بررسی مادربرد GIGABYTE Z390 Aorus Xtreme؛ یک هیولای زیبا

گیگابایت از سری Aorus مادربردی را تولید کرده است که از هر نظر می‌توان آن را شاهکاری بر اساس تراشه رده‌بالای Z390 و پلتفرم اینتل خطاب کرد. طراحی زیبا، نورپردازی چشم‌نواز و قابلیت‌های خاص گیمینگ و اورکلاکینگ تنها بخشی از ویژگی‌های مادربرد Z390 Aorus Xtreme هستند.

گیگابایت از سری Aorus مادربردی را تولید کرده است که از هر نظر می‌توان آن را شاهکاری بر اساس تراشه رده‌بالای Z390 و پلتفرم اینتل خطاب کرد. طراحی زیبا، نورپردازی چشم‌نواز و قابلیت‌های خاص گیمینگ و اورکلاکینگ تنها بخشی از ویژگی‌های مادربرد Z390 Aorus Xtreme هستند.

مقدمه

 

مقدمه
اینتل با ارائه پردازنده نسل نهمی 9900K که دارای 8 هسته و 16 رشته پردازشی است و پیشوند Core i9 را یدک می‌کشد، محصولات سری Mainstream خود را از نظر کارایی بیش از پیش به سری HEDT نزدیک کرده است. در این میان مادربردهای میزبان چنین پردازنده‌هایی نیز ارتقا یافته و تراشه Z390 را برای ارائه بالاترین کارایی به همراه بیشترین امکانات به خدمت گرفته‌اند. برای آشنایی بیشتر با تراشه Z390 و قابلیت‌های آن می‌توانید بخش «معرفی پلتفرم» بررسی شهر سخت‌افزار از مادربرد Maximus XI Hero را مطالعه فرمایید.

مادربرد مورد بررسی تحت بخش ویژه گیمینگ گیگابایت به نام Aorus طراحی شده و انبوهی از قابلیت‌های ویژه گیمینگ و اورکلاکینگ را با خود به همراه دارد. قابلیت‌هایی نظیر شبکه سیمی و بی‌سیم پرسرعت، درگاه‌های ارتباطی و ذخیره‌سازی متنوع، مدار رگولاتور ولتاژ قدرتمند برای سخت‌ترین شرایط اورکلاک در کنار طراحی زیبا و نورپردازی خاص، این محصول را به عنوان پرچمدار سری Z390 گیگابایت معرفی می‌کند.

بسته‌بندی و محتویات جعبه

بسته‌بندی و محتویات جعبه

بسته‌بندی عظیم الجثه و ضخیم این مادربرد حتی پیش از مشاهده محتویات درون آن، القا کننده محصولی رده‌بالاست. نشان Aorus نیز به رنگ RGB تبدیل شده و برای رعایت اصالت برند Aorus نام محصول با ترکیب رنگی نارنجی / سفید بر روی جعبه درج شده است. نمایی از مادربرد به همراه نورپردازی زیبای RGB آن نیز در پس‌زمینه قرار گرفته تا کاربر با ظاهر زیبای این مادربرد آشنا شود.

اما فضای پشت جعبه به معرفی امکانات منحصر به  فرد و مشخصات این مادربرد اختصاص پیدا کرده است که این ویژگی‌ها را با هم مرور می‌کنیم:

• 16Phases IR Digital VRM Solution مدار رگولاتور ولتاژ 16 فاز و تمام دیجیتال پردازنده ساخت شرکت International Rectifier
• Advanced Thermal Design طراحی خاص با راندمان بالا برای سیستم خنک‌کننده مدار رگولاتور ولتاژ
• Aquantia 10GbE LAN شبکه پرسرعت سیمی 10 گیگابیتی
• Aorus RGB Fan Commander هاب کنترلر RGB برای فن‌ها
• Amp-Up Audio  سیستم صوتی قدرت گرفته از تراشه ALC1220-VB به همراه ESS DAC
• Extreme 40Gb/s Thunderbolt3 درگاه فوق سریع 40Gb/s تحت استاندارد Thunderbolt 3

با وجود همه این قابلیت‌ها باید دید این مادربرد در عمل چه توانایی‌هایی دارد. پس بدون فوت وقت به سراغ جعبه گشایی این محصول می‌رویم. با باز کردن جعبه، مادربرد در پوشش اسفنجی و ضد الکترواستاتیک خود قرار گرفته و باقی متعلقات در لایه زیرین جای گرفته‌اند. این محتویات به دو بخش تقسیم می‌شوند، بخش اول شامل متعلقات رایج همراه هر مادربرد است که شامل موارد زیر است:

• دفترچه راهنما
• یک درایو فلش شامل درایورها و نرم افزارهای مورد نیاز  
• راهنمای نصب سریع
• شش عدد کابل بافته شده SATA 6Gb/s
• دو آنتن شبکه بی‌سیم
• یک عدد پل HB SLI به طول سه اسلات
• مجموعه برچسب برای علامت گذاری کابل ها
• سه عدد کیت پیچ حافظه‌ی M2 (استند و پیچ)
• سه عدد کابل سنسور حرارتی برای اندازه گیری دمای محل دلخواه
• یک عدد G Connector برای اتصال آسان پنل جلویی کیس به برد
• یک عدد بند چسبی پارچه‌ای برای مدیریت کابل‌ها
• کیت OC Touch به همراه کابل اتصال به مادربرد

و در بخش دوم که درون یک جعبه با بسته‌بندی Aorus قرار گرفته است:

کنترلر RGB خاص و  منحصر به فردی مشاهده می‌شود که قابلیت‌های مختلفی دارد. در لایه زیرین این هاب، متعلقات مربوط به سیستم نورپردازی قرار گرفته است که شامل موارد زیر است:

•  یک کابل برق ساتای بافته شده
• یک کابل ورودی USB
• یک کابل اتصال به مادربرد
• هشت کابل اتصال به فن‌های RGB
• دو کابل افزاینده اتصال USB

همانطور که مشاهده کردید انبوه متعلقات همراه این مادربرد طیف وسیعی از نیازهای کاربران را پوشش می‌دهد و امکانات مناسبی را چه برای گیمرهایی که به زیبایی کیس خود اهمیت می‌دهند و یا اورکلاکرهایی که نیاز به امکانات خاص دارند، فراهم می‌آورد. همچنین برچسب قیمت 550 دلاری این مادربرد پرچمدار و امکانات همراه آن، به راحتی ارزش خرید این مادربرد را نسبت به سایر مادربردهای پرچمدار Z390 افزایش می‌دهد.

مشخصات فنی و نمای ظاهری

 

مشخصات فنی و نمای ظاهری
در ابتدا لازم می‌دانیم مشخصات فنی این مادربرد را با استناد به وب سایت رسمی کمپانی GIGABYTE ملاحظه کنید:

یکی از نقاط قوت مادربردهای سری AORUS طراحی زیبای ظاهری آنهاست که بی‌شک مادربرد مورد بررسی نیز از این ویژگی مستثنی نیست و در نگاه اول به راحتی توجه کاربر را به خود جلب می‌کند. هیتسینک‌های نقره‌ای با برش‌هایی هوشمندانه، ضمن افزایش کارایی، از نظر بصری نیز زیبا به نظر می‌رسند.

سیستم صوتی و کانکتورهای پنل پشتی نیز با پوششی از جنس پلاستیک به رنگ مشکی پوشیده شده‌اند تا علاوه بر محافظت از کامپوننت‌های زیر خود، فضایی مناسب برای تعبیه بخشی از سیستم نورپردازی را فراهم آورد. هیتسینک‌های طراحی شده برای خنک‌ کردن حافظه‌های M.2 نیز به زیبایی با خنک‌کننده PCH ترکیب می‌شوند و یک پوشش شفاف به همراه نورپردازی RGB آنها را همراهی می‌کند.

مجموعه نورپردازی با لبه بیرونی برد کامل می‌شود. این بخش که تمام آن با دیفیوزر احاطه شده و متصل به صفحه فلزی نصب شده در پشت مادربرد است، بخشی از سیستم نورپردازی است که با LEDهای RGB پوشیده شده و با روشن کردن فضای بیرونی مادربرد جلوه زیبایی به آن می‌دهد. در کنار تمامی اینها دو کانکتور برای اتصال نوارهای Digital RGB و دو کانکتور برای نوارهای RGB نیز در قسمت بالا و پایین برد تعبیه شده است تا هیچ نقطه تاریکی نه بر روی برد و نه درون کیس باقی نماند.

کانکتورهای Digital RGB برای راحتی کاربر در انتخاب انواع نوارهای RGB هریک مجهز به یک جامپر برای تغییر ولتاژ بین 5V و 12V نیز هستند تا محدودیتی در استفاده از نوارهای RGB وجود نداشته باشد.

از نظر ابعاد این مادربرد در استاندارد E-ATX قرار دارد و طول و عرض آن به ترتیب 30.5cm x 27.1cm است که باید در انتخاب کیس برای نصب این مادربرد، به پشتیبانی از استاندارد E-ATX توجه شود. کیفیت PCB هشت لایه و لحیم‌کاری در این برد، به دلیل استفاده از سیستم‌های تمام اتوماتیک بسیار بالا بوده و در بخش کامپوننت‌های صوتی دارای ایزولاسیون اختصاصی است. همچنین ضخامت دو برابری لایه‌ی مس در ساخت PCB این مادربرد انتقال بهتر جریان و کاهش نویز را سبب می‌شود.

یک صفحه ضخیم فلزی در پشت مادربرد تعبیه شده‌ که در ارتباط با لایه Ground مادربرد بوده و ضمن افزایش مقاومت در برابر تخلیه بار‌های استاتیکی، به مقاوم سازی PCB در اثر وزن قطعات و خنک‌کننده‌ها، در کنار زیبایی ظاهری و پوشش نورپردازی RGB کمک قابل توجهی کرده است.

این برد دارای 4 اسلات DIMM بوده که بر خلاف بیشتر مادربردهای رایج، توانایی پشتیبانی از حداکثر 128GB حافظه رم DDR4 (ماژول‌های 32GB) به صورت Dual Channel در سرعت استاندارد 2133/2400/2666 مگاهرتز را دارد. بیشینه سرعت پشتیبانی شده حافظه‌های رم به بیش از 4400 مگاهرتز می‌رسد که از طریق فعال‌سازی پروفایل XMP یا اورکلاک قابل دسترسی است.

در زمینه اسلات‌های PCI با دارا بودن 3 اسلات PCI Express X16 و دو اسلات PCI Express X1 قابلیت نصب انواع کارت‌های افزودنی وجود دارد. دو اسلات اول PCI Express X16 که پهنای باند خود را مستقیماً از پردازنده دریافت می‌کنند توانایی ارائه سرعت به ترتیب X16 و X8 را دارند و در صورت استفاده از هر دو اسلات، سرعت اسلات اول به X8 کاهش یافته و با ترکیب X8/X8 کار خواهند کرد.

قابلیت 2way SLI و 3way CrossFire نیز در این مادربرد پشتیبانی می‌شود که با توجه به فاصله 3 اسلاتی دو درگاه اول PCI Express X16 فضای مناسب برای تهویه هوا بین دو کارت وجود دارد و اصطلاحاً حالت ساندویچ اتفاق نخواهد افتاد. این سه اسلات توسط استیل ضد زنگ مقاوم سازی شده تا در اثر فشار ناشی از وزن و گرمای کارت‌های گرافیک تغییر شکل ندهند. اسلات سوم نیز پهنای باند خود را از چیپ Z390 گرفته و با سرعت X4 کار می‌کند.

در صورت استفاده از کارت‌های افزودنی پر مصرف یا بیش از دو کارت گرافیک، یک کانکتور 6pin نیز در قسمت پایین برد تعبیه شده است تا از هرگونه خطر احتمالی ذوب شدن رشته‌های 12ولت کابل 24پین مادربرد جلوگیری شود.

پورت‌های ذخیره‌سازی در این مادربرد شامل 6 پورت SATA 6Gb/s (با توانایی پشتیبانی از آرایه‌های RAID 0,1,5,10 و تکنولوژی Intel Rapid Storage) و سه پورت M2 که میان اسلات‌های PCI Express قرار گرفته‌اند می‌شود.

دو اسلات اول M2 قابلیت پشتیبانی از حافظه‌های با رابط SATA و PCIe را تا حداکثر طول 110mm داشته و اسلات سوم تنها از حافظه M2 با رابط PCIe و حداکثر طول 80mm پشتیبانی می‌کند.

در سطح برد انواع کانکتور‌های رایج برای اتصال به پنل جلوی کیس تدارک دیده شده است. کانکتور مربوط به اتصالات صدا، دو کانکتور 10 پین USB2، یک کانکتور USB3.1 Gen2 TypeC و یک کانکتور 20 پین USB3.1 Gen1 در لبه‌ی سمت راست و پایین مادربرد قرار گرفته‌اند. کانکتور OCT_CON نیز محل اتصال پنل OC Touch است.

همچنین هشت Fan Header چهار پین برای کاربری‌های مختلف مانند اتصال پمپ خنک‌کننده مایع یا فن‌های خنک‌کننده در سطح برد به طور هوشمندانه‌ای تعبیه شده اند. دو کانکتور نیز برای اتصال ترمیستور و اندازه‌گیری دمای محل دلخواه در لبه‌ی بالا و پایین برد قرار گرفته است.

در پنل پشتی این مادربرد به ترتیب از سمت چپ دو پورت برای اتصال آنتن شبکه بی سیم (WiFi و Bluetooth)، چهار پورت USB3.1 Gen2 Type-A (پورت‌های قرمز)، دو پورت Thunderbolt 3.0 (پورت کوچک مشکی) با درگاه Type-C و پشتیبانی از USB3.1 Gen2، یک پورت RJ45 برای اتصال شبکه 1G، یک پورت RJ45 (قرمز) برای اتصال شبکه پرسرعت 10G، خروجی HDMI 1.4b  با حداکثر رزولوشن 4096x2160@30Hz، دو پورت USB2.0، دو پورت USB 3.1 Gen1 و مجموعه خروجی صدای 7.1 کاناله توسط جک‌های 3.5mm آنالوگ و S/PDIF Optical خروجی صدا قرار گرفته‌اند.

همانطور که در تصویر مشاهده می‌کنید یک پورت USB3.1 پنل پشتی با نشان BIOS و نور LED برای اتصال حافظه فلش به منظور به‌روزرسانی BIOS و استفاده از قابلیت Q-Flash Plus (به‌روزرسانی BIOS بدون نیاز به پردازنده و رم) نشانه‌گذاری شده است.

لازم به ذکر است دو درگاه Thunderbolt این مادربرد می‌توانند به عنوان خروجی تصویر DisplayPort 1.4 با حداکثر رزولوشن 4096x2160@60Hz نیز مورد استفاده قرار گیرند.

همچنین اگر به لیست متعلقات همراه دقت کرده باشید حتماً متوجه شده‌اید که خبری از محافظ پورت‌های پشتی نیست. گیگابایت این قطعه را با یک محافظ فلزی ثابت مجهز به نورپردازی RGB جایگزین کرده که ضمن زیبایی ظاهری، در ارتباط با لایه‌ی GND و صفحه فلزی پشت PCB است و مادربرد را بیش از پیش در برابر تخلیه بار‌های استاتیکی مقاوم می‌کند و در کنار آن مراحل نصب مادربرد درون کیس را نیز ساده‌تر کرده و از اتلاف وقت به دلیل فراموشی قرار دادن I/O Shield جلوگیری می‌کند.

سیستم خنک‌کننده و مدار رگولاتور ولتاژ

 

سیستم خنک‌کننده و مدار رگولاتور ولتاژ
با باز کردن تمامی کاورها و خنک کننده‌های نصب شده بر روی برد به بررسی دقیق کامپوننت‌های استفاده شده و وضیعت سیستم خنک کننده می‌پردازیم.

هیتسینک در نظر گرفته شده برای تراشه Z390 در این مادربرد ضمن مجهز بودن به نورپردازی RGB، یک صفحه آلومینیومی است که به کمک پد حرارتی گرمای حاصل از این تراشه را دفع می‌کند. در تصویر بالا سایر کاورهای نصب شده روی مادربرد را مشاهده می‌کنید که همگی مجهز به نورپردازی RGB هستند.

هیتسینک مدار رگولاتور ولتاژ این مادربرد به شکل دو لایه ساخته شده است. قسمت اول این خنک‌کننده از دو بخش تشکیل شده که شامل پره‌های متعدد است و دو بخش آن با یک لوله انتقال حرارت به هم متصل شده اند. این بخش از طریق پدهای حرارتی با بازده بالا، روی ماسفت‌ها و چوک‌های مدار رگولاتور ولتاژ قرار می‌گیرد.

قسمت دوم که کمی کوچکتر است و جرم کمتری دارد با دو پیچ کوچک روی هیتسینک قسمت اول قرار می‌گیرد و به کمک یک پد حرارتی به آن متصل می‌شود. این هیتسینک به کمک یک لوله انتقال حرارت به دو صفحه نازک وصل می‌شود و گرما را به پشت برد منتقل می‌کند. این ترکیب با توجه به مدار رگولاتور ولتاژ قدرتمند و بازدهی بالای آن که در ادامه به آن می‌پردازیم، به راحتی از پس دفع حرارت ماسفت‌ها در شرایط مختلف اورکلاکینگ و فشارهای نامتعارف بر می‌آید.

آزمایش‌های انجام شده بر حافظه‌های M2، نشان می‌دهد با بالا رفتن دما، کارایی کاهش محسوسی می‌یابد. به همین منظور گیگابایت با گسترش خنک کننده PCH و تعبیه یک هیتسینک مجزا، بخشی برای دفع گرما از ماژول‌های حافظه M2 در نظر گرفته است که در عین کارایی، زیبایی ظاهری مادربرد را دو چندان کرده است.

بررسی مدار رگولاتور ولتاژ

همانطور که در تصویر مشاهده می‌فرمایید جریان مورد نیاز پردازنده در این برد از طریق دو کانکتور E-ATX 8pin تامین شده و سیستم VRM، تنظیم و تصفیه‌ی این ورودی را انجام می‌دهد. مدار رگولاتور ولتاژ این مادربورد از نوع 18 فاز بوده که 16 شریان وظیفه تامین ولتاژ و جریان مورد نیاز پردازنده (VCC) را بر عهده دارند و 2 شریان، ولتاژ و جریان مورد نیاز تراشه گرافیکی تعبیه شده در پردازنده (VCCGT) را تامین می‌کنند که توسط چوک‌ها و خازن‌های Black Solid ساخت Nichicon با عمر بیش از 5000 ساعت در دمای 105 درجه سانتی‌گراد، تصفیه شده و به پردازنده می‌رسد.

اگرچه پردازنده‌های سری 9 اینتل چندان پرمصرف نیستند، با این حال کانکتورهای 8pin مدار رگولاتور ولتاژ در قاب فلزی قرار گرفته‌اند تا گرمای حاصل از عبور جریان را به شکل بهتری دفع کنند و در برابر ذوب شدن مقاومت بیشتری داشته باشند.

ماسفت‌های به کار رفته در بخش VCC، از PowlRstage های بسیار جدید شرکت International Rectifier است. این ماسفت‌ها با مدل دقیق TDA 21462، از نوع Smart Power Stage بوده و علاوه بر بخش‌های مختلف یک کنترل کننده‌ی جریان، مانند HighsideFET، LowsideFET و Mosfet Driver،  کنترل کننده‌های دما و جریان را نیز درون خود جای داده است و ‌توان تحمل بیشینه جریان 60 آمپر به طور مداوم را دارند. بکار گرفتن این ماسفت‌ها در 16 فاز به مدار رگولاتور ولتاژ توانایی تأمین جریان شگفت‌انگیز 960 آمپر را برای بخش VCC می‌دهد.

یکی از ویژگی‌های برجسته این ماسفت‌ها بازدهی انرژی بیش از 95% در محدوده جریان 10 تا 30 آمپر است. با توجه به توانایی مدار رگولاتور ولتاژ در تأمین حداکثر 960 آمپر و فرض مصرف 400 آمپری پردازنده Core i9 9900K در شرایط اورکلاکینگ با نیتروژن مایع، بازده انرژی این مجموعه را در محدوده ایده‌آل ماسفت‌ها قرار می‌دهد که برای شرایط Extreme Overclocking بسیار شگفت‌انگیز است.

این مجموعه تحت کنترلر PWM تمام دیجیتال و بسیار معروف IR 35201 فعالیت می‌کند که ساخت شرکت International Rectifier است. این کنترلر که در بیشتر کارت‌های گرافیک و مادربرد رده بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد، توانایی مدیریت 8 فاز دوکاناله با ترکیب‌های 0+8، 1+7 و 2+6 را دارد که در این مادربرد به صورت 0+8 پیکربندی شده است. این کنترلر ضمن پشتیبانی از پروتکشن‌های رایج OVP UVP, OCP, OTP وCAT_FLT، به سیستم IR Efficiency Shaping نیز مجهز است که به کنترلر، توان خاموش کردن فاز‌های اضافی در زمان کم باری و کار با 1 یا 2 فاز فعال را می‌دهد. این قابلیت به افزایش بازده و کاهش مصرف انرژی مادربرد کمک می‌کند.

هشت خروجی‌ کانال اول این کنترلر به کمک پنج عدد از Phase Doubler های IR 3599 ساخت شرکت International Rectifier به 16 شریان تبدیل شده است تا کنترلر توانایی مدیریت 16 فاز بخش VCC را داشته باشد.

ماسفت‌های به کار رفته برای تأمین ولتاژ و جریان بخش iGPU از مدل 4C06 برای بخش LowSide و 4C010 برای بخش HighSide بوده و جزء ماسفت‌های میانرده ساخت ON Semiconductor هستند. از نظر مشخصات فنی این ماسفت‌ها قادر به تأمین جریانی بیش از نیاز شاخه VCCGT هستند. با توجه به طیف کاربرانی که از چنین مادربردهای گران‌قیمتی استفاده می‌کنند، بعید به نظر می‌رسد که از گرافیک داخلی پردازنده استفاده چندانی کنند و به همین دلیل گیگابایت تلاش کرده است تا با استفاده از این کامپوننت‌ها هزینه نهایی ساخت را متعادل نگاه دارد.

به دلیل استفاده تمامی سیگنال‌های تراشه IR 35201 برای راه‌اندازی ماسفت‌های بخش VCC، گیگابایت مجبور به استفاده از یک کنترلر PWM دوم برای راه‌اندازی ماسفت‌های بخش VCCGT شده است. این کنترلر که از مدل IR 35204 ساخت International Rectifier است، تمام ویژگی‌های برادر بزرگتر خود را داراست و می‌تواند 1+3 فاز مختلف را مدیرییت کند که در این مادربرد به صورت 0+2 پیکربندی شده است. یک تراشه IR 3598 نیز در پشت برد تعبیه شده است که نقش Dual Driver را برای ماسفت‌های بخش VCCGT ایفا می‌کند.

بخش VCCIO و VCCSA شامل 1+1 فاز مجزا از کنترلر اصلی بوده و از ماسفت‌های پکیج کوچک 4C06 ساخت ON Semiconductor به همراه کنترلر RT8120 ساخت Richtek تشکیل شده است که از نظر توان تأمین جریان بیش از نیاز این دو بخش است.

  جریان و ولتاژ اسلات‌های رم نیز بر عهده یک فاز شامل ماسفت‌های 4C06N برای بخش LowSide و HighSide و کنترلر RT8120 قرار گرفته است.

سیستم صوتی AMP-UP

سیستم صوتی AMP-UP

چند سالی است که تولیدکنندگان مادربرد، یکی از نقاط قوت بردهای خود را سیستم صوتی آن قرار داده‌اند که این سیستم‌های صوتی توانایی‌هایی در حد و اندازه کارت‌های صدای حرفه‌ای دارند. AMP-UP Audio که عنوان تجاری سیستم‌های صوتی مادربردهای رده بالای کمپانی گیگابایت محسوب می‌شود، یکی از باسابقه‌ترین و در عین حال خوش صداترین سیستم‌های صوتی مجتمع بر روی مادربرد محسوب می‌شود. این سیستم صوتی متشکل از چند بخش مختلف برای پردازش، بازسازی و تقویت سیگنال صوتی می‌باشد تا خروجی نهایی آنچه باشد که حرفه‌ای‌ها آن را طلب می‌کنند. در این بخش قصد داریم به معرفی و کالبد شکافی این سیستم صوتی بپردازیم.

Audio Codec باکیفیت و مدرن

قلب این سیستم در واقع جدیدترین تراشه ساخت Realtek به نام ALC1220 می‌باشد. ظاهرا گیگابایت این تراشه را مورد بهینه‌سازی قرارداده تا SNR آن در بخش خروجی به 120 دسیبل و در بخش ورودی به 113 دسیبل تبدیل شود تا حاصل، صدای شفاف و کریستالی چه در ضبط و چه در پخش باشد. گیگابایت این تراشه جدید را ALC1220-VB نام‌گذاری کرده‌ است.

TCCO و Clock Source با دقت بالا

قطعات سیستم‌های صوتی حرفه‌ای در برابر تغییرات دما بسیار حساس هستند و این تغییرات در کیفیت خروجی آنها تأثیر می‌گذارد. TCCO (temperature-compensated crystal oscillators) قطعه‌ای است که از جنس طلا ساخته می‌شود و نوعی همگام‌ساز فرکانس است که در صورت از دست رفتن تایمینگ فرکانس‌ها به دلیل اختلاف دمای کامپوننت‌های صوتی، آنها را همگام سازی می‌کند و Jitter فرکانس‌های خروجی را به طور چشم گیری کاهش می‌دهد.

خازن‌های آکوستیک Nichicon به همراه خازن‌های Hi-Fi ساخت WIMA

خازن‌های فیلتر خروجی یکی از مهم‌ترین بخش‌ها برای داشتن صدایی گرم، رسا و دل‌نشین محسوب می‌شوند. استفاده از 5 خازن سری Fine Gold MUSE acoustic ساخت کمپانی Nichicon نوید تقویت عمق BASS و افزایش وضوح و کریستالی شدن فرکانس‌های بالا در خروجی صدا را می‌دهند.

همچنین به منظور خالص‌تر شدن کیفیت صدا از خروجی‌های پنل پشتی، 4 عدد خازن‌های سری FKP2 ساخت کمپانی آلمانی WIMA که معمولاً در سیستم‌های صوتی فوق حرفه‌ای Hi-Fi یافت می‌شوند، به کار گرفته شده است.

DAC حرفه‌ای ESS

برای بهبود هرچه بیشتر کیفیت صدای خروجی پنل پشتی، گیگابایت به سراغ محصولات صوتی نام آشنای ESS Technology رفته و با به‌کار گیری مبدل سیگنال‌های صوتی دیجیتال به آنالوگ ES9018، کیفیت صدای خروجی را بیش از پیش لذت بخش کرده است.

جک‌های 3.5mm خروجی صدای آنالوگ با روکش طلا

خروجی‌های صدا نیز در این مادربرد در بخش آنالوگ از نوع 7.1 Channel مجهز به جک‌های 3.5mm با روکش طلا است که در عمل باعث افزایش کیفیت اتصال، کاهش نویز و خوردگی و اکسیداسیون در اثر رطوبت و قطع و وصل مکرر می‌شود. در بخش Digital نیز پورت Optical S/PDIF out جوابگوی نیازهای حرفه‌ای خواهد بود.

درگاه‌های بی‌سیم و سیمی شبکه

درگاه‌های بی‌سیم و سیمی شبکه

یکی دیگر از قابلیت‌های برجسته این مادربرد مجهز بودن به درگاه شبکه 10Gb است که به کمک استفاده از تراشه AQC107 ساخت Aquantia ممکن شده است. این تراشه به کمک رابط PCIe، قادر خواهد بود تا حداکثر نرخ انتقال داده 10Gb را همراه با پشتیبانی از استانداردهای گذشته مانند 100Mb، 1Gb، 5Gb و 2.5Gb ارائه کند.

همانند اکثر مادربردهای رده بالای حال حاضر، این مادربرد نیز مجهز به یک ماژول Wi-Fi پیشرفته، مدل AC9560 ساخت کمپانی اینتل از نوع 802.11ac Dual-band در فرکانس‌های 2.4/5GHz و با حداکثر سرعت انتقال اطلاعات 1.73Gbps  شده است. این ماژول آماده است تا یک تجربه شیرین از حیث سرعت و کیفیت بالای پایداری سیگنال را به کاربران هدیه کند. ناگفته نماند که این ماژول یک کنترلر Bluetooth V5 را نیز با خود به همراه دارد.

کنترلر Ethernet تعبیه شده در این مادربرد نیز تراشه Gigabit مدل I219-V ساخت کمپانی اینتل است. این تراشه که یکی از آخرین و مدرن‌ترین تراشه‌های کنترلر شبکه ساخت این کمپانی محسوب می‌شود و بر اساس تکنولوژی 40nm ساخته شده است. این قطعه دارای توان مصرفی تنها 0.5W است و از مهم‌ترین خصوصیات آن می‌توان به کاهش بار پردازش شبکه بر روی پردازنده مرکزی (CPU) و افزایش محسوس توان عملیاتی پروتکل‌های TCP و UDP در این تراشه در مقایسه با نسل‌های قبلی اشاره کرد.

گیگابایت نیز اکنون مجهز به نرم‌افزار مخصوص تجمیع پهنای باند تمامی رابط‌های بی‌سیم و سیمی شبکه برای دستیابی به‌سرعت بالاتر و زمان تأخیر پایین‌تر ارتباطات، اولویت بندی هوشمند و دستی Taskهای مختلف شبکه، مانیتورینگ هوشمند و برخط درگاه‌های سیمی و بی‌سیم و ... است.

سوییچ‌ها و امکانات ویژه

سوییچ‌ها و امکانات ویژه
گیگابایت در این مادربرد مجموعه‌ای از امکانات و سوییچ‌های کاربردی را برای کاربران معمولی و اورکلاکر‌ها در نظر گرفته است.

چهار سوییچ کاربردی و اصلی در لبه‌ بالای مادربرد تعبیه شده‌ اند؛ سوییچ اورکلاک خودکار، Power، ریست و ClearCMOS.

دو کلید کشویی در زیر اسلات PCI Express با نام‌های BIOS_SW و SB تعبیه شده‌اند. کلید BIOS_SW برای فعال سازی یکی از دو چیپ بایوس، طراحی شده است که در هنگام خرابی کدهای هریک، می‌توان از محتویات بایوس جایگزین استفاده نمود.

اما کلید SB قابلیت Dual Bios را می‌تواند فعال یا غیر فعال کند. با توجه به قرارگیری چیپ اصلی بایوس درون محفظه‌ای مخصوص که تراشه بایوس را قابل تعویض توسط کاربر کرده است، با غیر فعال کردن قابلیت Dual Bios و ارسال بایوس معیوب برای تعمیر دیگر نیازی به فرستادن مادربرد برای تعمیر وجود ندارد و کاربر می‌تواند همچنان از مادربرد استفاده کند.

چهار LED تعبیه شده در لبه پایینی برد خلاصه وضعیت پردازنده، رم، کارت گرافیک و بوت سیستم را گزارش می‌کنند.

یک سون سگمنت دو رقمی برای عیب یابی و نمایش کد مربوط به هر خطا نیز در نظر گرفته شده است.

کانکتور 24پین مادربرد نیز برای زیبایی بیشتر و مدیریت راحت‌تر کابل آن، به شکل تصویر بالا نصب شده است و برای مقاومت بیشتر در برابر فشار زمان نصب و گرمای حاصل از جریان شاخه 12 ولت، درون یک قاب فلزی قرار گرفته است.

یکی از ویژگی‌های خاص این مادربرد قابلیت‌های اورکلاکینگ آن است. به همین دلیل گیگابایت کیت OC Touch را با این محصول همراه کرده است. این کیت که قبلاً در مادربردهای مخصوص اورکلاک گیگابایت مورد استفاده قرار گرفته است، با اتصال به سوکت تعبیه شده روی مادربرد می‌تواند:

کلید Power، Reset، ClearCMOS، Retry را به صورت مجزا در اختیار کاربر قرار دهد.

کلید کشویی SB برای تغییر میان بایوس اصلی و پشتیبان، کلید IGP برای فعال و غیرفعال کردن گرافیک داخلی پردازنده و کلید TGR برای بکارگیری حالت Slow Mode مورد استفاده قرار می‌گیرند.

همچنین به کمک این برد می‌توان از 6 فن هدر بیشتر در کنار قابلیت افزایش فرکانس پردازنده و اندازه‌گیری ولتاژ بخش‌های مختلف مادربرد بهره برد.

این هاب نیز که وظیفه اصلی آن مدیریت نورپردازی 8 فن RGB است می‌تواند با اتصال به مادربرد و یکی از کانکتورهای USB2.0 روی آن، تا 4 پورت USB2.0 و 2 کانکتور برای اتصال ترمیستور اضافی ارائه دهد.

مهم‌ترین تراشه‌ها و کنترلرها

مهم‌ترین تراشه‌ها و کنترلرها

در تصویر فوق تراشه SuperIO ساخت ITE را مشاهده می‌کنید. مانیتورینگ ولتاژ، حرارت و کنترل سرعت فن‌ها در این مادربرد توسط تراشه IT8686E صورت می‌گیرد.

تراشه‌ی JHL 7540 ساخت Intel با اتصال به خطوط PCIe چیپست Z390، دو خروجی Thunderbolt 3.0 پنل پشتی را بر مبنای درگاه Type-C و حداکثر سرعت 40Gb/s ممکن کرده است. این دو درگاه از استاندارد USB 3.1 Gen2 و Displayport 1.4 نیز بطور همزمان پشتیبانی می‌کنند.

تراشه RTS5411 ساخت Realtek یک هاب USB3.0 است که پورت‌های USB خروجی پنل جلوی کیس را فراهم آورده اند.

در تصویر بالا Clock Generator این مادربرد را مشاهده می‌کنید. تراشه 6V41630B ساخت IDT می‌تواند تنظیم دقیق فرکانس BCLK با دقت 0.01 را تا بیش از 400MHz امکان پذیر کند.

در تصویر بالا نیز قلب این مادربرد یعنی Z390 را ملاحظه می‌کنید. TDP این تراشه برابر با 6 وات است. 

متد و سیستم تست

 

متد و سیستم تست

تست‌های این قطعه را به‌طور کلی به چهار بخش تست‌های کارایی، توان مصرفی، حرارتی و اورکلاکینگ تقسیم کرده‌ایم. برای مقایسه نتایج نیز از آرشیو نتایج موجود در لابراتوار استفاده کردیم. مشخصات قطعات، درایورها و سیستم عامل استفاده شده در سیستم تست در این بررسی به شرح زیر است:

لازم به ذکر است در تمامی پلتفرم‌ها تنظیمات Bios در حالت پیش فرض تنظیم شده‌اند، در پلتفرم کنونی نیز تنها قابلیت XMP برای ماژول‌های حافظه فعال شده است. در تصاویر زیر می‌توانید از نگاه نرم افزار CPU-Z مشخصات و تنظیمات سیستم را ملاحظه کنید:

همچنین لیست نرم‌افزارهای Benchmark و Monitoring و Gameهای به کار رفته در این بررسی به شرح زیر است:

• 3DMARK 2013 v1.5.915
• 3DMARK 11 v1.0.132
• PCMARK 7 1.4.0
• PCMARK 8 v2.5.419
• AIDA64 Extreme Edition 5.92.4300
• CrystalDiskMark 5.0.2
• CINEBENCH R15
• Dolphin Benchmark 4.0.2
• POV-Ray 3.7
• CPU-Z 1.86.0
• OCCT 4.5.0
• FurMark 1.17.0.0
• SiSoftware Sandra Professional Business 2016.01.22.10
• MediaEspresso Media Convertor Deluxe 7.5.8022.61105
• Super PI 1.9 WP
• wPRIME 2.10
• 7-Zip 15.14
• WinRAR 5.30
• Bioshock Infinite
• Sniper Elite III
• Batman: Arkham Origins
• GTA V
• Monster Hunter Benchmark
• Resident Evil 6
• HWMonitor 1.31
• Media Player Classic v1.7.10

نکته مهم: تنظیمات گرافیکی در تمامی گیم‌های نام‌برده در این تست بر روی حداکثر مقدار ممکن تنظیم شده است.

GIGABYTE Refreshed BIOS

GIGABYTE Refreshed BIOS
سرانجام گیگابایت قدم‌هایی در جهت بهینه‌سازی و تغییر بایوس مادربردهای خود برداشته است. ظاهر حالت Easy Mode به رنگ نارنجی Aorus درآمده و رابط کاربری آن کمی بهتر و واضح‌تر شده است.

نسل جدید UEFI Bios مادربردهای گیگابایت همانند نسل قبل دارای 2 رابط Easy Mode و Advanced Mode است که البته رابط Easy Mode به‌صورت پیش فرض بارگذاری می‌شود.

همان‌طور که در تصویر بالا ملاحظه می‌کنید در رابط گرافیکی Easy Mode سعی شده تا مهم‌ترین پارامترها و مشخصات سیستم اعم از حرارت و ولتاژ پردازنده و مادربرد، تجهیزات ذخیره‌سازی متصل شده به سیستم، سرعت چرخش فن‌ها و اولویت بندی دستگاه‌های مختلف برای Boot کردن سیستم و ... همگی در کنار هم و تنها در یک صفحه گنجانده شود.

در بخش Smart Fan این رابط، قابلیت مانیتورینگ آنی، تعیین پروفایل‌های از پیش آماده و حتی دستی مختلف برای تمامی کانکتورهای فن تعبیه شده بر روی PCB مادربرد فراهم شده است. همچنین این امکان فراهم شده تا در زمانی که فن‌های متصل شده به سیستم از نوع PWM نیستند (فن‌های با کانکتور 3Pin)، از تکنیک قدیمی تغییر ولتاژ DC برای کنترل سرعت فن استفاده شود. علاوه بر این همان‌طور که در تصویر بالا ملاحظه می‌کنید هر 7 حس‌گر تعبیه شده بر روی برد حرارت نمونه برداری شده از بخش‌های مختلف مادربرد را به‌صورت آنی گزارش می‌کنند.

در بخش Advanced Mode که بیشتر مورد علاقه حرفه‌ای‌ها و اورکلاکرها قرار می‌گیرد در دو بخش مجزا در سمت راست و پایین تصویر قابلیت دسترسی سریع به بخش‌های مختلف Bios نظیر Q-Flash، Easy Mode، Smart Fan و همچنین مانیتورینگ آنی حرارت و ولتاژ بخش‌های مهم سیستم فراهم شده است.

همچنین یکی از دیگر از قابلیت‌هایی که جدیداً به این رابط کاربری اضافه شده، توضیحات راهنمای در نظر گرفته شده برای اکثر پارامترهای موجود در این Bios است. در صورتی که با عملکرد هر پارامتری آشنایی ندارید کافی است پارامتر مورد نظر را انتخاب کرده و بر روی کیبورد کلید Alt را فشار دهید. بلافاصله در گوشه سمت راست این رابط کاربری توضیحات مختصری در مورد پارامتر مورد نظر نمایان خواهد شد.

همانند تمامی Bios های UEFI جدید قابلیت Print Screen به‌واسطه فشردن کلید F12 و ذخیره آن در USB Flash با فرمت FAT16/32 فراهم شده است. سرعت مرور صفحات و تغییر پارامترها با کیبورد کمی کندتر از حد انتظار است ولی نمی‌توان آن را ایراد تلقی کرد. حساسیت حرکت ماوس نیز کمی پایین است ولی خوشبختانه در تنظیمات Bios این محیط یک گزینه برای تنظیم حساسیت ماوس در نظر گرفته شده بود که اتفاقاً کاملاً کاربردی بود.

سایر بخش‌های Bios این مادربرد را نیز می‌توانید در تصاویر زیر مشاهده کنید:

نورپردازی بی‌نظیر و چشم نواز تحت عنوان RGB FUSION

نورپردازی بی‌نظیر و چشم نواز تحت عنوان RGB FUSION
یک سیستم نورپردازی بی‌نظیر بیش از تمهیدات سخت‌افزاری به یک نرم افزار بسیار قدرتمند نیاز دارد. کمپانی گیگابایت در این مورد هم سنگ تمام گذاشته و نرم افزار جدید RGB FUSION را برای این سری از مادربردهای خود در نظر گرفته است. همان‌طور که مشاهده می‌کنید در این نرم افزار قابلیت انتخاب 16.7 میلیون رنگ و 11 جلوه نورپردازی مختلف برای تمامی RGB LED های رو برد به‌صورت هم‌زمان فراهم شده است.

در این بخش می‌توان رنگ و جلوه نورپردازی دیودهای نورانی هر یک از بخش‌های مادربرد را به‌صورت مستقل کنترل و مدیریت کرد. حتی می‌توان 3 پروفایل مختلف برای این وضعیت‌ها تعیین و در کمترین زمان ممکن آن‌ها را فراخوانی کرد. علاوه بر این، امکان ذخیره‌سازی و یا فراخوانی پروفایل‌های از پیش تعیین شده نیز برای این نرم افزار فراهم شده است.

در نسخه جدید این نرم افزار حتی این قابلیت فراهم شده تا تمامی قطعات جانبی سازگار با RGB Fusion را نیز بتوان با همین نرم افزار همگام سازی کرد. همان‌طور که ملاحظه می‌کنید در این بخش همان‌طور که اشاره شد قابلیت کالیبراسیون نوارهای RGB LED متصل شده به هر دو کانکتور RGBW روی برد فراهم شده است.

در تصاویر زیر می‌توانید نمونه‌هایی از نورپردازی بی‌نظیر و خیره کننده این مادربرد را مشاهده کنید:

معرفی نرم افزارهای کاربردی همراه مادربرد

معرفی نرم افزارهای کاربردی همراه مادربرد

GIGABYTE APP CENTER
همواره یکی از ویژگی‌های ممتاز و البته پرطرفدار مادربردهای رده بالا، مخصوص اورکلاک و گیمینگ همراه داشتن نرم‌افزارهای کاربردی، اورکلاک سریع و آسان و مانیتورینگ می‌باشد. کمپانی گیگابایت نیز حدوداً چند سالی می‌شود که بسته نرم‌افزاری تحت عنوان GIGABYTE APP CENTER را همراه با مادربردهای خود عرضه می‌کند.

همان‌طور که ملاحظه می‌کنید مجموعه GIGABYTE APP CENTER در جدیدترین نسخه خود شامل بیش از 14 نرم افزار کاربردی است که در ادامه به معرفی مهم‌ترین و البته کاربردی‌ترین آن‌ها می‌پردازیم.

در نرم افزار 3D OSD این امکان فراهم شده تا تمامی پارامترهای مهم سیستم را در حین گیمینگ بر روی صفحه نمایش مشاهده کنید.

نرم افزار Game Boost نیز تمامی سرویس‌های غیرضروری سیستم عامل را جهت افزایش کارایی سیستم در حین گیمینگ غیرفعال می‌کند.

با استفاده از نرم افزار SIV یا System Information Viewer می‌توانید مشخصات سیستم خود را چک کنید و تنها با چند کلیک ناظر بر تمامی پارامترهای ولتاژی، حرارتی و سرعت چرخش فن‌های سیستم خود باشید.

همچنین می‌توانید پروفایل چرخش تک‌تک فن‌ها را مطابق سلیقه خود تنظیم کنید.

در بخش System Alert تمهیداتی اندیشه شده تا در صورت خارج شدن پارامترهای مختلف ولتاژی، حرارتی و حتی سرعت چرخش فن‌ها از محدوده تعیین شده، سیستم هشدار دهنده این نرم افزار کاربر را از مشکل به وجود آمده باخبر سازد. محدوده امن تمامی پارامترها به‌صورت پیش فرض تنظیم شده‌اند، اما این امکان فراهم شده تا کاربر نیز توانایی تغییر این محدوده‌ها را داشته باشد.

بخش Record نیز تمامی فعل و انفعالات رخ داده در تمامی پارامترهای ولتاژی، حرارتی و سرعت چرخش فن‌ها را در یک فایل مجزا ذخیره کرده تا کاربر یا کاربران سیستم به‌راحتی توانایی بازبینی این اطلاعات را داشته باشند.

  EasyTune نرم‌افزاری است تحت ویندوز که با رابط گرافیکی کاربر پسند جهت اورکلاک آسان، سریع و حتی دستی و حرفه‌ای سیستم به کار می‌رود. متاسفانه با وجود تلاش فراوان در آزمایش نسخه‌های مختلف این نرم‌افزار و ویرایش‌های متفاوت ویندوز 10 موفق به اجرای این نرم‌افزار نشدیم. به نظر می‌رسد آخرین نسخه این نرم‌افزار سازگاری کاملی با آخرین ورژن بایوس این مادربرد نداشته و نیاز به اندکی زمان برای ارائه آپدیت از سوی گیگابایت دارد.

تست‌های مدیریت مصرف انرژی

تست‌های مدیریت مصرف انرژی
در این بخش توان مصرفی کل سیستم را (توان مصرفی از برق شهر توسط پاور سیستم) توسط دستگاه وات متر دیجیتال در دو وضعیت با کارت گرافیک مجزا و بدون کارت گرافیک مجزا در دو حالت Idle (15 دقیقه بدون هیچ گونه فعل و انفعال) و در حالت Load کامل CPU و GPU (به‌واسطه 15 دقیقه اجرای هم زمان تست CPU: OCCT و تست Burn-in نرم افزار FurMark) اندازه گیری کردیم. نتیجه به دست آمده به شرح زیر است:

در مادربردهای رده‌بالا و به خصوص پرچمدار، مصرف انرژی به دلیل وجود انبوه کنترلر‌ها و تراشه‌هایی که امکاناتی مانند شبکه پرسرعت یا درگاه‌های بیشتر USB را فراهم می‌کنند بیشتر است. در این مادربرد نیز این مقدار با توجه به نورپردازی فراگیر کمی فراتر رفته و در حالت Idle و Load انرژی بیشتری نسبت به سایر نمونه‌ها مصرف می‌کند.

تست‌های حرارتی

تست‌های حرارتی
در این تست نیز حرارت متصاعد شده از داغ‌ترین نقطه هیتسینک ها و قطعات مدار رگولاتور ولتاژ پردازنده (CPU VRM) و هیتسینک چیپست Z390 را به‌وسیله ترمومتر مادون قرمز و حرارت هسته CPU را نیز به‌وسیله نرم افزار HWMonitor در دو وضعیت Idle (ا15 دقیقه بدون هیچ گونه فعل و انفعال) و Load کامل CPU و GPU (به‌واسطه 15 دقیقه اجرای هم زمان تست CPU: OCCT و تست Burn-in نرم افزار FurMark) اندازه گیری و ثبت کردیم. نتیجه به دست آمده به شرح زیر است:

دمای پردازنده همانطور که مشاهده می‌کنید در حالت Idle 2 درجه بیشتر بوده و در حالت Load این عدد تا 10 درجه افزایش می‌یابد. با بررسی پارامتر‌های مختلف به این نتیجه رسیدیم که در تنظیمات پیش‌فرض مادربرد ولتاژی در حدود 0.2 ولت بیش از نیاز پردازنده اعمال می‌کند که کاربر می‌تواند با توجه به پردازنده خود این مقدار را کاهش دهد.

دمای مدار رگولاتور نیز پس از قرار گرفتن در حالت Load تنها 6 درجه افزایش دما را نشان می‌دهد که دلیل آن بازده بسیار خوب ماسفت‌های این مدار و خنک‌کننده کارآمد نصب شده روی آن است.

تست‌های کارایی (SISoftware Sandra و AIDA64)

تست‌های کارایی (SISoftware Sandra و AIDA64)
در این بخش سعی شده از تمامی زوایا کارایی این مادربرد محک زده شود. برای همین منظور تست‌ها را به چند بخش عمده تقسیم کردیم. هر بخش توسط تکنیک‌های مختلف محاسبه و منطق به شبیه‌سازی پردازش‌های روزمره کاربران در نرم‌افزارهای چند رسانه‌ای و مهندسی می‌پردازد. از این رو نتایج به دست آمده که کاملاً استاندارد و مطابق معیارهای جهانی کارشناسان سخت‌افزاری است، معیار بسیار خوبی برای مقایسه عملکرد پلتفرم‌های مختلف به شمار می‌رود.

عوامل بسیار زیادی در شکل‌گیری نتایج این‌گونه تست‌ها مؤثر هستند. از جمله مهم‌ترین این عوامل می‌توان به کانفیگ بهینه Bios توسط کمپانی سازنده، تعبیه Clock Generator های بسیار دقیق و عملکرد هوشمندانه تکنیک‌های مدیریت مصرف انرژی در مادربرد اشاره کرد.

مدار رگولاتور ولتاژ قدرتمند، کلاک سورس‌های دقیق و مدیریت بی‌نقص بایوس این مادربرد در تست‌های خالص پردازشی نتایج بسیار خوبی را از خود به نمایش گذاشته است.

تست پهنای باند و Latency حافظه توسط نرم‌افزار AIDA64

تست پهنای باند و Latency حافظه توسط نرم‌افزار AIDA64
تست پهنای باند حافظه از جمله تست‌هایی هست که نتایج آن کاملاً به وضعیت سیستم‌عامل، فرکانس و معماری ساخت پردازنده و کنترلر حافظه، Bios هوشمند در انتخاب بهترین و عین حال پایدارترین تایمینگ های اصلی و Advanced و پیکربندی و فرکانس ماژول‌های حافظه و State های مختلف مدیریت مصرف انرژی وابسته است.

برخورداری از کیفیت ساخت بالای مدار چاپی و کاهش EMI و سیگنال‌های مزاحم باعث شده است پهنای باند خواندن و نوشتن حافظه‌های رم در این مادربرد جزء نمونه‌های برتر با حافظه‌های دو کاناله باشد.

تست‌های 3DMARK 11 3DMARK 2013 و

تست‌های 3DMARK 11 3DMARK 2013 و 
سری نرم‌افزارهای 3DMark کمپانی Futuremark از سال 1999 تا حال، بدون شک یکی از محبوب‌ترین و معتبرترین نرم‌افزارهای تست کارایی کارت‌های گرافیک بوده‌اند. 3DMARK 11 آخرین نسخه از نرم‌افزارهای تست و محک کارت‌های گرافیک کمپانی FutureMark هست. تست‌های این نرم افزار مبتنی آخرین API کمپانی Microsoft یعنی DirectX 11 بوده و از آخرین ویژگی‌های واقع‌گرایانه تصویر در این API نظیر Tessellation، Compute shaders و Multi-threading پشتیبانی می‌کند. توجه داشته باشید که برای اجرای این تست نیاز به یک کارت گرافیک با قابلیت پشتیبانی از DirectX 11 و سیستم عامل Windows 7 یا Windows Vista SP2 دارید.

شاید منحصر به فردترین ویژگی نتایج تست‌های این 3 نرم افزار ایزوله بودن نتایج تست‌های GPU و CPU هست که نتایج تست‌های هر یک از قطعات نام‌برده شده را نسبت به دیگری متمایز می‌کند. این امر کمک می‌کند تا بر روی پلتفرم‌های مختلف نتایجی حدوداً یکسان را برای یک مدل کارت گرافیک داشته باشیم. در نتیجه مقایسه بین مدل‌های مختلف کارت‌های گرافیک حتی در پلتفرم‌های مختلف نیز با سهولت بیشتری انجام می‌شود.

تست‌های PCMARK 7 و PCMARK 8

تست‌های PCMARK 7 و PCMARK 8
در این سری نرم‌افزارهای Benchmark کارایی کلی سیستم بر اساس تست‌های کاملاً Multithread مانند نمایش و ویرایش عکس‌های دیجیتال، پخش و ویرایش انواع مختلف موزیک و ویدئو، پخش تصاویر 3 بعدی مانند انواع گیم، جابه‌جایی اطلاعات بین device های مختلف، شبیه یازی نرم‌افزاری امنیتی، رمزگشایی صفحات وب و ... . محک زده می‌شود.

در تست‌های PCMark و 3Dmark به دلیل مورد آزمایش قرار گرفتن بخش‌های مختلف مادربرد و کامپوننت‌های مورد استفاده، که در سیستم تست شهر‌سخت‌افزار میان مادربردهای مختلف مشترک است، نتایج بسیار نزدیک به نمونه دیگر Z390 بوده و در محدوده خطا ارزیابی می‌شود.

تست‌های Cinebench R15 و POV-RAY

تست‌های Cinebench R15 و POV-RAY
این دونرم افزار بر اساس دو تکنیک کاملاً متفاوت اقدام به ترسیم صحنه‌های 3 بعدی می‌کنند. از این رو شبیه سازهای خوبی برای سنجش کارایی سیستم در این نوع کاربردها محسوب می‌شوند.

ماهیت تست Cinebench درواقع مبتنی بر شبیه ساز نوعی نرم افزار سینمای 4 بعدی هست که بیشتر در استودیوهای ساخت پویانمایی‌های 3 بعدی استفاده می‌شود. در این تست تمامی توانایی پردازنده برای ترسیم یک صحنه 3 بعدی با تمام ویژگی‌های واقع‌گرایانه تصویر به کار گرفته می‌شود. نرم افزار POV-RAY نیز با استفاده از تکنیک Ray tracing اقدام به ترسیم صحنه‌های مبتنی بر متن می‌کند.

تست‌ Video Transcoding توسط Media Espresso Video Convertor

تست‌ Video Transcoding توسط Media Espresso Video Convertor
این نرم افزار یکی از بهترین و معتبرترین تست‌های سنجش کارایی سیستم در پخش و تبدیل فایل‌های ویدئویی به فرمت‌های مختلف به شمار می‌رود. پشتیبانی از مدرن‌ترین تکنولوژی‌ها و پربازده‌ترین الگوریتم‌ها جهت تبدیل قابل‌های ویدئویی با بالاترین سرعت و در عین حال باکیفیت‌ترین حالت ممکن از مهم‌ترین ویژگی‌های این نرم افزار محسوب می‌شود.

در نرم افزار CyberLink MediaEspresso از توان CPU برای تبدیل یک فایل ویدئویی باکیفیت 2160p با فرمت MP4 و کمک AVC1 با حجم 481MB به استاندارد ویدئویی 1920x1080  در Youtube استفاده شده است. در این تست زمان انجام پروسه به ثانیه ثبت شده است و مسلماً هر چه این فرآیند زودتر تکمیل شود پلتفرم مورد نظر کارایی بهتری در این تست‌ها داشته است.

تست Dolphin Emulator Benchmark

تست Dolphin Emulator Benchmark
Dolphin Emulator یک شبیه ساز بسیار قدرتمند برای اجرای بازی‌های کنسول‌های GameCube و Wii در PC آن هم با رزولوشن 1080p می‌باشد. کارایی بسیار بالا به همراه پشتیبانی از بازی‌های آنلاین و تحت شبکه از ویژگی‌های ممتاز این شبیه ساز محسوب می‌شود.

عملکرد Benchmark این شبیه ساز به این صورت است که در این بخش الگوریتمی استاندارد و ثابت که شامل رندر یک صحنه پیچیده 3 بعدی با استفاده از تکنیک ray tracing می‌شود اجرا و زمان سپری شده برای رندر کامل این صحنه ملاک کارایی پردازنده محسوب می‌شود. البته مد نظر داشته باشید که این نرم افزار کاملاً Multithread نیست و فرکانس و معماری هسته پردازنده مهم‌ترین نقش را در اجرای سریع‌تر این شبیه ساز بازی می‌کنند.

تست‌های Zip/Unzip با WinRAR و 7-Zip

تست‌های Zip/Unzip با WinRAR  و 7-Zip 
فرآیند Zip و یا Unzip کردن اطلاعات همیشه جزو یکی از کاربردی‌ترین و در عین حال معمول‌ترین کارهایی است که استفاده کنندگان از کامپیوترهای شخصی در طول روز با آن سر و کار دارند. از جمله معروف‌ترین و شناخته شده ترین نرم‌افزارهای این امر WinRAR و 7-Zip هست که همواره خود را همگام با ارائه آخرین فناوری‌های سخت‌افزاری بروز نگاه می‌دارد تا بهترین کارایی ممکن را از خود ارائه دهد. این نرم افزارها دارای یک بخش Benchmark Tool مستقل می‌باشند که نتایج به دست آمده در این قسمت در نمودارهای زیر درج شده است.

تست‌های wPrime 32M و SUPER PI 1M

تست‌های wPrime 32M و SUPER PI 1M
wPrime از جمله نرم‌افزارهایی می‌باشد که با محاسبه الگوريتمی تکرارشونده (تخمين تابع به روش نيوتن) به‌صورت کاملاً Multithread، يکی از بهترين نرم‌افزارهای موجود براي تست کارایی پردازنده و مادربرد محسوب می‌شود. Super PI نیز یک نرم افزار Single Thread برای محاسبه عدد π با استفاده از الگوریتم Gauss–Legendre تا 2³² رقم اعشار است. فرکانس و معماری هسته پردازنده تعیین کننده ترین عوامل در افزایش سرعت پردازش این نرم افزار هستند.

تست‌های گیمینگ با کارت گرافیک مجزا

تست‌های گیمینگ با کارت گرافیک مجزا

Bioshock Infinite
این بازی که بدون شک یکی از بهترین و پرطرفدارترین بازی‌های سبک first-person shooter هست توسط کمپانی Irrational Games ساخته شده و انتشار آن نیز بر عهده کمپانی 2K Games بوده است. موتور بازی نیز نگارشی کاملاً تغییر یافته از Unreal Engine 3 است که دارای برخی از قابلیت‌های جدید گرافیکی مبتنی بر DirectX 11 نیز هست.

Batman: Arkham Origins
شاید شما نیز جزو آن سری از افراد باشید که با فیلم‌ها و انیمیشن‌های بتمن خاطرات زیادی دارید. جدیدترین نسخه این بازی از نظر گرافیک بازی پیشرفت زیادی نسبت به نسخه قبلی نداشته است. البته سری آرکام همواره از بیشترین قدرت موتور پایه Unreal Engine 3 استفاده کرده‌اند و گرافیک بازی کاملاً راضی کننده است. نور پردازی بازی عالی از آب در آمده. دانه‌های برف به زیبایی روی شنل بتمن می‌نشینند و بعد از مدتی آب می‌شوند. ظاهر لباس بتمن هم تغییر کرده و در طراحی آن از لباس بتمن در سری فیلم‌های کریستوفر نولان الهام گیری شده است.

GTA V
کمتر گیمری را می‌توان پیدا کرد که تاکنون این بازی عظیم و سراسر هیجان را تا حالا تجربه نکرده باشد. سرانجام حدوداً 1.5 سال پس عرضه GTA V برای کنسول‌های XBOX 360 و PlayStation 3 کمپانی Rockstar Games بالاخره این بازی پرطرفدار را برای PC Gamer ها نیز منتشر کرد.

اما GTA V را باید یک تحول دوباره و شاید حتی یک نقطه عطف برای راک استار نامید. عنوانی که در بدو ارائه به بازار توانست به‌سرعت رکوردهای مختلفی را جابجا نماید. GTA V در دارای سه شخصیت اصلی می‌باشد که بازیکن می‌تواند در طول بازی هر کدام از این شخصیت‌ها را انتخاب نموده، به سلیقه خود شخصی سازی کرده و یا با کسب امتیازاتی توانایی‌های آن‌ها را افزایش دهد. راک استار برای هر کدام از این شخصیت‌ها داستانی در نظر گرفته که موجب پیچیده‌تر و جذاب‌تر شدن بازی شده است. البته بازی گهگاه از داستان اصلی دور می‌شود و به‌طور کلی می‌توان عدم یک داستان مطلوب با پایانی جالب توجه را از نقاط ضعف این بازی دانست. البته فراموش نکنید که داستان پیچیده این بازی که با شخصیت پردازی بی‌نظیری هم همراه شده، برای آنکه بازیکن را به‌سادگی به دنبال خود بکشد کاملاً جذابیت‌های لازم را دارا می‌باشد.

Sniper Elite III
نسخه‌ی سوم این سری سعی دارد از کلیشه‌های معمول فاصله بگیرد و برای تحقق این نکته سازندگان دست به یک ریسک بزرگ زده‌اند و لوکیشن اصلی بازی را از خیابان‌ها و ساختمان‌های ویران اروپا به صحرای گرم و سوزان آفریقا تغییر داده‌اند. بازی در بازه‌ی زمانی سال ۱۹۴۰ تا ۱۹۴۳ میلادی جریان دارد، جایی که شعله‌های آتش این جنگ ویران‌کننده به آفریقا نیز رسیده است و این قاره را نیز در کام آتش خود فرو برده است. گیمر در نقش یک تک تیرانداز قرار می‌گیرد که عضوی از نیروهای متفقین می‌باشد.

دلیل انتخاب تک تیراندازی از نیروهای متفقین این بوده است که اولاً تک تیراندازها در نیروهای متفقین نقش بسیار مهمی ایفا می‌کردند و در بسیاری از  مأموریت‌ها نقشی کلیدی دارا بودند و از سوی دیگر شمال آفریقا تحت نفوذ نازی‌ها می‌باشد و ساده‌ترین راه برای ورود به مناطق آن‌ها از طریق  استتار و مخفی کاری است که این کار تنها از سوی یک تک تیرانداز قابل انجام می‌باشد. شخصیت اصلی بازی فردی به نام Karl Fairburne می‌باشد که از تک تیراندازان زبده‌ی نیروی OSS به شمار می‌آید. محیط بازی با توجه به فضای آفریقا طراحی شده است و با توجه به اینکه مناطق شمالی قاره‌ی آفریقا دارای رشته‌کوه‌هایی می‌باشند در بازی نیز شاهد تپه‌ها و کوه‌های بلندی هستیم که فضای مناسبی برای یک تک تیرانداز است.

این بازی که در ژانر شوتر سوم‌شخص طبقه‌بندی می‌شود همانند نسخه قبل از موتور Asura ساخت کمپانی Rebellion بهره می‌برد. این بازی پرطرفدار در 27 جون 2014 برای PC و کنسول‌های XBOX و PS4 منتشر شده است.

Monster Hunter Benchmark
 Monster Hunter که یک بازی تحت شبکه پرطرفدار است محصول کمپانی Tencent Games بوده و موتور گرافیکی بسیار قدرتمند Crytek به همراه قابلیت‌های واقع‌گرایانه جدید GameWorks کمپانی Nvidia مثل NVIDIA PhysX Clothing, NVIDIA Hairworks و NVIDIA HBAO+ را با خود همراه دارد.

ویژگی‌های نام‌برده به‌علاوه تکنولوژی‌های مدرن Real Time Rendering, Physical Based Shading, Realistic Vegetation Rendering همگی باعث شده‌اند تا Benchmark این بازی در حال حاضر یکی از مدرن‌ترین و در عین حال زیباترین دموهای گرافیکی مبتنی بر DirectX 11 محسوب شود.

تست‌های کارایی گرافیک مجتمع (IGP)

تست‌های کارایی گرافیک مجتمع  (IGP)
همان‌طور که در صفحات ابتدایی این بررسی اشاره شد یکی از قابلیت‌های جدید معماری Coffee Lake بهبود کارایی و افزایش امکانات و قابلیت‌های تراشه‌های گرافیکی مجتمع بر روی پردازنده‌های این معماری است. به همین دلیل در این بخش قصد داریم توسط نرم‌افزارهای 3DMARK و چند گیم جدید و مدرن کارایی تراشه گرافیکی Intel UHD Graphics 630 مجتمع بر روی پردازنده Intel Core i7 9700K را محک بزنیم.

CPU & Memory Overclocking

CPU & Memory Overclocking

CPU Overclocking
در این بخش بر خلاف روال گذشته و تعیین یک ولتاژ ثابت برای همه مادربردها تصمیم گرفتیم تا ابتدا پتانسیل اورکلاک پردازنده‌های با این معماری را بسنجیم. به همین منظور ابتدا تمامی پارامترها و قابلیت‌های مرتبط با Power Saving را غیرفعال کردیم و در ادامه پس از اندکی آزمایش پروفایل‌های مختلف بر روی این مادربرد در فرکانس 5.1GHz روی تمامی هسته‌ها با ولتاژ 1.380 در Bios و قرار دادن LC در حالت Turbo به تعادل و پایداری کامل رسیدیم. در تصویر زیر تست پایداری این پردازنده را در فرکانس فوق مشاهده می کنید:

با دقت در ولتاژ نهایی خوانده شده می‌توان دید که با وجود تنظیم ولتاژ 1.38v در بایوس حداکثر ولتاژ در حالت لود به 1.42v نیز رسیده است که دلیل آن استفاده از قابلیت Load-Line Calibration برای دستیابی به پایداری بیشتر در هنگام اجرای تست پایداری Prime95 بوده است.

برای سنجش کارایی پردازنده فوق در فرکانس 5.2GHz برخی تست‌های کارایی را دوباره تکرار کردیم. نتایج ثبت شده به شرح زیر است:

در ادامه با توجه به ماژول‌های حافظه خوبی که در اختیار داشتیم سعی کردیم تا پتانسیل اورکلاک RAM این پلتفرم را نیز محک بزنیم. برای همین منظور ابتدا در Bios مقادیر ولتاژ DRAM Voltage را تا 1.55V و VCCIO و VCCSA را تا 1.35V افزایش دادیم و در نهایت نیز در فرکانس و تایمینگ 4100MHz  و 42-18-18-18 به مرز ناپایداری رسیدیم که این فرکانس، از بالاترین فرکانس‌های اورکلاک حافظه در لابراتوار شهر سخت‌افزار نیز است.

جمع‌بندی و امتیاز شهرسخت‌افزار

 

جمع‌بندی و امتیاز شهرسخت‌افزار
به جرأت می‌توان گفت مادربرد Z390 Aorus Xtreme نقطه تحولی برای مادربردهای گیگابایت به حساب می‌آید. بسته‌بندی متفاوت، امکانات همراه کامل و کارآمد، استفاده از آخرین تکنولوژی‌ها و کامپوننت‌های روز در کنار طراحی و زیبایی ظاهری این محصول، از دلایل این تحول هستند.

با تغییر نامگذاری و رده‌بندی محصولات گیگابایت، اکنون مادربرد Z390 Aorus Xtreme پرچمدار سری گیمینگ و اورکلاکینگ این شرکت بطور همزمان است. برخورداری از درگاه‌های متنوع و پر تعداد USB در کنار دو پورت پرسرعت Thunderbolt 3.0 برای اتصال انواع لوازم جانبی، شبکه بی‌سیم 1.7 گیگابیتی به همراه شبکه سیمی 10 گیگابیتی برای اتصال بی‌وقفه به شبکه، سیستم صوتی قدرتمند و خوش‌صدا در کنار طراحی زیبا و نورپردازی چشم نواز تنها بخشی از قابلیت‌های گیمینگ این مادربرد هستند.

همچنین برای وارد شدن به بستر اورکلاکینگ حرفه‌ای و جلوگیری از تأثیر المان‌های اورکلاکینگ حرفه‌ای در ظاهر و زیبایی مادربرد، گیگابایت برخی از قابلیت‌هایی که در شرایط Extreme Overclocking مورد استفاده قرار می‌گیرند را از برد اصلی جدا کرده و توسط کیت OC Touch که در بسته‌بندی این محصول موجود است ارائه می‌کند. به عنوان مثال سوییچ‌ها و نقاط اندازه‌گیری ولتاژ تعبیه شده روی OC Touch، اگر روی مادربرد قرار می‌گرفت احتمالا یا در جای مناسبی نبود و دسترسی به آن سخت بود یا طراحی ظاهری و نورپردازی مادربرد را دچار مشکل می‌کرد.

مدار رگولاتور ولتاژ بی‌نظیر و قدرتمند این مادربرد نیز برای سخت‌ترین شرایط اورکلاک یا گیمینگ‌های طولانی مدت آماده است تا بدون هرگونه نگرانی از کاهش دوام یا کارایی در خدمت کاربر باشد. با تمام این توضیحات باید اعتراف کرد که پرداخت مبلغی بیش از 500 دلار برای یک مادربرد سری Mainstream کمی سخت به نظر می‌رسد؛ اما باید در نظر داشت لوازم همراه این مادربرد هم به حدی کامل است که به عنوان مثال خرید جداگانه یک کنترلر RGB مشابه Aorus RGB Commander به تنهایی چیزی بین 50 تا 100 دلار هزینه دارد.

نکات مثبت:

• طراحی زیبا و نورپردازی بی‌نظیر
• شبکه سیمی و بی‌سیم پرسرعت
• سیستم صوتی با کیفیت
• مدار رگولاتور ولتاژ قدرتمند

نکات منفی:

• قیمت زیاد

با تمامی این توضیحات، مادربرد GIGABYTE Z390 Aorus Xtreme موفق به کسب امتیاز عالی 9.4 و نشان Editor's Choice و ریز امتیازات زیر در کلاس محصولات رده بالا از لابراتوار شهر سخت‌افزار شد:

GIGABYTE Z390 Aorus Xtreme

کلاس عرضه : گران قیمت / رده بالا

10

بسته‌بندی

10

امکانات

9.5

اورکلاکینگ

9.5

کارایی

9.5

کیفیت ساخت و طراحی

9

ارزش خرید

9.4

امتیاز شهرسخت‌افزار

نشان شهرسخت‌افزار

9.4

چنانچه درباره این محصول سوال یا نظری دارید، در قسمت نظرات مطرح کنید.