تيم كارشناسي بررسي تفاوت‌هاي جنسيتي و قومي دربرنامه‌ريزي‌هاي درسي تشكيل شد

[Labyrinth]

معاون پژوهشي آموزش ‌و پرورش ضمن اعلام خبر تشكيل تيم كارشناسي بررسي تفاوت‌هاي جنسيتي دانش‌آموزان دختر و پسر و تبيين ضرورت‌هاي لحاظ كردن اين تفاوت‌ها در كتب و برنامه‌ريزي‌هاي درسي، بر وجود تفاوت‌هاي فردي بين دو جنس و همچنين تفاوت‌هاي قومي بين افراد تاكيد و تصريح كرد: لحاظ كردن اين تفاوت‌ها در برنامه‌ريزي‌هاي آموزشي نبايد موجب رودررويي دو جنس يا ايجاد شكاف‌هاي سياسي، اجتماعي و فرهنگي بين افراد شود، زيرا افراطي‌گري در اين موضوع به ضرر نظام تربيتي و وحدت ملي خواهد بود.

به گزارش خبرنگار «آموزش و پرورش» ايسنا، توجه به تفاوت‌هاي فردي از جمله تفاوت‌هاي جنسيتي و قومي از مواردي است كه علي‌احمدي ـ سرپرست وزارت آموزش و پرورش ـ از ابتداي ورودش به اين حوزه به عنوان يكي از ضرورت‌هاي مورد غفلت واقع شده نظام آموزشي كشور مطرح كرده است.

اعتقاد علي‌احمدي به اين موضوع تا حدي جدي است كه ‌وي حداقل در چهار جلسه از سخنراني‌هايش در سه ماه گذشته، لزوم تغيير كتب درسي و حتي مقاطع تحصيلي بر اساس تفاوت‌هاي جنسيتي دانش‌آموزان دختر و پسر را محور سخنان خود قرار داده است.

در اين ميان، انتقادات متعددي از سوي كارشناسان روانشناسي، علوم تربيتي و علوم اجتماعي به نظرات سرپرست آموزش و پرورش مبني بر لحاظ كردن تفاوت‌هاي قومي، موقعيتي، اجتماعي و جنسيتي افراد در برنامه‌هاي درسي وارد شده است.

انتقاداتي كه عمدتا بر افزايش فاصله‌هاي طبقاتي بين مخاطبان آموزش و پرورش، از بين رفتن وحدت ملي بين اقوام مختلف كشور، كاهش هر چه بيشتر فهم مشترك بين دختر و پسر، افزايش جاذبه كاذب بين دختران و پسران از طريق دور شدن آن‌ها از محور مفاهيم يكسان آموزشي و درسي و همچنين تاثيرات منفي آن بر تحول از پيش تعيين نشده و نامتعادل نظام آموزشي ايران استوار است.

علي‌رغم همه اين انتقادات، اظهارات علي‌احمدي از سوي اهالي وزارتخانه متبوع و همچنين برخي كارشناسان حوزه علوم تربيتي و برنامه ريزي درسي مقبول واقع شده و به اعتقاد آنان انتخاب يك رويه درست و متعادل براي لحاظ كردن تفاوت‌هاي فردي افراد از جمله تفاوت‌هاي قومي و جنسيتي در برنامه‌ريزي‌هاي آموزشي در پيشبرد اهداف نظام آموزشي كشور موثر است.

در راستاي بررسي مثبت يا منفي بودن لحاظ كردن تفاوت‌هاي جنسيتي و قومي در كتب و برنامه‌هاي درسي گفت‌وگويي كارشناسي با مسوول اصلي برنامه‌ريزي‌ درسي كشور انجام شده كه در زير مي‌خوانيد.

توجه به تفاوت‌هاي فردي يكي از اصول اساسي برنامه‌ريزي درسي است

مهدي نويد ادهم ـ معاون پژوهشي وزارت آموزش و پرورش ـ در گفت‌وگو با خبرنگار «آموزش و پرورش» ايسنا، با بيان اين كه توجه به تفاوت‌هاي فردي يكي از اصول اساسي برنامه‌ريزي‌هاي درسي و آموزشي است، گفت: برنامه‌هاي درسي بر اساس نيازسنجي دقيق تدوين مي‌شود كه البته اين نيازها از جامعه، شرايط يادگيرنده و يافته‌هاي علمي و پژوهشي به دست مي‌آيد.

وي با اشاره به اين كه نيازهاي يادگيرندگان متناسب با شرايط مختلف اجتماعي و فرهنگي متفاوت است، افزود: تفاوت در نيازهاي يادگيرنده به اقتضاي شرايط مختلف، به گونه‌اي است كه ويژگي‌هاي فردي افراد در ابعادي همچون عاطفي، نگرشي و دانشي تاثيرات مختلفي در افكار و رفتار آن‌ها بر جاي مي‌گذارد.

توجه به تفاوت‌هاي اقليمي و جنسيتي در برنامه‌هاي درسي ضروري است

رييس سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي آموزشي همچنين عنوان كرد: يكي از تفاوت‌هاي مهم فردي كه نيازمند لحاظ شدن در برنامه‌ريزي‌هاي درسي و آموزشي است، تفاوت‌هاي اقليمي است كه به اين موضوع در ايران با توجه به تنوع قوميت و وجود اقوام مختلف كه شرايط فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي متفاوت دارند، بايد بيشتر پرداخته شود.

وي، تفاوت‌هاي جنسيتي بين دختران و پسران را از ديگر تفاوت‌هاي فردي نيازمند توجه در برنامه‌ريزي‌هاي درسي برشمرد و تاكيد كرد: اين تفاوت‌ها در تمام مكاتب روانشناسي، اجتماعي و مذهبي لحاظ شده و يكي از عمده‌ترين موارد تجلي‌ آن‌ها، تفاوت در سن بلوغ و عواطف و احساسات دختران و پسران است.

تفاوت‌ها بايد به همگرايي نزديك شود

پيش از اين نيز به تفاوت‌ها توجه شده است

معاون پژوهشي وزارت آموزش و پرورش با تاكيد بر اين كه برنامه‌ريزان درسي بايد با لحاظ كردن متعادل و متناسب تفاوت‌هاي فردي در برنامه‌هاي درسي و آموزشي، اين تفاوت‌ها را به همگرايي نزديك و وحدت‌ ملي را تقويت كنند، تصريح كرد: توجه به اين موضوع از سال‌هاي گذشته آغاز شده است؛ به طوري كه تا پيش از اين نيز برنامه‌ريزان درسي و آموزشي و توليدكنندگان كتب درسي در توليدات خود اين تفاوت‌ها را تا حد لازم لحاظ كرده و در راستاي همگرايي آن‌ها اقدام كرده‌اند.

وي با اشاره به تفاوت‌هاي فردي لحاظ شده در كتب درسي افزود: تاليف كتب تربيت‌بدني ويژه دختران و پسران، تاليف كتب متفاوت در رشته‌هاي فني و حرفه‌اي از جمله طراحي رشته مديريت خانواده ويژه دختران و لحاظ كردن تفاوت‌هاي فردي در درس آمادگي دفاعي و حرفه و فن و همچنين توجه به تفاوت‌هاي فردي دختر و پسر در بحث آموزش احكام ديني كه يكي از مصداق‌هاي اصلي آن برگزاري جشن تكليف ويژه دختران و پسران به ترتيب در پايه‌هاي سوم ابتدايي و سوم راهنمايي است، برخي اقدامات انجام شده در راستاي توجه به تفاوت‌هاي فردي دختران و پسران در برنامه‌ريزي‌ها و كتب درسي بوده است.

در راستاي همگرايي تفاوت‌هاي دختر و پسر تلاش شده است

در كتب درسي وحدت اقوام مد نظر بوده است

رييس سازمان پژوهشي برنامه‌ريزي آموزشي ادامه داد: البته در نظر گرفتن تفاوت‌هاي فردي دختران و پسران در كتب و برنامه‌ريزي‌هاي درسي و آموزشي تاكنون به گونه‌اي بوده كه هرگز به اين تفاوت‌ها دامن زده نشده، بلكه در راستاي همگرايي آن‌ها تلاش شده است و اين امر در آينده نيز بايد مورد توجه قرار گيرد.

وي همچنين تاكيد كرد: در برنامه‌ريزي‌هاي درسي، توجه متعادل به تفاوت‌هاي اقليمي و موقعيتي اقوام و گروه‌هاي اجتماعي مختلف نيز همچون تفاوت‌هاي جنسيتي لحاظ شده است؛ بدين معني كه علي‌رغم توجه به اين تفاوت‌ها، تمام اين اقوام در كتب درسي حول محور واحد «ايران» نشان داده شده‌اند و آموزش و پرورش همواره در تلاش بوده كه نهادهاي وحدت آفرين ملي مانند زبان، خط و اعتقادات اسلامي و ديني را در زمينه برنامه‌ريزي‌هاي آموزشي لحاظ كند.

توجه به تفاوت‌هاي فردي از حد لازم فراتر نرود و اگر غيرعلمي باشد، به ضرر است

لحاظ كردن تفاوت‌ها، به فاصله‌هاي طبقاتي، اجتماعي، سياسي و فرهنگي دامن نزند

نويد ادهم در ادامه گفت‌وگو با ايسنا در مورد توجه كافي و متناسب به لحاظ كردن تفاوت‌هاي فردي دختران و پسران در كتب و برنامه‌هاي درسي نيز يادآور شد: آموزش و پرورش، دانش‌آموزان دختر و پسر را براي زندگي آينده تربيت مي‌كند، لذا آن‌ها بايد درك و زبان مشتركي از يكديگر پيدا كنند و با توجه به اين اصل، در نظر گرفتن تفاوت‌هاي جنسيتي و فردي بين اين دو جنس نيز از حد مناسب نبايد فراتر رود.

به گفته رييس سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي آموزشي، اگر توجه به تفاوت‌هاي جنسيتي دختر و پسر در برنامه‌ريزي‌هاي درسي و آموزشي و تدوين كتب درسي افراطي و بدون پايه علمي و كارشناسي قوي باشد، نتيجه آن قطعا تنها ضرر است، زيرا درك مشترك بين دو جنس كه اصل اساسي برخورداري از يك زندگي سالم و تفاهم‌آميز در آينده است، هرگز محقق نخواهد شد.

وي در ادامه خاطرنشان كرد: وظيفه برنامه‌ريزان درسي آن است كه از يك سو به تفاوت‌هاي فردي افراد اعم از اقليمي و جنسيتي توجه و آن‌ها را در توليدات خود لحاظ كنند، تا بتوانند از اين طريق پاسخگوي نيازهاي متفاوت مخاطبان خود باشند و از سوي ديگر نيز تلاش كنند كه لحاظ كردن اين تفاوت‌ها در برنامه‌هاي درسي و آموزشي به فاصله‌هاي طبقاتي، اجتماعي، سياسي و فرهنگي افراد و قوميت‌ها دامن نزند.

تشكيل تيم كارشناسي، تهيه طرح‌هاي لازم، تاييد شوراي عالي و ...

تفاوت‌هاي جنسيتي در برنامه درسي ملي نيز بررسي مي‌شود

معاون پژوهشي آموزش و پرورش همچنين با اشاره به اظهارات سرپرست آموزش و پرورش مبني بر توجه جدي‌تر به تفاوت‌هاي پسران و دختران در برنامه‌ريزي‌هاي درسي و آموزشي، اعلام كرد: اين موضوع در دستور كار يك تيم كارشناسي قرار گرفته و قرار است با انجام پروژه‌هاي تحقيقي، عمق و گستره تفاوت‌هاي بين دو جنس مشخص شود و در صورت تاييد، طرح‌هاي لازم تهيه و به تاييد شوراي عالي آموزش و پرورش يا ساير مراجع قانون‌گذار برسد.

وي افزود: زمينه‌سازي براي اجراي جدي برنامه مطرح شده پس از تصويب طرح‌هاي نهايي آغاز خواهد شد.

نويد ادهم در پايان گفت: ادله فرهنگي و روانشناختي توجه به تفاوت‌هاي جنسيتي دختران و پسران در برنامه درسي ملي نيز مورد بررسي قرار خواهد گرفت.