ماهي قرمز هم مي‌تواند عامل بيماري باشد




برای مشاهده این لینک/عکس می بایست عضو شوید ! برای عضویت اینجا کلیک کنید



نغمه بهاري به گوش مي‌رسد و اين روزها وقتي براي انجام كاري به مراكز خريد مي‌رويم با ديدن ماهي قرمز، بي‌اراده به ياد نوروز و زيبايي‌هاي آن مي‌افتيم.

ايرانيان به سبب آداب و سنني كه ريشه در تاريخ اين مرز و بوم دارد، سفره هفت‌سين مي‌گسترانند و ماهي قرمز را نيز مهمان سفره‌هاي خود مي‌كنند، چراكه اين ماهي زيبا، لحظات شيرين و فرح بخشي را براي خانواده بخصوص كودكان به ارمغان مي‌آورد.

برخي مي‌گويند ماهي قرمز نماد باروري و آغاز فصلي نو در زندگي است و برخي معتقدند نماد طراوت و حيات است و باعث آرامش مي‌شود. اما آيا واقعا بايد اين موجود زنده و دوست‌داشتني را در كنار معابر و به صورت كاملا غيربهداشتي به فروش رساند يا اين كه گاهي فراموش مي‌كنيم در قرن بيست و يكم قرار داريم و از لحاظ بهداشت بيماري‌ها و بهداشت رواني، نگهداري و عرضه در اين شرايط پسنديده جامعه ما نيست. به هر حال چند سالي است كه اين صحبت‌ها و موارد شبيه به آن توسط كارشناسان بهداشتي مطرح مي‌شود، ولي متاسفانه كمتر مورد توجه قرار گرفته است.

نام علمي ماهي قرمز كاراسيوس اوراتوس، از خانواده كپور ماهيان و خاستگاه اوليه آن كشور چين است. با گذشت زمان، اين ماهي به نقاط ديگر جهان بخصوص ايران معرفي شده است تا آنجا كه هر ساله ميليون ها قطعه ماهي قرمز بر سر سفره‌هاي هفت‌سين مي‌آيند و مهمان‌خانه‌هاي ما مي‌شوند.



شرايط نگهداري ماهي قرمز


ماهي قرمز به عواملي نظير هوا، دما، آب و غذا به مقدار مناسب نياز دارد تا هم خود سالم بماند و هم احتمالا سلامت ما را به مخاطره نيندازد.
دما: ماهي قرمز در دماي بالاي 25 درجه سانتي‌گراد آسيب‌پذير است و تغييرات ناگهاني دما باعث مرگ ماهي مي‌شود. مناسب‌ترين دما براي ماهي قرمز بين 10 تا 25 درجه سانتيگراد است.
هوا: ماهي‌ها به اكسيژن موجود در هوا احتياج مبرم دارند و اين اكسيژن از طريق سطح هوايي كه با آب در تماس است، وارد ظرف نگهداري ماهي مي‌شود. بنابراين هرچه سطح مقطع بالاي تنگ بزرگ‌تر باشد، اكسيژن بيشتري به ماهي مي‌رسد.
آب: استفاده از آب شهري براي ماهي قرمز مشكل خاصي ايجاد نمي‌كند، فقط براي خارج شدن كلر، پيش از عوض كردن آب ظرف حاوي ماهي، بگذاريد آب به مدت حداقل 24 ساعت در ظرف مجزا بماند كه با اين عمل هم كلر موجود در آب از بين مي‌رود و هم آب دماي محيط را پيدا مي‌كند. بهتر است هر هفته يك يا دو نوبت و فقط نيمي از آب ظرف ماهي تعويض شود.
غذا: اگر در شبانه روز يك يا دو نوبت غذا به ماهي بدهيم، نياز آن برطرف مي‌شود. همچنين غذاهاي كم‌پروتئين و سرشار از كربوهيدرات مناسب هستند و تا حد امكان از غذاهاي آماده آن هم به اندازه‌اي كه در آب باقي نماند بهتر است استفاده شود.


مراحل نظارت‌هاي دامپزشكي


كارشناسان دامپزشكي طي نظارت‌هاي ادواري كه از مراكز تهيه، تكثير و پرورش ماهيان به عمل مي‌آورند، ضمن نمونه‌برداري از آب و ماهي موارد بيماري‌هاي ويروسي، باكتريايي، انگلي و قارچي را كه ازسوي سازمان بهداشت جهاني‌(OIE )به عنوان بيماري‌هاي اولويت‌دار اعلام شده است، در آزمايشگاه مورد بررسي قرار مي‌دهند و با موارد غيربهداشتي برخورد مي‌كنند. همچنين شرايط اختصاصي حمل و نقل براي اين مراكز در نظر گرفته شده است كه ماهي‌ها با خودروهاي مناسب و بهداشتي به مراكز عرضه انتقال داده شوند.
در صورت رعايت نكردن بهداشت، اين موجود زنده نيز مي‌تواند همانند ساير موجودات بيماري‌زا شود كه مهم‌ترين آنها بيماري‌هاي گوارشي و زخم‌هاي پوستي هستند. در همين ارتباط كودكان، افراد مسن و كساني كه دچار نقص سيستم ايمني هستند از سايرين حساس‌ترند. از ميان بيماري‌هاي مشترك بين آبزيان و انسان كه ممكن است مخاطرات بهداشتي به همراه داشته باشد، مي‌توان به اريزپيلوئيد، ويبريوز، سالمونلوز، ميكو باكتريوم ماريوم، كلوستريديوم بوتولينوم، يرسينيوز و غيره اشاره كرد.
رعايت نكات بهداشتي زير ميتواند مانع از بروز بيماري‌هاي قابل انتقال از ماهيان به انسان شود و ضمنا در سلامت و طول عمر ماهيان موثر است:

1 - ماهي قرمز شب عيد خود را از مراكز معتبر تحت نظارت دامپزشكي تهيه كنيد.
2 - از دست زدن به ماهي قرمز يا آب محفظه مربوط به آن بدون دستكش خودداري كنيد.
3 - دست‌ها و ظروف استفاده شده هنگام آب ماهي را با آب و صابون بشوييد.
4 - در صورت مشاهده زخم‌هاي پوستي و علائم بيماري‌هاي گوارشي مثل دل درد و اسهال، به پزشك مراجعه كنيد.
5 - آب مورد استفاده براي ماهيان بايد بهداشتي باشد و پيش از مصرف حداقل به مدت 24 ساعت براي تبادل گازها و خروج گلر در ظرف دهان گشاد نگهداري شود.
6 - دست زدن به ماهي باعث آسيب ديدن پوشش سطحي ماهي مي‌شود و ماهي را نسبت به باكتري‌ها و انگل‌هاي موجود در آب حساس و آسيب‌پذير مي‌سازد.
 7 - افرادي كه حساس هستند يا سابقه آلرژي دارند، از دست زدن به ماهي خودداري كنند.
 8 - از رها كردن ماهيان زينتي در رودخانه، تالاب‌ها و آب‌هاي آزاد خودداري كنيد.
توجه: مراكز بهداشتي و مجاز مكان‌هاي مسقفي هستند كه از نظر بهداشتي قابل شستشو و ضدعفوني باشند و آب بهداشتي كافي، ظروف، لوازم فروش، نگهداري و حمل و نقل نيز داشته باشند.
 اين حيوان كوچك خانگي كه بسيار جذاب و دوست داشتني مي‌باشد در صورت مراقب مناسب مي‌تواند تا چند سال در كنار ما در منزل زندگي كند.
 اما متاسفانه به خاطر قيمت ارزان آن اغلب بهاي لازم به آن داده نمي‌شود و در شرايط نامناسب نگهداري مي‌شود و بيش از چند ماه عمر نمي‌كند. بايد دانست كه قيمت ارزان اين ماهي‌هاي زيبا نبايد با ارزان بودن جان اين موجودات زيبا اشتباه گرفته شود. لذا لازم است براي فراهم آوردن شرايط مناسب زندگي آنها مواردي را رعايت كنيم.

ظرف نگهداري


اولين موضوعي كه مي‌تواند به عنوان يك عامل مهم در عمر بيشتر ماهي موثر باشد محل زندگي آن است. ظروفي كه در آنها ماهي فروخته مي‌شود اغلب كوچك مي‌باشد و نبايد اشتباه كرد و ماهي‌ها را در همان ظروف كوچك نگاه داشت. ماهي‌ها به اكسيژن موجود در آب احتياج دارند و اين اكسيژن از طريق سطح هوايي كه با آب در تماس است وارد آب مي‌شود. هرچه سطح مقطع بالاي تنگ كوچكتر باشد اكسيژن كمتري مي‌تواند وارد آب شود. پس سعي كنيد تا آنجا كه ممكن است از ظروف كوچك براي نگهداري ماهي‌ها استفاده نكنيد.