‌سازی توانایی تحمل جریان‌های بالاتر، بازدهی، پایداری و عمر بیشتر نسبت به چوک‌های معمولی با هسته فریتی است.

استفاده از خازن‌های جامد 10K Black Metallic سری GT ساخت Nichicon و سفارشی شده‌ی ASUS با عمر بیش از 10,000 ساعت در دمای 125 درجه سانتیگراد که تا 5 برابر طول عمر بیشتری نسبت به خازن‌های معمولی ارائه می‌کنند در کنار چوک‌های MicroFine Alloy نوید یک سیگنال خروجی صاف و با کیفیت و عمری طولانی حتی در سخت ترین شرایط را می‌دهد.

این مجموعه تحت کنترلر PWM ریبرند شده‌ی ایسوس با نام DIGI+ و مدل ASP1405I فعالیت می‌کند که در واقع همان کنترلر تمام دیجیتال و بسیار معروف IR 35201 ساخت شرکت International Rectifier است. این کنترلر که در بیشتر کارت‌های گرافیک و مادربرد رده بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد، توانایی مدیریت 8 فاز دوکاناله با ترکیب‌های 0+8، 1+7 و 2+6 را دارد که در این مادربرد به صورت 0+8 پیکربندی شده است.

این کنترلر ضمن پشتیبانی از پروتکشن‌های رایج OVP UVP, OCP, OTP وCAT_FLT، به سیستم IR Efficiency Shaping نیز مجهز است که به کنترلر، توان خاموش کردن فاز‌های اضافی در زمان کم باری و کار با 1 یا 2 فاز فعال را می‌دهد. این قابلیت به افزایش بازده و کاهش مصرف انرژی مادربرد کمک قابل توجهی می‌کند.

ماسفت‌های به کار گرفته شده در مدار رگولاتور ولتاژ پردازنده این مادربرد از مدل TDA21472 ساخت Infineon است. این ماسفت‌ها از PowerStageهای جدید این شرکت به حساب می‌آیند که به طور کامل برای افزایش بازده و کاهش اتلاف انرژی بازنگری شده‌اند. این ماسفت‌ها بخش‌های مختلف یک کنترل کننده‌ی جریان، مانند HighsideFET، LowsideFET و Mosfet Driver را درون خود جای داده‌اند و ‌توان تحمل بیشینه جریان 70 آمپر به طور مداوم را دارند که به مدار رگولاتور ولتاژ اجازه می‌دهد حداکثر جریان 1120 آمپر را برای بخش Vcore فراهم آورد.

این ماسفت‌ها که از نسل جدید OptiMOS شرکت Infineon هستند علاوه بر پشتیبانی از پروتکشن‌های افت ولتاژ، اضافه‌دما، اضافه جریان و اضافه ولتاژ، بازدهی انرژی بسیار بالایی در محدوده جریان 5 تا 30A دارند. با توجه به این درجه بازدهی، پردازنده‌ی 10900K در شرایط Extreme Overclocking نیز در محدوده حداکثر بازدهی این مدار قدرتمند قرار می‌گیرد.

در این مدار تراشه‌ای ویژه به نام AS324M نیز به چشم می‌خورد که بر خاص بودن مدار رگولاتور ولتاژ این مادربرد می‌افزاید. این تراشه یک OP-AMP (آپ امپ یا تقویت کننده عملیاتی) ساخت Advanced Analog Circut است که توان تقویت 4 کانال مختلف را دارد.

این تراشه با دریافت سیگنال‌ vSense از بخش‌های Vcc، Vccgt، Vddr و شاخه 12 ولت ورودی تغذیه پردازنده، از افت سیگنال دریافتی به دلیل مقاوت ذاتی PCB و کامپوننت‌های قرار گرفته در مدار جلوگیری کرده و آنها را برای ارسال به تراشه‌های TPU و کنترلر PWM تقویت می‌کند تا مدار رگولاتور ولتاژ مدیریت بهتری بر تنظیم جریان و فرکانس سوییچینگ داشته باشد.

جریان و ولتاژ اسلات‌های رم نیز از یک مدار رگولاتور دو فاز بهره می‌برد و تحت کنترلر ریبرند شده ASUS با نام ASP1103 مدیریت می‌شود. اگرچه ماسفت‌های به کار رفته در این بخش چندان آشنا و قابل شناسایی نیستند اما بکارگیری همین کامپوننت‌ها در نسل‌های مختلف سری Maximus Apex که انواع رکوردهای جهانی اورکلاکینگ رم را در کارنامه خود دارند، کارایی این مدار را در عمل اثبات کرده است.

دو فاز اختصاصی شامل PowerStageهای ON 302045 برای ولتاژ و جریان شاخه SA و دو فاز رگولاتوری متشکل از ماسفت‌های 4C10B برای HighSide و LowSide شاخه IO تحت کنترلر PWM مدل ASP1405I با توانایی تأمین حداکثر 100A برای هر کدام از شاخه‌های Vio و Vsa قرار گرفته است که فراتر از نیاز این دو بخش در بدترین شرایط ممکن است.

سیستم صوتی SupremeFX

 

سیستم صوتی SupremeFX

SupremeFX که عنوان تجاری سیستم‌های صوتی مادربردهای رده بالای کمپانی ASUS محسوب می‌شود، یکی از باسابقه‌ترین و در عین حال خوش صداترین سیستم‌های صوتی مجتمع بر روی مادربرد محسوب می‌شود.

راهکار ایسوس برای ایجاد یک سیستم صوتی با کیفیت، کنار هم قرار دادن با کیفیت‌ترین تراشه‌های صوتی موجود بوده است. استفاده از Codec صوتی ALC S1220 به همراه پوشش EMI، آمپلی فایر R4580 ساخت Texas Instruments و تراشه DAC ES9023P موجب افزایش کیفیت ضبط و پخش صدا از پورت‌های پنل پشتی و جلوی کیس شده است.

برای کاهش نویز نیز استفاده از خازن‌های طلایی Nichicon، ایزولاسیون PCB و استفاده از ماسفت‌های Pop-up بخش دیگری از این سیستم صوتی رده‌بالاست.

مهم‌ترین تراشه‌ها و کنترلرها

 

مهم‌ترین تراشه‌ها و کنترلرها

یکی از قابلیت‌های برجسته این مادربرد مجهز بودن به درگاه شبکه 10Gb است که به کمک استفاده از تراشه AQC107 ساخت Aquantia ممکن شده است. این تراشه به کمک رابط PCIe، قادر خواهد بود تا حداکثر نرخ انتقال داده 10Gb را همراه با پشتیبانی از استانداردهای گذشته مانند 100Mb، 1Gb، 2.5Gb و 5Gb ارائه کند.

تراشه‌ی جدید I225-V اینتل با 2.5 برابر سرعت بیشتر نسبت تراشه‌های رایج 1Gb برای این مادربرد در نظر گرفته شده است. این قطعه دارای توان مصرفی حدود 2w است و از مهم‌ترین خصوصیات آن می‌توان به کاهش بار پردازش شبکه بر روی پردازنده مرکزی (CPU) و افزایش محسوس توان عملیاتی پروتکل‌های TCP و UDP در این تراشه در مقایسه با تراشه‌های شبکه سایر تولید کنندگان اشاره کرد.

این ماژول شبکه ساخت اینتل و مدل AX201 است که گواهی Wi-Fi 6 دارد و از دو باند 2.4 و 5GHz پشتیبانی می‌کند. این ماژول قادر است حداکثر پهنای‌باند 2.4Gbps را با رمزنگاری WPA3 فراهم آورد. این ماژول در کنار Wi-Fi یک Bluetooth نسخه 5.1 نیز همراه خود دارد که نسبت به نسخه قبلی خود تا 4 برابر بُرد بیشتر و دو برابر سرعت بالاتری ارائه می‌کند.

این مادربرد به یک تراشه اختصاصی ClockGen، مانند سایر مادربردهای اورکلاکینگ رده‌بالا مجهز است. این تراشه کاربر را قادر می‌سازد در زمان اورکلاک BCLK پردازنده، فرکانس کلاک سایر قطعات را ثابت نگاه داشته و فرکانس پردازنده نوسان کمتری در شرایط Load کامل داشته باشد.

و در نهایت قلب این مادربرد که چیپست Z490 است و ابعادی معادل 25mm x 24mm دارد. این تراشه تنها چیپست از سری 400 است که به طور کامل از قابلیت اورکلاکینگ پشتیبانی می‌کند. TDP این تراشه نیز 6 وات است.

BIOS و نرم‌افزارهای کاربردی

BIOS و نرم‌افزارهای کاربردی
در این به معرفی اجمالی بایوس و برخی از کاربردی‌ترین نرم‌افزارهای همراه این مادربرد می‌پردازیم.

ASUS UEFI BIOS Utility

یکی از مهمترین قابلیت‌های یک مادربرد علاوه بر تجهیزات سخت‌افزاری داشتن بایوس کاربر پسند و کاربردی است. از دیرباز مادربردهای ایسوس در این زمینه سرآمد مادربردهای دیگر بوده‌اند که با بهینه‌سازی‌های روزافزون این برتری به نقطه اوج خود رسیده است. بایوس UEFI این مادربرد در دو حالت EZ Mode و Advanced وجود دارد که در صفحه EZ Mode به صورت تصویری نمایی کلی از وضعیت سیستم در دسترس است و تنظیمات پایه‌ای مانند فعال کردن پروفایل XMP یا اولویت بندی درایوهای بوت با Drag & Drop ماوس انجام می‌شود.

در بخش Advanced انبوهی از تنظیمات سیستم، مانیتورینگ قطعات، اورکلاکینگ و پیشنهادهای هوش مصنوعی مادربرد برای اعمال تغییرات در صورت اورکلاکینگ را مشاهده می‌کنید که با وجود متعدد بودن گزینه‌ها، دستورالعمل‌ها و راهنمایی‌های آورده شده در زیر صفحه شما را به راحتی در انتخاب گزینه‌ها همراهی می‌کند.

سایر بخش‌های بایوس این مادربرد را می‌توانید در آلبوم تصاویر زیر مشاهده کنید:

 

Dual Inteligent Processors 5
این نرم‌افزار یک مجموعه تمام و کمال برای مدیریت و پایش هر چیزی است که به مادربرد متصل می‌شود. وضعیت پردازنده، مدار رگولاتور ولتاژ، توان مصرفی، وضعیت خنک‌کننده و اورکلاک از جمله ابزارهای مرتبط با پردازنده است. تعیین و مدیریت سرعت فن‌ها، وضعیت حافظه‌های رم، پاکسازی سیستم و افزایش سرعت برنامه نیز از دیگر کارآیی‌های این مجموعه است که تصاویر بخش‌های مختلف آن را می‌توانید در آلبوم زیر مشاهده کنید:

ASUS Aura Synce
نرم‌افزار مدیریت نورپردازی ایسوس AuraSynce نام دارد که از طریق آن می‌توانید به تغییر رنگ‌ها و جلوه‌های نورپردازی مادربرد خود بپردازید.

در دو تصویر بالا نمونه‌ای از نورپردازی این مادربرد را در کنار قابلیت LiveDash مشاهده می‌کنید که تصاویر متحرک و اطلاعاتی از وضعیت سیستم مانند دمای پردازنده و بخش‌های دیگر را نشان می‌دهد. در آلبوم زیر نیز می‌توانید بخش‌های مختلف نرم‌افزار کنترل کننده سیستم نورپردازی مادربردهای ایسوس به نام AuraSynce را مشاهده کنید:

GameFirst VI
این نرم‌افزار می‌تواند با اولویت بندی بسته‌های داده روی شبکه در برخی موارد، میزان تأخیر یا Packet Loss را کاهش دهد. همچنین این نرم‌افزار ابزاری کامل برای مشاهده و پیگیری ترافیک مصرفی نرم‌افزارهای مختلف است. در آلبوم زیر می‌توانید تصاویری از بخش‌های مختلف این نرم‌افزار را مشاهده کنید:

RAMCache III
این نرم‌افزار قادر است بخشی از حافظه رم را به صورت یک درایو مجازی برای استفاده به عنوان یک فضای پر‌سرعت ذخیره داده تغییر دهد. در آلبوم زیر می‌توانید تصاویری از بخش‌های مختلف این نرم‌افزار را مشاهده کنید:

TurboV Core
این نرم‌افزار یک رابط کاربری بسیار ساده برای اعمال تغییرات در تمامی ولتاژها و اورکلاکینگ پردازنده مانند بایوس است. در آلبوم زیر می‌توانید تصاویری از بخش‌های مختلف این نرم‌افزار را مشاهده کنید:

متد و سیستم تست

متد و سیستم تست
تست‌های این قطعه را به‌طور کلی به چهار بخش تست‌های کارایی، توان مصرفی، حرارتی و اورکلاکینگ تقسیم کرده‌ایم. برای مقایسه نتایج نیز از آرشیو نتایج موجود در لابراتوار استفاده کردیم. مشخصات قطعات، درایورها و سیستم عامل استفاده شده در سیستم تست در این بررسی به شرح زیر است:

لازم به ذکر است در تمامی پلتفرم‌ها تنظیمات Bios در حالت پیش فرض تنظیم شده‌اند، در پلتفرم کنونی نیز تنها قابلیت XMP برای ماژول‌های حافظه فعال شده است. در تصاویر زیر می‌توانید از نگاه نرم افزار CPU-Z مشخصات و تنظیمات سیستم را ملاحظه کنید:

تست‌های مدیریت مصرف انرژی

تست‌های مدیریت مصرف انرژی
در این بخش توان مصرفی کل سیستم را (توان مصرفی از برق شهر توسط پاور سیستم) توسط دستگاه وات متر دیجیتال در وضعیت با کارت گرافیک مجزا در دو حالت Idle (15 دقیقه بدون هیچ گونه فعل و انفعال) و در حالت Load کامل CPU و GPU (به‌واسطه 15 دقیقه اجرای تست PowerMAX) اندازه گیری کردیم. نتیجه به دست آمده به شرح زیر است:

همانظور که مشاهده می‌کنید پردازنده 10900K حتی از یک پردازنده 12 هسته‌ای نیز 130w انرژی بیشتری مصرف می‌کند و به عنوان یک پردازنده کلاس Mainstream پردازنده‌ی پر مصرفی تلقی می‌شود. با این حال مصرف انرژی مادربرد در حالت Idle خوب ارزیابی می‌شود و مدیریت مناسبی بر روی منابع مصرف انرژی آن هم با وجود انبوه نورپردازی، صفحه OLED، کنترلرهای شبکه و انبوه کامپوننت‌های الکتریکی به کار رفته از خود نشان می‌دهد.

با توجه به جدید بودن پردازنده مورد بررسی، در نمودار زیر می‌توانید نتیجه آنالیز توان مصرفی پردازنده Core i9 10900K را در کاربری‌های مختلف مشاهده کنید:

اگر به صورت خلاصه بخواهیم نمودار بالا را تشریح کنیم باید بگوییم اگر پردازنده 10900K تحت لود قرار گیرد و بوست‌های خودکار آن فعال شود، با یک غول پرمصرف انرژی نسبت به سایر پردازنده‌های Mainstream روبه‌رو هستید؛ در غیر این صورت، در کاربری‌های روزمره و حتی گیمینگ چندان پر مصرف به نظر نمی‌رسد.

تست‌های حرارتی

تست‌های حرارتی
در این تست نیز حرارت متصاعد شده از داغ‌ترین نقطه هیت‌سینک‌ها و قطعات مدار رگولاتور ولتاژ پردازنده (CPU VRM) و هیت سینک چیپست Z490 را به‌وسیله ترمومتر مادون قرمز و حرارت هسته CPU را نیز به‌وسیله نرم افزار HWMonitor در دو وضعیت Idle (ا15 دقیقه بدون هیچ گونه فعل و انفعال) و Load کامل CPU و GPU (به‌واسطه 15 دقیقه اجرای تست PowerMAX) اندازه گیری و ثبت کردیم. نتیجه به دست آمده به شرح زیر است:

دمای پردازنده همانطور که از مصرف انرژی بسیار زیاد آن می‌شد حدس زد، با توجه کوچک بودن سایز IHS و افزایش تراکم حرارت در سطح Coldplate خنک‌کننده، بسیار زیاد است. البته با تنظیم دستی دقیق مقدار ولتاژ و کاهش آن می‌توان کمی از این گرما را کاهش داد. اما باید دانست که این پردازنده به صورت ذاتی به دلیل ویژگی‌های طراحی آن گرم‌تر از سایر پردازنده‌های نسل دهم و رقیب خود AMD طبقه بندی می‌شود.

تست پهنای باند و Latency حافظه توسط نرم‌افزار AIDA64

تست پهنای باند و Latency حافظه توسط نرم‌افزار AIDA64
تست پهنای باند حافظه از جمله تست‌هایی هست که نتایج آن کاملاً به وضعیت سیستم‌عامل، فرکانس و معماری ساخت پردازنده و کنترلر حافظه، Bios هوشمند در انتخاب بهترین و عین حال پایدارترین تایمینگ های اصلی و Advanced و پیکربندی و فرکانس ماژول‌های حافظه و State های مختلف مدیریت مصرف انرژی وابسته است.

این مادربرد در تنظیم تایمینگ‌های خودکار حافظه‌های رم، با توجه به بهبود و پیشرفت کنترلر حافظه در پردازنده‌های نسل دهم، بسیار دقیق و بهینه عمل می‌کند.

همچنین به دلیل استفاده از نسل سوم Optimem در طراحی و روتینگ اسلات‌های رم، میزان تأخیر در دسترسی به تراشه‌های حافظه‌ تا مقدار قابل توجهی کاهش یافته است.

تست‌های CPU-Z

تست‌های CPU-Z
یکی از معروفترین نرم‌افزارهای نشان دهنده مشخصات سخت‌افزار در سال‌های اخیر، به یک ماژول بنچمارک بر اساس پردازش‌های تک و چند رشته‌ای نیز مجهز ‌است. تست این نرم‌افزار که بر اساس دستورات SSE2 پایه ریزی شده است می‌تواند معیار مناسبی از عملکرد پردازنده در پردازش‌های تک و چند رشته‌ای ارائه دهد.

تست‌های 3DMARK 13

تست‌های 3DMARK 13
سری نرم‌افزارهای 3DMark کمپانی Futuremark از سال 1999 تا حال، بدون شک یکی از محبوب‌ترین و معتبرترین نرم‌افزارهای تست کارایی کارت‌های گرافیک بوده‌اند. 3DMARK 11 آخرین نسخه از نرم‌افزارهای تست و محک کارت‌های گرافیک کمپانی FutureMark هست. تست‌های این نرم افزار مبتنی آخرین API کمپانی Microsoft یعنی DirectX 11 بوده و از آخرین ویژگی‌های واقع‌گرایانه تصویر در این API نظیر Tessellation، Compute shaders و Multi-threading پشتیبانی می‌کند. توجه داشته باشید که برای اجرای این تست نیاز به یک کارت گرافیک با قابلیت پشتیبانی از DirectX 11 و سیستم عامل Windows 7 یا Windows Vista SP2 دارید.

شاید منحصر به فردترین ویژگی نتایج تست‌های این 3 نرم افزار ایزوله بودن نتایج تست‌های GPU و CPU هست که نتایج تست‌های هر یک از قطعات نام‌برده شده را نسبت به دیگری متمایز می‌کند. این امر کمک می‌کند تا بر روی پلتفرم‌های مختلف نتایجی حدوداً یکسان را برای یک مدل کارت گرافیک داشته باشیم. در نتیجه مقایسه بین مدل‌های مختلف کارت‌های گرافیک حتی در پلتفرم‌های مختلف نیز با سهولت بیشتری انجام می‌شود.

تست‌های FireStrike و TimeSpy در واقع دو شبیه‌ساز بازی هستند که در هر دو تست، همان‌طور که انتظار می‌رفت پردازنده 10900K بر روی مادربرد ماکسیموس 12 فرمولا امتیاز بسیار خوبی دریافت کرده است.

تست Cinebench R20

تست Cinebench R20
ماهیت تست Cinebench درواقع مبتنی بر شبیه ساز نوعی نرم افزار سینمای 4 بعدی هست که بیشتر در استودیوهای ساخت پویانمایی‌های 3 بعدی استفاده می‌شود. در این تست تمامی توانایی پردازنده برای ترسیم یک صحنه 3 بعدی با تمام ویژگی‌های واقع‌گرایانه تصویر به کار گرفته می‌شود.

داشتن دو هسته و 4 رشته پردازشی کمتر کم و بیش در تمام تست‌های چند رشته‌ای محور خود را نشان داده و این پردازنده جایگاهی پایین‌تر از پردازنده Ryzen 3900XT دریافت می‌کند. اما با توجه به توانایی بوست تک هسته‌ای تا 5.3GHz همچنان پیشتاز پردازش‌های تک رشته‌ایست.

تست‌های مرورگر وب

تست‌های مرورگر وب
بدون شک بخش زیادی از ما زمان زیادی را در روز صرف گشت و گذار در وبسایت‌های مختلف می‌کنیم. در این میان وب‌سایت‌هایی هستند که با توجه به نوع طراحی و محتوایشان می‌تواند خروجی داده‌های یک نرم‌افزار بوده و از محتوای پیچیده‌ی کد‌های اسکریپت یا شبیه‌سازی‌های گرافیکی و ... برخوردار باشند.

در این بخش تست‌های JetStream2 که مجموعه‌ای از کتابخانه‌های مختلف کدهای JavaScript است و تست CanvasMark که بر اساس شبیه سازی دو بعدی و سه بعدی از کد‌های HTML5 طراحی شده را روی مرورگر Google Chrome مورد تست و بررسی قرار دادیم.

پردازش‌های وابسته به مرورگر وب از جمله تست‌هایی است که اگرچه تک رشته‌ای نیست، اما به طور کامل چند رشته‌ای نیز نیست و جزء محیط‌های غیر بهینه پردازشی به حساب می‌آید که در اینجا هم پردازنده 10900K امتیازات بالاتری نسبت به 3900XT کسب کرده است.

تست‌های PCMARK 10

تست‌های PCMARK 10
در این سری نرم‌افزارهای Benchmark کارایی کلی سیستم بر اساس تست‌های Single-thread و Multi-thread مانند نمایش و ویرایش عکس‌های دیجیتال، پخش و ویرایش انواع مختلف موزیک و ویدئو، پخش تصاویر 3 بعدی مانند انواع گیم، جابه‌جایی اطلاعات بین تجهیزهای مختلف، شبیه سازی نرم‌افزاری امنیتی، رمزگشایی صفحات وب و ... محک زده می‌شود. با توجه به هم‌پوشانی برخی از تست‌های این نرم‌افزار با سایر تست‌های کارایی انجام شده، تنها به امتیازات حاصل از سه بخش کار با اکسل، ویرایش عکس و ویرایش ویدیو بسنده کردیم.

تست‌های SPECviewperf

تست‌های SPECviewperf
این نرم‌افزار تست بسیار معروفی برای شبیه‌سازی محیط نرم‌افزارهای مهندسی و طراحی حرفه‌ای مانند 3DsMAX است که بر اساس اجرای صحنه‌های از پیش تعیین شده فعالیت کاربر در این نرم‌افزارها را شبیه‌سازی و بر اساس سرعت اجرا و مدت زمان پاسخگویی سیستم، به آن امتیاز می‌دهد.

معیار اصلی این نرم‌افزار سنجش سرعت کار در محیط نرم‌افزار است و نه سرعت رندر یا پردازش نهایی که با توجه به بهینه نبودن محیط Viewport بیشتر نرم‌افزارهای مدل سازی، می‌تواند معیار مناسبی از عملکرد سیستم در نرم‌افزارهای طراحی و مهندسی ارائه دهد. با توجه به فراگیرتر بودن نرم‌افزارهای 3DsMAX، CATIA و SolidWorks میان کاربران تنها به تست این سه نرم‌افزار در رزولوشن 4K اکتفا کردیم.

Viewport و بیشتر نرم‌افزارهای طراحی و مهندسی تنها از یک رشته پردازشی استفاده می‌کنند که این وضعیت در نرم‌افزارهای شرکت AutoDesk بیشتر از سایر نرم‌افزارهاست و با توجه به شرایط، پردازنده 10900K کارایی بهتری از سایر پردازنده‌ها از خود نشان می‌دهد.

تست‌ Video Transcoding توسط Handbrake

تست‌ Video Transcoding توسط Handbrake
این نرم افزار یکی از بهترین و معتبرترین تست‌های سنجش کارایی سیستم در پخش و تبدیل فایل‌های ویدئویی به فرمت‌های مختلف به شمار می‌رود. پشتیبانی از مدرن‌ترین تکنولوژی‌ها و پربازده‌ترین الگوریتم‌ها جهت تبدیل قابل‌های ویدئویی با بالاترین سرعت و در عین حال باکیفیت‌ترین حالت ممکن از مهم‌ترین ویژگی‌های این نرم افزار محسوب می‌شود.

در نرم افزار Handbrake از توان CPU برای تبدیل یک فایل ویدئویی باکیفیت 2160p با فرمت MP4 و کمک AVC1 با حجم 1.2GB به استاندارد ویدئویی از پیش تعریف شده با رزولوشن 1920x1080  استفاده شده است. در این تست زمان انجام پروسه به ثانیه ثبت شده است و مسلماً هر چه این فرآیند زودتر تکمیل شود پلتفرم مورد نظر کارایی بهتری در این تست‌ها داشته است.

تبدیل فرمت ویدیو از جمله تست‌هایی است که فرکانس هسته و بالاتر بودن IPC به تنهایی در برابر تعداد هسته‌های بیشتر پردازشی، نمی‌توانند بهترین نتیجه را دریافت کنند و از این رو، پردازنده 3900XT در این بخش در مدت زمان کمتری قادر به تبدیل فایل ویدیویی است.

تست‌های Zip/Unzip با 7-Zip

تست‌های Zip/Unzip با 7-Zip
فرآیند Zip و یا Unzip کردن اطلاعات همیشه جزو یکی از کاربردی‌ترین و در عین حال معمول‌ترین کارهایی است که استفاده کنندگان از کامپیوترهای شخصی در طول روز با آن سر و کار دارند. از جمله معروف‌ترین و شناخته شده ترین نرم‌افزارهای این امر 7-Zip هست که همواره خود را همگام با ارائه آخرین فناوری‌های سخت‌افزاری بروز نگاه می‌دارد تا بهترین کارایی ممکن را از خود ارائه دهد. این نرم افزارها دارای یک بخش Benchmark Tool مستقل می‌باشد که نتایج به دست آمده در این قسمت در نمودار زیر درج شده است.

مقدار کش در دریافت نتیجه بهتر، علاوه بر قدرت پردازشی، در زمان Decompressing از عوامل تأثیر گذار است که مقدار سه برابری کش L3 در پردازنده 3900XT روی نمودار نیز به خوبی اثرگذاری خود را نشان داده است.

تست‌ رندرینگ با Blender

تست‌ رندرینگ با Blender
نرم‌افزار Blender به دلیل کارایی فوق‌العاده موتور رندرهای داخلی از جمله Cycles و استفاده بهینه از توانایی پردازنده‌های گرافیکی در سرعت بخشیدن به فرآیند رندر صحنه‌های دو بعدی و انمیشن مشهور شده است. این نرم‌افزار همچنین به دلیل داشتن رابط کاربری ساده و پرسرعت برای مدل‌سازی و طراحی، به یک مجموعه کاربردی و پرطرفدار برای بازی‌سازان و انیمیشن سازان تبدیل شده است. به کمک موتور رندر Cycles یک صحنه از پیش طراحی شده، با اندازه‌گیری زمان مورد نیاز برای رندر کامل این صحنه توسط پردازنده، به تست و مقایسه قدرت پردازشی پردازنده‌های مختلف می‌پردازیم.

تست‌ رندرینگ با V-Ray

تست‌ رندرینگ با V-Ray
موتور رندر V-Ray بنام ترین موتور رندر میان طراحان به حساب می‌آید. این موتور رندر که از انبوهی از نرم‌افزارهای مشهور مدل‌سازی چون مجموعه AutoDesk و Cinema4D و... پشتیبانی می‌کند، می‌تواند صحنه‌های طراحی شده را به کمک پردازش Biased و UnBiased Raytracing به تصاویر تقریباً واقعی تبدیل کند. به تازگی نرم‌افزاری اختصاصی از سوی Chaos Group سازنده این موتور رندر، برای تست کارایی CPU و GPU عرضه شده است که به کمک اندازه‌گیری مسیرهای نورانی در مدت یک دقیقه مقیاسی برای اندازه‌گیری توان سخت‌افزار ارائه می‌کند.

در تست‌های رندرینگ با توجه به ماهیت چند رشته‌ای این نوع پردازش‌ها، پردازنده 3900XT گوی سبقت را از 10900K می‌رباید.

تست Startup-Time

تست  Startup-Time
یکی از اطلاعات مفید و کاربردی که در مورد وضعیت عمومی یک سیستم می‌توان داد، مدت زمان مورد نیاز برای بوت سیستم و بارگذاری ویندوز و آماده به کار بودن آن است. در نتیجه این تست المان‌هایی مانند سرعت سلف تست بایوس، سرعت خواندن، پردازش و بارگذاری ویندوز و نرم‌افزارهای اولیه توسط سخت‌افزار دخیل هستند. در این بخش زمان مورد نیاز از لحظه فشار دادن کلید "روشن" روی کیس در حالت Cold Boot تا لحظه ورود به ویندوز را اندازه گیری شده است.

مادربردها در تنظیمات بایوس خود مدت زمانی را به عنوان تأخیر در زمان بوت سیستم در نظر می‌گیرند تا کاربر فرصت کافی برای ورود به بایوس را داشته باشد. این مقدار در مادربردهای ایسوس به طور پیش‌فرض 3 ثانیه مشخص شده است. همچنین امکانات و قابلیت‌های بیشتر، زمان بررسی و بوت بیشتری نیز طلب می‌کند؛ به همین دلیل مادربرد MaximusXII Formula مدت زمان بیشتری را صرف می‌کند تا به طور کامل وارد محیط ویندوز و آماده به کار شود.

تست بازی Shadow of theTomb Raider

تست بازی Shadow of the Tomb Raider
ماژول بسیار کامل و دقیق بنچمارک این بازی به ما اجازه می‌دهد تا کارآیی پردازنده و کارت گرافیک را به صورت مجزا یا ترکیبی مورد بررسی قرار دهیم. با توجه به محدودیت توانایی کارت گرافیک GTX 1080 مورد استفاده در تست‌بد شهر سخت‌افزار، سعی کردیم تأثیر محدودیت کارت گرافیک را در این تست به حداقل برسانیم و تنها نتایج فریم‌های رندر شده توسط پردازنده را در نمودار قرار دهیم.

تست‌ بازی Horizon Zero Dawn

تست‌ بازی Horizon Zero Dawn
این بازی یکی از عناوین جدید مبتنی بر DirectX12 است که در سبک نقش آفرینی و جهان باز است. این بازی که ابتدا برای کنسول پلی‌استیشن4 عرضه شد، پس از چند سال پا به دنیای PC نیز گذاشت تا گرافیک خیره‌کننده و روند داستانی بازی برای گیمرهای غیر کنسول نیز قابل تجربه باشد. این بازی نیز به یک ماژول کامل بنچمارک گیری مجهز است که می‌تواند علاوه بر اندازه‌گیری فریم‌های تولید شده توسط پردازنده و کارت گرافیک به صورت مجزا، بر اساس کارایی کلی سیستم و ترکیبی به آنها امتیاز دهد که می‌تواند با توجه به محدود بودن توان کارت گرافیک GTX 1080 در بازی‌های جدید معیار مناسبی از مقایسه سیستم‌های مختلف ارائه دهد.

تست‌ بازی Civilization VI

تست‌ بازی Civilization VI
این بازی در آخرین بسته الحاقی خود که Gathering Storm نام دارد، به یک ماژول پیشرفته و سنگین تست و بنچمارک سخت‌افزار مجهز شده است. تست هوش مصونی این بازی با قرار دادن 16 نژاد مختلف و شبیه سازی حرکات هر نژاد در 5 نوبت متوسط زمان مورد نیاز برای پردازش هر نوبت را اندازه‌گیری می‌کند و با توجه به پردازش‌های گرافیکی، استفاده زیاد از حجم رم و توان پردازشی CPU، سنجش دقیقی از توان کلی سیستم در اجرای بازی‌های پردازنده محور ارائه می‌کند.

یکی از اصلی‌ترین شعارهای تبلیغاتی اینتل، کارایی بهتر در گیمینگ است که در تمامی تست‌های بالا به دلیل سرعت هسته‌های بالاتر و IPC بهتر نتایج بهتری نیز کسب کرده‌اند.

تست‌های Overclocking

تست‌های Overclocking
در این بخش سعی خواهیم کرد با توجه به پتانسیل‌های موجود از نظر دما و قابلیت‌های اورکلاکینگ پلتفرمِ مورد بررسی به فرکانس یا کارایی بالاتری که بتواند توسط کاربر قابل دستیابی و همچنین کاربردی باشد، برسیم. با این توضیح با افزایش ولتاژ در بایوس به مقدار 1.425v و قرار دادن LLC روی Level 4 تلاش کردیم تا ضریب پردازنده را برای تمامی هسته‌ها به 5.1GHz افزایش دهیم. البته با توجه به دمایی که در بخش تست حرارتی بدست آوردیم انتظار چندانی برای وجود پتانسیل اورکلاک تحت خنک کننده AiO 240mm نداشتیم.

  همانطور که در تصویر مشاهده می‌کنید دمای پردازنده در هنگام تست به سرعت در محدوده 95 درجه سانتی‌گراد قرار گرفت و به حداکثر 97 درجه نیز رسید که به هیچ وجه با توجه به کوتاه بودن تست Cinebench، برای استفاده 24/7 از پردازنده مناسب نیست. به همین دلیل از اجرای تست پایداری که گرمای بسیار زیادی تولید می‌کند خود داری کرده و تنها به اجرای دو تست 3Dmark و Cinebench بسنده کردیم.

همانطور از نتایج بالا مشخص است افزایش دستی فرکانس تمام هسته‌ها به افزایش کارایی منجر خواهد شد؛ اما اختلاف کارایی و دمای بسیار بالای حاصل از آن به نظر چندان سودمند نبوده و حتی به دلیل خاموش کردن سیستم‌های اورکلاکینگ و بوست خودکار برای اورکلاک دستی، سرعت پردازش تک هسته‌ای کاهش نیز یافته است.

به همین دلیل اگر از خنک‌کننده‌ای با بازدهی بسیار بالا مانند یک واتر کولینگ سیکل باز به همراه بلاک پردازنده و تجهیزات حرارتی مانند خمیرهای گران قیمت استفاده نمی‌کنید، توصیه می‌کنیم چندان روی اورکلاک و افزایش محسوس کارایی این پردازنده حساب نکنید و به همان سیستم‌های خودکار بوست فرکانس اینتل و تنظیم دقیق ولتاژ بسنده کنید.

البته این پایان ماجرا نبود و پس از بازگرداندن پردازنده به حالت پیش‌فرض به سراغ اورکلاک رم‌ها رفتیم. برای اورکلاک رم‌ها نیز کاربردی بودن را مد نظر قرار دادیم و تنها با افزایش ولتاژ VDDR به مقدار 1.42v و تنظیم تایمینگ‌های پایه روی 420-36-16-16-16 به فرکانس 3900MHz دست پیدا کردیم که در این فرکانس شاهد کاهش تأخیر، افزایش پهنای‌باند و کارایی بودیم.

در پردازنده‌های اینتل همانطور که می‌دانیم و از نمودار تست Cinebench نیز مشخص است، تأثیر افزایش 700MHz فرکانس حافظه‌های رم چندان محسوس نیست. با این حال قابلیت اورکلاکینگ و اعمال تایمینگ‌های خودکار بسیار خوب باعث شده است اورکلاک حافظه روی این مادربرد به یک تجربه دلچسب بدل شود.

جمع‌بندی و امتیاز شهرسخت‌افزار

 

جمع‌بندی و امتیاز شهرسخت‌افزار
این جمع‌بندی را با توجه به بررسی پردازنده 10900K برای اولین بار به دو بخش تقسیم می‌کنیم. بخش اول مربوط به پردازنده نسل دهمی و پرچم‌دار 10900K است که با داشتن 10 هسته و 20 رشته پردازشی و فرکانس بالای بوست خود تا بیش از 5GHz در انواع تست‌های تک رشته‌ای، گیمینگ و بیشتر نرم‌افزارهای کاربردی خوش درخشیده است.

در تست‌های ما تنها نکته منفی در مورد این پردازنده، مصرف بالای آن بود. این پردازنده در زمان اجرای تست‌هایی با دستورات AVX نزدیک به 260 وات توان مصرف می‌کند که با توجه به ابعاد کوچک این پردازنده و IHS آن، میزان حرارت متمرکز را افزایش داده و هر سیستم خنک‌کننده رده‌بالایی را نیز می‌تواند با مشکل مواجه کند.

در بخش دوم به سراغ مادربرد می‌رویم. مادربردهای خانواده ROG همواره از سوی رسانه‌ها، اورکلاکرها و متخصصین مورد تحسین قرار گرفته‌اند. این مادربرد نیز با پا گذاشتن در جای پای نسل‌های پیشین خود، این مسیر را ادامه داده و در کنار طراحی و زیبایی ظاهری، امکانات و کارایی را نیز به حداکثر رسانده است؛ امکاناتی مانند درگاه‌های متنوع و پر سرعت شبکه، سیستم صوتی با کیفیت، درگاه‌های USB پر تعداد و پرسرعت برای پنل پشتی و جلوی کیس و قابلیت‌های گسترده اورکلاکینگ را می‌توان در این حوزه برشمرد.

وجه تمایز این مادربرد با سایر مادربردها و حتی دیگر اعضای خانواده Maximus XII، همان طراحی ظاهری و خنک‌کننده اختصاصی مدار رگولاتور ولتاژ آن است که از دیگر قابلیت‌های برجسته این مادربرد به حساب می‌آید. Armor فلزی پشت و قاب جلویی مادربرد علاوه بر محافظت از کامپوننت‌های سطح PCB در برابر ضربه و گرد و خاک، زیبایی ظاهری این محصول را دو چندان کرده است.

خنک‌کننده تنومند و دو کاره‌ی آبی/بادی ساخت EK نیز در هماهنگی با سایر المان‌های زیبایی، همانطور که در تست‌های حرارتی مشاهده کردید، کارایی بسیار خوبی در زمان استفاده از پردازنده‌ای پر مصرف مانند 10900K از خود نشان می‌دهد.

به صورت خلاصه، نکات مثبت و منفی مادربرد ASUS ROG Maximus XII Formula را می‌توان به صورت زیر ذکر کرد:

نکات مثبت:

• طراحی ظاهری بسیار زیبا
• مدار رگولاتور ولتاژ رده‌بالا و خنک‌کننده اختصاصی هیبریدی
• درگاه‌های شبکه سیمی و بی‌سیم پر سرعت

نکات منفی:

• قیمت بیشتر در مقایسه با محصولات مشابه

با تمامی این توضیحات، مادربرد ASUS ROG Maximus XII Formula موفق به کسب امتیاز عالی 9.2 و نشان Overclocker's Choice و ریز امتیازات زیر در کلاس محصولات رده‌بالا از لابراتوار شهر سخت‌افزار شد:

ASUS ROG MaximusXII Formula

کلاس عرضه : گران قیمت / رده بالا

9

بسته‌بندی

9

امکانات

9.5

اورکلاکینگ

9

کارایی

9.5

کیفیت ساخت و طراحی

8

ارزش خرید

9.2

امتیاز شهرسخت‌افزار

نشان شهرسخت‌افزار

9.2

چنانچه درباره این محصول سوال یا نظری دارید، در قسمت نظرات مطرح کنید.