ایران رتبه سوم ثبت اختراع در جهان

جدیدترین گزارش شاخص مالکیت معنوی جهانی به تازگی منتشر شده است. این گزارش سالیانه به اطلاعاتی از تازه‌ترین وضعیت کشورهای جهان در زمینه اختراعات ارائه می کند. این گزارش، میزان جهانی درخواست های ثبت پتنت، تعداد درخواست های ثبت علایم تجاری، تعداد درخواست ثبت طرح های صنعتی و تعداد درخواست برای ثبت گونه های گیاهی را شامل می شود.

بنابر اعلام دکتر جعفر مهراد مؤسس مرکز منطقه‌ای اطلاع ‌رسانی علوم و فناوری، جدیدترین گزارش شاخص  مالکیت معنوی جهانی، روز شنبه ۲۲ آذر ماه ۱۳۹۹ منتشر شده است. این گزارش سالانه جهانی، داده های مالکیت معنوی را از ادارات مستقر در ۱۵۰ کشور، منطقه گردآوری و تحلیل می کند که برای سیاست گذاران، رهبران تجاری، سرمایه گذاران، دانشگاهیان و دیگرانی که روند های کلان نوآوری و خلاقیت را دنبال می کنند حائز اهمیت است.

 بر اساس این گزارش درخواست ثبت علایم تجاری و طرح های صنعتی به ترتیب ۵،۹ درصد و ۱،۳ درصد رشد داشته است. به علاوه، نخستین بار است که طی یک دهه گذشته درخواست ثبت اختراع جهانی به ارزش ۳ درصد کاهش یافته است که علت اصلی آن، به کاهش درخواست ثبت اختراع، توسط چینی های مقیم بر می گردد.

ارقام گزارش مالکیت معنوی جهانی، ویرایش ۲۰۱۹، که به پیش از شیوع بیماری کرونا در بریتانیا باز می‌گردد، حاکی از رشد درخواست هایی است که بر ابزار های مالکیت معنوی تاکید دارد. استفاده روزافزون از ابزار های مالکیت معنوی سطوح بالای نوآوری و خلاقیت را در پایان سال ۲۰۱۹ میلادی نشان می دهد. با این حال، همه گیری کووید-۱۹ نیز تلاش برای اختراعات جدید، فناوری های نوین و دیجیتالی کردن امور زندگی روزمره را سرعت بخشیده است. از آن جا که مالکیت معنوی وابستگی زیادی به فناوری، نوآوری و رقومی سازی دارد مالکیت معنوی حتی برای تعداد زیادی از کشور ها برای جهان پس از کرونا اهمیت بیشتری پیدا کرده است.

در این گزارش تعداد درخواست های ثبت پتنت ۳،۲۲۴،۲۰۰، تعداد درخواست های ثبت علایم تجاری ۱۵،۱۵۳،۷۰۰، تعداد درخواست ها برای طرح های صنعتی ۱،۳۶۹،۹۰۰ و تعداد درخواست ها برای ثبت گونه های گیاهی ۲،۱۴۳۰ مورد اعلام شده است.

اداره ثبت مالکیت معنوی چین در سال ۲۰۱۹ تعداد ۱،۴ میلیون درخواست ثبت اختراع را دریافت کرده است که دو برابر بیشتر از درخواست های رسیده به اداره مالکیت معنوی آمریکا است. اداره مالکیت معنوی آمریکا در همین مدت ۶۲۱،۵۴۳ درخواست ثبت اختراع را دریافت کرده است. بعد از آمریکا، ژاپن، کره‌ جنوبی و اداره ثبت اختراعات اروپایی  در مرتبه های بعدی قرار دارند. روی هم، این پنج اداره درخواست هایی برابر با نزدیک به 85درصد درصد از درخواست های کل جهان را به ثبت رسانیده اند.

درصد رشد جالب توجه اختراعات در ایام کرونا
در بین این پنج اداره، کره‌جنوبی %۴،۳+، اداره ثبت اختراعات اروپایی %۴،۱+ و آمریکا %۴،۱+ رشد ثبت اختراع نشان می دهد. در حالیکه، درخواست ثبت پتنت در چین %۹،۳- و ژاپن %۱،۸- کاهش دارد.

آلمان با ۶۷،۴۳۴ درخواست ثبت پتنت، هندوستان با ۵۳،۶۲۷ درخواست ثبت پتنت، کانادا با ۳۶،۴۸۸ درخواست ثبت پتنت، روسیه با ۳۵،۵۱۱ درخواست ثبت پتنت و استرالیا با ۲۹،۷۵۸ درخواست در بین ۱۰ اداره برتر درخواست ثبت اختراع قرار دارند. ادارات واقع در آسیا نزدیک به دو سوم درخواست های ثبت پتنت جهان را به خود اختصاص داده اند (۶۵ درصد). این رقم نسبت به سال ۲۰۰۹ افزایشی برابر با ۵۰،۹ درصد را نشان می دهد.  بخش عمده درخواست ها مربوط به جمهوری خلق چین است.

بر اساس این گزارش، ۱۱،۵ میلیون ثبت علایم تجاری در ۱۵،۲ میلیون رده در سال ۲۰۱۹ در سطح جهان به ثبت رسیده است. اداره ثبت اختراعات و علایم تجاری چین با ۷،۸ میلیون بالاترین میزان را در اختیار خود دارد. سپس، آمریکا با ۶۷۲،۶۸۱، ژاپن با ۵۴۶،۲۴۴، اداره ثبت اختراعات جمهوری اسلامی ایران با ۵۴۴،۹۲۵ و اداره ثبت اختراعات و علایم تجاری اروپایی با ۴۰۷،۷۱۲ در مرتبه های بعدی قرار دارند.

در بین ۲۰ اداره ثبت اختراع و علامت تجاری جهان بیشترین افزایش بین سال های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ مربوط به برزیل %۲۲.۳+، ویتنام %۱۹.۳+، جمهوری اسلامی ایران %۱۸.۴+، روسیه %۱۶.۵+ و ترکیه %۱۵.۵+ است.

در سال ۲۰۱۹ میلادی درخواست ها برای ثبت طرح های صنعتی به ۱.۳۶ میلیون مورد می رسد. در این سال، در اداره ثبت اختراعات و علایم تجاری چین تعداد ۷۱۱،۶۱۷ درخواست به ثبت رسیده است. بعد از آن، اداره ثبت اختراعات اروپایی با ۱۱،۳۱۹، کره‌جنوبی با ۶۹،۳۶۰، آمریکا با ۴۹،۸۴۸ و ترکیه با ۴۶،۲۹۲ مورد از همه کشورهای جهان پیش تر اند.

در بین ۲۰ اداره برتر، ادارات این کشورها رشد دو رقمی را تجربه کرده اند: روسیه %۲۲+، جمهوری اسلامی ایران %۱۹،۳+ و استرالیا %۱۹،۳+. رتبه جمهوری اسلامی ایران در بین کشورها که اطلاعات مربوط به ثبت اختراعات، علایم تجاری و طرح های صنعتی آن ها در این گزارش مشاهده می شود با احتساب مخترعان مقیم و غیر مقیم در مجموع ۱۱ است.

رتبه و وضعیت ایران در این معیار
به تفکیک رتبه ایران در ثبت اختراع ۲۰، در ثبت علایم تجاری ۵ و در ثبت طرح های صنعتی ۱۲ است. آمریکا و چین در هر سه مورد یاد شده به ترتیب رتبه های اول و دوم جهان را از آن خود کرده اند. رتبه ترکیه در ثبت اختراع ۲۲، در علایم تجاری ۱۱ و در طرح های صنعتی ۷ گزارش شده است. اندونزی دومین کشور اسلامی است که در ثبت اختراع رتبه ۳۹، در علایم تجاری ۲۷ و در طرح های صنعتی رتبه ۲۳ جهان را در اختیار دارد. رژیم صهیونیستی در تقاضا برای ثبت پتنت دارای رتبه ۱۵، در علایم تجاری ۵۵ و در طرح های صنعتی دارای رتبه ۳۲ است.

اگر بخواهیم رتبه ایران را از نظر مخترعان مقیم مورد توجه قرار دهیم رتبه جمهوری اسلامی ایران در مجموع و در بین تمام کشورها ۸، در ثبت اختراع ۱۱، در علایم تجاری ۴ و در طرح های صنعتی ۱۱ است.

رتبه کشورهای مصر، عربستان سعودی، مالزی، مراکش، پاکستان، امارات متحده عربی، ازبکستان، بنگلادش، قزاقستان، جمهوری آذربایجان، سوریه، الجزایر، قطر، عمان، اردن، نیجریه و سنگال همه بسیار بعد از جمهوری اسلامی ایران قرار دارد.