واشنگتن پست: شهاب 6 هم در راه است

[G E N E R A L ™]

عصرایران - سایت اینترنتی واشنگتن پست آمریکا با چاپ گزارشی از فعالیت های 8 سال گذشته دولت بوش در قبال ایران ضمن ناکارآمد بودن این سیاست ها، نسبت به موثر بودن گزینه دیپلماسی در دولت اوباما برای متوقف کردن فعالیت های هسته ای ایران ابراز تردید کرد.

به گزارش عصرایران در این مطلب آمده است:

جرج بوش رییس جمهور ایالات متحده بدون آتش بازی با ایران کمتر از دو ماه دیگر کاخ سفید را با یک شکست دوجانبه در قبال ایران ترک خواهند کرد: یک سوی شکست ، عدم تحقق ایده تندروهای تیم بوش در توقف دست یابی ایران به تکنولوژی هسته ای نظامی است و سوی دیگر شکست عدم تحقق ایده میانه روهای آمریکایی برای مذاکره و گفت و گو با ایران است.
توازن استراتژیک بین ایالات متحده و ایران مغایر با آن چیزی است که دولت بوش می خواست: امروز ایران قوی تر از هشت سال پیش است و ایالات متحده با توجه به درگیر کردن خود در دو جنگ پر هزینه در عراق و افغانستان ضعیف تر از گذشته شده است. از این رو ایران هم هویج آمریکا را پس می زند و هم اینکه چماق آمریکا را جدی نمی گیرد.

باراک اوباما رییس جمهور منتخب آمریکا می خواهد باب یک گفت و گوی جدی با تهران را باز کند. این سیاست می تواند یک فضای تنفس برای هر دو طرف فراهم آورد. اما دلایل کمی وجود دارد تا موفقیت ایده و سیاست او در قبال ایران را باور کنیم.

مقامات ایرانی در تبلیغات و در شعارهای خود در عرصه عمومی خود را آماده جنگ نشان می دهند و در محافل خصوصی حتی طرفداران ایده مذاکرات با آمریکا در ایران هشدار می دهند که هنوز زمان یک مذاکره گسترده و استراتژیک بین دو طرف فرا نرسیده است.


از سوی دیگر ایران در آستانه انتخابات ریاست جمهوری خود در ژوئن سال آینده (خرداد 88) قرار دارد که این امر ممکن است هر نوع گشایش دیپلماتیک بین دو طرف را پیچیده تر کند. اما زمان به سرعت به سوی تبدیل ایران به یک قدرت نظامی اتمی در حال سپری شدن است و علیرغم اینکه تاکنون 4 قطعنامه تحریمی از سوی شورای امنیت برای توقف فعالیت های هسته ای ایران صادر شده است، به نظر می رسد کشورهای غربی عاجز از متوقف کردن فعالیت های اتمی ایران هستند.


لذا لازم است برای رسیدن به دلایل بدتر شدن و پیچیده تر گشتن موقعیت استراتژیک کنونی غرب در برابر برنامه های هسته ای ایران، سیاست های دولت بوش در 8 سال گذشته در قبال ایران را مرور کنیم.

"گراهان آلیسون" مدیر مرکز در مطالعات بین المللی "بلفر" در دانشگاه هاروارد در دیدار هفته گذشته خود از "کمبریج" پیشنهاد داد تا سیاست های 8 ساله دولت بوش در قبال ایران مورد بازبینی و مرور قرار گیرد و وضعیت ایران با قبل و بعد از دولت بوش مورد مقایسه قرار گیرد.

بیایید از سانتریفیوژها شروع کنیم چرا که برای تولید یک بمب اتمی نیاز به یک تکنولوژی پیشرفته غنی سازی اورانیوم است؟

هنگامی که در ژانویه 2001 بوش به کاخ سفید راه یافت، ایران آشکارا هیچ دستگاه سانتریفیوژ مشغول به کاری در اختیار نداشت؛ اما امروز ایران حدود 3850 سانتریفیوژ فعال و سوار شده دارد و بنا بر گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) بنا دارد تا 3000 دستگاه سانتریفیوژ دیگر را نیز فعال کند.
حال بیایید وضعیت میزان اورانیوم غنی شده در اختیار ایران را مقایسه کنیم. وقتی بوش در سال 2001 به قدرت رسید، ایران هیچ اورانیوم غنی شده ای در اختیار نداشت، اما بر اساس گزارش اخیر (نوامبر 2008 + آذر 87) مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی، ایران در حال حاضر 630 کیلوگرم اورانیوم غنی شده در عیار پایین دارد که این مقدار، میزان مورد نیاز برای تولید یک بمب اتمی را در اختیار تهران قرار می دهد.

اما وضعیت موشکی ایران (که ارتباط تنگاتنگی با قابلیت اتمی شدن دارد) در چه وضعیتی است؟
ایران در 8 سال گذشته به طور مداوم و بدون مزاحمت مشغول توسعه و تکمیل برنامه تولید موشک های دوربرد و بالستیک خود بوده است. موشک های شهاب 3 ایران بیش از 1300 مایل برد دارند که می توانند اسراییل و مناطقی از شرق اروپا را هدف قرار دهند.

ایران همچنین مشغول مطالعه و تولید نوع جدیدی از موشک های کلاس شهاب است که شهاب 6 نام دارد. این موشک در صورت تولید یک موشک بالستیک قاره پیما با برد بیش از 6200 مایل است و قادر خواهد بود حتی مناطقی از خاک ایالات متحده را هدف قرار دهد.
در جریان جنگ 33 روزه لبنان در اوت 2006 توان موشکی و سیستم فرماندهی و کنترل ایران به خوبی مورد آزمایش قرار گرفت، هنگامی که در این جنگ نیابتی حزب الله لبنان با کمک ایران توانست علیرغم حملات سهمگین ارتش اسراییل به جنوب لبنان قابلیت هدف قرار دادن شهرهای اسراییل با موشک های خود را تا پایان جنگ حفظ کند.

دیگر نمی توان به صراحت از موفقیت تلاش دیپلماتیک برای توقف فعالیت های غنی سازی اورانیوم در ایران سخن گفت. چرا که نتیجه آزمون این راه در دولت بوش موفقیت آمیز نبود. دولت بوش پس از یک بحث و جدال داخلی میان نخبگان و دولتمردان آمریکایی بالاخره مجاب شد تا راه دیپلماسی را نیز بیازماید اما هنگامی دست به رویکرد دیپلماتیک زد که بسیار دیر شده بود و چندان موثر نبود.

دولت بوش 5 سال در برابر آزمودن راه دیپلماسی در برابر ایران مقاومت کرد. در سال 2003 علیرغم آمادگی ایران برای انجام یک "معامله بزرگ" بر سر فعالیت های هسته ای ارتش، دولت بوش وارد چانه زنی با ایران نشد و سه کشور اروپایی فرانسه، بریتانیا و آلمان به تنهایی و بدون حضور آمریکا برای بازداشتن ایران از فعالیت های غنی سازی اورانیوم وارد مذاکره با ایران شدند. آنها موفق شدند در 14 نوامبر 2004 دولت ایران را در چارچوب موافقتنامه "پاریس" مجاب به تعلیق غنی سازی اورانیوم کنند.

اما بدون حضور و حمایت آمریکا از جریان مذاکرات سه کشور اروپایی و ایران، توافق پاریس چندان دوامی نیاورد و دولت ایران مجددا در اوت 2005 (مرداد 84) فعالیت های غنی سازی اورانیوم خود را از سر گرفت. دولت بوش در نهایت مجاب شد تا درباره موضوع هسته ای ایران پشت میز مذاکره بنشیند. اما برای این کار یک پیش شرط گذاشت و آن پیش شرط تعلیق غنی سازی اورانیوم از سوی ایران بود.

پرواضح است که چنین گفت و گویی هیچگاه محقق نشد. در نهایت دولت بوش از این شرط خود نیز کوتاه آمد و در تابستان سال جاری (2008) ویلیام برنز مقام ارشد وزارت خارجه برای شرکت در گفت و گوهای 5+1 با ایران عازم ژنو شد و با نمایندگان ایران پشت یک میز نشست.
دولت بوش حتی شانس خود را با گفتگو و مذاکره با ایران درباره آینده عراق نیز آزمود و در مارس 2006 آیت الله خامنه ای رهبر عالی ایران موافقت کرد تا با اعزام مذاکره کننده ارشد خود به بغداد در این دور از گفت و گوهای مستقیم با آمریکا شرکت کند. اما از این گفت و گوها هم نتایج لازم کسب نشد.

در پایان لازم است که به این نکته تاکید شود که در موقعیت کنونی به راحتی می توان سیاست های دولت بوش در قبال ایران را به باد انتقاد گرفت. اما هر کس که فکر می کند اوباما به راحتی خواهد توانست تابوی مذاکره و توافق آمریکا با ایران را بشکند سخت در اشتباه است.

ایران روز به روز به کسب توانایی تبدیل شدن به یک قدرت نظامی اتمی نزدیکتر می شود. از نظر ایران صرف نظر از اینکه واشنگتن چه سیاستی در قبال این کشور اتخاذ می کند، ایالات متحده یک دشمن مهاجم است که قصد تغییر رژیم ایران را دارد. باید به اوباما گفت که گفت و گو با ایران ارزش امتحان دارد، اما رییس جمهور منتخب آمریکا باید از هم اکنون به مشاورانش دستور دهد تا به اینکه در صورت شکست مذاکرات واشنگتن باید چه سیاستی را در پیش بگیرد، فکر کنند و در این زمینه برنامه ریزی کنند.