عيب‌يابي از ‌‌هاردديسك

[Trance]

پيغام خطا:

": Error Reading Drive C"
يا " : " Driver Failure C "
يا "Operating System Not Found"

راه‌حل: اين خطا زماني بوجود مي‌آيد كه بايوس مي‌تواند اطلاعات درايو C ( درايوي كه معمولاً سيستم‌عامل در آن نصب مي‌شود) را ببيند،‌ ولي قادر نيست آن‌ها را بخواند. در اين گونه موارد معمولاً‌ اطلاعات اين درايو يا صدمه ديده‌اند، يا بدسكتور در محل قرارگيري فايل بوجود آمده است و يا بطور كلي درايو موردنظر آسيب ديده است. در اين حالت نيز بهتر است براي حل مشكل به قسمت S.O.S ( كه در انتهاي مقاله قرار گرفته است) مراجعه كنيد.
البته اگر حدوداً پانزده ثانيه پس از مرحله راه‌اندازي، اين پيغام‌ها را ملاحظه كرده‌ايد، به احتمال زياد مشكل از طرف خود ويندوز است و ربطي به ‌‌هاردديسك ندارد. ضمناً گاهي اوقات هم امكان دارد هنگام كاركردن با ويندوز سروكله اين پيغام‌ها پيدا مي‌شود. در حالت‌هاي ذكر شده همانطور كه گفتيم ويندوز و يا توابع و برنامه‌هاي جانبي‌اش دچار مشكل شده‌اند كه معمولا با نصب مجدد ويندوز مي‌توان مشكلات ذكر شده را حل كرد.

پيغام خطا:
"X bytes in bad sectors" (و يا موارد مشابه)

راه‌حل: اگر هنگام راه‌اندازي سيستم،‌ ويندوز وجود مشكلي را در درايوهاي ‌‌هاردديسك تشخيص دهد، نرم‌افزار بررسي كننده‌اي را با نام Check Disk (يا همان Chkdsk) اجرا خواهد نمود (البته به ياد داشته باشيد كه اجراي اين برنامه مي‌تواند به عوامل ديگري مانند خاموش شدن سيستم بدون استفاده از Shutdown و موارد مشابه هم بستگي داشته باشد).
نرم‌افزار اشاره شده كه از توابع خود ويندوز بحساب مي‌آيد با بررسي دقيق سخت ديسك، درصورت بروز مشكل پيغام اشاره شده را اعلام خواهد نمود. البته اين پيغام بخشي از يك گزارش كامل برنامه از وضعيت ‌‌هاردديسك خواهد بود.
اما شايد بپرسيد مفهموم اين پيغام چيست؟ گاهي عوامل باعث مي‌شوند قسمتي از سكتورهاي ‌‌هاردديسك قادر به نگهداري داده نباشند. اين عوامل مي‌تواند براثر شرايط فيزيكي مانند ضربه ديدن ‌‌هاردديسك بوده و يا ريشه‌اي نرم‌افزاري داشته باشند. در اصطلاح به سكتورهاي آسيب ديده ، بد سكتور (Bad Sector) مي‌گويند. حال اگر بد سكتور دقيقاً در محلي باشد كه اطلاعات اصلي ويندوز در آن قرار داشته باشد، ويندوز ديگر نمي‌تواند اجرا شود. اما اگر ويندوز به كار خود ادامه دهد‌ معلوم مي‌شود كه يا سكتورهاي موردنظر ترميم شده‌اند، و يا داده‌هاي حياتي سيستم‌عامل در آن‌جا قرار نداشته.
اگر متوجه وجود سكتور بد در ‌‌هاردديسك‌ شديد اما همچنان ويندوز قادر به راه‌اندازي بود، توصيه مي‌كنيم سريعاً از اطلاعات‌ نسخه‌ي پشتيبان تهيه كنيد. و شرايط را براي رفع عيب آن مهيا سازيد. اگرچه ‌‌هاردديسك‌هاي بدسكتوري مي‌توانند سال‌ها بدون مشكل چشم‌گيري كار كنند، اما بهتر است ريسك نكرده و با جايگزين كردن ‌‌هاردديسك جديد خيال خودتان را راحت كنيد!
همانطور كه اشاره كرديم سكتورهاي بد يا با عوامل نرم‌افزاري ايجاد مي‌شوند و يا با عوامل سخت‌افزاري. در بيش‌تر موارد مي‌توان با فرمت كردن و يا توسط نرم‌افزارهاي حرفه‌اي مانند HDD Regenerator آن‌ها را برطرف نمود. اما اگر واقعاً هيچ راهي سبب اصلاح سكتورهاي مورد نظر نشد، توصيه مي‌كنيم هرچه سريع‌تر ‌‌هاردديسك‌ را تعويض كنيد. گرچه خيلي از ‌‌هاردديسك‌هاي بدسكتور دار سال‌ها مي‌توانند بدون ايراد كار كنند، اما آن‌ها خيلي قابل اطمينان نيستند و شايد روزي مشكل بزرگ‌تر و بدون بازگشتي را سبب شوند!
پيغام خطا:

"Error Reading Drive X"
يا "Cannot Write To Drive X"
يا "Drive X No Present"
يا "Unrecoverable Error"

راه‌حل: اگر هنگام كاركردن در ويندوز با چنين پيغام‌هايي مواجه شديد، اين بدان معني است كه ويندوز نمي‌تواند به اطلاعات موردنظر در پارتيشن و يا درايوي، دسترسي پيدا كند. اگر از دو ‌‌هاردديسك در سيستم استفاده مي‌كنيد، ممكن است اطلاعات موردنظر در ‌‌هاردديسك دوم قرار داشته باشد، در اين حالت ممكن است ارتباط ‌‌هاردديسك دوم با سيستم‌تان قطع شده است. پس بهتر است كابل‌هاي ارتباطي آن را بررسي كنيد. اگر ‌‌هاردديسك دوم بيروني (External) است بررسي كنيد كه منبع برق رسان‌ آن سالم باشد و درگاه USB آن نيز بدرستي متصل شده باشد.
پيغام خطا:

يا"[نام برنامه‌ ] has encountered a problem and needs to close"
"[نام برنامه‌ي مورد نظر] has quit unexpectedly"

البته ممكن است خطاي موردنظر همراه با صفحه‌ي آبي كه به آن
Blue Screen Of Death (يا BSOD) گفته مي‌شود همراه شود. تحت اين شرايط پيغامي نيز در صفحه‌ي ديده خواهد شد «A Problem has been detected»

راه‌حل: اين گونه خطاها مي‌تواند براثر بروز مشكلي در محل ذخيره سازي «برنامه‌ي مورد نظر» بوجود آمده باشد. البته دلايل ديگري هم مي‌تواند در بروز اين‌گونه خطاها نقش داشته باشد. بطور مثال بروز مشكل در درايو. براي حل اين مشكل به قسمت S.O.S مراجعه كنيد.

پيغام خطا:

NTLDR is Missing Press any key to restart
يا Boot: Couldn't find NTLDR please insert another disk
يا NTLDR is missing Press Ctrl Alt Del to Restart

راه‌حل: بهتر است قبل از هر چيز با NTLDR آشنا شويد. اين کلمه مخفف NT Loader بوده و از آن مي‌توان بعنوان نرم‌افزاري رابط ياد كرد که از طريق سکتور بوت اجرا شده و باعث بارگذاري سيستم و در نهايت اجراي ويندوز مي‌شود. اما دليل بروز مشكل براي اين نرم‌افزار مي‌تواند گوناگون باشد بطور مثال:

- سيستم از منبع غير بوت (non-bootable source) اجرا شود
- عدم شناسايي سخت ديسک توسط بايوس
- خراب شدن ( Corrupt) ويا آسيب ديدن NTLDR يا فايل NTDETECT.COM
- اضافه شدن سخت ديسک جديد به سيستم و تداخل در شناسايي Master
- بوجود آمدن مشکل در کابل‌هاي متصل به ‌‌هاردديسك

دراولين گام مطمئن شويد هيچ ابزار مديايي غير بوت (مانند فلاپي،‌ سي‌دي و...)‌ داخل سيستم نباشند، اقدام بعدي بررسي وضعيت ‌‌هاردديسك در بايوس است. سپس بررسي كابل‌هاي متصل شده به ‌‌هاردديسك، اما اگر موارد ذكر شده عامل بوجود آورنده مشكل نبودند، ممكن است عوامل ديگري مانند ويروس به فايلNTDETECT.COM آسيب وارد كرده باشند. در اين صورت ابتدا با سي‌دي ويندوز سيستم را راه اندازي کنيد. اكنون دکمه ي R را فشرده و به Recovery Console مراجعه نماييد. حال دکمه 1 را بزنيد، در اين لحظه با دسترسي مديريتي
(Administrator) قادر به تغييرات مورد نياز خواهيد بود.
اکنون دو فرمان زير را جدا گانه وارد کنيد، دقت داشته باشيد که کلمه E بعنوان نام گردونه سي دي است که مي تواند در هر سيستم متفاوت باشد:

Copy e:\i386\ntldr c:\
Copy e:\i386\ntdetect.com c:\

حال سي دي را خراج کرده و سيستم را مجدداً راه اندازي کنيد.
اگر سخت‌ديسک جديدي به سيستم اضافه کرده‌ايد مطمئن شويد در آن ويندوزي
(از قبل نصب شده) وجود نداشته باشد. اگر چنين بود بايد آنرا فرمت کنيد، زيرا وجود ويندوز ديگر خود مي‌تواند عاملي ايجاد تداخل در راه اندازي سيستم باشد. احتمال ديگر وجود بدسكتور در محل قرار گيري NTLDR است. مجدداً توسط سي‌دي نصبي ويندوز به Recovery Console مراجعه كرده و با اجراي دو فرمان fixboot و fixmbr آن را ترميم نماييد. اما اگر بازهم مشكل‌تان حل نشد به قسمت S.O.S‌ مراجعه كنيد.
2) نشانه‌هاي فيزيكي
بروز نشانه‌هاي فزيكي مانند صداي غير‌عادي، چشمك‌هاي نامنظم چراغ مربوط به ‌‌هاردديسك(HDD LED) مي‌توانند نشانه‌هاي خوبي در تشخيص بروز مشكل در ‌‌هاردديسك باشد. از اين نشانه‌ها مي‌توان به عنوان زنگ خطري براي آينده نام برد كه توجه به آن مي‌تواند قبل از بروز هرگونه مشكلي كاربر در نجات داده‌هاي حياتي و مهم‌اش كمك كند.
پيغام خطا:
صداي‌هاي غير‌عادي مانند، جيرجير كردن، نويزهاي بلند و آني و.... از ‌‌هاردديسك بگوش مي‌رسد!

راه‌حل: بعضي از ‌‌هاردديسك‌ها بطور عادي و از همان روز ساخت‌شان نويزي و پرسرصدا هستند، از اين‌ رو هر صدا و نويزي مربوط به درايو و مشكل‌ آن نيست. اگر سيستمي را جديداً خريداري كرده‌‌ايد، و صداهايي را از ‌‌هاردديسك آن مي‌شنويد، اما ويندوز بدون هيچ مشكلي كار مي‌كند، ممكن است ‌‌هاردديسك‌ شما هم از اين دسته بوده و اساساً مشكل خاصي نداشته باشد. البته بهتر است براي اطمينان به قسمت به قسمت S.O.S مراجعه كرده و توسط آزمون‌هاي اشاره شده در آن‌جا از سلامت ‌‌هاردديسك اطمينان حاصل كنيد. اما اگر قبلاً چنين صداهايي را از ‌‌هاردديسك‌تان نمي‌شنديد و با وجود گرفتن آزمون‌هاي اشاره شده باز هم مشكلي تشخيص داده نشد، ممكن است عوامل ديگر در ايجاد اين‌ صداها و چمشك‌هاي غيرعادي HDD LED نقش داشته باشند. بطور مثال نصب مشكل دار ويندوز عاملي است در بروز اين مشكلات! البته در نظر داشته باشيد اگر مشكل از ويندوز باشد، فقط هنگام راه‌اندازي و يا خاموش كردن سيستم صدا و يا چشمك‌ها غير‌عادي احساس خواهد شد. اگر سيستم شما در اين مراحل دچار مشكل است از اطلاعات‌تان نسخه‌ي پشتيبان تهيه كرده و ويندوز را مجدداً نصب كنيد.
دقت داشته باشيد آزمون‌هاي اشاره شده فقط زماني كه ‌‌هاردديسك كاملاً دچار مشكل شده باشند قادر به شناسايي خواهند بود. به همين دليل ممكن است ‌‌هاردديسك هنوز سالم باشد ولي در دوره‌هاي پاياني عمر مفيد خود باشد. پس اگر با وجود قبولي ‌‌هاردديسك در آزمون‌ها، سر و صداهاي اضافي هنگام اجرا كردن برنامه‌ها، ذخيره‌سازي و يا بارگذاري فايل‌ها و دسترسي به درايوهاي مختلف احساس كرديد، سريعاً با تهيه نسخه‌ي پشتيبان خود را براي بروز هر مشكلي احتمالي در آينده آماده سازيد.

پيغام خطا:
باوجود اين‌كه ويندوز در مرحله‌ي راه‌اندازي قادر به اجرا شدن نيست، چراغ HDD LED بطور مداوم روشن است.