راهنماي عيب يابي شبكه

[Security]

”چنانچه در هنگام راه اندازي شبكه به مشكلاتي برخورده ايد،رهنمودهاي زير راه گشا خواهد بود”

حتما گاهي‌اوقات به هنگام راه اندازي شبكه خانگي يا شبكه كوچك تجاري خود براي اولين بار با مشكلات متعددي مواجه شده ايد. بسياري از اين مشكلات به سادگي برطرف مي شوند. اما به شرط آن كه قبلا” با راه حل ها آشنا شده باشيد،پس در اين ماه چند مرحله اصلي عيب يابي و نيز چندين ابراز موجود براي يافتن مشكلات پشت صحنه را شرح خواهم داد.

اول،اتصال پذيري
شايد بديهي به نظر برسد،اما در قدم اول بايد مشخص شود كه آيا همه كامپيوترها،سرويس دهنده ها،چاپگرها و ديگر دستگاه هاي متصل به شبكه مي توانند با يكديگر ارتباط برقرار كنند يا خير. براي اين منظور،در شبكه باسيم بايد مطمئن شد كه ميان هر دستگاه و هاب يا سوييچ مركزي يك كابل ارتباطي مطمئني داشته و به ترتيب درستي متصل شده باشند،چرا كه در صورت وجود دو نوع كابل شبكه مختلف،اتصال نادرست مشكل ساز مي شود. اكثر كابل هاي مدرن UTP (جفت هاي تابيده بي حفاظ) اتصال دهنده هايي دارند كه در هر دو انتها به يكديگر متصل مي شوند. در خود اين اتصال دهنده ها،چندين سيم مجزا هست كه ممكن است به همان پين هاي اتصالي در همان انتها وصل شوند يا به صورت ضربدري اتصال يابند. كابل هاي مستقيم،يك كامپيوتر شخصي،سرويس دهنده يا ديگر وسايل شبكه را به وهاب يا سويچ متصل مي كنند. كابل هاي ضربدري،اتصال دو كامپيوتر شخصي به يكديگر را ممكن مي سازند و در اتصال سريالي يك هاب يا سو ييچ به هاب يا سوييچ ديگر كاربرد دارند. استفاده غلط از كابل ها(كه غالبا” هيچ علامتي هم ندارند)باعث مي شود سيگنال ها به مقصد نرسد. اگر به ترتيب رنگ هاي اتصال يك كابل اطمينان نداريد،ساده ترين راه وصل كردن كابل مذكور و سپس بررسي LED اتصال در آداپتور يا انتهاي سوييچ است. اكثر كابل ها يك LED (ديود نوري) كوچك سبز رنگ دارند كه در صورت برقراري اتصال ،غالبا” قبل از روشن شدن دستگاه،روشن مي شود. در بعضي كابل ها اين ديود نوري به دو رنگ زرد يا نارنجي در مي آيد تا اتصال 100 مگابايت در ثانيه يا گيگابايت باشد (در بعضي ديگر ،چراغ هاي راهنماي 100 مگابايتي جداگانه اي وجود دارد.)اما اگر هيچ نوري به چشم نخورد،مطمئنا” كابل نادرستي را به كار برده ايد. در اين صورت چاره ي كار تعويض كابل است ،هر چند در برخي از سوييچ ها، دگمه هايي در كنار پورت هاي خاص (معمولا” با علامت ”Uplink ”)وجود دارد كه امكان استفاده از يك كابل مستقيم براي برقراري اتصال با هاب يا سوييچ ديگر را فراهم مي كند. برخي از جديدترين سوييچ ها مي توانند به طور خودكار كابل هاي مورد استفاده را بررسي كنند و از داخل ترتيب رنگ هاي پورت را به شكلي مناسب تغيير دهند.

LED چشمك زن؟
در برخي از موارد ممكن است LED اتصال به عوض آنكه دائما” روشن باشد،چشمك بزند. حالت اخير به اين معناست كه فعاليت هايي در اين خط ارتباطي انجام شده اما در نصب پورت ناسازگاري هايي وجود داشته است. مثلا”فرض كنيد كه آداپتور كامپيوتر شخصي روي 100 مگابايت در ثانيه و پورت سوييچ روي 10 مگابايت در ثانيه تنظيم شده باشد. خوشبختانه در حال حاضر تقريبا” تمامي وسيله ها،به منظور اجتناب و عدم سازگاري سرعت در دو طرف از تشخيص خودكار (auto Sensing ) سرعت پورت و نصب دو طرفه پشتيباني مي كنند. با اين حال در هنگام استفاده از وسايل كارخانه هاي مختلف به مشكلاتي برخورده ام كه تنها با تنظيم دستي پارامترهاي فوق بر طرف مي شود.

اتصال هاي بي سيم
بررسي اتصالات بي سيم اندكي سخت تر است،چونكه برقراري اتصال،نشانه ي مشخصي ندارد. با اين حال،در كنار اكثر آداپتورهاي بي سيم،نرم افزارهايي به بازار عرضه شده كه برقراري اتصال را به شما اعلام مي كند و فارغ از فروشنده مربوطه با تسهيلات مشابهي در ويندوز xp عرضه مي شود. براي عيب يابي اتصالات بي سيم،در وهله نخست مطمئن شويد كه كليه گزينه هاي امنيتي يا رمز گذار،غير فعال شده اند. سپس اطمينان يابيد كه آداپتور روي حالت صحيح تنظيم شده باشد. اكثر آداپتورها يك حالت ”ad hoc ”(موقت)براي اتصال دو وسيله همانند دارند و براي كاربرد در يك نقطه ي دستيابي (access point ) به پيكر بندي جداگانه اي مجهز هستند. حالا مطمئن شويد كه در سراسر شبكه از يك كانال و SSID واحد (ID مجموعه سرويس دهنده كه Lan بي سيم را شناسايي مي كند)استفاده مي شود. بالاخره من كامپيوتر شخصي مورد آزمايش را تا حد امكان به ديگر وسايل ارتباطي نزديك مي كنم تا اثرات مسافت يا تداخل را خنثي كنم.

پيكر بندي IP
بعد از اينكه ثابت كرديد وسايل شما به لحاظ فيزيكي به يكديگر متصل هستيد،در قدم بعد مطمئن شويد كه آنها مي توانند با يكديگر ارتباط برقرار كنند. در اكثر شبكه هايي كه با TCP\IP كار مي كنند،براي برقراري ارتباط بايد نشاني IP يگانه اي به تك تك وسيله ها اختصاص يابد. نشاني ها را مي توان به صورت دستي پيكر بندي نمود،اما بهتر آن است كه از پروتكل پيكربندي ديناميك ميزبان (DHCP )استفاده شود كه در آن يك سرويس دهنده DHCP ،نشاني هاي IP را از محل يك مخزن تعيين شده،توزيع مي كند. به اين ترتيب هيچ وقت دو يا چند سيستم،نشاني هاي يكساني نخواهند داشت. بيشتر مسيرياب ها و پل هاي ارتباطي،يك سرويس دهندهDHCP داخلي دارند. همچنين مي توان سرويس دهنده ويندوز را طوري پيكر بندي نمودكه اين عمليات را انجام دهد و پس از پيكربندي نياز به كا رديگري نداشته باشد. باتمام اين حرف ها ممكن است اشتباهاتي رخ دهد هنگامي كه مشكلي پيش آمد در ابتداي كار عيب يابي،مطمئن شويد كه نشاني هاي درستي به كار رفته است. تمامي كارهاي فوق را مي توان با استفاده از برنامه خدماتي ipconfig موجود در ويندوز و از طريق يك پنجره فرمان در كامپيوتر شخصي يا سرويس دهنده آزمايش نمود. در هر پنجره فرمان،ipconfig را تايپ كنيد تا نشاني IP اختصاص يافته به هر رابط شبكه را ببينيد. با اضافه كردن”\all ”به انتهاي فرمان،ديگر اطلاعات شبكه همچون نشاني MAC ،نشاني سرويس دهنده DHCP به كار رفته و پل ارتباطي پيش فرض و نشاني هاي DNS به نمايش در مي آيد،اطلاعاتي كه در هنگام اشكال زدايي از شبكه مي تواند مفيد واقع شود. اگر تنظيمات DHCP را تغيير داده ايد اما كامپيوتر شخصي يك سرويس گيرنده هنوز آن را اعمال نكرده است،مي توانيد با اضافه كردن”\release ” به فرمان ipconfig ،كامپيوتر مذكور را وادار نماييد كه به استفاده از نشاني جديد،با اضافه كردن ”renew ” به انتهاي فرمان،ipconfig را دوباره اجرا كنيد. در سيستم هاي قديمي تر ويندوز 95 ،خط فرمان برنامه ipconfig ،جاي خود را به نرم افزار خدماتي و گرافيكي winipcfg داده است. چنانچه ا زسيستم عامل لينوكس استفاده مي كنيد،فرمان ifconfig را به كار ببريد. چنانچه ipconfig هيچ نوع نشاني را به نمايش نگذارد،اين احتمال هست كه سرويس دهنده DHCP ،غير فعال يا غير قابل دسترسي باشد.اين احتمال هم وجود دارد كه كامپيوتر شخصي يا سرويس دهنده،طوري پيكربندي نشده باشد كه بتواند با استفاده از DHCP به نشاني يابي خودكار خود دست يابد. در اين وضعيت كافي است تنظيمات كامپيوتر مشخصي را تغيير دهيد. در برخي از سيستم هاي ويندوز ممكن است به نشاني هايي برخورد كنيد كه با 169 شروع مي شود (169.xxx.xxx.xxx )و اين در صورت است كه تخصيص خودكار پيكربندي شده اما هيچ سرويس دهنده DHCP وجود ندارد،اما از لحاظ عيب يابي بايد آن را يك خطا به حساب آورد.

Ping اصلي كاري است
يكي ديگر از ابزارهاي اصلي براي عيب يابي،نرم افزار خدماتي ping است كه آن را در پنجره فرمان تايپ مي كنيد و اين بار در انتهاي آن،نشاني IP يا نام DNS ديگر سيستم هاي دلخواه خود براي برقراري ارتباط را اضافه مي كنيد. بعضي از مسيرياب ها و ديگر وسايل شبكه امكان صدور فرمانهاي ping را هم فراهم مي كنند. در هر دو حالت مجموعه اي از بسته هاي ارتباطي ICMP (پروتكل كنترل پيام اي اينترنتي )به نشاني مورد نظر فرستاده مي شود. اگر سيستم هدف پاسخ دهد مدت زمان لازم براي مجموع رفت و برگشت مشخص خواهد شد. در اين شكل،هدف اول (192.92.195.222 ) در شبكه LAN است و بسيار سريع (با سرعت يك متر بر ثانيه) پاسخ مي دهد. هدف دوم (192.92.195.222 )يك سرويس دهنده DNS عمومي (در اين مورد،Free )است و مدت زمان بيشتري مي طلبد. اگر هيچ پاسخي در كار نباشد يا كامپيوتر ميزبان غير قابل دسترسي است و يا قبل از دريافت پاسخ،مدت مهلت زماني به پايان رسيده است. در هر صورت ايراد كار مشخص نمي شود اما كاربرد ping ،سرنخ هاي مهمي را به همراه مي آورد. من،در عيب يابي مشكلات اتصال به اينترنت،قبل از همه پل ارتباطي پيش فرض را با ping بررسي مي كنم. اگر پل ارتباطي پاسخي ندهد،احتمالا” مشكل در همين قسمت است يعني يا مسير ياب از كار افتاده و يا خط ارتباطي غير فعال است. اما اگر بتوانيم پل ارتباطي را ping كنم،سپس يك نشاني اينترنتي را ping مي كنم (براي اين جور مواقع،فهرستي از سرويس دهنده هاي DNS عمومي را در حافظه دارم.) اگر به اين شيوه بتوانم به اينترنت راه پيدا كنم اما امكان مرور وب يا بازيابي email فراهم نباشد،مشكلي در DNS خواهد بود يا سرويس دهنده DNS غيرفعال است كه با استفاده از برنامه nslookup آن را بررسي مي كنم و يا در كامپيوتر سرويس گيرنده،نشاني اشتباهي پيكر بندي شده است كه با كاربرد ipconfig آن را پيدا مي نمايم. حصارهاي امنيتي (Firewalls )را به گونه اي مي توان پيكر بندي نمود كه مانع ورود ICMP شود،به همين خاطر ناتواني در پينگ كردن يك وسيله راه دور الزاما” به معناي مشكل ارتباطي نمي باشد. اكثر مسيرياب هاي خانگي يا تجاري كوچك به گونه اي پيكر بندي خواهند شد كه به درخواست هاي پينگ دريافتي از طريق اينترنتي پاسخ ندهند،اما پينگ هاي محلي را همچنان بايد پاسخ گفت.

رديابي مسير
پينگ هاي ارسالي به يك ميزبان اينترنتي ،بيشر از پينگ هاي محلي طول مي كشد زيرا ممكن است ميان سيستم هاي مبدا و هدف،چند مسير ياب موجود باشد. با استفاده از يك برنامه خدماتي ويندوز موسوم به tracert (traceroute براي كاربران لينوكس ) مي توان تعداد اين قبيل ”توقفگاه ها” (hops ) و نشاني هاي مسيرياب هاي واسط را تعيين كرد. پس از تايپ tracert نشاني IP هدف (يا نام DNS ) را اضافه كنيد. بسته هاي ارتباطي براي رسيدن به نشاني IP مورد نظر (195.92.195.222 )،نخست از طريق يك مسيرياب محلي به نشاني 192.168.0.222 ارسال مي شوند و بعد،قبل از رسيدن به مقصد نهايي،چند نقطه ي ديگر را پشت سر مي گذارند. در مورد عيب يابي محلي،معمولا” فقط به اولين ”توقفگاه ” توجه مي كنيد،هر چند در صورت بروز مشكلات اجرايي و ديگر اطلاعات راه گشاه خواهد بود.

تبديل نام ها
بالاخره ممكن است با استفاده از يك نرم افزار خدماتي موسوم به nslookup ، به بررسي طرف DNS شبكه خود واتصال آن به اينترنت بپردازيد. همان طور كه قبلا” گفته شد اين كار در هنگامي ضرورت مي يابد كه پس از پينگ كردن يك آدرس در اينترنت،نتوانسته باشيد به يك URL برويد يا نام هاي DNS را ping كنيد. با اين حال nslookup كه يك نرم افزار خدماتي خط فرمان است،امكان تبديل نام هاي DNS به نشاني IP و بالعكس را مستقيما” فراهم مي كند. در خود نرم افزار nslookup ،چندين گزينه ي ديگر هم وجود دارد و براي ديدن تمامي گزينه هاي اختياري كافي است پس از تايپ nslookup ،علامت ”؟” را درج كنيد. اما ساده ترين راه براي استفاده از اين نرم افزار ، تايپ nslookup و سپس تايپ نام DNS يا نشاني IP مورد نظر است. بعد از اين كار،با استفاده از تنظيمات پيش فرض سرويس دهنده DNS در سيستم ميزبان،عمليات جستجو (lookup ) انجام خواهد شد. اگر نام يا نشاني درج شده را درست فرض كنيم،اختلال در تبديل،نشان دهنده مشكلي در همان قسمت خاص است كه معمولا” يك ورودي ناصحيح سرويس دهنده DNS مي باشد. در هنگام تفسير نتايج حاصل از nslookup و ديگر ابزار معرفي شده در اين مقاله بايد احتياط كرد،اما ابزار فوق هيچ ضرر و زيان جدي به شما وارد نمي كند،پس ارزش يكبار آزمايش را دارند.

منبع : شبكه فن آوري اطلاعات ايران