شاید پیش از این در مورد غذاهای خشک شده به روش انجماد که برای تغذیه‌ی فضانوردان در مأموریت‌های آپولو ساخته شدند شنیده باشید؛ هرچند این «بستنی‌های فضایی» واقعاً در هیچ مأموریتی از این نوع مورد استفاده قرار نگرفتند، اما اولین بار در دهه‌ی 1960 و برای ناسا تولید شده بودند. غیر از این مورد، گوشه‌های دیگری از زندگی روزمره‌ی ما ریشه‌در برنامه‌ی فضایی آپولو دارند. در این مطلب برخی از آنها را به شما معرفی خواهیم کرد.
البته باید توجه داشت تمامی مواردی که تصور می‌شود از ناسا یا آپولو شروع شده‌اند، صحت ندارند و بعضی از آنها شایعات یا سوءتفاهم‌هایی هستند. برای پنمونه بسیاری گمان می‌کنند Tang که یک نوع نوشیدنی با طعم میوه است و Teflon که همان تابه‌های نچسب خودمان هستند، در واقع از برنامه‌ی آپولو 11 ناشی شده‌اند، اما این تصورات نادرست است و ناسا مسئول هیچ یک از این موارد نیست.
در مقابل، چیزهای زیادی؛ از پتوی فضایی یا اورژانسی گرفته تا فناوری مربوط به اسنیکرز یا همان کفش‌های به اصطلاح کتانی معروف که در اطراف ما وجود دارند، وام‌دار برنامه‌های فضایی آپولو هستند. در ادامه چند مورد ناشناس‌تر را نام می‌بریم.
ابزارهای بدون سیم
ناسا در واقع مسئول مستقیم تولید هیچ ابزار کاری نبوده اما در معروف‌تر کردن و توسعه‌ی آنها نقش داشته است. شرکت ساخت ابزار Black & Decker اولین دریل بدون سیم خود را در 1961 تولید کرد و با فاصله‌ای بسیار کم، ناسا این شرکت را به سمت تولید دریل چکشی بی‌سیم برای استفاده در برنامه‌ی آپولو هدایت کرد. این مته برای استخراج نمونه‌ی سخره‌ها از سطح ماه که طبیعتاً در آن پریز برق یافت نمی‌شد مورد استفاده قرار می‌گرفت. در کنار طبیعت ساخت بدون سیم، این دریل باید می‌توانست دمای هوای بسیار بالا و شرایط فشار جوی صفر را تاب بیاورد.
پس از تولید موفقیت‌آمیز دریل، بلک اند دکر به سمت ساخت پیچ‌گوشتی و سایر ابزارهای بی‌سیم حرکت کرد. علاوه بر آن، بلک اند دکر از فناوری باتری‌های سبک‌وزنی که در اصل برای آپولو 11 تولید شده بودند برای توسعه‌ی ابزارهای دقیق پزشکی به منظور ساده‌تر کردن عمل‌ها برای جراحان و امن‌تر کردن عمل برای بیماران نیز استفاده کرد.
جارو برقی بی‌سیم
یکی دیگر از مزایای غیرمنتظره‌ی ابزارهای کار بی‌سیم، جاروبرقی‌های بی‌سیم بود. به عنوان بخشی از برنامه‌ی ساخت همان دریل چکشی که برای استخراج نمونه‌های قمری استفاده می‌شد، باید یک موتور با توانایی عملکرد مؤثر با مصرف کم برق تولید می‌شد. در نهایت از همین فناوری در ساخت DustBuster، اولین جاروبرقی بی‌سیم تولید شده در سال 1979 استفاده شد.
لباس حفاظتی آتش‌نشانی
آتش‌سوزی یکی از مهیب‌ترین خطرات در مأموریت‌های فضایی است، زیرا فضانوردان اغلب با فشار هوای محیطی که با سطوح بالایی از اکسیژن تنظیم می‌شود درگیر هستند؛ دو عنصری که باعث شکل‌گیری آتش در کابل آپولو 1 در تست پرتاب شد و سه پرسنل آن را به کام مرگ کشاند. برای جلوگیری از تکرار این نوع اتفاقات، ناسا مواد خاصی را برای حفاظت از فضانوردان و سفینه تولید کرد.
مونسانتو، یک شرکت معروف در زمینه‌ی زیست‌فناوری، پارچه‌ای موسوم به Durette را تولید کرد که قابل اشتعال نبود. علاوه بر این، یک سیستم تنفسی سبک‌وزن شامل یک ماسک صورت، دهانه و بطری هوا نیز ساخته شد که نسبت به سیستم‌های مشابه پیش از آن، راحت‌تر قابل پوشیدن و درآوردن بود.
هر دو مورد مزبور پایه‌های تجهیزات آتش‌نشانی امروزی را شکل دادند که به آتش‌نشانان در مقابل صدمات ناشی از آتش و خطرات استنشاق دود کمک می‌کند.
کتانی‌های Nike Air
چکمه‌هایی که به نام «Moon Boot» معروف شده‌اند، برای پیاده‌روی فضانوردان در ماه تولید شده بودند. این چکمه‌ها باید در مقابل ضربات مقاوم بوده و استحکام و قابلیت کنترل حرکت بالایی داشتند تا فضانورد هنگام پیاده‌روی روی سطح غبار و سخره‌های ماه سقوط نکند. یک مهندس آپولو به نام Al Gross که روی این چکمه‌ها کار میکرد، متوجه شد طراحی خلاقانه‌ی این چکمه می‌تواند برای کفش‌های ورزشکاران روی زمین هم مورد استفاده قرار گیرد.
ایده‌ی گراس، جایگزینی پلاستیک رایج استفاده شده در کف کفش‌های ورزشی با فوم بود که می‌توانست ضربات ناشی از پیاده‌روی و دویدن را جذب کند. همچنین او می‌خواست یک پوسته‌ی خارجی و تحت فشار با استفاده از فرایند توسعه داده شده برای فناوری لباس فضانوردی را نیز به کفش‌ها اضافه کند. در مجموع، این دو عامل به تولیدکننده‌ی کفش AVIA کمک کرد که یک «محفظه‌ی فشرده» در کف کفش‌هایش اضافه کند که باعث می‌شد کفش‌های ورزشی آنها بادوام‌تر شده و برای فعالیت‌های ورزشی راحت‌تر باشد. همین روند توسعه منجر شد یک مهندس هوا و فضا به نام فرانک رودی، شرکت نایک را در 1979 به سمت ایده‌ی تولید کفش‌هایی با ضربه‌گیر هوایی هدایت کند که راه را برای ساخت کفش‌های Nike Airs هموار کرد.
انرژی خورشیدی
پنل‌های خورشیدی اولین بار زمانی که در سال 1958 به بعد در Pioneer 1 و Explorer 6، دو ماهواره که برای ثبت عکس‌های زمین از فضا در 1959 معروف شدند، به طور گسترده شناخته شدند، اما در واقع پیاده‌سازی آنها برای اولین بار در مأموریت‌های آپولو بود که انرژی خورشیدی را واقعاً به همگان شناساند.
سلول‌های آپولو در آزمایشگاه Spectrolab که امروز بزرگ‌ترین تولیدکننده‌ی سلول‌های خورشیدی برای فضاپیماها است، تولید شدند اما این سلول‌ها بزرگ بودند و نصب آنها دشوار بود. در واقع Buzz Aldrin مشکلاتی برای نصب یکی از این دو سلول در مأموریت تاریخی خود داشت و سلول‌ها باید به وسیله‌ی کنترل از زمین فعال می‌شدند. سلول‌های اولیه نمی‌توانستند مقدار زیادی برق تولید کنند و تنها یک ماه می‌توانستند دوام بیاورند اما همین سلول‌ها راه را برای توسعه‌ی سلول‌هایی که امروزه به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند باز کردند.
دیالیز کلیه
به منظور آماده کردن آب آشامیدنی برای مأموریت‌های طولانی فضایی، ناسا نیاز به سیستمی برای تصفیه و بازیافت آب داشت. به همین خاطر آنها با شرکت Marquardt Corporation برای توسعه‌ی سیستم بازیافت و پیدا کردن راهی برای شیرین کردن آب دریا قراردادی امضا کردند. به عنوان بخشی از این کار، محققان یک روش بهبود یافته از فرایند شیمیایی را پیدا کردند که می‌توانست برای حذف زباله‌های سمی از مایعات استفاده شده مورد استفاده قرار گیرد.
این توسعه که «دیالیز جاذب» نامیده می‌شود، توانست دیالیز کلیه را با مؤثرتر و ساده‌تر کردن فرایند برای نیازهای شخصی بهبود بخشد. علاوه بر آن، این توسعه به معنی این بود که ماشین‌های دیالیز خانگی دیگر نیازی به نگهداری در یک اتاق متصل به منبع آب و دارای محل تخلیه آب نداشتند که به بیمار آزادی حرکت بیشتر و در نتیجه، کیفیت بالاتری از زندگی هدیه می‌داد.
ام‌آر‌آی
در میانه‌ی دهه‌ی 60 میلادی در مقدمات برنامه‌ی فرود بر ماه آپولو، ناسا سیستم پردازش تصویر دیجیتالی را ایجاد کرد که کامپیوترها می‌توانستند تصاویر گرفته شده از ماه را با کمک آن بهبود بخشند. این فرایند کمک میکرد نکات ظریف و جزئیاتی که به سختی دیده می‌شدند، بیشتر به چشم بیایند.
پردازش تصویر دیجیتال حالا در محدوده‌ی بسیار وسیعی از زمینه‌ها، به خصوص در بخش‌های پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فناوری بخش اساسی مواردی مثل پردازش تصاویر گرفته شده با استفاده از تصویربرداری با تشدید مغناطیسی یا همان MRI خودمان، مقطع‌نگاری محوری رایانه‌ای یا CAT Scan، ریزبینی و پرتونگاری است.
پتوهای فلزی
پتوهای فلزی که ممکن است آنها را در پایان مسابقات دوی ماراتون و پیچیده شده دور دوندگان یا در موقعیت‌های اورژانسی و روی دوش افراد حاضر در صحنه دیده باشید هم یکی از محصولات ناشی از فعالیت‌های ناسا هستند. ناسا نیاز به راهی برای محافظت از ابزارهای ظریف خود در مقابل تابش‌های شدید فضایی بدون اضافه کردن وزن زیاد به فضاپیما داشت. در نتیجه، پوششی عایق از فویل آلومینیومی روی پلی‌استر تولید شد که می‌توانست از فضانوردان و تجهیزات محافظت کند.
همین اصل برای ساخت پتوهای اورژانسی امروزی و البته صداخفه‌کن‌هایی که برای کاهش نویز در اگزوزها و لوله‌های تخلیه‌ی موتور، مورد استفاده قرار گرفته است.
سقف‌های جمع‌شدنی استادیوم
استادیوم NRG، خانه‌ی تیم Houston Texans اولین استادیوم هاکی NFL بود که از زمان بازگشایی در 2001، مجهز به سقف جمع‌شدنی شد. این سقف از سطحی تولید شد که علاوه بر قابلیت باز و جمع شدن سریع، از فولاد هم سبک‌تر و محکم‌تر بود.
Birdair Inc، شرکتی که به خاطر معماری قابل انبساط شناخته می‌شود، سطح پوششی لباس‌های فضانوردی برای آپولو را تولید کرد. این سطح باید محکم، سبک، بادوام، بازتابنده‌ی گرما و مقاوم در مقابل رطوبت و دمای بالا می‌بود. برای بالا بردن مقاومت، سطح تولید شده با تفلون پوشش داده شد و به منظور کاهش هزینه‌ی ساخت تا 30 درصد، در سازه‌های هوای فشرده نیز مورد استفاده قرار گرفت.
تایرهای سوپرپلاستیک
استفاده از فناوری‌های آپولو امروزه نیز همچنان باعث پیشرفت در تکنولوژی هستند. اوایل سال جاری میلادی، یک تایر سوپرپلاستیک به عنوان جایگزینی برای تایرهای بادی مورد استفاده از خودروها و دوچرخه‌ها تولید شد. این تایر بر اساس Spring Tire که توسط مرکز تحقیقاتی گِلِن ناسا و شرکت Goodyear تولید شده بود، طراحی شده است. Spring Tire در ابتدا تحت تأثیر تایرهایی بود که در خودروی ماه‌پیمای ساخته شده در مأموریت‌های آپولو مورد استفاده قرار گرفته بود.
به جای استفاده از لاستیک که در اکثر تایرها دیده می‌شود، تایرهای سوپرپلاستیک از آلیاژهای حافظه‌داری استفاده می‌کند که می ا‌تواند تا 10 درصد تغییر شکل پیدا کند و مجدداً به حالت اصلی خود بازگردد. این به آن معنی است که تایرهای جدید می‌توانند بدون آسیب دیدن و نیاز به باد کردن، در مقابل مقدار زیادی از تغییر شکل و کج شدن مقاومت کنند. این تایرها می‌توانند برای جلوگیری از ترکیدن، در خودروها و ماشین‌های نجات مثل آتش‌نشانی که معمولاً نیاز به حرکت در مسیرهای سخت دارند مورد استفاده قرار گیرند.
دفعه بعد که از کفش‌های ورزشی راحت خود یا جاروی شارژی استفاده می‌کنید، به خاطر داشته باشید باید برای داشتن این فناوری‌های پیشرفته، قدر دان پروژه‌ی فرود بر ماه باشید.
نظر خود را اضافه کنید.
برای ارسال نظر وارد شوید
ارسال نظر بدون عضویت در سایت